Nguyên bản: Pali

Anh dịch: W.H.D. Rouse và Ānandajoti Bhikkhu

Việt dịch và rút ngắn: Nguyên Giác

J281. Abbhantara Jātaka -- Món Cúng Dường Nước Xoài Ép

Tóm tắt: Mẹ của Rahula (La Hầu La) ngã bệnh sau khi xuất gia. Ngài La Hầu La hỏi nên làm gì, và bà xin nước ép xoài. Trưởng lão Sāriputta (Xá Lợi Phất) liền mang nước ép đến, và bà đã khỏi bệnh. Đức Phật kể một câu chuyện về một hoàng hậu xưa kia muốn có một quả "xoài giữa" và một con vẹt trung thành đã tìm được một quả cho bà.

.

Câu chuyện này kể về Trưởng lão Xá Lợi Phất và một lần ngài đã giúp đỡ Tỷ kheo ni Bimbadevi (nguyên là vợ của Đức Phật trước khi Đức Phật xuất gia, và là mẹ của La Hầu La).

Khi Đức Phật bắt đầu cuộc đời tu hành, vợ của Ngài, là vương hậu của Gotama, cùng với 500 phụ nữ thuộc dòng Sakya, đã xin trở thành ni cô. Tất cả họ đều được chào đón vào dòng tu. Sau đó, 500 nữ tu này đã trở thành những vị thánh giác ngộ sau khi nghe một bài giảng từ một vị sư tên là Nandaka.

Nhưng khi Đức Phật đang ở gần Xá Vệ, mẹ của con trai Ngài là La Hầu La, tự nhủ: "Chồng ta đã thành Phật. Con trai tôi cũng là một nhà sư và sống gần ông ấy. Tôi nên làm gì ở nhà đây? Tôi cũng sẽ trở thành ni cô và sống ở Xá Vệ để có thể thường xuyên gặp Đức Phật và con trai tôi."

Vậy là, bà đã đến một tu viện, trở thành nữ tu và định cư ở Xá Vệ. Bà sống ở đó với các giáo thọ của bà, luôn có thể nhìn thấy Đức Phật Tối Thượng và người con trai yêu quý của mình, Rahula (người là một chú tiểu trẻ tuổi). Rahula vẫn thường đến thăm mẹ.

Một ngày nọ, bà bị đau bụng dữ dội (gọi là đầy hơi). Khi con trai bà, Rahula, đến thăm, bà đã quá bệnh để gặp con. Các nữ tu khác nói với La Hầu La rằng mẹ cậu đang bị bệnh.

Rahula đi vào trong và hỏi mẹ mình: "Mẹ ơi, mẹ nên uống thuốc gì?"

Bà trả lời: "Con trai à, khi mẹ ở nhà, cơn đau này luôn được chữa khỏi bằng nước ép xoài trộn với đường. Nhưng bây giờ chúng ta sống bằng cách ăn xin để có thức ăn, vậy thì chúng ta có thể tìm thấy thứ giàu có như vậy ở đâu?"

La Hầu La lập tức nói: "Con sẽ lấy cho mẹ!" rồi rời đi.

Rahula còn nhỏ đã rất may mắn: thầy của ngài là Trưởng lão Sariputta (được gọi là Thuyền trưởng của Chánh pháp), người huấn luyện ngài là Đại đức Moggallana, chú của ngài là Trưởng lão Ananda, và cha của ngài là Đức Phật Tối thượng.

Tuy nhiên, La Hầu La đã đi thẳng đến gặp thầy của mình, Xá Lợi Phất. Rahula chào thầy và sau đó đứng trước mặt thầy với vẻ buồn bã.

"Sao con buồn thế, La Hầu La?" Trưởng lão hỏi.

"Thưa ngài," La Hầu La đáp, "mẹ con bị đau bụng."

"Bà ấy cần uống thuốc gì?"

"Nước ép xoài và đường sẽ giúp mẹ rất nhiều."

"Đừng lo lắng về điều đó. Thầy sẽ lấy cho bà ấy."

Ngày hôm sau, Trưởng lão Xá Lợi Phất đưa La Hầu La đến thành Xá Vệ. Ông để cậu ở phòng chờ rồi đến cung điện của vua Pasenadi nước Kosala. Nhà vua chào đón Trưởng lão.

Vừa lúc Trưởng Lão đến, người làm vườn hoàng gia mang đến một giỏ xoài chín mọng hoàn hảo. Vua Pasenadi gọt trái cây, rắc đường lên, tự tay nghiền nát và đổ đầy bát của Trưởng lão bằng nước ép ngọt.

Vị Trưởng Lão mang bát về phòng chờ và bảo La Hầu La mang đến cho mẹ mình. Rahula làm theo lời được bảo.

Ngay khi bà Ni uống nước ép xoài, cơn đau của bà Ni liền biến mất.

Nhà vua sai người đi theo Trưởng lão để tìm hiểu xem ông đã làm gì với nước ép xoài, vì chính nhà vua cũng không ăn nó. Những người đưa tin báo lại rằng Trưởng lão đã đưa nó cho La Hầu La để dâng lên mẹ đang bệnh.

Nhà vua nghĩ: "Nếu Đức Phật còn ở lại trong cõi thế tục, Ngài hẳn đã là một vị minh quân trị vì thế giới. Rahula sẽ là hoàng tử của ông, và vị Ni cô thánh thiện sẽ là hoàng hậu của ông. Cả thế giới sẽ thuộc về họ. Ta phải đi chăm sóc họ, đặc biệt là bây giờ họ sống rất gần."

Từ ngày đó trở đi, Vua Pasenadi thường xuyên gửi nước ép xoài cho Ni cô.

Chẳng bao lâu, các nhà sư đã biết rằng Trưởng lão Sariputta đã giúp vị Ni thánh thiện bằng nước ép xoài. Một ngày nọ, họ tụ tập tại Đại sảnh Chân lý và bắt đầu thảo luận về điều đó:

"Thưa quý vị, tôi nghe nói Trưởng lão Sariputta từ bi ban tặng cho Tỷ-kheo-ni Bimbadevi nước xoài."

Đức Thế Tôn bước vào và hỏi: "Quý vị đang nói chuyện gì vậy?"

Khi họ kể lại với ngài, Đức Phật nói: "Này các Tỳ-kheo, đây không phải là lần đầu tiên Trưởng lão đã an ủi mẹ của La Hầu La bằng nước xoài. Điều tương tự đã xảy ra từ lâu trong một kiếp trước."

Đức Phật sau đó kể một câu chuyện từ kiếp trước để giải thích mô hình lặp lại này của lòng tốt.

Rất lâu về trước, khi một vị vua tên là Brahmadatta trị vì ở Benares, Bồ Tát của chúng ta đã tái sinh làm một người thánh thiện. Ông có nhiều học sinh và sống gần dãy núi Himalaya.

Một ngày nọ, để thử lòng các vị thánh, vua cõi trời Sakka đã lừa gạt hoàng hậu Benares. Ông nói với bà rằng bà sẽ có một người con trai trở thành người cai trị thế giới nếu bà ăn một "quả xoài ở giữa" (“middle mango”) - một loại quả đặc biệt mọc trên cây thần.

Hoàng hậu nói với nhà vua rằng bà sẽ chết nếu không có quả xoài này. Nhà vua tìm kiếm khắp nơi, nhưng Sakka đã khiến tất cả những quả xoài thông thường biến mất. Những người của nhà vua nghĩ rằng những ẩn sĩ đã ăn hết, và nhà vua tức giận ra lệnh đuổi họ ra khỏi công viên. Bồ Tát và các đệ tử của Ngài phải rời đi.

Vua sau đó biết rằng "quả xoài ở giữa" là một loại quả thần, được yêu tinh canh giữ trong Động Vàng của dãy Himalaya. Chỉ một con vẹt lớn mới có thể bay đến đó để lấy nó.

Nhà vua cử con vẹt thông minh, yêu quý của mình (vốn là Ananda tương lai) thực hiện chuyến đi khó khăn này. Sau khi bay một chặng đường dài, nguy hiểm, con vẹt đã đến được Ngọn Núi Vàng. Vẹt cố lấy một quả nhưng bị yêu tinh bắt được.

Con vẹt bình tĩnh nói với lũ yêu tinh: "Tôi sẵn sàng chết vì chủ nhân của tôi, nhà vua. Bất cứ ai hiến mạng vì cha mẹ hoặc chủ nhân đều được sinh thẳng lên thiên đường."

Những con yêu tinh rất ấn tượng bởi sự chính trực của con vẹt và đã thả nó ra. Tuy nhiên, họ không thể tự mình đưa cho chim vẹt trái cây vì cây đã bị đánh dấu bằng phép thuật.

