J61. Asatamanta Jātaka -- Cuộc sống thế tục rất nguy hiểm.

Tóm tắt: Một vị sư trẻ, bị thôi thúc bởi ham muốn sắc dục với một thiếu nữ, đang trên bờ vực từ bỏ cuộc sống tu hành. Đức Phật kể một câu chuyện từ quá khứ minh họa cho sự độc ác của một số phụ nữ, trong đó một bà lão thậm chí còn sẵn sàng giết chết đứa con trai ngoan của mình để thỏa mãn dục vọng.

.

Ngày xưa, vào thời trị vì của Brahmadatta ở Benares, Đức Phật trong tiền kiếp là một vị thầy nổi tiếng ở thành phố Takkasila.  Sự uyên bác của ngài trong các bộ Veda và nhiều lĩnh vực khác được biết đến rộng rãi.

Ở Benares, một cậu bé Brahmin trẻ tuổi đã chào đời.  Vào ngày sinh của cậu, một ngọn lửa đặc biệt đã được thắp lên và giữ cháy liên tục.  Khi cậu bé tròn mười sáu tuổi, bố mẹ đã cho cậu một lựa chọn.  Cậu có thể lấy ngọn lửa thiêng và sống như một ẩn sĩ trong rừng, cống hiến cuộc đời mình cho Thần Lửa để đạt được cõi Phạm Thiên.  Hoặc, có thể đến Taxila để học dưới sự hướng dẫn của vị thầy nổi tiếng, sau đó trở về sống một cuộc sống gia đình bình thường.  Chàng trai trẻ, thấy cuộc sống ẩn dật quá khó khăn, đã chọn con đường thứ hai. Chàng lấy một nghìn đồng tiền và đi đến Taxila để học dưới sự hướng dẫn của vị thầy thông thái.

Sau khi hoàn thành việc học, chàng trai trẻ trở về nhà.  Tuy nhiên, cha mẹ anh, đặc biệt là mẹ anh, vẫn muốn anh chọn con đường ẩn dật.  Cô đã nghĩ ra một kế hoạch, tin rằng người thầy thông thái của anh có thể giúp anh hiểu được sự lừa dối của phụ nữ, và từ đó thuyết phục anh từ bỏ thế giới.  Cô hỏi con trai xem nó đã học xong chưa.  Khi anh nói có, cô hỏi: "Con đã học 'Văn bản Đau khổ' chưa?"  Chàng trai trẻ bối rối; anh chưa từng nghe nói về những văn bản như vậy.  Mẹ anh khăng khăng rằng việc học của anh sẽ không hoàn thiện nếu không có chúng và đã gửi anh trở lại với thầy.

Chàng trai trẻ trở về Takkasila, chỉ để thấy rằng thầy của anh đã chuyển đi.  Người thầy, còn được gọi là Bồ Tát, có một người mẹ già 120 tuổi mà thầy tự mình chăm sóc.  Hàng xóm chế giễu thầy vì điều này, nên ông đã dựng một túp lều trong khu rừng hẻo lánh để chăm sóc bà trong yên bình.

Vị Bà La Môn trẻ tuổi tìm thấy chủ nhân của mình trong rừng và giải thích lý do tại sao anh ta quay lại.  Bồ Tát, nhận ra không có thứ gọi là "Kinh Khổ", đã hiểu ý định thực sự của người mẹ.  Bà muốn con trai mình thấy phụ nữ có thể độc ác đến mức nào.

Giáo viên đồng ý dạy "văn bản" cho chàng trai trẻ nhưng giao cho anh một nhiệm vụ cụ thể.  Ông thầy thông thái nói với anh ta: "Từ nay trở đi, anh sẽ thay tôi chăm sóc mẹ tôi.  Khi bạn tắm và cho cụ bà ăn, bạn phải khen ngợi vẻ đẹp của cụ bà, nói rằng: "Ôi, thưa cụ bà!  Nếu bây giờ bà đã đáng yêu như vậy, thì hồi trẻ bà phải đẹp đến mức nào? Rồi báo cáo cho ta mọi thứ cụ bà nói với bạn.  Nếu bạn làm điều này, bạn sẽ học được các văn bản về nỗi đau."

Vị Bà La Môn trẻ tuổi tuân theo hướng dẫn của sư phụ mình một cách tỉ mỉ.  Ông ta khen ngợi bà lão nhiều đến mức bà, dù tuổi cao và sức yếu, cũng bắt đầu tin rằng chàng đang yêu bà.  Một ngày nọ, bà hỏi anh, "Tình cảm của anh dành cho em là gì?"  Anh ta trả lời rằng đúng là như vậy, nhưng anh ta sợ chủ nghiêm khắc của mình.  "Nếu ngươi muốn ta," nàng nói, "hãy giết con trai ta!"  Chàng trai trẻ kinh hãi và từ chối, nhưng bà lão vẫn khăng khăng: "Vậy thì ta sẽ tự tay giết hắn."

Vị Bà La Môn trẻ tuổi kinh hãi và lập tức kể mọi chuyện cho thầy mình nghe.  Bồ Tát, biết mẹ mình sẽ qua đời ngay trong ngày hôm đó, quyết định đặt bà vào thử thách cuối cùng.  Ông chặt một cây sung và tạc một bức tượng gỗ hình người, kích thước bằng chính ông.  Ông ta mặc áo choàng cho nó, buộc một sợi dây vào đó và đặt nó lên giường.  Sau đó, ông nói với học trò của mình: "Hãy đến gặp mẹ ta với một chiếc rìu.  Nói với bà rằng tôi đang nằm trên giường và sợi dây này sẽ dẫn bà đến chỗ tôi.

Chàng trai trẻ đã làm theo lời được bảo.  Bà lão, run rẩy vì ham muốn và độc ác, cầm rìu và đi theo sợi dây.  Khi đến gần bức tượng gỗ, bà cởi đầu tượng ra và nghĩ rằng đó là con trai mình, bà vung rìu hết sức.  Cây rìu đập vào gỗ với tiếng "thud" chắc nịch.

Lúc đó, Bồ Tát gọi lớn: "Mẹ đang làm gì vậy?"  Với tiếng thét phản bội, cụ bà ngã xuống đất và chết ngay lập tức, đúng như số phận đã định.

Sau khi hỏa táng mẹ mình, Bồ Tát ngồi cùng đệ tử và giải thích: "Không có một 'Kinh Khổ' riêng biệt.  Mẹ ngươi đã gửi ngươi đến đây để học cách phụ nữ độc ác như thế nào.  Bây giờ ngươi đã tận mắt chứng kiến dục vọng có thể khiến họ trở nên đê tiện như thế nào. Mẹ ta, một bà già yếu ớt, đã sẵn sàng giết con trai mình vì dục vọng.  Hãy nhớ kỹ bài học này."

Vị Bà La Môn trẻ tuổi, bị ảnh hưởng sâu sắc bởi những gì đã chứng kiến, trở về nhà.  Mẹ anh hỏi anh đã học Kinh Khổ chưa và bây giờ anh sẽ chọn gì: cuộc sống ẩn dật hay gia đình.  Chàng trai trẻ đáp: "Con đã tận mắt chứng kiến sự độc ác của phụ nữ. Con sẽ không liên quan gì đến đời sống gia đình. Con sẽ từ bỏ thế giới."  Sau đó, chàng đọc một câu thơ, bày tỏ niềm tin rằng phụ nữ với dục vọng không kiềm chế của họ giống như ngọn lửa thiêu đốt, và chàng sẽ chỉ tìm thấy sự bình yên trong một ẩn thất.

Và thế là, vị Bà La Môn trẻ tuổi từ biệt cha mẹ và trở thành ẩn sĩ. Chàng đã tìm thấy sự bình yên mà mình mong muốn và, trong kiếp sau, được tái sinh ở cõi Phạm Thiên.

Sau khi kể câu chuyện, Đức Phật nói: "Này huynh đệ, thấy đó, phụ nữ có thể bị dục vọng thúc đẩy và gây ra đau khổ như thế nào."

Sau khi tuyên bố sự độc ác của phụ nữ, ngài đã thuyết giảng Tứ Diệu Đế, kết thúc bài giảng, người anh em đã chứng đắc Quả vị Sơ quả Nhập lưu.  Cuối cùng, Đức Phật đã làm rõ mối liên hệ và xác định sự ra đời bằng cách nói: "Kapilani là người mẹ của những ngày đó, Maha-Kassapa là người cha, Ananda là đệ tử, và chính ta là người thầy."

.... o ....

J61. Asatamanta Jātaka -- Secular life is so dangerous.

Summary: A young monk, driven by his desire for a young woman, is on the verge of abandoning the monastic life. The Buddha tells a story from the past illustrating the wickedness of several women, in which an old woman was even willing to kill her dutiful son to satisfy her sensual desires.

.

Once upon a time, during the reign of Brahmadatta in Benares, the Buddha, in a past life, was a renowned teacher in the city of Takkasila. His wisdom in the Vedas and various other subjects was known far and wide.

In Benares, a young Brahmin boy was born. On the day of his birth, a special fire was kindled and kept burning continuously. When the boy turned sixteen, his parents gave him a choice. He could either take the sacred fire and live as a hermit in the forest, devoting his life to the Fire-God to attain the Realm of Brahma. Or, he could go to Takkasila to study under the famous teacher and then return to live a normal family life. The young man, finding the hermit's life too difficult, chose the latter. He took a thousand pieces of money and traveled to Takkasila to study under the wise teacher.

After completing his studies, the young man returned home. However, his parents, particularly his mother, still wanted him to choose the path of a hermit. She devised a plan, believing that his wise teacher could help him understand the deceitfulness of women and, in turn, convince him to renounce the world. She asked her son if he had finished his education. When he said yes, she asked, "Did you learn the 'Dolour Texts'?" The young man was confused; he had never heard of such texts. His mother insisted that his education was incomplete without them and sent him back to his teacher.

The young man returned to Takkasila, only to find that his teacher had moved. The teacher, who was also the Bodhisatta, had an elderly mother, 120 years old, whom he tended to personally. His neighbors ridiculed him for this, so he built a hut in a secluded forest to care for her in peace.

The young Brahmin found his master in the forest and explained why he had returned. The Bodhisatta, realizing there was no such thing as the "Dolour Texts," understood the mother's true intention. She wanted her son to see how wicked women could be.

The teacher agreed to teach the young man the "texts" but gave him a specific task. He told him, "From now on, you will take my place in caring for my mother. As you wash and feed her, you must praise her beauty, saying, 'Ah, Madam! If you are so lovely now, what must you have been in your youth?' Report me everything she says to you. If you do this, you will learn the Dolour Texts."

The young Brahmin followed his master’s instructions meticulously. He praised the old woman so much that she, despite her old age and frailty, began to believe he was in love with her. One day, she asked him, "Is your desire towards me?" He replied that it was, but he feared his strict master. "If you desire me," she said, "kill my son!" The young man was shocked and refused, but the old woman insisted, "Then I will kill him myself."

The young Brahmin was horrified and immediately told his master everything. The Bodhisatta, knowing his mother was fated to die that very day, decided to put her to the ultimate test. He cut down a fig tree and carved a wooden figure of a man, the same size as himself. He dressed it in his robe, tied a string to it, and placed it on his bed. He then told his pupil, "Go to my mother with an axe. Tell her I am lying on my bed and that this string will guide her to me."

The young man did as he was told. The old woman, trembling with desire and malice, took the axe and followed the string. When she reached the wooden figure, she bared its head and, thinking it was her son, swung the axe with all her might. The axe struck the wood with a solid thud.

At that moment, the Bodhisatta called out, "What are you doing, Mother?" With a shriek of betrayal, she fell to the ground and died instantly, just as fate had decreed.

After he had cremated his mother, the Bodhisatta sat with his pupil and explained, "There is no separate 'Dolour Text. 'Your mother sent you here to learn how wicked women are. You have now seen with your own eyes how desire can make them vile. She, a frail old woman, would have killed her son for lust. Remember this lesson well."

The young Brahmin, deeply affected by what he had witnessed, returned home. His mother asked if he had learned the Dolour Texts and what he would choose now: a life of a hermit or a family. The young man replied, "I have seen the wickedness of women with my own eyes. I will have nothing to do with family life. I will renounce the world." He then recited a verse, expressing his conviction that women, with their unbridled lust, were like a devouring fire, and he would seek peace only in a hermitage.

