Tám điều giác ngộ - Ứng dụng kinh Bát Đại Nhân trong cuộc sống

8 điều giác ngộ

• Tám điều giác ngộ - Ứng dụng kinh Bát Đại Nhân trong cuộc sống
• Phần 1: Cuộc đời vô thường
• Phần 2: Tham nhiều khổ nhiều
• Phần 3: Từ bỏ thói đời
• Phần 4: Nỗ lực chuyển hóa
• Phần 5: Học rộng hiểu nhiều
• Phần 6: Dâng tặng niềm vui
• Phần 7: Sống đời thanh cao
• Phần 8: Phát tâm đại thừa
• Phụ Lục: Kinh Bát Đại Nhân Giác (Hán Việt)
• Phụ lục: Kinh Tám Điều Giác Ngộ (bản dịch thơ)

Kinh Bát Đại Nhân Giác được hiểu nôm na là “Tám điều giác ngộ của các bậc Bồ tát” hay “Tám điều giác ngộ của các bậc thượng nhân”. Khi phân tích ứng dụng bài kinh này, chúng tôi sẽ không chú trọng đến lịch sử và nhân bản học của nó trong lịch sử Tam Tạng, mà chỉ nhấn mạnh đến góc độ ứng dụng từ việc khai thác nội dung súc tích của bản kinh. Nếu áp dụng kinh vào cuộc sống thì giá trị trải nghiệm của nó sẽ cao, do đó ta khỏi bận tâm nhiều đến việc so sánh đối chiếu giữa kinh này với những kinh khác. Gọi “Tám điều giác ngộ”, nhưng thực ra mỗi điều lại chứa nhiều minh triết khác, do đó học một điều trong tám điều cũng có thể giúp chúng ta trở thành bậc giác ngộ nếu như sự trải nghiệm của chúng ta trọn vẹn, thấu đáo, có phương pháp và đến nơi đến chốn.

MỤC LỤC

       Thay lời tựa
       Phần 1: Cuộc đời vô thường
                     Thế gian vô thường
                     Đất nước mong manh
                     Đất, nước, gió, lửa là không thực thể
                     Con người là vô ngã
                     Sinh diệt biến đổi
                     Tâm là nguồn ác
                     Thân dễ tạo tội
       Phần 2: Tham nhiều khổ nhiều
                     Tham nhiều khổ nhiều
                     Dục từ lòng tham
                     Dục từ những ham muốn ở dạng trung tính  
                     Dục trong sự hưởng thụ các khoái lạc giác quan
                     Dục và tái sanh
                     Chuyển hóa tính dục
                     Thân tự tại
                     Tâm tự tại
                     Hướng đến vô vi
       Phần 3: Từ bỏ thói đời
                     Nên bỏ thói đời
                     Tâm tham cầu không đáy
                     Tham nhiều tội nhiều
                     Bồ-tát không còn tham
                     Hài lòng và biết đủ
                     Giữ tâm với đạo
                     Trí tuệ là sự nghiệp
       Phần 4: Nỗ lực chuyển hóa
                     Nỗ lực là nhu cầu
                     Lười biếng đọa lạc
                     Tinh tấn hướng thiện
                     Vẫy chào phiền não
                     Dẹp sạch các ma
                     Vượt ngục ngũ uẩn
       Phần 5: Học rộng hiểu nhiều
                     Văn tư tu
                     Tái sinh do vô minh
                     Chánh niệm của Bồ-tát
                     Học rộng hiểu nhiều
                     Trí tuệ lớn mạnh
                     Diễn thuyết vô ngại
                     Hóa độ chúng sanh
                     Đạt niềm vui lớn
       Phần 6: Dâng tặng niềm vui
                     Nghèo khổ dễ oán
                     Gặp nhiều trở ngại
                     Bồ-tát giúp đời
                     Không phân biệt đối xử
                     Không ghìm lỗi cũ
                     Không ghét kẻ xấu
       Phần 7: Sống đời thanh cao
                     Năm dục nguy hại
                     Trong đời, không nhiễm đời
                     Ba y một bát
                     Chí nguyện thong dong
                     Thanh tịnh giữ đạo
                     Giới đức sáng ngời
                     Từ bi hóa độ
       Phần 8: Phát tâm đại thừa
                     Khổ đau trong sinh tử
                     Nuôi tâm Đại thừa
                     Cứu người và giúp đời
                     Chịu khổ thay người
                     Ban tặng hạnh phúc
                     Phụ lục: Kinh Bát Đại Nhân Giác (Hán Việt)
                     Phụ lục: Kinh Tám Điều Giác Ngộ (bản dịch thơ) 