Họ bảo con vẹt đến gặp một ẩn sĩ tên là Jotirasa, người đang trông coi ngọn lửa thiêng gần đó và là bạn của vua rừng. Jotirasa thường xuyên nhận được bốn quả xoài thần kỳ. Vị ẩn sĩ này chính là Trưởng lão Xá Lợi Phất tương lai.

Con vẹt đến Jotirasa và giải thích nhiệm vụ của mình cho Nữ hoàng (người sau này là Ni sư Bimbadevi). Vị ẩn sĩ rất tốt bụng. Khi nhận được bốn quả thần kỳ, ngài đã ăn hai quả, cho con vẹt ăn một quả và treo quả thứ tư quanh cổ con vẹt.

Con vẹt bay trở lại và đưa quả xoài đặc biệt cho Nữ hoàng, làm thỏa mãn cơn thèm của bà.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện về tiền kiếp, Ngài nói: "Vào thời điểm đó, mẹ của La Hầu La (Ni sư Bimbadevi) là Hoàng hậu. Ananda là con vẹt. Sariputta là vị tu sĩ khổ hạnh tốt bụng đã tặng quả xoài. Và người tu hành đầu tiên sống trong công viên (và bị đuổi đi) chính là ta."

.

.... o ....

J281. Abbhantara Jātaka -- The Gift of Mango Juice

Summary: Rāhula’s mother falls ill after ordaining. Elder Rāhula asks what should be done, and she requests mango juice. Elder Sāriputta then brings the juice, which cures her. The Buddha tells a story about a queen in the past who desired a ‘middle mango’ and how a faithful parrot procured one for her.

.

This story is about the Elder Sariputta and a time he helped the Sister Bimbadevi (who was the Buddha’s former wife, the mother of Rahula).

When the Buddha began his religious life, his wife, Gotama’s chief queen, along with 500 women of the Sakya clan, asked to become nuns. They were all welcomed into the religious order. Later, these 500 Sisters became enlightened saints after hearing a teaching from a monk named Nandaka.

But when the Buddha was staying near Savatthi, the mother of his son, Rahula, thought to herself, "My husband became the Enlightened One. My son is also a monk and lives near him. What should I do here at home? I will also become a nun and live in Savatthi so I can often see the Buddha and my son."

So, she went to a nunnery, became a nun, and settled in Savatthi. She lived there with her teachers, always able to see the Supreme Buddha and her beloved son, Rahula (who was a young novice monk). Rahula would often come to see his mother.

One day, the Sister was sick with a bad stomach pain (called flatulence). When her son, Rahula, came to visit, she was too ill to see him. Other nuns told Rahula that his mother was sick.

Rahula went inside and asked his mother, “Mother, what medicine should you take?”

She replied, “Son, when I was at home, this pain was always cured by mango juice mixed with sugar. But now we live by begging for food, so where can we find such a rich thing?”

The novice Rahula immediately said, “I will get it for you!” and left.

Young Rahula was very lucky: his teacher was the wise Elder Sariputta (known as the Captain of the Faith), his trainer was the great Moggallana, his uncle was Elder Ananda, and his father was the Supreme Buddha.

However, Rahula went straight to his own teacher, Sariputta. Rahula greeted him and then stood before him looking sad.

“Why do you look sad, Rahula?” the Elder asked.

“Sir,” Rahula replied, “my mother is sick with a stomach ache.”

“What does she need to take?”

“Mango juice and sugar helps her a lot.”

“Don’t worry about it. I will get it for her.”

The next day, Elder Sariputta took Rahula to the city of Savatthi. He left the boy in a waiting room and went to the palace of King Pasenadi of Kosala. The King welcomed the Elder.

Just as the Elder arrived, the royal gardener brought a basket of perfect, ripe mangoes. King Pasenadi peeled the fruit, sprinkled sugar on it, crushed it up himself, and filled the Elder's bowl with the sweet juice.

The Elder took the bowl back to the waiting room and told Rahula to take it to his mother. Rahula did as he was told.

As soon as the Sister drank the mango juice, her pain went away.

The King sent messengers to follow the Elder and find out what he did with the mango juice, since he hadn't eaten it himself. The messengers reported back that the Elder had given it to Rahula for his sick mother.

The King thought, "If the Buddha had stayed in the world, he would have been a great world ruler. Rahula would have been his prince, and the holy Sister would have been his Empress. The whole world would belong to them. I must go and take care of them, especially since they live so close now."

From that day on, King Pasenadi regularly sent mango syrup to the Sister.

Soon, it became known among the monks that the wise Elder Sariputta had comforted the holy Sister with mango syrup. One day, they gathered in the Hall of Truth and began discussing it:

“Friends, I hear that the Elder Sariputta kindly gave mango syrup to Sister Bimbadevi.”

The Buddha came in and asked, “What are you talking about now?”

When they told him, the Buddha said, “Brothers, this is not the first time that the Elder has comforted Rahula’s mother with mango syrup. The same thing happened long ago in a past life.”

The Buddha then told a story from a past life to explain this repeating pattern of kindness.

A very long time ago, when a king named Brahmadatta ruled in Benares, our Bodhisatta was born as an ascetic. He had many students and lived near the Himalaya mountains.

One day, to test the ascetics, the god Sakka tricked the queen of Benares. He told her she would have a son who would be a world ruler if she ate a “middle mango”—a special fruit that grew on a magical tree.

The queen told the king she would die if she didn't get this mango. The king searched everywhere, but Sakka made all the regular mangoes disappear. The king's men thought the holy men had eaten them, and the king angrily ordered them to be chased out of the park. The Bodhisatta and his followers had to leave.

The king then learned that the "middle mango" was a divine fruit, guarded by goblins in the Golden Cave of the Himalayas. Only a great parrot could fly there to get it.

The king sent his beloved, clever parrot (who was the future Ananda) on the difficult journey. After flying a long, dangerous way, the parrot reached the Golden Mountain. He tried to get a fruit but was caught by the goblins.

The parrot calmly told the goblins, "I am willing to die for my master, the King. Anyone who gives their life for their parents or master is born straight into heaven."

The goblins were impressed by the parrot’s righteousness and released him. However, they couldn't give him the fruit themselves because the tree was magically marked.

They told the parrot to go to an ascetic named Jotirasa who watched the sacred fire nearby and was a friend of the forest king. Jotirasa regularly received four of the magic mangoes. This ascetic was the future Elder Sariputta.

The parrot went to Jotirasa and explained his mission for the Queen (who was the future Bimbadevi). The ascetic was kind. When he received the four magical fruits, he ate two, gave one to the parrot to eat, and hung the fourth one around the parrot’s neck.

The parrot flew back and gave the special mango to the Queen, satisfying her craving.

When the Buddha finished the past-life story, he said: “At that time, Rahula’s mother (Bimbadevi) was the Queen. Ananda was the parrot. Sariputta was the kind ascetic who gave the mango fruit. And the first ascetic who lived in the park (and was chased away) was I myself.”

.... o ....

J282. Seyya Jātaka -- Biến Vận Xấu Thành May Mắn

Tóm tắt: Một cận thần vô tội bị giam cầm nhưng sau đó được thả ra và được nhà vua tôn vinh. Đức Phật kể câu chuyện về một người đàn ông, vì bị lôi cuốn bởi cung điện ở Benares, đã bị lưu đày và sau đó thuyết phục một vị vua nước ngoài tấn công đất nước cũ của mình. Vua Benares, vì không muốn gây ra cái chết cho người khác, đã để mình bị bắt. Nhà vua kia, nhận ra đức hạnh của ông, đã nhượng bộ và trả tự do cho ông.

.

Câu chuyện này được Đức Phật kể về một cận thần—một người đáng tin cậy làm việc cho vua Kosala.

Cận thần này rất trung thành và hữu dụng với vua Kosala. Ông đảm nhiệm tất cả các công việc quan trọng, nên được vua ban cho nhiều vinh dự.

Tuy nhiên, các cận thần khác lại ghen tị. Họ bịa đặt về người tốt bụng này và nói với vua những lời vu khống khủng khiếp này. Vua tin vào lời nói dối của họ. Không tìm hiểu sự thật, vua ra lệnh xiềng xích người lương thiện và tống giam.

Cận thần đức hạnh bị giam giữ một mình. Nhưng vì là một người tốt, tâm trí ông vẫn bình an. Với tâm trí bình an này, ông bắt đầu hiểu được chân lý của cuộc sống, và trong khi ngồi tù, ông đã đạt được Đạo Giác Ngộ Thứ Nhất (con đường của một vị Nhập Lưu). Ông đã biến nỗi đau khổ của mình thành một lợi lạc tâm linh to lớn.