And so, the young Brahmin took leave of his parents and became a hermit. He found the peace he desired and, in his next life, was reborn in the Realm of Brahma.

After telling the story, the Buddha said, "You see, Brother, how women can be driven by lust and bring about suffering."

After declaring the wickedness of women, he preached the Four Truths, at the conclusion of which the Brother attained the Fruit of the First Path. Lastly, the Buddha clarified the connection and identified the Birth by saying, “Kapilani was the mother of those days, Maha-Kassapa the father, Ananda the pupil, and I myself the teacher.”

.... o ....

J62. Andabhuta Jātaka -- Lời nói đúng sự thật sẽ có sức mạnh.

Tóm tắt: Một nhà sư, bị dục vọng thúc đẩy, quyết định từ bỏ cuộc sống độc thân. Để khuyên can ông, Đức Phật kể một câu chuyện tiền kiếp, trong đó một cô gái trẻ, mặc dù được nuôi dưỡng trong cảnh ẩn dật từ khi sinh ra, vẫn lừa dối chồng và đi theo một người tình.

.

Trong khi ở Jetavana, Đức Phật đã nói chuyện với một vị sư đang bị dục vọng quấy nhiễu. Vị sư thừa nhận sự đấu tranh của mình. Đức Phật đáp: "Này huynh đệ, phụ nữ không thể canh giữ được; ngay cả những người thông thái thời xưa, dù theo dõi một người phụ nữ từ khi sinh ra cũng không thể giữ an toàn cho nàng." Sau đó, ngài kể câu chuyện này từ quá khứ.

Trong kiếp trước, Đức Phật là một vị vua công chính tên là Brahmadatta, người đã cai trị thành phố Benares. Nhà vua thích chơi xúc xắc với giáo sĩ tuyên úy của mình. Khi tung xúc xắc, vua sẽ hát một bài đồng dao nhỏ thông minh để cầu may:

Đó là luật tự nhiên rằng sông uốn lượn;

Cây cối mọc lên từ gỗ theo luật giống loài;

Và, nếu có cơ hội,

Tất cả phụ nữ đều làm điều bất chính.

Bài đồng dao này luôn giúp nhà vua chiến thắng, và vị tuyên úy của ông đang nhanh chóng mất hết tiền. Để cứu mình, vị tuyên úy đã nghĩ ra một kế hoạch. Ông là một thầy bói tài giỏi và biết rằng một người phụ nữ nghèo nọ sắp sinh con gái. Ông ta trả tiền cho người phụ nữ đến nhà mình để sinh con, sau đó đuổi bà ta đi với một món quà và giữ lại bé gái sơ sinh. Ông quyết định nuôi dưỡng cô, chỉ có phụ nữ bảo vệ, để đảm bảo rằng cô sẽ không bao giờ nhìn thấy bất kỳ người đàn ông nào khác ngoài ông. Ông tin rằng nếu cô không bao giờ gặp người đàn ông nào khác, cô sẽ hoàn toàn chung thủy. Giáo sĩ nghĩ điều này sẽ khiến ông giàu có vì chắc chắn ông sẽ thắng nhà vua trong các trò chơi xúc xắc của họ.

Trong một thời gian dài, vị tuyên úy đã ngừng chơi với nhà vua. Nhưng khi cô gái lớn lên và nằm dưới sự kiểm soát của y, y đã thách nhà vua chơi một ván. Nhà vua đồng ý. Khi nhà vua hát bài đồng dao may mắn của mình, vị tuyên úy thêm vào: "luôn luôn trừ cô gái của tôi". Đột nhiên, vị tuyên úy bắt đầu thắng, còn nhà vua thì bắt đầu thua.

Bồ Tát, vị vua trong kiếp trước này, bắt đầu nghi ngờ. Vua xác nhận rằng vị tuyên úy có một cô gái được bảo vệ hoàn hảo. Để vạch trần cái đức hạnh giả tạo của cô ta, vua thuê một tên lừa đảo xảo quyệt và hỏi xem liệu hắn có thể quyến rũ cô ta được không. Tên đểu cáng tự tin nhận nhiệm vụ.

Tên lừa đảo đã dùng tiền của nhà vua để mở một cửa hàng nước hoa gần nhà giáo sĩ tuyên úy. Ngôi nhà cao bảy tầng, có bảy cổng được canh gác, và chỉ có vị tuyên úy và bà lão hầu gái cũ của cô gái mới được phép vào bên trong. Tên đểu cáng biết rõ lịch trình hàng ngày của bà lão. Hắn đợi cụ bà đi qua cửa hàng của mình, và khi cụ bà đi qua, hắn quỳ xuống, ôm bà và kêu lên, "Ôi, mẹ tôi! Mẹ đã đi đâu suốt thời gian qua vậy?" Những người bạn của hắn, những người đã tham gia vào trò lừa bịp, cũng đồng thanh về khuôn mặt mẹ và con giống nhau đáng kinh ngạc. Bà lão đã bị lừa hoàn toàn. Vừa khóc vừa vui, cụ ôm chầm lấy hắn và nói với hắn rằng cụ bà là người phụ nữ đang chờ đợi người vợ trẻ đẹp của cha tuyên úy. Tên đểu đó tặng cụ bà nước hoa và hoa miễn phí, từ chối nhận tiền. Từ đó trở đi, cụ bàô ngày nào cũng đến cửa hàng của hắn.

Vài ngày sau, tên đểu giả vờ bệnh nặng. Khi bà lão đến cửa hàng của hắn, cụ bà vội vã chạy đến bên hắn, lo lắng. Hắn khẳng định bệnh tật của hắn là do si tình nữ chủ nhân của cụ bà, và nếu không thể ở bên cô gái bị cô lập kia, hắn sẽ chết. Bà lão, giờ đây tuyệt vọng muốn cứu "con trai" của mình, đã đến gặp cô gái và kể cho cô tình hình. Cô gái, đến lượt mình, nói với cụ bà: "Nếu cụ bà có thể đưa anh ta vào đây, tôi cho phép."

Bà lão đã nghĩ ra một kế hoạch để vượt qua các lính gác [của vị tuyên úy]. Cụ bà bắt đầu đổ bụi và đất bẩn từ trong nhà vào một chiếc giỏ lớn. Khi lính gác cố gắng khám xét, cụ bà sẽ đổ hết đồ trong giỏ lên người họ. Chẳng bao lâu sau, những người lính gác, mệt mỏi vì dính đầy bụi bẩn, đã ngừng kiểm tra giỏ của cụ bà hoàn toàn. Đây là cơ hội của cụ bà. Cụ bà giấu tên đểu cáng vào giỏ và mang hắn đi qua tất cả các lính gác vào trong nhà.

Kẻ lừa đảo và cô gái đã ở bên nhau vài ngày. Trước khi đi, cô gái đã bảo hắn đánh vị giáo sĩ tuyên úy. Hắn đồng ý. Lần sau khi vị tuyên úy quay lại, cô gái đã nhờ ông chơi đàn lute để cô có thể nhảy. Sau đó, cô bịt mắt vị tuyên úy lại, nói rằng cô quá ngại để nhảy khi vị tuyên úy nhìn. Trong khi vị tuyên úy chơi đàn, cô hỏi vị tuyên úy liệu cô có thể đánh vào đầu vị tuyên úy không. Giáo sĩ tuyên úy đồng ý, vẫn chưa nghi ngờ gì. Tên khốn đó lén lút đến và đánh vào đầu vị tuyên úy với lực mạnh đến nỗi xuất hiện một vết sưng và mắt ông gần như lồi ra. Cô gái sau đó cởi khăn bịt mắt và xoa dầu lên đầu vị tuyên úy bị bầm tím. Ngay khi vị tuyên úy rời đi, tên đểu cáng đã được đặt trở lại giỏ và khiêng ra ngoài. Hắn lập tức đến gặp nhà vua và kể cho vua mọi chuyện.

Lần sau khi nhà vua và vị tuyên úy chơi xúc xắc, nhà vua lại hát bài đồng dao cũ của mình. Vị tuyên úy, không hề biết về sự phản bội [của cô gái], vẫn thêm câu nói quen thuộc của mình: "luôn luôn trừ cô gái của tôi". Tuy nhiên, vị tuyên úy đã thua trận. Vua sau đó tiết lộ rằng vua đã biết về cô gái và sự không chung thủy của cô ấy. Vua nói với vị tuyên úy: "Ông nghĩ rằng ông có thể khiến cô ấy chung thủy bằng cách canh giữ cô ấy từ khi sinh ra. Nhưng không người phụ nữ nào chung thủy với chỉ một người đàn ông. Cô ta đã lừa bạn, bịt mắt bạn, để người tình của cô ta đánh bạn, rồi sau đó lén lút đưa hắn ra ngoài. Ngoại lệ của bạn bây giờ ở đâu?"

Giáo sĩ tuyên úy về nhà và đối chất với cô gái, nhưng cô ấy phủ nhận mọi thứ. Để chứng minh sự vô tội của mình, cô ấy đã hứa sẽ bước đi qua lửa. Cô bí mật bảo người hầu gái của mình rằng khi cô sắp bước vào ngọn lửa, hãy để "con trai" bà nắm tay bà.

Đứng trước giàn hỏa, cô gái thề rằng: "Chỉ có bàn tay của ngài, Bà La Môn, mới từng chạm vào tôi. Bởi sự thật này, tôi xin lửa đừng làm hại tôi." Khi cô đi về phía đống lửa, tên đểu đã lao ra khỏi đám đông và nắm tay cô, kêu lên rằng thật đáng tiếc khi một người phụ nữ xinh đẹp như vậy lại bị buộc phải làm điều này. Cô gái sau đó kêu lên rằng lời thề của cô đã bị phá vỡ vì tay của một người đàn ông khác đã chạm vào tay cô. Vị tuyên úy, nhận ra mình đã bị lừa hoàn toàn, đã đánh cô ta và đuổi đi.

"Đó," Đức Phật nói, "là sự bất khả thi để bảo vệ phụ nữ." Cuối câu chuyện, vị tu sĩ bị đam mê giày vò đã tìm thấy sự bình yên và chứng Sơ quả giác ngộ. Đức Phật sau đó nhận diện các nhân vật, nói rằng: "Vào những ngày đó, ta là vua của Benares."

.... o ....

J62. Andabhuta Jātaka -- True words possess power.

Summary: A monk, driven by lust, decides to renounce the celibate life. To dissuade him, the Buddha tells a story from a past life in which a young girl, despite being raised in seclusion from birth, still managed to deceive her husband and take a lover.

.

While at Jetavana, the Buddha spoke to a monk struggling with desire, a “passion-tossed” monk. The monk admitted his struggle. The Buddha replied, “Brother, women cannot be guarded; even the wise men of long ago who watched a woman from birth could not keep her safe.” He then told this story from the past.

In a past life, the Buddha was a righteous king named Brahmadatta, who ruled the city of Benares. The king enjoyed playing dice with his chaplain. As he threw the dice, he would sing a clever little rhyme for good luck:

‘Tis nature’s law that rivers wind;

Trees grow of wood by law of kind;

And, given the opportunity,

All women work iniquity.

This rhyme always made the king win, and his chaplain was quickly losing all his money. To save himself, the chaplain came up with a plan. He was a skilled fortune-teller and knew that a certain poor woman was about to give birth to a girl. He paid the woman to come to his house for the birth, then sent her away with a gift and kept the newborn girl. He decided to raise her, guarded by only women, to ensure that she would never see any man other than him. He believed that if she never met another man, she would be completely faithful. He thought this would make him rich because he would surely win against the king in their dice games.

For a long time, the chaplain stopped playing with the king. But when the girl was grown and under his control, he challenged the king to a game. The king agreed. When the king sang his lucky rhyme, the chaplain added, “always excepting my girl.” Suddenly, the chaplain started winning, and the king started losing.

The Bodhisatta, the king in this past life, grew suspicious. He confirmed that the chaplain had a perfectly guarded girl. To expose her supposed virtue, he hired a clever scoundrel and asked if he could seduce her. The scoundrel confidently accepted the task.