Thay lời tựa

     Kinh Bát Đại Nhân Giác được hiểu nôm na là “Tám điều giác ngộ của các bậc Bồ tát” hay “Tám điều giác ngộ của các bậc thượng nhân”. Khi phân tích ứng dụng bài kinh này, chúng tôi sẽ không chú trọng đến lịch sử và nhân bản học của nó trong lịch sử Tam Tạng, mà chỉ nhấn mạnh đến góc độ ứng dụng từ việc khai thác nội dung súc tích của bản kinh. Nếu áp dụng kinh vào cuộc sống thì giá trị trải nghiệm của nó sẽ cao, do đó ta khỏi bận tâm nhiều đến việc so sánh đối chiếu giữa kinh này với những kinh khác.

     Gọi “Tám điều giác ngộ”, nhưng thực ra mỗi điều lại chứa nhiều minh triết khác, do đó học một điều trong tám điều cũng có thể giúp chúng ta trở thành bậc giác ngộ nếu như sự trải nghiệm của chúng ta trọn vẹn, thấu đáo, có phương pháp và đến nơi đến chốn.

     Trong kho tạng kinh điển bằng chữ Hán, kinh Bát Đại Nhân Giác thuộc bài 779 của Đại Chánh Tăng Tu Đại Tạng kinh, được thái tử An Thế Cao dịch vào năm 148 tây lịch. An Thế Cao là một vị cao tăng, sau khi giác ngộ nền minh triết của Phật giáo, ông từ bỏ ngôi vua, trở thành một nhà sư và là thái tử của nước An Tức, một phần thuộc về Ba Tư, một phần thuộc về lãnh thổ A Phú Hãn, tức Afghanistan ngày nay.

     Vào thời điểm đó, đạo Phật phát triển rất thịnh hành ở vùng Trung Đông. Những công trình vĩ đại như hai tượng Phật ở Afghanistan bị phá hủy là bằng chứng cho thấy sự lớn mạnh của đạo Phật đại thừa. Cũng vào thời điểm đó, phần lớn lãnh thổ Trung Đông thuộc về Phật giáo. Khi dấu giày xâm lược của Hồi giáo lan truyền rộng rãi ở Trung Đông, Trung Á và toàn Châu Á thì các mảnh đất đại thừa dần dà nhường bước cho Hồi giáo ngự trị, vì chính sách cai trị của Hồi giáo lúc bấy giờ rất khắc nghiệt. Ai theo thì được tạo điều kiện thuận lợi về phương diện thăng tiến xã hội, còn ai không theo thì bị chém đầu, giết chết, thủ tiêu, ám sát và trừng phạt nặng nề, điều đó khiến các nhà tri thức Phật giáo phải tìm cách ẩn danh hoặc vượt biên sang nước khác, sau đó hòa nhập trở thành người bỏ đạo, bằng không sẽ không có cơ hội tồn tại.

     Kinh Bát Đại Nhân Giác mặc dầu được đề cập trong văn học Đại thừa là kinh dành cho các bậc đại nhân, tức các vị Bồ tát, trên thực tế nội dung cuốn kinh một mặt khái quát một thế giới quan duyên khởi và vô ngã, mặt khác giới thiệu một nhân sinh quan trên nền tảng đạo đức và chuyển hóa. Nhận diện cuộc đời là vô thường, sự sống con người là vô ngã, mọi thứ biến dịch, việc từ bỏ thói đời và các tâm lý tiêu cực được xem là nền tảng an vui.

Nỗ lực chuyển hóa các phiền não nhờ vào sự học rộng hiểu nhiều Phật pháp, hành giả có khả năng dâng tặng niềm vui cho đời. Không tham đắm ngũ dục, thấy rõ các bất hạnh của nghèo khó, các hành giả thực tập hạnh chia sẻ không phân biệt thân sơ. Nuôi lớn tâm từ bi, phát triển trí tuệ, thực tập thiền định, chuyển hóa thân tâm, phát bồ đề tâm, hướng về đời thường nhằm mang lại hạnh phúc cho số đông.

     Đọc Bát Đại Nhân Giác để trải nghiệm các giá trị cao siêu trong từng nếp sống bình dị, theo đó hành giả có thể tự mình mở mắt tuệ giác, trở thành bậc đại nhân, bây giờ và tại đây. Giá trị đó thiết thực hiện tại và siêu việt thời gian.

                                             TT. Thích Nhật Từ

                                                  Tổng biên tập

                                  Tạp chí và Tủ sách Đạo Phật Ngày