Sau một thời gian, nhà vua nhận ra người đàn ông vô tội. Ngài đã cắt đứt xiềng xích và tôn vinh ông hơn trước.

Người đàn ông muốn cảm ơn Đức Phật. Ông mang hoa và hương đến chùa, đảnh lễ Đức Phật và ngồi xuống một cách cung kính.

Đức Phật nói với ông một cách từ ái. "Ta nghe nói có chuyện chẳng lành đã xảy đến với ông," Đức Phật nói.

"Vâng, thưa Ngài," người đàn ông đáp, "nhưng con đã biến vận rủi thành điều tốt. Khi ngồi tù, con đã đạt được sơ quả Nhập Lưu."

"Này hiền giả," Đức Phật nói, "ông không phải là người duy nhất làm được điều này. Các bậc hiền triết trong quá khứ cũng đã biến khó khăn thành đại thiện."

Sau đó, Đức Phật kể một câu chuyện từ một kiếp trước.

Ngày xưa, Bồ Tát được sinh ra làm hoàng tử. Khi vua cha băng hà, ngài lên ngôi vua xứ Benares. Ngài là một vị vua tốt, tuân thủ mười điều luật của vua: rộng lượng, đạo đức và chính trực.

Một trong những cận thần của nhà vua đã ngoại tình với một trong những bà vợ của vua. Các cận thần nhận thấy điều này và báo cho nhà vua biết rằng người này đang âm mưu bất thiện.

Nhà vua xác nhận sự thật và trục xuất người đàn ông, nói rằng: "Đừng bao giờ xuất hiện trước mặt ta nữa!"

Vị cận thần lưu vong này đã đến một vương quốc lân cận. Tại đó, ông ta nói dối nhà vua, thuyết phục nhà vua rằng vua Benares yếu đuối và vùng đất này có thể dễ dàng bị chiếm. Nhà vua lân cận tin vào lời nói dối và mang một đội quân lớn đến chiếm Benares.

Khi các tướng lĩnh của Bồ Tát thấy quân địch bao vây đất nước mình, họ vội vã đến gặp nhà vua.

"Vua đó đến để cướp đất của chúng ta! Xin hãy để chúng tôi đi bắt hắn!" họ cầu xin.

Nhưng nhà vua tốt bụng trả lời: "Ta không muốn một vương quốc phải được bảo vệ bằng cách làm hại người khác. Đừng làm gì cả."

Vua địch bao vây tường thành. Các cận thần lại cầu xin nhà vua, nhưng ông chỉ nói: "Không thể làm gì được. Hãy mở cổng thành."

Bồ Tát, vua Benares, ngồi yên bình trên ngai vàng của mình với triều đình vây quanh.

Vua cướp bóc tiến vào kinh thành, bắt giữ tất cả mọi người - vị vua chính trực và toàn thể triều thần - rồi tống giam vào ngục.

Khi Bồ Tát ngồi trong ngục, ngài chỉ cảm thấy thương hại cho vị vua xâm lược. Một cảm giác từ bi và yêu thương mãnh liệt dâng lên trong lòng ngài đối với kẻ đã làm hại mình.

Vì lòng thương xót vô hạn này, vị vua xâm lược đột nhiên cảm thấy đau đớn vô cùng. Cơ thể ngài nóng bừng như lửa đốt.

Đau đớn tột cùng, ngài hỏi quân lính chuyện gì đã xảy ra với mình. Họ trả lời: "Các ngươi đã tống giam một vị vua chính trực. Đó là lý do tại sao ngươi phải chịu đựng nỗi đau này."

Vua xâm lược ngay lập tức đến gặp Bồ Tát trong ngục và cầu xin sự tha thứ. Ngài khôi phục lại vương quốc và nói: "Vương quốc là của ngươi." Ngài trừng phạt tên cận thần dối trá và trở về kinh thành của mình.

Bồ Tát, trở lại ngai vàng, nói với triều thần, ca ngợi sức mạnh của lòng từ bi:

“Luôn luôn tốt nhất là làm phần việc tốt.

Bằng cách đối xử tử tế với một người,

ta đã cứu dân tộc ta khỏi chiến tranh và cái chết.

Vì vậy, ta khuyên thế gian hãy thể hiện lòng từ bi và tình bằng hữu với tất cả mọi người.

Chỉ khi đó, các ngươi mới được lên thiên đàng.”

Bồ Tát, bậc Đại Sĩ, đã ca ngợi đức tính thương xót và từ bi này đối với tất cả mọi người. Sau đó, Ngài rời bỏ ngai vàng ở Benares, từ bỏ cuộc sống thế tục và lên núi Himalaya để xuất gia.

Khi Đức Phật kết thúc bài giảng này, Ngài đã tiết lộ mọi người trong quá khứ là ai: “Vào thời đó, Ananda (một trong những đệ tử chính của ta) là vị vua cướp bóc. Nhưng vị vua từ bi của Benares chính là ta.”

.... o ....

J282. Seyya Jātaka -- Turning Ill Fortune into Good

Summary: An innocent courtier is imprisoned but later released and honored by the king. The Buddha tells a story about a man who, intrigued by the palace in Benares, was exiled and subsequently persuaded a foreign king to attack his former country. The king of Benares, unwilling to cause the deaths of others, allowed himself to be captured. The conqueror, recognizing his virtue, relented and set him free.

.

This tale was told by the Buddha about a courtier—a trusted man who worked for the King of Kosala.

This courtier was very loyal and useful to the King of Kosala. He handled all the important jobs, so the King gave him great honors.

However, the other courtiers were jealous. They made up lies about the good man and told the King these terrible slanders. The King believed their lies. Without looking into the truth, he ordered the honest man to be chained and thrown into prison.

The virtuous courtier was locked up all alone. But because he was a good man, his mind remained peaceful. With this peaceful mind, he began to understand the truth of life, and while sitting in prison, he achieved the First Path to Enlightenment (the path of a Stream-Enterer). He turned his misery into a great spiritual gain.

After a while, the King realized the man was innocent. He broke his chains and honored him more than before.

The man wanted to thank the Buddha. He took flowers and perfumes to the monastery, bowed to the Buddha, and sat down respectfully.

The Buddha spoke kindly to him. "We heard that something bad happened to you," the Master said.

"Yes, Sir," the man replied, "but I turned my bad fortune into good. As I sat in prison, I reached the First Path to Enlightenment."

"Good friend," the Master said, "you are not the only one to do this. Wise men in the past also turned trouble into great goodness."

Then the Buddha told a story from a past life.

A long time ago, the Bodhisatta was born as a prince. When his father died, he became the King of Benares. He was a good ruler, following the ten royal rules: he was generous, moral, and righteous.

One of the king’s courtiers was involved in an affair with one of the king’s wives. The servants noticed this and informed the king that so-and-so was engaging in an intrigue.

The King confirmed the truth and banished the man, saying, "Never show yourself to me again!"

This exiled courtier went to a nearby kingdom. There, he lied to that king, convincing him that the King of Benares was weak and that the land could easily be taken. The neighboring king believed the lie and brought a large army to capture Benares.

When the Bodhisatta’s generals saw the enemy army surrounding their country, they rushed to their King.

“That King is here to steal our land! Please let us go and capture him!” they pleaded.

But the good King replied, “I do not want a kingdom that must be kept by hurting others. Do nothing at all.”

The enemy king surrounded the city walls. The courtiers begged their King again, but he only said, “Nothing can be done. Open the city gates.”

The Bodhisatta, the King of Benares, sat peacefully on his royal platform with his court surrounding him.

The marauding king entered the city and captured everyone—the righteous King and his whole court—and threw them into prison.

As the Bodhisatta sat in prison, he felt only pity for the invading king. An intense feeling of loving-kindness and compassion rose in his heart for the man who had done him wrong.

Because of this great pity, the invading king suddenly felt immense pain. His body burned as if with fire.

Stricken with pain, he asked his men what was happening to him. They replied, “You have thrown a righteous king into prison. That is why this pain has come upon you.”

The invading king immediately went to the Bodhisatta in the prison and begged for forgiveness. He restored the kingdom, saying, “The kingdom is yours.” He punished the lying courtier and returned to his own city.

The Bodhisatta, back on his royal platform, spoke to his court, praising the power of kindness:

“It is always best to do the better part.

By treating one man with a kind heart,

I saved my people from war and death.

Therefore, I tell the world to show kindness and friendship to all.

Only then will you reach heaven.”