The scoundrel used the king’s money to open a perfume shop near the chaplain’s house. The house was seven stories high, with seven guarded gates, and only the chaplain and the girl’s old lady-in-waiting were allowed inside. The scoundrel knew the old woman’s daily routine. He waited for her to pass his shop and, when she did, he fell to his knees, hugged her, and cried out, “Oh, my mother! Where have you been all this time?” His friends, who were in on the ruse, chimed in about the amazing resemblance. The old woman was completely fooled. Crying happily, she embraced him and told him she was the waiting-woman for the chaplain’s beautiful young wife. The scoundrel gave her free perfumes and flowers, refusing payment. From then on, she went to his shop daily.

A few days later, the scoundrel pretended to be very ill. When the old woman came to his shop, she rushed to his side, worried. He claimed his illness was caused by love for her mistress, and that if he could not be with her, he would die. The old woman, now desperate to save her “son,” went to the girl and told her the situation. The girl, in turn, told her, “If you can smuggle him in here, you have my permission.”

The old woman came up with a plan to bypass the guards. She started filling a large basket with dust and dirt from the house. When the guards tried to search her, she would dump the basket’s contents on them. Soon, the guards, tired of being covered in dirt, stopped checking her basket at all. This was her chance. She hid the scoundrel in the basket and carried him past all the guards and into the house.

The scoundrel and the girl spent a few days together. Before he left, the girl asked him to hit the chaplain. He agreed. The next time the chaplain returned, the girl asked him to play the lute so she could dance. She then blindfolded him, claiming she was too shy to dance while he watched. While he played the lute, she asked him if she could hit him on the head. He agreed, still unsuspecting. The scoundrel crept up and struck the chaplain on the head with such force that a bump appeared and his eyes nearly popped out. The girl then took off the blindfold and rubbed oil on his bruised head. As soon as the chaplain left, the scoundrel was put back in the basket and carried out. He immediately went to the king and told him everything.

The next time the king and the chaplain played dice, the king sang his old rhyme. The chaplain, unaware of the betrayal, added his usual “always excepting my girl.” Yet, he lost the game. The king then revealed that he knew about the girl and her infidelity. He told the chaplain, “You thought you could make her faithful by guarding her from birth. But no woman is faithful to one man alone. She tricked you, blindfolded you, had her lover hit you, and then smuggled him out. Where is your exception now?”

The chaplain went home and confronted the girl, but she denied everything. To prove her innocence, she promised to walk through fire. She secretly told her waiting-woman to have her “son” grab her hand as she was about to enter the flames.

Standing before the pyre, the girl swore, “No man’s hand but yours, Brahmin, has ever touched me. By the truth of this, I ask the fire not to harm me.” As she walked toward the fire, the scoundrel rushed from the crowd and grabbed her hand, calling out that it was a shame for such a fair woman to be forced to do such a thing. The girl then cried out that her oath was broken because another man’s hand had touched hers. The chaplain, realizing he had been completely fooled, beat her and drove her away.

“That,” said the Buddha, “is how impossible it is to guard women.” At the end of the story, the passion-tossed monk found peace and won the Fruit of the First Path. The Buddha then identified the characters, saying, “In those days, I was the king of Benares.”

.... o ....

J63. Takka Jātaka -- Chuyện một ẩn sĩ bị một thiếu nữ quyến rũ.

Tóm tắt: Một nhà sư bị dục vọng bủa vây. Đức Phật kể lại một câu chuyện tiền kiếp, trong đó một người phụ nữ đã quyến rũ một vị khổ hạnh và sau đó tìm cách giết ẩn sĩ này để bảo toàn mạng sống cho mình với một tên cướp. Khi sự phản bội của cô bị phát hiện, cô bị giết.

.

Ngày xửa ngày xưa, tại thành Benares, có một vị vua tên là Brahmadatta. Đức Phật, trong kiếp trước, là một người đàn ông khôn ngoan và thánh thiện, đã chọn sống ẩn dật. Ông đã xây một túp lều nhỏ bên bờ sông Hằng, nơi ông sống một cuộc đời thanh bình và suy tư sâu sắc, đạt được những năng lực tâm linh to lớn.

Trong cùng thành phố đó, có một người phụ nữ độc ác và gian xảo, được gọi là Lệnh bà Gian xảo, là con gái của vị đại thần đứng đầu của nhà vua. Cô là một người rất khó tính, thường xuyên lạm dụng và đối xử tệ bạc với người hầu của mình. Một ngày nọ, những người hầu đưa cô đến sông Hằng để chơi. Nhưng khi họ đang ở dưới nước, một cơn bão lớn đã ập đến. Thấy cơ hội đến, những người hầu quyết định trả thù. Họ bỏ lại cô, ném cô xuống sông, rồi chạy trốn về nhà. Khi gia đình cô hỏi về cô, họ đã nói dối rằng họ không biết chuyện gì đã xảy ra. Gia đình cô đã tìm kiếm, nhưng họ không thể tìm thấy một dấu vết nào.

Trong khi đó, Lệnh bà Gian xảo đang gào thét khi dòng sông mạnh mẽ cuốn cô đi. Vào lúc nửa đêm, tiếng kêu của cô đã đến tai ẩn sĩ. Nghe thấy một người phụ nữ đang gặp khó khăn, ẩn sĩ châm một ngọn đuốc và lội xuống sông. Anh tìm thấy cô, kéo cô ra khỏi nước và bế cô trở lại lều của mình. Anh đốt lửa để sưởi ấm cho cô và mời cô những loại trái cây ngọt ngào. Sau đó, anh hỏi cô chuyện gì đã xảy ra, và cô kể cho anh nghe mọi thứ. Ẩn sĩ nói với cô rằng cô có thể ở lại vài ngày để hồi phục, và anh ngủ bên ngoài để tạo sự riêng tư cho cô.

Sau vài ngày, anh nói với cô rằng đã đến lúc cô phải đi, nhưng cô lại có những ý định khác. Cô quyết tâm khiến vị ẩn sĩ trong sạch đó yêu cô. Cô dùng sự duyên dáng và mưu kế của phụ nữ cho đến khi anh bị mê hoặc đến mức mất hết sức mạnh tinh thần. Anh từ bỏ cuộc sống thánh thiện của mình và ở lại với cô trong rừng. Nhưng cô cảm thấy chán cuộc sống yên tĩnh, cô đơn và cầu xin anh đưa cô trở lại một ngôi làng. Vị ẩn sĩ, giờ đây là nô lệ của đam mê dành cho nàng, đã đồng ý. Anh chuyển đến một ngôi làng ở biên giới với cô, nơi anh bán chà là để kiếm sống. Dân làng, thấy sự khôn ngoan của anh, gọi anh là "Hiền triết Quả chà là" và cho anh một túp lều để ở ở rìa làng.

Một ngày nọ, một nhóm cướp từ trên núi đã tấn công ngôi làng. Họ đã đánh cắp mọi thứ và đưa nhiều dân làng, bao gồm cả Lệnh Bà Gian Xảo, trở lại trại của họ. Những tên cướp bị vẻ đẹp của cô mê hoặc, nên thủ lĩnh của chúng đã lấy cô làm vợ.

Người Hiền triết Quả chà là, tan nát cõi lòng, chờ đợi cô trở lại. Anh tin chắc rằng cô sẽ trốn thoát và quay lại với anh. Nhưng cô không có ý định quay lại. Cô vui vẻ với những tên cướp và sợ rằng Hiền triết Quả chà là sẽ cố gắng giải cứu cô. Để cảm thấy an toàn, cô quyết định phải loại bỏ anh ta. Cô ta sai người đưa tin đến gặp anh, giả vờ buồn bã và cầu xin anh ta đến đưa cô đi.

Tin vào lời nói dối của cô, nhà Hiền triết Quả chà là lập tức đến làng của tên cướp. Anh đã gửi tin nhắn cho cô để báo cho cô biết anh đã đến. Cô bảo anh đợi đến khi trời tối mới trốn thoát và giấu anh trong một căn phòng. Đêm đó, khi người chồng mới của cô, thủ lĩnh cướp, trở về sau cuộc đột kích và đang say, cô nói với y: "Người yêu ơi, anh sẽ làm gì nếu đối thủ của anh nằm trong tay anh?" Tên cướp trưởng kể cho cô nghe tất cả những điều khủng khiếp mà hắn sẽ làm. Sau đó, cô mỉm cười và nói: "Có lẽ anh kia không xa như chàng nghĩ đâu. Anh kia đang ở phòng bên cạnh."

Tên cướp đầu sỏ, tức giận, cầm một ngọn đuốc, xông vào phòng, và bắt lấy nhà Hiền triết Quả chà là. Y đánh anh rất nặng, nhưng chàng không hề kêu lên vì đau đớn. Tất cả những gì anh  nói là: "Những kẻ vô ơn tàn nhẫn! Những kẻ phản bội đầy dối trá!" Tên trùm cướp, sau khi đánh hắn thỏa thích, đã trói anh lại và đi ngủ.

Sáng hôm sau, tên trùm cướp, vẫn còn tức giận, lại bắt đầu đánh Hiền triết Quả chà là. Nhưng vị hiền triết cứ lặp đi lặp lại bốn chữ giống nhau. Tên cướp đầu sỏ bối rối và hỏi anh tại sao cứ nói như vậy.

Vị hiền triết giải thích: "Ngày xưa, tôi là một ẩn sĩ đã đạt được những năng lực tinh thần to lớn. Tôi đã cứu người phụ nữ này khỏi sông Hằng và giúp đỡ cô trong lúc khó khăn. Nhưng cô đã dùng sự quyến rũ của mình để khiến tôi mất đi sức mạnh và từ bỏ cuộc sống thánh thiện của mình. Tôi rời ẩn thất của mình và hỗ trợ cô ở một ngôi làng. Sau đó, cô đã bị bọn cướp các ngươi bắt đi. Cô đã gửi cho tôi một tin nhắn đầy tình yêu giả dối, bảo tôi đến cứu cô, và bây giờ cô đã phản bội tôi với anh. Đó là lý do tại sao tôi gọi cô ấy là tàn nhẫn và phản bội."

Trưởng băng cướp đã bị ấn tượng bởi câu chuyện này. Y nghĩ: "Nếu cô ấy có thể làm điều này với một người đàn ông tốt bụng và tử tế như vậy, thì cô ấy sẽ làm gì với ta?" Y quyết định cô phải chết. Y nói với Hiền nhân rằng y sẽ giết Hiền nhân này bên ngoài làng. Y bảo cô nắm giữ Hiền nhân này, rồi y rút kiếm ra, giả vờ chém Hiền nhân nhưng lại chém đôi người phụ nữ.

Sau đó, ông giúp nhà Hiền triết Quả chà là hồi phục, tắm rửa và cho anh ăn trong vài ngày. Y hỏi nhà hiền triết bây giờ anh sẽ đi đâu. Vị hiền triết nói rằng anh không có ham muốn với những thứ trần tục và sẽ trở về ẩn thất của mình trong rừng. Tên cướp đầu sỏ ấn tượng đến mức quyết định cũng trở thành ẩn sĩ. Cả hai đều đến ẩn thất, nơi họ lấy lại sức mạnh tinh thần và sống một cuộc đời thánh thiện, cuối cùng được lên cõi Phạm Thiên.

Bài giảng của Ngài kết thúc, và Đức Phật thuyết giảng Tứ Diệu Đế. Cuối cùng, vị sư đã đắc Sơ Quả Dự Lưu. Đức Phật sau đó tiết lộ rằng trong kiếp quá khứ đó, thủ lĩnh cướp là A Nan, đệ tử thân tín của Ngài, còn chính Ngài là nhà Hiền triết Quả chà là.

.

.... o ....

J63. Takka Jātaka -- The story of a hermit who is seduced by a young woman.

Summary: A monk was besieged by lust. The Buddha recounted a past life story in which a woman brought down an ascetic from his high estate and later sought to have him killed to secure her life with a thief. When her treachery was discovered, it led to her death.

.

A long time ago, in the city of Benares, there was a king named Brahmadatta. The Buddha, in a past life, was a wise and holy man who had chosen to live as a hermit. He built a small hut on the banks of the Ganges River, where he lived a life of peace and deep thought, achieving great spiritual powers.

In that same city lived a cruel and wicked woman, known as Lady Wicked, who was the daughter of the king's chief minister. She was a very difficult person, often abusing and mistreating her servants. One day, her servants took her to the Ganges River to play. But as they were in the water, a huge storm broke out. Seeing their chance, the servants decided to get revenge. They left her behind, throwing her into the river, and fled back home. When her family asked about her, they lied and said they didn't know what happened. Her family searched for her, but they couldn't find a trace.

Meanwhile, Lady Wicked was screaming as the strong river current swept her away. At midnight, her cries reached the hermit's ears. Hearing a woman in distress, he lit a torch and waded into the river. He found her, pulled her from the water, and carried her back to his hut. He made a fire to warm her and offered her sweet fruits. He then asked her what had happened, and she told him everything. He told her she could stay for a few days to recover, and he slept outside to give her privacy.

After a few days, he told her it was time for her to go, but she had other ideas. She was determined to make the holy man fall in love with her. She used her charm and feminine wiles until he was so captivated that he lost all his spiritual powers. He gave up his holy life and stayed with her in the forest. But she grew bored of the quiet, lonely life and pleaded with him to take her back to a village. The hermit, now a slave to his passion for her, agreed. He moved with her to a village on the border, where he sold dates to make a living. The villagers, seeing his wisdom, called him the "Date-Sage" and gave them a hut to live in at the edge of the village.

One day, a group of robbers from the mountains raided the village. They stole everything and took many villagers, including Lady Wicked, back to their camp. The robbers were taken with her beauty, so their chief made her his wife.

The Date-Sage, heartbroken, waited for her to return. He believed she would surely escape and come back to him. But Lady Wicked had no intention of returning. She was happy with the robbers and feared that the Date-Sage would try to rescue her. To feel safe, she decided she had to get rid of him. She sent a messenger to him, pretending to be sad and begging him to come and take her away.

Believing her lies, the Date-Sage immediately went to the robber’s village. He sent a message to her to let her know he had arrived. She told him to wait until nightfall to escape and hid him in a room. That night, when her new husband, the robber chief, returned from his raid and was drunk, she said to him, "My love, what would you do if your rival were in your power?" The robber chief told her all the terrible things he would do. She then smiled and said, "Perhaps he is not as far away as you think. He is in the next room."

The robber chief, furious, grabbed a torch, rushed into the room, and seized the Date-Sage. He beat him severely, but the Date-Sage did not cry out in pain. All he said was, "Cruel ingrates! Slanderous traitors!" The robber chief, after beating him to his heart's content, tied him up and went to sleep.

The next morning, the robber chief, still angry, started beating the Date-Sage again. But the sage kept repeating the same four words. The robber chief was puzzled and asked him why he kept saying that.

The Date-Sage explained, "Once, I was a hermit who had achieved great spiritual powers. I rescued this woman from the Ganges River and helped her in her time of need. But she used her charm to make me lose my powers and give up my holy life. I left my hermitage and supported her in a village. Then, she was taken away by you robbers. She sent me a message full of false love, telling me to come and save her, and now she has betrayed me to you. That is why I call her cruel and treacherous."

The robber chief was struck by this story. He thought, "If she could do this to a man so good and kind, what would she do to me?" He decided she must die. He told the Date-Sage he was going to kill him outside the village. He told her to hold the sage, but instead, he pulled out his sword and, pretending to strike the sage, cut the woman in two.

He then helped the Date-Sage recover, bathing him and feeding him for several days. He asked the sage where he would go now. The Date-Sage said he had no desire for worldly things and would return to his hermitage in the forest. The robber chief was so impressed that he decided to become a hermit too. They both went to the hermitage, where they regained their spiritual powers and lived a holy life, eventually earning a place in the Realm of Brahma.

His lesson ended, and the Buddha preached the Truths. At the close, the passion-tossed Brother won the Fruit of the First Path.

The Buddha then revealed that in that past life, the robber chief was Ananda, his trusted disciple, and he himself was the Date-Sage.

.... o ....

J64. Durajana Jātaka -- Rất khó để hiểu lòng người.

Tóm tắt: Một vị cư sĩ không thể hiểu được tâm trạng của vợ mình, người có ngày nhu mì, có ngày kiêu ngạo. Đức Phật giải thích rằng đây là một phần bản chất của người phụ nữ và kể lại một câu chuyện tiền kiếp với những nhân vật tương tự.

.

Ngày xưa, ở thành Xá Vệ có một người đàn ông là cư sĩ tận tụy của Đức Phật và sống theo Ngũ Giới. Nhưng vợ ông lại là một người phụ nữ khó tính và khó lường. Hôm nay, bà tốt bụng và dịu dàng, cư xử như một người hầu. Hôm sau, bà lại nổi giận và đòi hỏi, đối xử với chồng như một nô lệ. Tính khí thất thường của bà khiến ông đau khổ đến nỗi không còn đến chùa để gặp Đức Phật nữa.

Sau nhiều ngày, cuối cùng người đàn ông cũng đến chùa với hoa và lễ vật. Đức Phật chào đón ông và hỏi: "Sao lâu rồi ông không đến đây?"

Người đàn ông thú nhận: "Vợ của con hôm nay như một nô lệ, hôm sau lại như một bà chủ độc ác. Con không thể hiểu nổi bà ta, và bà ấy đã làm con buồn đến nỗi con không đến gặp Thế Tôn nữa."

Đức Phật nói: "Ông nói đúng. Người trí đã biết từ lâu rằng bản chất của phụ nữ rất khó hiểu." Ngài kể một câu chuyện tiền kiếp để giúp người đàn ông hiểu ra.

Câu chuyện về người học trò Bà-la-môn

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, Đức Phật là một vị thầy nổi tiếng với 500 học trò. Một trong những học trò của Ngài là một chàng trai Bà-la-môn trẻ tuổi đến từ một vùng đất xa xôi, người đã yêu và kết hôn với một thiếu nữ.

Giống như người đàn ông trong câu chuyện này, vợ của vị Bà-la-môn là một người phụ nữ độc ác và khó lường. Vào những ngày cô làm điều gì đó sai trái, cô sẽ tỏ ra nhu mì và phục tùng, như một người hầu. Nhưng vào những ngày cô không làm gì sai, cô sẽ trở nên kiêu ngạo và hống hách. Chồng cô bối rối và khó chịu đến mức không đến lớp học của thầy nữa.

Khoảng một tuần sau, cuối cùng anh ta cũng quay trở lại. Vị thầy, chính là Bồ Tát, hỏi tại sao anh ta lại đi vắng. Vị Bà-la-môn trẻ giải thích: "Thưa Thầy, lý do là vì vợ của con. Hôm thì cô ta nhu mì như một nô lệ, hôm sau lại trở nên hung dữ. Con không thể hiểu nổi cô ta, và tính khí luôn thay đổi của cô ta khiến con rất buồn."

Bồ Tát đáp: "Con nói đúng. Phụ nữ là như vậy. Khi làm điều sai trái, họ tự hạ mình xuống. Nhưng khi không làm điều gì sai trái, họ trở nên kiêu ngạo và nổi loạn. Bản chất của họ rất khó hiểu, và con không nên quan tâm đến việc họ thích hay không thích."

Bấy giờ, Bồ Tát đọc một bài kệ cho đệ tử:

Nếu con nghĩ một người phụ nữ yêu con, đừng hài lòng. Nếu con nghĩ cô ta không yêu con, đừng buồn. Lòng người phụ nữ bí ẩn như đường cá bơi trong nước.

Từ ngày đó, người đệ tử không còn lo lắng về tâm trạng của vợ mình nữa. Khi biết thầy giáo đã để ý đến hành vi của mình, nỗi xấu hổ đã thúc đẩy cô từ bỏ những hành vi xấu xa.

Cũng vậy, vợ của vị cư sĩ này tự nhủ: “Chính Đức Phật Toàn Giác đã biết về hành vi sai trái của mình, người ta nói với mình như vậy”, và từ đó trở đi, bà không còn phạm tội nữa.

Sau khi bài giảng kết thúc, Đức Phật thuyết giảng Chân Lý, và cuối cùng, vị cư sĩ đã đạt được Sơ quả Dự Lưu.

Sau đó, Đức Phật kết luận rằng người chồng và người vợ trong quá khứ chính là cặp đôi trong câu chuyện hiện tại, và chính Ngài là người thầy.

.... o ....

J64. Durajana Jātaka -- It is difficult to understand the human heart.

Summary: A lay brother cannot discern the moods of his wife, who is meek on some days and haughty on others. The Buddha explains that this is part of a woman’s nature and recounts a past life story featuring the same characters.

.

At one time, there was a man in the city of Savatthi who was a devoted follower of the Buddha and lived his life by the Five Commandments. But his wife was a difficult and unpredictable woman. One day, she would be kind and gentle, acting like a servant. The next day, she would be angry and demanding, treating him like a slave. Her changing moods made him so miserable that he stopped going to the temple to see the Buddha.

After several days, the man finally went to the temple with flowers and gifts. The Buddha greeted him and asked, "Why haven't you been here in so long?"

The man confessed, "My wife is one day like a slave, and the next, she is like a cruel mistress. I can't understand her, and she has made me so upset that I haven't come to see you."

The Buddha then said, "You are right. The wise have known for a long time that women's nature is difficult to understand." He then told a story from a past life to help the man understand.

The Story of the Brahmin Pupil

Once, when a king named Brahmadatta ruled Benares, the Buddha was a famous teacher with 500 students. One of his students was a young Brahmin from a distant land who fell in love and got married.

Like the man in the present story, the Brahmin's wife was a wicked and unpredictable woman. On days when she had done something wrong, she would act meek and submissive, like a servant. But on days when she had done nothing wrong, she would become proud and bossy. Her husband was so confused and troubled by her that he stopped going to his master's lessons.

After about a week, he finally returned. The teacher, who was the Bodhisatta, asked him why he had been gone. The Brahmin explained, "Master, my wife is the reason. One day she is meek as a slave, and the next, she is tyrannical. I cannot understand her, and her ever-changing moods have made me so unhappy."

The Bodhisatta responded, "You have spoken the truth. Women are like this. When they have done something wrong, they humble themselves. But when they have done nothing wrong, they become proud and rebellious. Their nature is difficult to know, and you should not care about their likes or dislikes."

The Bodhisatta then spoke a verse to his pupil:

If you think a woman loves you, do not be content. If you think she does not love you, do not be sad. A woman's heart is as mysterious as a fish's path in water.

From that day on, the pupil stopped worrying about his wife's moods. Upon learning that the teacher had noticed her behavior, her shame compelled her to cease her wicked ways.

So too, this lay brother’s wife said to herself, “The Perfect Buddha himself knows of my misconduct, they tell me,” and from that moment, she sinned no more.

After his lesson ended, the Buddha preached the Truths, and by the conclusion, the lay brother attained the Fruit of the First Path.

The Buddha then concluded by saying that the husband and wife from the past were the same couple in the present story, and he himself was the teacher.

.... o ....

J65. Anabhirati Jātaka -- Chuyện người cư sĩ bị vợ phản bội.

Tóm tắt: Một nam cư sĩ vắng mặt không hầu hạ Đức Phật một thời gian sau khi phát hiện vợ mình ngoại tình. Đức Phật giải thích rằng đây là bản chất của nhiều phụ nữ và cho biết tình huống tương tự đã từng xảy ra giữa họ trong một kiếp trước.

.

Ngày xưa, có một người đàn ông sống ở thành Savatthi. Ông là một tín đồ sùng đạo của Đức Phật. Một ngày nọ, ông phát hiện vợ mình không chung thủy. Ông rất đau buồn vì sự phản bội của vợ đến nỗi đã không đến chùa hơn một tuần.

Cuối cùng, khi đến gặp Đức Phật, ông cung kính cúi đầu và ngồi xuống. Đức Phật hỏi ông về sự vắng mặt kéo dài của ông. Người đàn ông trả lời: "Bạch Đức Thế Tôn, vợ của con đã không chung thủy. Con rất đau buồn vì hành động của nàng đến nỗi không thể đến được."

Đức Phật nói: "Này anh bạn, các bậc hiền triết từ xa xưa đã dạy anh đừng tức giận về hành vi sai trái của phụ nữ. Anh nên bình tĩnh, nhưng anh đã quên mất sự thật này rồi." Sau đó, theo lời yêu cầu của người đàn ông, Đức Phật kể cho ông nghe một câu chuyện từ quá khứ.