The Bodhisatta, the Great Being, praised this virtue of pity and compassion for all people. He later left his throne in Benares, gave up his worldly life, and went to the Himalayas to become a hermit.

When the Buddha finished this teaching, he revealed who everyone was in the past:

“At that time, Ananda (one of my chief disciples) was the marauding king. But the compassionate King of Benares was I myself.”

.... o ....

J283. Vaddhaki-Sukara Jātaka -- Trí tuệ của Trưởng lão Dhanuggahatissa

Tóm tắt: Sau khi Ajātasattu giết cha, ông đã xung đột với chú mình, Pasenadi. Pasenadi liên tục thất bại cho đến khi các cận thần của ông nghe được hai nhà sư bàn luận về binh pháp. Đức Phật bèn kể một câu chuyện về những con heo rừng sống trong sợ hãi một con cọp, cho đến khi một con heo rừng dạy chúng cách đoàn kết và đẩy lùi kẻ thù. Họ cũng đối phó với một vị ẩn sĩ giả mạo đã âm mưu chống lại họ.

.

Đây là một câu chuyện Đức Phật kể về một vị tỳ kheo tên là Trưởng lão Dhanuggahatissa.

Từ lâu, Vua Pasenadi (của Kosala) và Vua Bimbisara (của Magadha) đã là bạn bè. Khi cha của Pasenadi, Vua Mahakosala, gả con gái cho Bimbisara, ông đã tặng họ một ngôi làng giàu có ở Kasi—ngôi làng này có giá trị rất lớn và được dùng làm quà cho chi phí nước hoa và tắm của con gái ông.

Sau đó, chính con trai của Bimbisara là Ajatasattu (A-xà-thế) đã giết cha mình để cướp ngai vàng. Chị của Pasenadi (vợ của Bimbisara) đã qua đời vì đau buồn.

Vua Pasenadi (Ba-tư-nặc) tức giận. Ông nghĩ: "Ajatasattu là kẻ giết cha, và chị ta chết vì tội ác của hắn. Ta sẽ không giao làng Kasi đó cho hắn đâu!"

Vì ngôi làng này, Pasenadi và Ajatasattu đã nhiều lần giao chiến. Ajatasattu còn trẻ và khỏe mạnh, trong khi Pasenadi đã già. Pasenadi thường bị thua, và người dân của ông phải chịu khổ.

Pasenadi hỏi các cố vấn của mình: "Chúng ta luôn thua. Chúng ta nên làm gì?"

Họ trả lời: "Thưa ngài, các nhà sư rất giỏi về mọi loại trí tuệ. Chúng ta nên cố gắng nghe xem họ đang nói gì trong tu viện Jetavana."

Vì vậy, nhà vua đã cử gián điệp đến nghe lén các nhà sư vào đúng thời điểm.

Vào thời điểm đó, hai vị sư già, Trưởng lão Utta và Trưởng lão Dhanuggahatissa, sống trong một túp lều nhỏ gần tu viện. Dhanuggahatissa đã ngủ suốt đêm, nhưng ngài thức dậy ngay trước khi trời sáng. Ngài đốt lửa và gọi lớn:

"Utta, bạn của tôi! Bạn còn thức không?"

"Vâng, bạn Tissa. Đó là gì?"

"Dậy và ngồi cạnh tôi."

Trong khi nói chuyện, Trưởng lão Dhanuggahatissa chỉ trích Vua Pasenadi: "Vua Kosala ngu ngốc, bụng phệ đó luôn làm hỏng mọi thứ! Anh ta không biết cách lên kế hoạch cho một cuộc chiến. Anh ta cứ thua và phải trả tiền cho kẻ thù."

"Nhưng anh ấy nên làm gì?" Utta hỏi.

Các điệp viên của nhà vua đang đứng gần đó, lắng nghe cẩn thận. Trưởng lão Dhanuggahatissa sau đó bắt đầu giải thích khoa học về chiến tranh.

"Thưa ngài, có ba loại đội hình quân đội: đội quân Liên Hoa, đội quân Bánh Xe và đội quân Xe Ngựa," ông giải thích.

Sau đó, ông đưa ra lời khuyên để đánh bại A Xà Thế: "Nếu nhà vua muốn bắt A Xà Thế, ngài nên đặt quân đội nhỏ ở hai pháo đài trên đồi riêng biệt. Họ nên giả vờ yếu đuối và đợi đến khi A Xà Thế theo họ lên đồi. Sau đó, họ nên nhanh chóng chặn đường hắn, nhảy ra từ cả hai pháo đài, tấn công hắn từ trước và sau, và hét lớn. Họ sẽ bắt được hắn dễ dàng, như bắt cá trên cạn hay như ếch bị nắm trong tay."

Các gián điệp ngay lập tức báo cáo tất cả những điều này cho Vua Pasenadi.

Nhà vua ra lệnh cho quân đội chuẩn bị. Ông tổ chức quân đội theo đội hình Xe ngựa, làm theo chiến lược của Trưởng lão, và nhanh chóng bắt sống Vua A-xà-thế.

Sau chiến thắng, Pasenadi đã thể hiện lòng thương xót. Ông gả con gái ruột của mình, Công chúa Vajira, cho con trai của em gái ông (con trai của Ajatasattu). Ông cũng tặng làng Kasi cho cô làm tiền hồi môn, chấm dứt mối thù.

Các nhà sư nghe tin về chiến thắng và về sự khôn ngoan của Trưởng lão Dhanuggahatissa đã giúp đỡ nhà vua như thế nào. Họ tập trung tại Đại sảnh Chân lý để bàn luận về vấn đề này.

Đức Thế Tôn bước vào và hỏi họ đang thảo luận điều gì. Khi họ nói với ông, ông nói: "Hỡi các huynh đệ, đây không phải là lần đầu tiên Dhanuggahatissa thông minh trong việc thảo luận về chiến tranh."

Đức Phật sau đó kể một câu chuyện về tiền kiếp.

Ngày xửa ngày xưa, Bồ Tát sinh ra làm thần cây. Trong cùng khu rừng đó, một người thợ mộc đã tìm thấy và nuôi lớn một con heo rừng non (người sau này là Trưởng lão Dhanuggahatissa). Con heo rừng này lớn lên trở nên khỏe mạnh, thông minh và hữu ích.

Người thợ mộc, sợ ai đó sẽ ăn con heo rừng yêu quý của mình, cuối cùng đã thả nó vào rừng. Con heo rừng tìm thấy một hang động đẹp nơi hàng trăm con heo rừng khác sinh sống.

Anh nhận thấy tất cả đều gầy và sợ hãi. "Tại sao các bạn lại gầy như vậy ở một nơi giàu có như thế này?" anh hỏi.

"Chúng tôi sợ cọp," họ nói. Sáng nào anh ta cũng đến và ăn một trong số chúng tôi.

Con heo rừng của Thợ Mộc không sợ hãi. Anh nói với chúng, "Tôi sẽ bắt y lại! Cứ làm theo lời tôi nói đi."

Đêm đó, anh dạy các heo rừng khoa học chiến tranh. Anh sắp xếp chúng theo đội hình Hoa Sen, với những con yếu nhất ở trung tâm và những con heo rừng mạnh nhất – những con có ngà lớn – thành những hàng dày, chắc chắn, mạnh mẽ ở bên ngoài. Ông cho đào một cái hố tròn ngay trước vị trí của mình và một cái hố sâu, hẹp phía sau.

Khi bình minh đến, Cọp đã đến. Những con heo rừng vẫn đứng vững và bắt chước mọi hành động của Cọp, cho thấy chúng không hề sợ hãi. Cọp bối rối và quay trở lại hang của mình.

Một ẩn sĩ tham lam, người đã chia sẻ thức ăn của Cọp, đã thuyết phục Cọp quay lại và hù dọa chúng.

Cọp trở lại với tiếng gầm và cú nhảy, lao thẳng về phía Heo của Thợ Mộc. Lúc đó, Chú Heo thông minh né tránh và rơi xuống cái lỗ tròn. Hổ không thể dừng lại và ngã nhào xuống hố sâu phía sau Heo.

Con heo rừng lập tức lao ra, dùng nanh sắc nhọn đâm vào thân con cọp và giết chết nó.

Bầy heo rừng reo hò và hỏi: "Còn ẩn sĩ độc ác thì sao? Y có thể mang thêm cọp đến đấy!"

"Một người đàn ông không thể làm tổn thương tôi," heo rừng nói. Chúng ta cũng sẽ bắt được hắn.