Người Thầy và Học Trò

Ngày xưa, khi một vị vua tên là Brahmadatta trị vì Benares, Đức Phật là một bậc thầy nổi tiếng thế giới, giống như trong câu chuyện trước. Một trong những học trò của ông phát hiện vợ mình ngoại tình. Ông vô cùng đau khổ vì phát hiện này đến nỗi đã nghỉ học.

Sau vài ngày, thầy giáo hỏi lý do vắng mặt. Học trò đã thú nhận tất cả. Thầy giáo nói: "Con ơi, phụ nữ không phải là tài sản riêng của đàn ông. Họ là của chung của tất cả mọi người. Người khôn ngoan biết điểm yếu của họ và không nổi giận với họ."

Để giúp học trò hiểu rõ hơn, thầy giáo đọc bài kệ này:

Như đường cái, sông ngòi, sân vườn, nhà trọ,

Hay quán rượu, nơi tiếp đãi tất cả mọi người,

Phụ nữ cũng vậy. Người khôn ngoan

không nổi giận với điểm yếu của phụ nữ.

Sau khi nghe bài học này, học trò trở nên thờ ơ với hành động của vợ. Khi người vợ biết thầy giáo biết được hành vi của mình, cô xấu hổ đến mức dừng lại những hành vi không chung thủy.

Đức Phật kết luận: "Giống như người vợ trong câu chuyện, vợ của vị cư sĩ này cũng đã dừng lại việc làm sai trái của mình khi nghe ta biết về hành động của bà ta."

Sau khi kết thúc bài giảng, Đức Phật thuyết giảng về Chân Lý. Cuối cùng, vị cư sĩ đã chứng đắc Quả Dự . Đức Phật cũng chứng minh mối liên hệ và xác định sự ra đời của vị ấy bằng cách nói: “Vợ chồng này cũng chính là vợ chồng thời bấy giờ, và chính ta là vị thầy Bà-la-môn.”

.... o ....

J65. Anabhirati Jātaka -- The story of a layman betrayed by his wife.

Summary: A lay brother is absent from attending the Buddha for a while after discovering that his wife has been unfaithful. The Buddha explains that this is the nature of many women and reveals that the same situation occurred between them in a past life.

.

There once was a man who lived in the city of Savatthi. He was a devout follower of the Buddha. One day, he discovered that his wife had been unfaithful. The man was so upset by her betrayal that he stopped going to the monastery for over a week.

When he finally went to see the Buddha, he bowed respectfully and sat down. The Buddha questioned him about his prolonged absence. The man replied, "Sir, my wife has been unfaithful. I was so upset by her actions that I could not come."

The Buddha said, "My dear brother, the wise men of long ago told you not to be angry about the misbehavior of women. You should be calm, but you have forgotten this truth." Then, at the man's request, the Buddha told him a story from the past.

The Teacher and His Pupil

Once, when a king named Brahmadatta ruled Benares, the Buddha was a world-famous teacher, just like in the previous story. One of his students found out that his wife had been unfaithful. He was so troubled by this discovery that he stopped attending his lessons.

After a few days, the teacher asked him the reason for his absence. The student confessed everything. The teacher said, "My son, women are not a man's private property. They are common to all. A wise man knows their weakness and does not get angry at them."

To help his pupil understand, the teacher then recited this verse:

Like highways, rivers, courtyards, hostels,

Or taverns, which give hospitality to all,

So is womankind. A wise man

does not become angry at a woman's weakness.

After hearing this lesson, the student became indifferent to his wife's actions. When the wife heard that the teacher knew of her behavior, she was so ashamed that she stopped her unfaithful ways.

The Buddha then concluded by saying, "Just like the wife in the story, this lay brother's wife also stopped her wrongdoing when she heard that I knew of her actions."

After his lesson ended, the Buddha preached the Truths. At the conclusion, the lay brother attained the Fruit of the First Path. The Buddha also demonstrated the connection and identified the birth by saying, “This husband and wife were also the husband and wife of those days, and I myself was the Brahmin teacher.”

.... o ....

J66. Mudulakkhana Jātaka --  Ẩn sĩ và Hoàng hậu

Tóm tắt: Một vị sư đang thiền định bỗng nhiên bị dục vọng xâm chiếm khi nhìn thấy một phụ nữ khỏa thân. Đức Phật giải thích rằng điều này cũng đã từng xảy ra với ngài trong quá khứ, và kể lại rằng, khi còn là một ẩn sĩ khổ hạnh sở hữu trí tuệ cao hơn, ngài đã nhìn thấy hoàng hậu khỏa thân và bị dục vọng xâm chiếm. Sau đó, hoàng hậu đã giúp ẩn sĩ chế ngự dục vọng này, cho phép ngài trở lại con đường tâm linh cao hơn.

.

Trong thời gian ở tại Kỳ Viên, Đức Phật đã kể một câu chuyện về sự nguy hiểm của dục vọng. Có lần, lời dạy của Đức Phật đã làm rung động sâu sắc một chàng trai trẻ đến từ Savatthi. Anh từ bỏ cuộc sống thế tục, trở thành một tu sĩ và thực hành thiền định với lòng thành kính vô hạn.

Một ngày nọ, khi đang đi khất thực trong thành phố, anh nhìn thấy một người phụ nữ ăn mặc đẹp đẽ. Anh nhìn cô với lòng ham muốn, phá vỡ lời thề giữ giới. Từ khoảnh khắc đó, sự bình an của anh biến mất. Niềm vui trong Pháp của anh phai nhạt, và anh không còn chăm sóc thân thể và y phục của mình nữa. Bạn bè của anh nhận thấy sự thay đổi và đưa anh đến gặp Đức Phật.

Đức Phật hỏi: "Tại sao niềm vui của ngươi lại rời bỏ ngươi?" Vị tu sĩ trả lời: "Con nhìn thấy một người phụ nữ, và dục vọng khởi lên trong con. Giờ, con đau khổ." Đức Phật nhẹ nhàng nói: "Ngay cả những bậc vĩ nhân đã thành thạo thiền định và trí tuệ sâu sắc cũng vấp ngã khi họ nhìn với lòng ham muốn. Dục vọng rất mạnh mẽ - nó có thể lay chuyển cả những người mạnh mẽ nhất."

Để giải thích, Đức Phật đã kể một câu chuyện từ quá khứ.

Ngày xửa ngày xưa, tại thành Benares, có một vị hiền triết sinh ra trong một gia đình giàu có. Ông học hành uyên thâm, rồi bỏ lại tất cả để sống đời ẩn sĩ trên dãy Himalaya. Nhờ thiền định, ông đã đạt được những năng lực tâm linh và tuệ giác vô song.

Một ngày nọ, vì cần muối và giấm, ông đến Benares và ở trong vườn của nhà vua. Vẻ điềm tĩnh của ông đã gây ấn tượng với nhà vua, và nhà vua đã mời ông đến sống ở đó và dùng bữa từ nhà bếp của hoàng gia. Trong mười sáu năm, vị ẩn sĩ đã dạy dỗ hoàng gia và sống một cuộc sống yên bình.

Sau đó, nhà vua phải rời đi để giải quyết tình hình bất ổn ở biên giới. Trước khi lên đường, ngài đã nhờ hoàng hậu, Hiền phi, chăm sóc vị ẩn sĩ.

Một ngày nọ, hoàng hậu chuẩn bị bữa ăn cho ngài. Khi ngài đến muộn, bà tắm rửa, mặc quần áo đẹp và ngồi chờ trên giường. Vị ẩn sĩ, tỉnh dậy sau khi thiền định sâu sắc, bay lên không trung đến cung điện. Khi ông bước vào, hoàng hậu vội vàng đứng dậy, và áo choàng của bà tuột xuống. Vị ẩn sĩ nhìn thấy vẻ đẹp của bà và quên mất lời thề của mình, nhìn với ánh mắt thèm muốn.

Ngay lúc đó, tuệ giác của vị ẩn sĩ biến mất. Ông run rẩy vì khao khát, cầm lấy thức ăn và trở về túp lều của mình. Suốt bảy ngày, ông nằm đó, không ăn không uống, bị dục vọng giày vò.

Khi nhà vua trở về, ngài đến thăm vị ẩn sĩ và thấy ông yếu ớt và bồn chồn. "Chuyện gì đã xảy ra vậy?" nhà vua hỏi. "Lòng tôi bị dục vọng trói buộc", vị ẩn sĩ thú nhận. "Vì ai vậy?" "Đối với hoàng hậu của ngài, hỡi người hiền lành." Nhà vua, ngạc nhiên, nói: "Vậy thì nàng là của ngài."

Ngài trao hoàng hậu cho vị ẩn sĩ nhưng bí mật nhờ bà giúp vị ẩn sĩ lấy lại trí tuệ. "Thần thiếp sẽ cứu vị ẩn sĩ ấy", bà hoàng hậu hứa.

Khi họ rời khỏi cung điện, hoàng hậu nói rằng họ cần một ngôi nhà. Vị ẩn sĩ xin nhà vua một chỗ ở, và nhà vua đã cung cấp cho họ một túp lều bẩn thỉu, bỏ hoang. Hoàng hậu từ chối vào, cho đến khi nó được dọn dẹp sạch sẽ. Bà sai vị ẩn sĩ đi đi lại lại để lấy dụng cụ, nước và đồ đạc - từng món một. Ông vâng lời, làm hết mọi việc.

Cuối cùng, khi họ ngồi xuống bên nhau, nàng nhẹ nhàng kéo vị ẩn sĩ lại gần và hỏi: "Ngài đã quên rằng ngài là một vị linh thánh hay sao?"

Lời nói của nàng đã đánh thức vị ẩn sĩ ra khỏi ảo tưởng. Ông nhận ra dục vọng đã dẫn ông đi lạc lối và lo sợ những đau khổ mà nó sẽ mang lại. "Hôm nay," ông nói, "ta sẽ trả hoàng hậu lại và sẽ trở về núi."

Ông đưa hoàng hậu đến gặp nhà vua và nói: "Tôi không còn muốn nàng nữa. Chỉ có dục vọng mới làm lu mờ trái tim ta."

Ngay lập tức, trí tuệ của ông trở lại. Ông bay lên không trung, thuyết pháp cho nhà vua và bay trở về dãy Himalaya. Ông không bao giờ trở lại cuộc sống trần tục, và đã sống trong an lạc và từ bi cho đến khi tái sinh về cõi Phạm Thiên.

Sau khi bài giảng kết thúc, Đức Phật thuyết giảng Tứ Diệu Đế, và cuối cùng vị tu sĩ đã chứng đắc quả A-la-hán.

Sau khi kể câu chuyện, Đức Phật giải thích rằng nhà vua là Ananda, hoàng hậu là Uppalavanna, và vị ẩn sĩ chính là Đức Phật trong một kiếp trước.

.... o ....

J66. Mudulakkhana Jātaka -- The Hermit and the Queen

Summary: A meditating monk is overwhelmed with lust when he sees a naked woman. The Buddha explains that this had happened to him in the past as well and recounts how, when he was an ascetic possessing higher knowledge, he saw the queen naked and was overcome with lust. He then describes how she helped him overcome this desire, allowing him to return to the higher spiritual path.

.

While staying at Jetavana, the Buddha told a story about the dangers of desire. Once, the Buddha's teachings profoundly moved a young man from Savatthi. He gave up his worldly life, became a monk, and practiced meditation with enormous devotion.

One day, while walking through the city for alms, he saw a beautifully dressed woman. He looked at her with desire, breaking his vow of restraint. From that moment, his peace vanished. His joy in the Dharma faded, and he stopped caring for his body and robes. His friends noticed the change and brought him to the Buddha.

The Buddha asked, “Why has your joy left you?” The monk replied, “I saw a woman, and desire arose in me. Now I suffer.” The Buddha gently said, “Even great beings who have mastered deep meditation and wisdom have stumbled when they looked with desire. Passion is powerful—it can shake even the strongest.”

To explain, the Buddha shared a story from the past.

Long ago, in the city of Benares, a wise man was born into a wealthy family. He studied deeply, then left everything behind to live as a hermit in the Himalayas. Through meditation, he gained enormous spiritual powers and insight.

One day, needing salt and vinegar, he traveled to Benares and stayed in the king’s garden. His calm presence impressed the king, who invited him to live there and eat from the royal kitchen. For sixteen years, the hermit taught the king’s household and lived peacefully.

Then the king had to leave to settle unrest at the border. Before departing, he asked his queen, Gentle-heart, to care for the hermit.

One day, the queen prepared a meal for him. When he arrived late, she bathed, dressed in fine clothes, and waited on a couch. The hermit, waking from deep meditation, flew through the air to the palace. As he entered, the queen rose quickly, and her robe slipped. The hermit saw her beauty and, forgetting his vows, looked with desire.

In that moment, his insight vanished. He trembled with longing, took the food, and returned to his hut. For seven days, he lay there, not eating or drinking, consumed by desire.

When the king returned, he visited the hermit and found him weak and troubled. “What has happened?” the king asked. “My heart is trapped by desire,” the hermit confessed. “For whom?” “For your queen, Gentle-heart.” The king, surprisingly, said, “Then she is yours.”

He gave the queen to the hermit but secretly asked her to help the holy man regain his wisdom. “I will save him,” she promised.

As they left the palace, the queen said they needed a house. The hermit asked the king for a place to stay, and the king provided them with a dirty, abandoned hut. The queen refused to enter until it was cleaned. She sent the hermit back and forth for tools, water, and furniture—one item at a time. He obeyed, doing all the chores.

Finally, as they sat together, she gently pulled him close and asked, “Have you forgotten that you are a holy man?”

Her words woke him from his delusion. He realized how desire had led him astray and feared the suffering it would bring. “Today,” he said, “I will return the queen and go back to the mountains.”

He brought her to the king and said, “I no longer want her. It was only desire that clouded my heart.”

At once, his insight returned. He rose into the air, taught the Dharma to the king, and flew back to the Himalayas. He never returned to worldly life but lived in peace and compassion until he was reborn in the Realm of Brahma.

After his lesson ended, the Buddha preached the Truths, at the close of which the monk attained Arahatship itself.

After telling the story, the Buddha explained that the king was Ananda, the queen was Uppalavanna, and the hermit was the Buddha himself in a past life.

.... o ....

J67. Ucchanga Jātaka -- Chuyện Người Phụ Nữ Cứu Ba Mạng Người

Tóm tắt: Ba người đàn ông bị bắt vì tình nghi cướp của. Họ là chồng, con trai và em trai của cùng một người phụ nữ. Khi bị đưa đến trước mặt nhà vua, bà đã chọn cứu em trai mình, với lý do rằng một người chồng và một người con trai có thể dễ dàng thay thế. Bằng cách này, bà đã cứu được cả ba. Đức Phật sau đó kể lại một sự kiện tương tự đã xảy ra trong một kiếp trước.

.

Câu chuyện này được Đức Phật kể lại khi Ngài ngự tại Kỳ Viên. Chuyện kể về một người phụ nữ thôn quê thông thái.

Một ngày nọ, ở Kosala, ba người đàn ông đang cày ruộng gần bìa rừng. Cùng lúc đó, bọn cướp tấn công những người lữ hành trong rừng và tẩu thoát. Trong lúc truy đuổi bọn cướp, các nạn nhân của bọn cướp tình cờ gặp ba người nông dân. Tưởng nhầm họ là bọn cướp cải trang, họ la lên: "Bọn cướp rừng giả làm nông dân kìa!" và bắt họ nộp cho vua Kosala làm tù nhân.

Trong khi đó, một người phụ nữ liên tục đến cung điện của nhà vua, khóc lóc thảm thiết và xin "một thứ gì đó để che thân". Nghe thấy tiếng kêu khóc của bà, nhà vua ra lệnh cho các cận thần đưa quần áo cho bà. Nhưng bà từ chối, nói rằng đó không phải là ý của bà. Các cận thần trở về trình diện nhà vua và giải thích rằng người phụ nữ không phải xin quần áo, mà là xin một người chồng.

Nhà vua truyền lệnh dẫn bà đến trước mặt và hỏi: "Có đúng là bà đang xin một người chồng không?"

"Thưa bệ hạ, vâng," bà đáp. “Chồng là chỗ dựa vững chắc cho người phụ nữ. Dù có mặc áo quần ngàn đồng, nếu không có chồng, nàng vẫn trơ trọi, trần trụi.”

Để minh chứng cho lời nói của nàng, bài kệ sau đây đã được đọc lên:

Như vương quốc không vua, Như sông cạn, Người phụ nữ cũng vậy—trần ​​trụi, trần trụi— Dù có mười anh em trai, nếu thiếu chồng.

Nhà vua hài lòng với câu trả lời của nàng và hỏi: “Ngươi có quan hệ gì với ba tù nhân?”

Nàng đáp: “Một người là chồng ta, một người là em trai ta, và một người là con trai ta.”

“Để tỏ lòng kính trọng,” nhà vua nói, “ta sẽ thả cho ngươi một trong ba người. Ngươi sẽ chọn ai?”

“Thưa bệ hạ,” nàng nói, “nếu thiếp còn sống, thiếp có thể tìm chồng khác và sinh thêm một người con trai. Nhưng cha mẹ thiếp đã mất, thiếp không bao giờ có thể có thêm một người em trai nữa. Xin hãy trao em trai thiếp cho thiếp.”

Nhà vua vô cùng cảm kích trước sự thông thái và lòng trắc ẩn của nàng. Ngài thả cả ba người đàn ông và để họ đi. Bằng cách này, người phụ nữ đã cứu cả ba người khỏi nguy hiểm.

Sau đó, các nhà sư đang bàn tán về hành động của nàng trong Chánh Điện. Khi Đức Phật bước vào và hỏi họ đang nói chuyện gì, họ kể lại câu chuyện cho Ngài nghe. Đức Phật nói: "Đây không phải lần đầu tiên người phụ nữ này cứu ba người đàn ông này. Nàng đã từng làm điều tương tự trong quá khứ." Rồi Ngài kể một câu chuyện từ rất lâu rồi.

Một lần, khi vua Brahmadatta trị vì ở Benares, có ba người đang cày ruộng gần một khu rừng. Cũng như trước đây, bọn cướp tấn công lữ khách, và các nạn nhân đã nhầm lẫn đổ lỗi cho ba người nông dân. Họ bị giải đến gặp nhà vua.

Một người phụ nữ đến cung điện và xin nhà vua thả một trong ba người. Nhà vua hỏi: "Ngươi sẽ chọn ai?"

Nàng đáp: "Bệ hạ không thể thả ra cho thần thiếp cả ba người sao?"

"Không," nhà vua nói, "Không thể."

"Vậy thì hãy thả cho thần thiếp em trai của thần thiếp đi," nàng nói.

"Sao không thả cho chồng hoặc con trai của ngươi đi?" nhà vua hỏi. "Một người em trai thì có gì đặc biệt?"

Nàng đáp: “Thần thiếp có thể tìm chồng khác. Thần thiếp có thể có con trai khác. Nhưng thần thiếp không bao giờ tìm được một người anh em khác.”

Rồi nàng đọc bài kệ này:

Con trai thì dễ tìm, Chồng thì nhiều ngoài phố. Nhưng ta biết tìm đâu, Một người anh em khác cho hết nỗi đau của ta?

Nhà vua đồng ý. “Nàng nói đúng,” ngài nói. Hài lòng với trí tuệ của nàng, ngài thả cả ba người đàn ông ra tù và trao cho nàng. Nàng nhận lấy rồi đi.

Đức Phật kết luận: “Này các tỳ kheo, chính người phụ nữ này đã từng cứu ba người đàn ông này trước đây.” Rồi ngài nhận diện các nhân vật: “Người phụ nữ và ba người đàn ông hôm nay chính là cùng những người trong kiếp trước. Và ta là vua.”

.

.... o ....

J67. Ucchanga Jātaka -- The Woman Who Saved Three Lives

Summary: Three men are arrested on suspicion of robbery. They are the husband, son, and brother of the same woman. When brought before the king, she chooses to save her brother, reasoning that a husband and a son can be easily replaced. In this way, she manages to save all three. The Buddha then recounts how a similar event occurred in a past life.

.

This story was told by the Buddha while staying at Jetavana. It is about a wise country woman.

One day in Kosala, three men were ploughing near the edge of a forest. At the same time, robbers attacked travelers in that forest and escaped. The victims, while searching for the thieves, came across the three farmers. Mistaking them for the robbers in disguise, they shouted, “Here are the forest robbers pretending to be farmers!” and took them as prisoners to the King of Kosala.

Meanwhile, a woman kept coming to the king’s palace, crying loudly and asking for “something to cover herself.” Hearing her cries, the king ordered his servants to give her clothing. But she refused, saying that was not what she meant. The servants returned to the king and explained that the woman was asking not for clothes, but for a husband.

The king had her brought before him and asked, “Is it true that you are asking for a husband?”

“Yes, sire,” she replied. “A husband is a woman’s true protection. Even if she wears clothes worth a thousand coins, without a husband she is still bare and exposed.”

To support her words, the following verse was recited:

Like kingdoms without kings, Like rivers that have run dry, So is a woman—bare and exposed— Even with ten brothers, if she lacks a mate.

The king was pleased with her answer and asked, “What is your relationship to the three prisoners?”

She replied, “One is my husband, one is my brother, and one is my son.”

“To show my favor,” said the king, “I will give you one of the three. Which one will you choose?”

“Sire,” she said, “if I live, I can find another husband and have another son. But my parents are gone, and I can never get another brother. Please give me my brother.”

The king was impressed by her wisdom and compassion. He released all three men and let them go free. In this way, the woman saved all three from danger.

Later, the monks were discussing her actions in the Hall of Truth. When the Buddha entered and asked what they were talking about, they told him the story. The Buddha said, “This is not the first time this woman has saved these three men. She did the same in the past.” And then he told a story from long ago.

Once, when King Brahmadatta ruled in Benares, three men were ploughing near a forest. Just as before, robbers attacked travelers, and the victims mistakenly accused the three farmers. They were taken to the king.

A woman came to the palace and asked the king to release one of the three. He asked, “Which one will you choose?”

She replied, “Can’t Your Majesty give me all three?”

“No,” said the king, “I cannot.”

“Then give me my brother,” she said.

“Why not take your husband or your son?” asked the king. “What’s so special about a brother?”

She answered, “I can find another husband. I can have another son. But I can never find another brother.”

Then she recited this verse:

A son is easy to find, Husbands are many in the streets. But where will I find, Another brother for all my pain?

The king agreed. “She is right,” he said. Pleased with her wisdom, he released all three men and gave them to her. She took them and went her way.

The Buddha concluded, “So you see, monks, this same woman once saved these same three men before.” He then identified the characters: “The woman and the three men today were the same in that past life. And I was the king.”

.... o ....

J68. Saketa Jātaka -- Vị Bà la môn có 500 kiếp là thân phụ của Phật.

Tóm tắt: Một bà la môn già chào Đức Phật như con trai của Ngài, và khi gọi vợ Ngài là con trai, bà cũng gọi Ngài là con trai của mình. Đức Phật giải thích rằng Ngài thực sự có quan hệ họ hàng với hai người này theo nhiều cách khác nhau trong nhiều kiếp trước.

.

Khi ở tại Anjanavana, Đức Phật đã kể một câu chuyện về một vị bà la môn già và vợ ông.

Một hôm, khi Đức Phật và các đệ tử đang tiến vào thành Saketa, một bà la môn già đang đi ra khỏi cổng thành. Khi nhìn thấy Đức Phật, ông vô cùng xúc động. Ông quỳ xuống dưới chân Đức Phật, ôm lấy mắt cá chân và kêu lên: “Con ơi, chẳng phải bổn phận của con là phụng dưỡng cha mẹ lúc tuổi già sao? Sao con lại xa cách lâu như vậy? Cuối cùng ta cũng gặp được con rồi – giờ hãy đến đây, cho mẹ con được gặp con nữa.”