Họ tìm thấy ẩn sĩ đang hoảng sợ cố gắng trèo lên cây sung để trốn thoát. Heo rừng ra lệnh cho quân đội của mình: heo cái mang nước, heo con đào đất xung quanh gốc cây, còn heo rừng có răng nanh thì tấn công rễ cây. Chính con heo rừng của người thợ mộc đã đâm nanh vào rễ chính, và cây đổ xuống. Những con heo rừng đã xé xác ẩn sĩ thành từng mảnh.

Sau đó, bầy heo rừng tôn vinh Heo rừng của Thợ mộc làm vua mới của chúng, đổ đầy nước vào hộp sọ của ẩn sĩ đã chết và rưới nước lên ông.

Đức Phật kết thúc câu chuyện bằng lời nói: "Vị lãnh đạo thông minh, Trưởng lão Dhanuggaha, chính là con heo của người thợ mộc, người biết khoa học về chiến tranh. Và ta chính là thần cây đã chứng kiến chuyện này."

.... o ....

J283. Vaddhaki-Sukara Jātaka -- The Wisdom of Elder Dhanuggahatissa

Summary: After Ajātasattu killed his father, he engaged in conflict with his uncle, Pasenadi. Pasenadi suffered repeated defeats until his courtiers overheard two monks discussing the art of war. The Buddha then told a story about boars living in fear of a tiger, until one boar taught them how to unite and repel their enemy. They also dealt with a false ascetic who had plotted against them.

.

This is a tale the Buddha told about a monk named Elder Dhanuggahatissa.

Long ago, King Pasenadi (of Kosala) and King Bimbisara (of Magadha) were friendly. When Pasenadi’s father, King Mahakosala, married his daughter to Bimbisara, he gave them a rich village in Kasi—it was worth a lot of money and meant to be a gift for her perfume and bath expenses.

Later, Bimbisara's own son, Ajatasattu, murdered his father to steal the throne. Pasenadi's sister (Bimbisara's wife) died from grief.

King Pasenadi was angry. He thought, “Ajatasattu is a father-killer, and my sister died because of his crime. I will not give that Kasi village to him!”

Because of this village, Pasenadi and Ajatasattu fought many times. Ajatasattu was young and strong, while Pasenadi was old. Pasenadi was often beaten, and his people suffered.

Pasenadi asked his advisors, “We are always losing. What should we do?”

They replied, “My Lord, the monks are skilled in all kinds of wisdom. We should try to hear what they are saying in the Jetavana monastery.”

So, the King sent spies to listen in on the monks at the right time.

At that time, two old monks, Elder Utta and Elder Dhanuggahatissa, lived in a small hut near the monastery. Dhanuggahatissa had slept through most of the night, but he woke up just before dawn. He lit a fire and called out:

“Utta, my friend! Are you awake?”

“Yes, friend Tissa. What is it?”

“Get up and sit by me.”

As they talked, Elder Dhanuggahatissa criticized King Pasenadi: “That foolish, pot-bellied Kosala King always spoils everything! He has no idea how to plan a war. He just keeps losing and having to pay money to the enemy.”

“But what should he do?” asked Utta.

The King’s spies were standing nearby, listening closely. Elder Dhanuggahatissa then began to explain the science of war.

“Sir, there are three types of army formations: the Lotus Army, the Wheel Army, and the Wagon Army,” he explained.

Then he gave his advice for defeating Ajatasattu: “If the King wants to catch Ajatasattu, he should post small armies in two separate hill forts. They should pretend to be weak and wait until Ajatasattu follows them into the hills. Then, they should quickly block his path, leap out from both forts, attack him from the front and back, and shout loudly. They will catch him easily, like a fish trapped on land or a frog held in a fist.”

The spies immediately reported all of this to King Pasenadi.

The King ordered his army to prepare. He organized his troops in the Wagon formation, followed the Elder’s strategy, and quickly captured King Ajatasattu alive.

After the victory, Pasenadi showed mercy. He gave his own daughter, Princess Vajira, in marriage to his sister’s son (Ajatasattu’s son). He also gave her the Kasi village as her dowry money, bringing the feud to an end.

The monks heard about the victory and how Elder Dhanuggahatissa’s wisdom had helped the King. They gathered in the Hall of Truth to talk about it.

The Buddha entered and asked what they were discussing. When they told him, he said, “Brothers, this is not the first time that Dhanuggahatissa was clever at discussing war.”

The Buddha then told a past-life story.

Once upon a time, the Bodhisatta was born as a tree spirit. In that same forest, a carpenter found and raised a young wild boar (who was the future Elder Dhanuggahatissa). This boar grew up to be strong, smart, and helpful.

The carpenter, fearing someone would eat his beloved boar, finally let him go in the forest. The boar found a nice cave where hundreds of other boars lived.

He noticed they were all thin and scared. “Why are you so skinny in such a rich place?” he asked.

“We are afraid of a Tiger,” they said. “Every morning, he comes and eats one of us.”

The Carpenter’s Boar was not afraid. He told them, “I will catch him! Just do what I say.”

That night, he taught the boars the science of war. He arranged them in the Lotus formation with the weakest in the center and the strongest boars—the ones with big tusks—in powerful, thick rows around the outside. He had a round hole dug right in front of his position and a deep, narrow pit behind it.

At dawn, the Tiger arrived. The boars stood their ground and copied everything the Tiger did, showing they were not afraid. The Tiger was confused and went back to his den.

A greedy hermit, who shared the Tiger’s food, convinced the Tiger to go back and scare them.

The Tiger returned with a roar and a leap, jumping straight at the Carpenter’s Boar. At that moment, the clever Boar dodged and dropped into the round hole. The Tiger couldn't stop and tumbled into the deep pit behind the Boar.

The Boar immediately sprang out, ran his sharp tusk into the Tiger’s body, and killed him.

The boars cheered and asked, “What about the wicked hermit? He might bring more tigers!”

“A man cannot hurt me,” said the Boar. “We will catch him, too.”

They found the terrified hermit trying to escape up a fig tree. The Boar ordered his army: the sows were to bring water, the young ones to dig around the tree, and the tusked boars to attack the roots. The Carpenter's Boar himself ran his tusks into the main root, and the tree fell down. The boars tore the hermit to pieces.

The boars then consecrated the Carpenter’s Boar as their new king, filling the dead hermit’s skull with water and sprinkling him with it.

The Buddha concluded the story by saying: “The clever leader, Dhanuggaha the Elder, was the Carpenter’s Boar who knew the science of war. And the tree spirit who watched this story was I myself.”

.... o ....

J284. Siri Jātaka -- Người Bà La Môn Cố Đánh Cắp Vận May

Tóm tắt: Một Bà-la-môn tham lam đã cố gắng cướp đi vận may của Anathapindika (Cấp Cô Độc), một đệ tử giàu có và thông thái của Đức Phật, nhưng bất thành. Đức Phật giải thích rằng đôi khi vận may lại ưu ái người thông thái hơn kẻ tham lam, và kể một câu chuyện để minh họa điều này.

.

Câu chuyện này được Đức Phật kể về một người đàn ông tham lam nghĩ rằng mình có thể đánh cắp tài sản của một người bạn hào phóng. Hoàn cảnh của câu chuyện này được nêu ở trên trong Khadiraṅgajātaka [Jataka 40].

Đại đệ tử của Đức Phật, Anathapindika (Cấp Cô Độc), là một người rất giàu có và tốt bụng. Cũng như trước, vị thần nữ trú ngụ trong tháp cổng nhà Anathapindika đã mang bốn mươi lăm crore vàng và chất đầy kho, trở thành bạn của vị cư sĩ đại nhân. Sau đó, cư sĩ dẫn thần nữ đến gặp Đức Phật. Đức Phật nói chuyện với bà, và bà lắng nghe, chứng sơ quả Nhập Lưu. Từ đó trở đi, danh dự của vị đại nhân vẫn cao quý như trước.

Cùng sống trong thị trấn đó có một Bà La Môn (một học giả tôn giáo) tự nhận mình biết tất cả về các điềm báo may mắn. Ông ta nghĩ thầm: "Anathapindika nghèo khó nhưng giờ lại giàu có và nổi tiếng. Ta sẽ giả vờ đến thăm ông ta, nhưng thực ra, ta sẽ cướp mất vận may của ông ta!"

Vị Bà-la-môn đến nhà Anathapindika và được chào đón nồng nhiệt. Sau khi họ trò chuyện một lúc, chủ nhà hỏi tại sao ông ta lại đến.

Vị Bà-la-môn nhìn quanh, cố gắng tìm xem vận may của người đàn ông này đang ẩn giấu ở đâu.

Anathapindika nuôi một con gà trống trắng - trắng như vỏ sò sạch sẽ - trong một chiếc lồng vàng. Vị Bà-la-môn nhìn quanh và thấy vận may của vị đại nhân đang nằm trên mào gà.