Ông đưa Đức Phật về nhà. Tại đó, Đức Phật ngồi trên một chiếc ghế đã được chuẩn bị sẵn, xung quanh là các đệ tử. Ngay sau đó, vợ của bà la môn bước vào. Bà cũng quỳ xuống dưới chân Đức Phật và nói: “Con ơi, con đi đâu suốt thời gian qua? Chẳng phải con cái có bổn phận phải an ủi cha mẹ lúc tuổi già sao?”

Sau đó, bà gọi các con trai và con gái của mình lại, nói: “Anh trai của các con đã đến!” và yêu cầu chúng cung kính chào đón Đức Phật. Hai vợ chồng già tràn ngập niềm vui, đón tiếp Đức Phật và các đệ tử với lòng từ bi và hiếu khách vô bờ.

Sau bữa ăn, Đức Phật chia sẻ một bài pháp về tuổi già. Khi Ngài kết thúc, cả vị Bà-la-môn và vợ ông đều đạt đến quả vị Giác ngộ thứ hai. Đức Phật rời khỏi chỗ ngồi và trở về Anjanavana.

Sau đó, tại Chánh Điện, các vị tỳ kheo đang thảo luận về những gì đã xảy ra. Họ tự hỏi: “Chắc hẳn vị Bà-la-môn biết rằng cha mẹ ruột của Đức Phật là vua Tịnh Phạn và hoàng hậu Ma-ha-ma-ya (Mahāmāyā, còn gọi là Māyādevī). Vậy tại sao ông và vợ lại gọi Đức Phật là con trai của họ - và tại sao Đức Phật lại chấp nhận điều đó?”

Nghe họ nói chuyện, Đức Phật nói: “Họ đã đúng khi gọi ta là con trai của họ.” Và Ngài kể một câu chuyện từ quá khứ.

Đức Phật giải thích: “Trong nhiều kiếp quá khứ, vị Bà-la-môn này đã là cha ta trong 500 kiếp, là chú ta trong 500 kiếp, và là ông ta trong 500 kiếp nữa. Vợ của ông ấy là mẹ ta, là dì ta, và là bà ta - mỗi người cũng trong 500 kiếp. Tổng cộng, ta đã được người đàn ông này nuôi dưỡng trong 1.500 kiếp và được vợ ông ấy nuôi dưỡng trong 1.500 kiếp nữa.”

Sau đó, Đức Phật đọc bài kệ này:

Người mà lòng con tin tưởng, người mang lại bình an ngay từ cái nhìn đầu tiên - hãy đặt niềm tin vào họ.

Ngài kết thúc bài giảng bằng lời dạy: “Vị Bà-la-môn này và vợ ông ấy là gia đình của ta trong tất cả những kiếp đó. Và ta là con của họ.”

.... o ....

J68. Saketa Jātaka -- The Brahmin who was the Buddha's father for 500 lifetimes.

Summary: An old Brahmin greets the Buddha as his son, and, calling his wife, she also refers to him as her son. The Buddha explains how he had indeed been related to these two in various ways in many previous existences.

.

While staying at Anjanavana, the Buddha told a story about an old Brahmin and his wife.

One day, as the Buddha and his disciples were entering the city of Saketa, an elderly Brahmin was leaving through the city gate. When he saw the Buddha, he was overwhelmed with emotion. He fell at the Buddha’s feet, held his ankles, and cried out, “My son, isn’t it a child’s duty to care for their parents in old age? Why have you stayed away so long? At last I’ve seen you—now come, let your mother see you too.”

He took the Buddha to his home. There, the Buddha sat on a seat prepared for him, surrounded by his disciples. Soon, the Brahmin’s wife came in. She also fell at the Buddha’s feet and said, “My son, where have you been all this time? Don’t children have a duty to comfort their parents in old age?”

She then called her sons and daughters, saying, “Your brother has come!” and asked them to greet the Buddha with respect. The old couple, filled with joy, welcomed the Buddha and his disciples with enormous kindness and hospitality.

After the meal, the Buddha shared a teaching about aging. When he finished, both the Brahmin and his wife reached the Second Stage of Enlightenment. Then the Buddha rose from his seat and returned to Anjanavana.

Later, in the Hall of Truth, the monks were discussing what had happened. They wondered aloud: “Surely the Brahmin knew that the Buddha’s real parents were King Suddhodana and Queen Mahamaya. So why did he and his wife call the Buddha their son—and why did the Buddha accept it?”

Hearing their conversation, the Buddha said, “They were right to call me their son.” And he told a story from the past.

The Buddha explained, “In many past lives, this Brahmin was my father for 500 births, my uncle for another 500, and my grandfather for 500 more. His wife was my mother, my aunt, and my grandmother—also for 500 births each. Altogether, I was raised by this man in 1,500 lives and by his wife in another 1,500.”

Then the Buddha recited this verse:

The one your heart trusts, the one who brings peace at first sight—place your faith in them.

He ended the teaching by saying, “This Brahmin and his wife were my family in all those lives. And I was their child.”

.... o ....

J69. Visavanta Jātaka -- Một khi Sāriputta đã quyết định hành động thì không gì có thể ngăn cản được ngài.

Tóm tắt: Trưởng lão Xá Lợi Phất quyết định từ bỏ bánh bột, và quyết định này được nhiều người biết đến. Các vị tỳ kheo cầu xin Đức Phật khuyên can. Đức Phật giải thích rằng một khi Xá Lợi Phất đã quyết tâm hành động, không gì có thể ngăn cản được ngài. Ngài kể lại việc ngài từng là một con rắn không chịu rút chất độc đã nhả ra, mặc dù làm như vậy có thể phải trả giá bằng mạng sống.

.

Một ngày nọ, khi Đức Phật đang ở tại Tu viện Kỳ Viên, Ngài kể một câu chuyện về đệ tử của Ngài là Xá Lợi Phất.

Lúc đó, người ta mang rất nhiều bánh ngọt đến chùa cho chư Tăng. Sau khi mọi người ăn xong, vẫn còn thừa bánh. Các thí chủ nói: "Xin hãy giữ lại một ít cho các vị Tăng đang ở ngoài làng."

Một vị sư trẻ, sống cùng Trưởng lão Xá Lợi Phất, vẫn còn vắng nhà. Một phần bánh được giữ lại cho ngài. Nhưng vì trời đã khuya mà vị Tăng vẫn chưa về, nên người ta đã đưa bánh cho Xá Lợi Phất. Ngài đã ăn hết.

Sau đó, vị Tăng trẻ trở về. Xá Lợi Phất thành thật nói với vị ấy: "Này bạn, tôi đã ăn hết số bánh được giữ lại cho bạn rồi." Vị Tăng trẻ đáp nhẹ nhàng: "Không sao đâu, chúng ta đều thích ăn ngọt." Nhưng Xá Lợi Phất cảm thấy rất buồn.

Ngài nói: "Từ nay trở đi, tôi sẽ không bao giờ ăn bánh ngọt nữa." Và ngài đã giữ lời thề đó cho đến hết đời.

Các vị tăng khác bàn luận về sự việc trong Chánh Pháp Đường. Đức Phật hỏi: "Các ngươi đang bàn luận điều gì vậy?" Khi nghe họ kể lại, Đức Phật nói: "Xá Lợi Phất là người có chí nguyện kiên định. Một khi đã trao ra, ông sẽ không bao giờ rút lại - ngay cả khi mạng sống bị đe dọa."

Sau đó, Đức Phật kể một câu chuyện từ rất lâu rồi.

Ngày xưa, tại thành Ba La Nại, có một vị lương y thông thái sinh ra trong một gia đình biết cách chữa rắn cắn. Một hôm, một con rắn cắn một người đàn ông, khiến gia đình ông phải mời thầy thuốc đến.

Vị lương y hỏi: "Tôi nên dùng thuốc để rút nọc độc ra, hay nên bắt con rắn hút nọc độc ra?" Gia đình đáp: "Hãy bắt con rắn hút nọc độc ra."

Vị lương y bắt con rắn và hỏi: "Ngươi có cắn người này không?" "Phải," con rắn nói. "Vậy thì hãy hút nọc độc ra khỏi vết thương của anh ta." Con rắn đáp: "Tôi chưa bao giờ rút lại nọc độc sau khi đã nhả ra, và tôi sẽ không bao giờ làm vậy."

Vị thầy thuốc châm lửa và nói: "Nếu ngươi không lấy lại, ta sẽ ném ngươi vào lửa." Con rắn trả lời: "Ta thà chết chứ không làm trái bản chất của mình," rồi đọc một bài kệ:

Thật đáng xấu hổ cho chất độc đã thải ra thì sẽ quay trở lại—thà chết còn hơn sống trong sự yếu đuối.

Con rắn bò về phía đống lửa. Nhưng vị thầy thuốc đã ngăn nó lại, chữa lành cho người đàn ông bằng thảo dược và tụng kinh, rồi dạy con rắn sống mà không làm hại người khác. Ngài thả nó ra.

Đức Phật kết thúc câu chuyện và nói: "Cũng giống như con rắn kia, Sariputta không bao giờ lấy lại những gì mình đã buông ra—dù phải trả giá bằng mạng sống. Trong kiếp trước, Sariputta là con rắn, còn ta là thầy thuốc."

.... o ....

J69. Visavanta Jātaka --  Once Sāriputta has decided on a course of action, nothing can deter him.

Summary: Elder Sāriputta decides to give up meal-cakes, and this decision becomes widely known. The monks ask the Buddha to dissuade him. The Buddha explains that once Sāriputta has resolved to take an action, nothing can deter him. He then recounts how he was once a snake who refused to retract the poison he had released, even though doing so might have cost him his life.

.

One day, while the Buddha was staying at Jetavana Monastery, he told a story about his disciple Sariputta.

At that time, people had brought many sweet cakes to the monastery for the monks. After everyone had eaten, there were still cakes left. The donors said, “Please save some for the monks who are out in the village.”

One young monk, who lived with Elder Sariputta, was still away. A portion of the cakes was saved for him. But as it grew late and the monk hadn’t returned, the cakes were given to Sariputta instead. He ate them.

Later, the young monk came back. Sariputta told him honestly, “Friend, I ate the cakes that were saved for you.” The young monk replied lightly, “It’s okay—we all enjoy sweets.” But Sariputta felt deeply troubled.

He said, “From this day on, I will never eat cakes again.” And he kept that vow for the rest of his life.

The other monks talked about the incident in the Hall of Truth. The Buddha asked, “What are you discussing?” When they told him, the Buddha said, “Sariputta is a man of strong resolve. Once he gives something up, he never takes it back—even if his life is in danger.”

Then the Buddha told a story from long ago.

Long ago, in the city of Benares, a wise doctor was born into a family that knew how to heal snake bites. A snake bit a man one day, prompting his family to summon the doctor.

The doctor asked, “Should I use medicine to remove the poison, or should I make the snake suck the poison back out?” The family said, “Make the snake take it back.”

So the doctor caught the snake and asked, “Did you bite this man?” “Yes,” said the snake. “Then suck your poison out of his wound.” The snake replied, “I’ve never taken back poison once I’ve released it, and I never will.”

The doctor lit a fire and said, “If you don’t take it back, I’ll throw you into the flames.” The snake answered, “I’d rather die than go against my nature,” and spoke a verse:

Shame on the poison that returns once shed—better to die than live by weakness fed.

The snake moved toward the fire. But the doctor stopped it, healed the man with herbs and chants, and then taught the snake to live without harming others. He let it go free.

The Buddha finished the story and said, “Just like that snake, Sariputta never takes back what he has let go—even if it costs him his life. In that past life, Sariputta was the snake, and I was the doctor.”

.... o ....

J70. Kuddala Jātaka -- Hiền Nhân Xẻng và Sức Mạnh Buông Bỏ

Tóm tắt: Một vị sư đã thọ giới và hoàn tục sáu lần trước khi cuối cùng trở thành một vị A La Hán trong lần xuất gia thứ bảy. Đức Phật giải thích rằng trong một kiếp trước, vị này cũng đã từ bỏ đời sống khổ hạnh sáu lần trước khi cuối cùng đạt được mục tiêu của mình.

.