"Thưa Ngài," vị Bà-la-môn nói dối, "Tôi đang dạy rất nhiều học trò, và chúng tôi đang gặp vấn đề với một con gà trống gáy sai giờ. Con gà trống của Ngài gáy rất chuẩn. Tôi đến đây để lấy nó. Ngài có thể cho tôi không?"

"Vâng," Anathapindika đáp.

Ngay khi Anathapindika đồng ý, vận may rời khỏi mào gà và đậu vào một viên ngọc được cất giữ bên trong một chiếc gối.

Vị Bà-la-môn thấy vậy liền xin lại viên ngọc. Ngay khi chủ nhân đồng ý cho đi, vận may rời khỏi viên ngọc và đậu lên cây gậy tự vệ đặt trên gối.

Vị Bà-la-môn tham lam xin lại cây gậy. "Cầm lấy đi, rồi xin mời ông đi", Anathapindika nói. Ngay lúc đó, vận may rời khỏi cây gậy và đậu lên đầu của chánh cung phi của Anathapindika, Phu nhân Punnalakkhana (có nghĩa là "đầy may mắn").

Vị Bà-la-môn trộm cắp đã bị đánh bại. Khi thấy vận may đậu lên người vợ, hắn nghĩ: "Đây là thứ ta không thể đòi hỏi hay lấy đi. Không thể nào cướp được vận may của người đàn ông này."

Ông ta quay sang Anathapindika. "Thưa Ngài," ông ta thú nhận, "Tôi đến đây để đánh cắp vận may của Ngài. Nó đã chuyển từ con gà trống sang viên ngọc, rồi sang cây gậy, và giờ nó đang ở trên đầu vợ Ngài. Vận may này là bất khả xâm phạm (không thể bị lấy đi). Không thể nào đánh cắp vận may của Ngài. Hãy giữ lấy nó!" Vị Bà-la-môn đứng dậy và rời đi.

Anathapindika đi thẳng đến tu viện để kể lại mọi chuyện cho Đức Phật. Đức Phật lắng nghe và nói: "Này cư sĩ, ngày nay, vận may của người này không chuyển sang người khác. Nhưng ngày xưa, vận may của người ít trí tuệ đôi khi lại thuộc về người thông thái."

Sau đó, Đức Phật kể một câu chuyện cổ để giải thích ý tưởng này.

Ngày xưa, Bồ Tát sinh ra là một ẩn sĩ. Ngài sống trong vườn thượng uyển ở Benares, được một người huấn luyện voi tốt bụng nuôi dưỡng.

Một đêm nọ, một người đàn ông nghèo đang nhặt củi ngủ thiếp đi trong một ngôi chùa. Anh ta nghe thấy hai con gà trống hoang đang đánh nhau trên một cái cây phía trên. Con gà trống trên cùng đang phàn nàn với con gà trống dưới cùng. Họ bắt đầu khoe khoang về sức mạnh thần kỳ của mình.

Con gà trống ở dưới nói: "Ai ăn thịt nướng của ta sẽ được một ngàn đồng tiền!"

Con gà trống ở trên đáp: "Chưa là gì! Ai ăn thịt ta sẽ được làm vua! Ai ăn thịt bên ngoài của ta sẽ được làm Đại Tướng hoặc Hoàng Hậu! Còn ai ăn thịt gần xương ta sẽ được làm Thủ Quỹ hoặc Giáo Sĩ của nhà vua!"

Người nhặt củi nghe vậy, nghĩ: "Nếu ta có thể làm vua, ta không cần một ngàn đồng tiền!" Anh ta lặng lẽ bắt và giết con gà trống ở trên (con gà may mắn), nghĩ rằng: "Giờ ta sẽ làm vua!"

Anh ta làm sạch con gà trống và bảo vợ nấu. Họ quyết định ăn bữa ăn thần kỳ bên bờ sông Hằng sau khi tắm. Họ để gà và cơm chín trên bờ rồi xuống nước.

Ngay lúc đó, một cơn sóng cuốn trôi thức ăn! Nó trôi theo dòng sông cho đến khi được người huấn luyện voi (người bạn tốt bụng của Bồ Tát) đang tắm cho voi gần đó nhìn thấy. Ông ta không biết câu chuyện, nhưng vẫn nhặt lấy phần thức ăn thơm phức và mang về nhà cho vợ.

Trong khi đó, người nhặt củi chạy ra khỏi vũng nước, đầy cát và nước, bỏ lỡ cơ hội.

Bồ Tát, vị ẩn sĩ, nhìn thấy vận may của người huấn luyện voi bằng thiên nhãn. Ngài đến nhà người huấn luyện voi. Khi người huấn luyện voi về đến nhà, ông dâng lên vị thánh nhân gói thức ăn kỳ lạ.

Bồ Tát nói: "Ta sẽ chia phần thức ăn này." Ngài cẩn thận tách thịt gà và cơm, đưa phần thịt cho người huấn luyện voi, phần thịt bên ngoài cho vợ người huấn luyện voi, và lấy phần thịt gần xương làm phần của mình.

Sau khi ăn xong, vị thánh nhân nói: "Ba ngày nữa, ngươi sẽ lên ngôi vua. Hãy chuẩn bị sẵn sàng!"

Vào ngày thứ ba, một vị vua từ một quốc gia lân cận tấn công Benares. Vua Benares đã cải trang người huấn luyện voi trong chính bộ hoàng bào của mình và sai ông ta ra trận. Vị vua thực sự đã lẻn vào hàng ngũ và bị giết chết bởi một mũi tên.

Quân đội, chứng kiến ​​người chỉ huy kiêm huấn luyện viên của mình chiến đấu dũng cảm, đã giết chết vị vua đối phương. Sau tang lễ, các cận thần quyết định: "Đức vua của chúng ta sẽ mặc áo choàng cho người này. Người đã chiến đấu và giành được vương quốc. Người sẽ là vua của chúng ta!"

Vậy là, người huấn luyện voi được lên ngôi vua, và vợ ông trở thành hoàng hậu. Bồ Tát, vị ẩn sĩ thông thái, trở thành cố vấn đáng tin cậy của ngài. Vận may đã tìm thấy người tốt bụng, thông thái, chứ không phải kẻ tham lam, ngu dốt.

Đức Phật kết thúc câu chuyện bằng câu nói: "Đệ tử của ta, Ananda, là người huấn luyện voi đã lên ngôi vua. Và vị thánh nhân được nhà vua sủng ái chính là ta."

.... o ....

J284. Siri Jātaka -- The Brahmin Who Tried to Steal Good Luck

Summary: A greedy Brahmin tried to steal the good luck of Anathapindika, a wealthy and wise follower of the Buddha, but it was impossible to do so. The Buddha explained that luck sometimes favors the wise rather than the greedy and told an old story to illustrate this.

.

This story was told by the Buddha about a greedy man who thought he could steal fortune from a generous friend. The circumstances of this birth-tale are given above in the Khadiraṅgajātaka [Jataka 40].

The Buddha's great follower, Anathapindika, was a very wealthy and good man. As before, the heretical spirit residing in the gate tower of Anathapindika’s house brought forty-five crores of gold and filled the storehouses, becoming a friend of the great man. He then led her before the Master. The Buddha spoke to her, and she listened, entering the stream of conversion. From that point onward, the great man’s honor remained as great as before.

Living in the same town was a Brahmin (a religious scholar) who claimed to know all about lucky signs. He thought to himself, "Anathapindika became poor but is now rich and famous. I will pretend to visit him, but really, I will steal his good luck!"

The Brahmin went to Anathapindika's house and was welcomed warmly. After they spoke for a bit, the host asked why he had come.

The Brahmin looked all around, trying to spot where the man's luck was hidden.

Anathapindika kept a white cock—as white as a clean shell—in a golden cage. The Brahmin looked and saw that the great man's luck was sitting in the comb of the cock.

“Noble Sir,” the Brahmin lied, “I am teaching many students, and we have a problem with a cock that crows at the wrong time. Your cock crows perfectly. I have come for him. Will you give him to me?”

“Yes,” Anathapindika replied.

The instant Anathapindika agreed, the luck left the cock’s comb and settled in a jewel stored inside a pillow.

The Brahmin saw this. He then asked for the jewel, too. As soon as the owner agreed to give it away, the luck left the jewel and settled on a self-defense club that lay on the pillow.

The greedy Brahmin asked for the club. “Take it, and please be on your way,” said Anathapindika. In that moment, the luck left the club and settled on the head of Anathapindika’s chief wife, the Lady Punnalakkhana (which means "full of luck").

The thieving Brahmin was defeated. When he saw the luck settle on the wife, he thought, “This is something I cannot ask for or take away. It is impossible to steal this man’s luck.”

He turned to Anathapindika. “Noble Sir,” he confessed, “I came here to steal your luck. It moved from the cock to the jewel, then to the club, and now it is on your wife’s head. This luck is inalienable (cannot be taken). It is impossible to steal your fortune. Keep it!” The Brahmin got up and left.

Anathapindika went straight to the monastery to tell the Buddha everything. The Master listened and said: “Goodman, nowadays, one man’s luck does not move to another. But in the past, the luck belonging to a person with little wisdom sometimes went to a wise person.”

Then, the Buddha told an old story to explain this idea.

Long ago, the Bodhisatta was born as a hermit. He was living in the royal gardens of Benares, supported by a kind elephant trainer.

One night, a poor man who gathered sticks fell asleep in a temple. He heard two wild cocks fighting in a tree above him. The top cock was complaining to the one below. They started bragging about their magical powers:

The lower cock said, “Whoever eats my roasted flesh will get a thousand pieces of money!”

The top cock replied, “That’s nothing! Whoever eats my fleshy parts will become King! Whoever eats my outside meat will become the Chief Commander or Queen! And whoever eats the meat near my bones will become the King’s Treasurer or his favorite priest!”

The stick-picker heard this. He thought, “If I can be king, I don't need a thousand coins!” He quietly caught and killed the top cock (the lucky one), thinking, "Now I will be king!"

He cleaned the cock and told his wife to cook it. They decided to eat the magical meal on the bank of the Ganges River after bathing. They left the cooked chicken and rice on the bank and went into the water.

Just then, a wave washed the food away! It floated down the river until it was seen by the elephant trainer (the Bodhisatta’s kind friend) who was bathing his elephants nearby. He didn't know the story, but he picked up the nice-smelling food and sent it home to his wife.

The stick-picker, meanwhile, ran out of the water, full of sand and water, having lost his chance.

The Bodhisatta, the hermit, saw the elephant trainer's good fortune with his divine sight. He went to the trainer’s house. When the trainer arrived home, he offered the holy man the strange package of food.

The Bodhisatta said, “I will divide this food.” He carefully separated the chicken and rice, giving the fleshy parts to the elephant trainer, the outside meat to the trainer's wife, and took the meat near the bones for his own share.

After eating, the holy man said, “Three days from now, you will become King. Be ready!”

On the third day, a king from a nearby country attacked Benares. The king of Benares disguised the elephant trainer in his own royal robes and sent him to fight. The real king snuck into the ranks and was killed by an arrow.

The army, seeing their trainer-leader fight bravely, killed the enemy king. After the funerals, the courtiers decided, “Our King put his robes on this man. He has fought and won the kingdom. He shall be our King!”

So, the elephant trainer was crowned King, and his wife became Queen. The Bodhisatta, the wise hermit, became his trusted advisor. The good luck had found the kind, wise person, not the greedy, ignorant one.

The Buddha ended the story by saying: “My disciple Ananda was the elephant trainer who became King. And the holy man who received the King’s favor was I myself.”

.... o ....

J285. Manisukara Jātaka -- Âm mưu vu khống Đức Phật

Tóm tắt: Các giáo phái bên ngoài đang cố gắng làm tổn hại danh tiếng của Đức Phật và Tăng đoàn bằng cách dàn dựng một vụ giết người và đổ lỗi. Tuy nhiên, cuối cùng họ bị phát hiện và bị giáng xuống một vị trí thậm chí còn thấp hơn. Đức Phật kể câu chuyện về những con heo rừng cố gắng phá hủy một viên ngọc, nhưng lại làm cho ngọc sáng hơn.

.

Đây là câu chuyện Đức Phật kể về một lần kẻ thù tìm cách hủy hoại danh tiếng của Ngài bằng cách vu cáo Ngài tội giết người.

Lúc bấy giờ, Đức Phật và tăng đoàn của Ngài nhận được sự kính trọng, cúng dường và ủng hộ to lớn. Danh tiếng của họ như dòng sông cuồn cuộn chảy.

Trong khi đó, những kẻ đối địch tôn giáo địa phương, những kẻ dị giáo, đang mất dần sự ủng hộ. Họ cảm thấy yếu đuối, như đom đóm lúc bình minh. Họ tụ tập lại và lập một kế hoạch: “Kể từ khi đức Phật Cồ Đàm xuất hiện, tất cả tài sản và vinh quang của chúng ta đã mất hết. Thậm chí không ai biết đến sự tồn tại của chúng ta. Ai có thể giúp chúng ta làm tổn hại đến danh tiếng của Ngài và ngăn cản Ngài nhận được tất cả sự ủng hộ này?”

Họ nảy ra một ý tưởng: một người phụ nữ xinh đẹp tên là Sundari có thể giúp họ.

Khi Sundari đến thăm nơi ở của họ, những kẻ dị giáo đã đối xử lạnh nhạt với cô. Cô hỏi tại sao họ lại tức giận. Họ nói: “Này chị, chị không thấy đức Phật Cồ Đàm đang làm hại chúng ta và cướp đi tất cả danh dự của chúng ta sao?”

“Tôi có thể làm gì đây?” cô hỏi.

Họ thuyết phục cô: “Cô thật đáng yêu. Cô có thể làm nhục Đức Phật. Nếu cô nói xấu ngài, nhiều người sẽ tin cô, và chúng ta sẽ lấy lại được thanh danh.” Sundari đồng ý với kế hoạch độc ác này.

Sau đó, mỗi buổi tối, khi đám đông trở về nhà sau khi nghe Đức Phật thuyết pháp, Sundari lại đi bộ về hướng tu viện Jetavana.

Nếu có người hỏi cô đi đâu, cô sẽ nói dối: “Tôi đến gặp Đức Phật Gotama. Tôi sống cùng ngài trong phòng.”

Sau đó, cô sẽ ngủ qua đêm tại khu nhà ở của những kẻ ngoại đạo. Sáng hôm sau, cô lại đi bộ ra con đường dẫn từ Jetavana trở về thành phố. Nếu có người hỏi cô từ đâu đến, cô sẽ trả lời: “Tôi đã ngủ qua đêm với Đức Phật Gotama; ngài ấy đã ngủ với tôi.”

Sau vài ngày như vậy, những kẻ ngoại đạo đã thuê một số tội phạm giết Sundari. Chúng giết cô gần phòng của Đức Phật và giấu xác cô trong một đống rác.

Sau đó, những kẻ dị giáo làm ầm ĩ, giả vờ đi tìm Sundari. Chúng đến gặp nhà vua, nói rằng nàng mất tích. Nhà vua hỏi chúng nghi ngờ ai. Chúng trả lời rằng gần đây nàng đã đến Jetavana, nhưng chúng không biết chuyện gì đã xảy ra.

Nhà vua cho phép chúng tìm kiếm. Những kẻ dị giáo, cùng với các cận thần của nhà vua, đi thẳng đến Jetavana và "tìm thấy" thi thể trong đống rác.

Họ khiêng thi thể vào kinh thành, la hét với nhà vua rằng các tín đồ của Đức Phật đã giết Sundari và giấu xác cô để che giấu tội lỗi của Đức Phật.

Nhà vua ra lệnh cho họ đưa tuần hành thi thể qua kinh thành. Khắp các con phố, những kẻ ngoại đạo và nhiều người dân trong thành phố la hét chửi rủa các nhà sư: "Hãy đến mà xem các thầy tu của bộ tộc Thích Ca đã làm gì!"

Các nhà sư bị chửi rủa ở khắp mọi nơi họ đến. Họ kể lại cho Đức Phật nghe chuyện gì đang xảy ra.

Đức Phật bảo các nhà sư: "Hãy đi và trả lời những người này bằng những lời này:

'Kẻ thích nói dối sẽ xuống địa ngục,

Và kẻ đã làm điều gì đó mà chối bỏ.

Cả hai, khi cái chết đã mang họ đi,

Như những kẻ làm điều ác ở nơi khác sẽ trỗi dậy.'

Trong khi đó, nhà vua đã bí mật ra lệnh cho người tìm ra những kẻ giết người thực sự. Những tên tội phạm đã giết Sundari đang uống rượu bằng số tiền chúng được trả và bắt đầu cãi vã.

Một người hét vào mặt người kia: "Các người giết Sundari vì tiền rồi dùng tiền đó mua rượu!"

Các mật thám của nhà vua nghe được chuyện này. Họ lập tức bắt giữ những tên tội phạm và lôi đến trước mặt nhà vua. Những người này thú nhận và thừa nhận rằng những kẻ ngoại đạo đã thuê họ.