Trong khi ở tại Tinh Xá Kỳ Viên, Đức Phật đã kể một câu chuyện về một nhà sư tên là Cittahattha-Sariputta.  Anh từng là một chàng trai trẻ chăm chỉ, xuất thân từ một gia đình giàu có ở thành phố Savatthi.  Một ngày nọ, sau khi làm xong việc đồng áng, anh ghé qua tu viện.  Ở đó, một vị sư lớn tuổi đã trao cho anh một bát thức ăn ngọt ngào, bổ dưỡng.  Khi nếm thử, anh nghĩ: "Ngày nào tôi cũng làm việc chăm chỉ, vậy mà chưa bao giờ tôi ăn được thứ gì ngon đến thế.  Có lẽ tôi nên tự mình trở thành một nhà sư."

Vậy là anh gia nhập tăng đoàn.  Trong sáu tuần, anh đã tu học chăm chỉ.  Nhưng chẳng bao lâu, những ham muốn trần tục đã kéo anh trở lại, và anh rời khỏi tu viện.  Sau một thời gian, anh trở lại và nghiên cứu A Tỳ Đàm (Abhidhamma)—giáo lý cao diệu hơn.  Lại một lần nữa, anh lại bỏ đi.  Tình huống này đã xảy ra sáu lần.  Mỗi lần, anh đều cố gắng sống đời tu hành, nhưng những ham muốn của anh lại kéo anh đi.

Đến lần thứ bảy trở lại, điều gì đó đã thay đổi. Anh đã học tập sâu sắc, thông thạo cả bảy bộ sách A Tỳ Đàm, và tụng niệm những lời dạy với lòng sùng kính vô hạn.  Nhờ nỗ lực này, anh đã đạt được sự hiểu biết sâu sắc và cuối cùng đạt đến quả A-la-hán -- sự giải thoát hoàn toàn.

Một số nhà sư trêu chọc anh, nói: "Vậy là cuối cùng dục vọng của anh đã ngừng trỗi dậy rồi sao?"  Anh bình tĩnh trả lời: "Tôi đã vượt qua cuộc sống trần tục rồi."

Các nhà sư đã thảo luận về tình hình trong Đại sảnh Chân lý.  "Mặc dù được định sẵn để giác ngộ," họ nói, "anh đã rời bỏ con đường sáu lần."  Thật vậy, tâm chưa được rèn luyện thật khó để thuần phục.

Đức Phật đến cùng họ và hỏi họ đang nói chuyện gì.  Khi họ nói với anh, anh nói: "Vâng, tâm bình thường dễ bị dao động.  Nó bám chặt vào những thứ vật chất và không dễ được giải thoát.  Nhưng một khi [luyện tâm] đã thành thạo, nó mang lại sự bình yên và niềm vui vô bờ bến."

Sau đó, Đức Phật kể một câu chuyện từ quá khứ để minh họa chân lý này.

Ngày xưa, tại thành phố Benares, có một người làm vườn được gọi là Hiền nhân Xẻng.  Ông chỉ có một tài sản duy nhất—một chiếc xẻng đơn giản.  Nhờ đó, ông trồng các loại rau như bí ngô, bầu và dưa chuột, bán chúng để kiếm sống đạm bạc.

Một ngày nọ, ông quyết định từ bỏ cuộc sống trần tục và trở thành ẩn sĩ.  Ông giấu xẻng đi và vào rừng sống.  Nhưng chẳng bao lâu, những suy nghĩ về chiếc xẻng đã lấp đầy tâm trí anh.  Ông nhớ nó và trở lại cuộc sống cũ của mình.  Tình huống này đã xảy ra sáu lần.  Mỗi lần, ông đều cố gắng từ bỏ thế giới, nhưng sự gắn bó với chiếc xẻng lại kéo ông trở lại.

Đến lần thứ bảy, ông mới nhận ra cái xẻng đó đã gây cho ông bao nhiêu là phiền toái. Ông quyết định vứt nó đi luôn.  Ông đi đến một con sông lớn, quay xẻng quanh đầu ba lần rồi dùng hết sức ném xa xuống nước – mắt nhắm chặt để không nhìn thấy nó rơi xuống đâu.  Sau đó, ông vui mừng hét lên: "Tôi đã chinh phục rồi!  Tôi đã chinh phục được rồi!"

Ngay lúc đó, Vua Benares đang ở gần đó, trở về sau một trận chiến. Vua vừa tắm xong ở sông và đang cưỡi voi thì nghe thấy tiếng la hét.  Tò mò, ông ra lệnh cho người của mình đưa Hiền nhân Xẻng đến trước mặt.

Khi họ gặp nhau, nhà vua hỏi: "Ngươi đã chinh phục ai?"  Vị hiền triết đáp lại: "Thưa bệ hạ, chiến thắng trong trận chiến chẳng là gì so với việc chinh phục những ham muốn bên trong tâm.  Tôi đã đánh bại lòng tham của mình."

Khi ông nói, ông nhìn ra sông và tập trung tâm trí sâu sắc.  Ngay khoảnh khắc đó, ông đã có một sự giác ngộ tâm linh.  Sau đó, sử dụng sức mạnh mới có được, ông bay lên không trung và dạy nhà vua câu thơ này:

Những chiến thắng cần nhiều nỗ lực hơn để duy trì sẽ một ngày nào đó thất bại.  Nhưng chinh phục bản thân—điều đó tồn tại mãi mãi.

Nhà vua cảm động.  Trái tim vua mở ra, và những ham muốn của vua tan biến. Vua nói: "Tôi sẽ từ bỏ vương quốc của mình và đi theo ngài."  Và thế là, nhà vua cùng với Hiền nhân Xẻnh rời đi để sống một cuộc đời từ bỏ.

Không chỉ nhà vua, mà toàn bộ quân đội, các thầy tế và dân làng – tất cả những người đã tập trung – đều theo ông.  Tin tức lan truyền khắp Benares rằng nhà vua đã từ bỏ thế tục.  Dân chúng hỏi: "Bây giờ chúng ta phải làm gì?"  Và họ cũng rời khỏi thành phố.  Một đoàn người dài dằng dặc kéo dài mười hai dặm khi họ hành trình đến dãy Himalaya.

Trên thiên đường, ngai vàng của Sakka, vua của các vị thần, trở nên ấm áp.  Ông nhìn xuống và thấy Hiền nhân Xẻng đang dẫn đầu một cuộc Đại Xuất Gia.  Thấy số lượng người theo đông đảo, Sakka gọi kiến trúc sư thần thánh của mình là Vissakamma.

"Hãy xây một ẩn thất trên dãy Himalaya," ông nói, "dài ba mươi dặm và rộng mười lăm dặm."

Vissakamma vâng lời.  Ông đã dọn sạch đất, loại bỏ những sinh vật ồn ào và tạo ra những con đường yên tĩnh để thiền hành.  Sau đó, ông trở về nhà trên trời.

Hiền nhân Xẻng và các đệ tử của ông đã đến và định cư tại ẩn thất.  Đầu tiên, ông lại tuyên bố từ bỏ thế tục.  Sau đó, ông hướng dẫn những người khác làm theo.  Ông chia đất cho họ và dạy họ cách thiền định và sống hòa bình.

Thông qua việc thực hành, tất cả họ đều đạt được những thành tựu tâm linh.  Nhiều người được định sẵn tái sinh vào cõi Phạm Thiên, và những người phục vụ họ sẽ được tái sinh vào các cõi trời.

Sau khi kể câu chuyện này, Đức Phật nói: "Ngay cả những người khôn ngoan và cao quý cũng có thể bị mắc kẹt bởi dục vọng. Tâm khi bị đam mê cuốn hút thì khó thoát ra.  Nhưng một khi được giải thoát, nó mang lại sự bình yên to lớn."

Cuối buổi giảng, nhiều nhà sư đã đạt đến các cấp độ giác ngộ khác nhau.  Một số đạt đến quả Nhập Lưu, một số đạt đến nhị quả Nhất Lai, một số đạt đến tam quả Bất Lai—và một số đạt đến A-la-hán.

.... o ....

J70. Kuddala Jātaka -- The Spade Sage and the Power of Letting Go

Summary: One monk was ordained and disrobed six times before finally becoming an Arahat during his seventh ordination. The Buddha explains that in a previous life, he too had renounced the ascetic life six times before ultimately attaining his goal.

.

While staying at Jetavana Monastery, the Buddha told a story about a monk named Cittahattha-Sariputta. He had once been a hardworking young man from a wealthy family in the city of Savatthi. One day, after finishing his work in the fields, he stopped by the monastery. There, an elder monk offered him a bowl of rich, sweet food. As he tasted it, he thought, “I work so hard every day, yet I’ve never eaten anything this delicious. Maybe I should become a monk myself.”

So he joined the monastic order. For six weeks, he practiced diligently. But soon, worldly desires pulled him back, and he left the monastery. After some time, he returned and studied the Abhidhamma—the higher teachings. Yet again, he left. This scenario happened six times. Each time, he tried to live the monastic life, but his cravings drew him away.

On the seventh return, something changed. He studied deeply, mastered all seven books of the Abhidhamma, and chanted the teachings with enormous devotion. Through this effort, he gained profound understanding and eventually reached Arahatship—complete liberation.

Some monks teased him, saying, “So, have your desires finally stopped rising up?” He replied calmly, “I have gone beyond worldly life now.”

The monks discussed the situation in the Hall of Truth. “Even though he was destined for enlightenment,” they said, “he left the path six times. Truly, the untrained heart is difficult to tame.”

The Buddha joined them and asked what they were talking about. When they told him, he said, “Yes, the ordinary heart is easily swayed. It clings to material things and is not easily freed. But once it is mastered, it brings immense peace and joy.”

Then the Buddha shared a story from the past to illustrate this truth.

Long ago, in the city of Benares, there lived a gardener known as the Spade Sage. He had only one possession—a simple spade. With it, he grew vegetables like pumpkins, gourds, and cucumbers, selling them to make a modest living.

One day, he decided to leave worldly life and become a recluse. He hid his spade and went off to live in the forest. But soon, thoughts of the spade filled his mind. He missed it and returned to his old life. This scenario happened six times. Each time, he tried to renounce the world, but his attachment to the spade pulled him back.

On the seventh attempt, he realized how much trouble that spade had caused him. He decided to throw it away for good. He walked to a great river, spun the spade around his head three times, and flung it far into the water with all his strength—his eyes tightly shut so he wouldn’t see where it landed. Then he shouted with joy, “I have conquered! I have conquered!”

At that very moment, the King of Benares was nearby, returning from a battle. He had just bathed in the river and was riding his elephant when he heard the shout. Curious, he ordered his men to bring the Spade Sage before him.

When they met, the king asked, “Who have you conquered?” The Spade Sage replied, “Sire, victories in battle are nothing compared to conquering the desires within. I have defeated my greed.”

As he spoke, he looked at the river and focused his mind deeply. He had a spiritual epiphany at that very moment. Then, using his newfound powers, he rose into the air and taught the king this verse:

“Victories that need more fighting to last will one day fail. But the conquest of self—that lasts forever.”

The king was moved. His heart opened, and his desires faded. He said, “I will give up my kingdom and follow you.” And so, the king left with the Spade Sage to live a life of renunciation.

Not only the king, but also his entire army, the priests, and the townspeople—everyone who had gathered—followed him. News spread through Benares that the king had renounced the world. The people asked, “What shall we do now?” And they, too, left the city. A long procession stretched twelve leagues as they journeyed to the Himalayas.

In heaven, the throne of Sakka, king of the gods, grew warm. He looked down and saw the Spade Sage leading a Great Renunciation. Seeing the vast number of followers, Sakka called his divine architect, Vissakamma.

“Build a hermitage in the Himalayas,” he said, “thirty leagues long and fifteen wide.”

Vissakamma obeyed. He cleared the land, removed noisy creatures, and created quiet paths for walking meditation. Then he returned to his heavenly home.

The Spade Sage and his followers arrived and settled in the hermitage. First, he renounced the world again. Then he guided the others to do the same. He divided the land among them and taught them how to meditate and live peacefully.

Through their practice, they all gained spiritual attainments. Many were destined for rebirth in the Brahma Realm, and those who served them earned rebirth in the heavenly realms.

After telling this story, the Buddha said, “Even wise and noble people can be trapped by desire. The heart, when caught by passion, is difficult to free. But once freed, it brings enormous peace.”

At the end of the teaching, many monks reached different stages of enlightenment. Some attained the First Path, some the Second, some the Third—and some reached Arahatship.

.... o ....

.