Nhà vua triệu tập những kẻ ngoại đạo. Sau đó, ngài bắt họ khiêng thi thể của Sundari đi khắp thành phố và hét lên: "Người đàn bà Sundari này muốn làm ô nhục Đức Phật Gotama. Chúng ta đã giết bà ta! Tội lỗi là của chúng ta, không phải của Gotama hay của các đệ tử của ngài!"

Sự thật đã được phơi bày. Nhiều người từng hoang mang giờ đã trở thành những tín đồ chân chính. Những kẻ ngoại đạo đã bị trừng phạt vì tội giết người. Sau đó, danh tiếng của Đức Phật càng vang dội hơn.

Sau đó, các nhà sư nói chuyện trong Chánh Pháp Đường: "Các hiền giả, những kẻ ngoại đạo đã cố gắng hủy hoại Đức Phật, nhưng chúng chỉ tự hủy hoại chính mình! Danh dự và sự ủng hộ của chúng ta chỉ tăng lên!"

Đức Phật bước vào và hỏi họ đang nói gì. Họ nói với Ngài. Ngài đáp:

"Này các Tỳ kheo, không thể nào làm Đức Phật ô uế được. Cố gắng làm ô uế Đức Phật cũng giống như cố gắng làm ô uế một viên ngọc quý. Xưa kia, dù có cố gắng đến đâu, con người cũng không thể làm hoen ố một viên ngọc hoàn hảo.”

Đức Phật kể một câu chuyện tiền kiếp.

Ngày xửa ngày xưa, Bồ Tát của chúng ta sinh ra là một ẩn sĩ sống trong một túp lều tranh yên tĩnh. Gần túp lều của Ngài có một hang động pha lê tuyệt đẹp.

Ba mươi con heo rừng sống gần hang động. Một con sư tử thường đi ngang qua, và lũ heo rừng nhìn thấy hình ảnh phản chiếu của sư tử trong viên pha lê, khiến chúng sợ hãi và gầy gò.

Bọn heo rừng quyết định: “Viên pha lê quá sạch! Chúng ta phải làm bẩn nó để không còn nhìn thấy hình ảnh phản chiếu của sư tử nữa.”

Chúng lấy bùn và chà xát khắp viên pha lê. Nhưng viên pha lê quá nhẵn đến nỗi bùn, được chà xát bằng những sợi lông cứng của chúng, chỉ làm cho viên pha lê sáng bóng hơn!

Bọn heo rừng bối rối hỏi vị ẩn sĩ thông thái phải làm gì. Vị ẩn sĩ nói:

“Đây là viên pha lê quý giá, không tì vết, sáng ngời và tinh khiết;

Không phải thủy tinh—sự rực rỡ của nó là vĩnh cửu.

Không gì trên đời có thể làm giảm độ sáng của nó.

"Heo rừng, tốt nhất là các ngươi nên đi nơi khác."

Heo rừng nhận ra sự thật và bỏ đi.

Đức Phật kết thúc câu chuyện: "Lúc đó, ta là một ẩn sĩ."

.... o ....

J285. Manisukara Jātaka -- The Plot to Slander the Buddha

Summary: Outside sects are attempting to harm the reputation of the Buddha and the Saṅgha by staging a murder and blaming them. However, they are finally detected and demoted to an even lower position. The Buddha narrates a story of boars who attempted to ruin a jewel, only to make it shine even brighter.

.

This is the story the Buddha told about a time when his enemies tried to destroy his reputation by accusing him of murder.

At this time, the Buddha and his community of monks were receiving great respect, offerings, and support. Their fame was like a mighty river overflowing.

Meanwhile, the local religious rivals, the heretics, were losing all their support. They felt weak, like fireflies at sunrise. They gathered and made a plan: “Ever since the monk Gotama appeared, all our wealth and glory have gone. No one even knows we exist. Who can help us hurt his reputation and stop him from getting all this support?”

They came up with an idea: a beautiful woman named Sundari could help them.

When Sundari visited their settlement, the heretics acted coldly toward her. She asked why they were upset. They said, “Sister, don’t you see how the monk Gotama is hurting us and taking all our honor?”

“What can I do?” she asked.

They convinced her: “You are lovely. You can disgrace Gotama. If you speak against him, many people will believe you, and we will get our good name back.” Sundari agreed to the evil plan.

After that, every evening, when large crowds were returning home after hearing the Buddha’s talk, Sundari would walk toward the Jetavana monastery.

If people asked where she was going, she would lie and say, “I am going to the Monk Gotama. I live with him in his room.”

She would then spend the night in the heretics' settlement. In the morning, she would walk out on the road leading from Jetavana back into the city. If people asked her where she was coming from, she’d reply, “I have spent the night with the Monk Gotama; he made love to me.”

After several days of this, the heretics hired some criminals to kill Sundari. The criminals killed her near the Buddha's room and hid her body in a trash heap.

Then, the heretics made a loud fuss, pretending to search for Sundari. They went to the King, saying she was missing. The King asked who they suspected. They replied that she had been going to Jetavana lately, but they didn’t know what happened.

The King allowed them to search. The heretics, with the King’s servants, went straight to Jetavana and "found" the body in the trash heap.

They carried the body into the city, shouting to the King that the Buddha’s followers had killed Sundari and hidden her to cover up their Master’s sin.

The King ordered them to parade the body through the city. All through the streets, the heretics and many townspeople yelled abuses at the monks: “Come and see what the priests of the Sakya clan have done!”

The monks were being abused everywhere they went. They told the Buddha what was happening.

The Master told his monks, “Go and respond to these people with these words:

'To hell shall go he that delights in lies,

And he who having done a thing, denies.

Both these, when death has carried them away,

As men of evil deeds elsewhere shall rise.'

The King, meanwhile, had secretly ordered men to find the real killers. The criminals who had murdered Sundari were drinking with the money they were paid and began to quarrel.

One shouted to the other, “You killed Sundari for money and then bought liquor with it!”

The King’s spies overheard this. They immediately seized the criminals and dragged them before the King. The men confessed and admitted the heretics had hired them.

The King summoned the heretics. He then forced them to carry Sundari’s body around the city and shout: “This woman Sundari wanted to bring shame upon the Monk Gotama. We had her murdered! The guilt is ours, not Gotama’s or his followers’!”

The truth was revealed. Many people who were confused now became true followers. The heretics were punished for the murder. After this, the Buddha's reputation grew even greater.

Later, the monks were talking in the Hall of Truth: “Friend, the heretics tried to ruin the Buddha, but they only ruined themselves! Our honor and support have only increased!”

The Buddha entered and asked what they were talking about. They told him. He replied:

“Monks, it is impossible to make the Buddha impure. Trying to stain the Buddha is like trying to stain a first-rate gem. In the past, people failed to stain a perfect jewel no matter how hard they tried.”

The Buddha then told a past-life story:

A long time ago, our Bodhisatta was born as a hermit living in a quiet leaf-hut. Near his hut was a beautiful crystal cave.

Thirty wild Boars lived near the cave. A Lion often walked past, and the Boars would see the Lion's reflection in the crystal, which made them terrified and skinny.

The Boars decided, “The crystal is too clean! We must make it dirty to stop seeing the Lion’s reflection.”

They gathered mud and rubbed it all over the crystal. But the crystal was so smooth that the mud, rubbed by their tough bristles, only polished the crystal, making it shine even brighter!

The confused Boars asked the wise Hermit what to do. The Hermit said:

“’Tis precious crystal, spotless, bright, and pure;

No glass—its brilliancy for ever sure.

Nothing on earth its brightness can impair.

Boars, you had best betake yourselves elsewhere.”

The Boars realized the truth and left.

The Buddha finished the story: “At that time, I was the Hermit.”

.... o ....

J286. Saluka Jātaka -- Một nhà sư si tình một thiếu nữ.

Tóm tắt: Một nhà sư bị một thiếu nữ gợi cảm quyến rũ. Khi Đức Phật biết chuyện, Ngài kể câu chuyện về một con bò ghen tị với một con heo, nhưng rồi phát hiện ra con heo đang được vỗ béo để giết thịt. Khi nhận ra điều này, con bò trở nên bằng lòng với hoàn cảnh của mình.

.

Đức Phật kể câu chuyện này khi Ngài đang ở tại tu viện Kỳ Viên. Câu chuyện kể về một thiếu nữ xinh đẹp đã khiến một nhà sư chệch hướng. Hoàn cảnh được giải thích trong truyện Cullanāradakassapa [Jataka 477].

Tại thành Xá Vệ, có một cô gái 16 tuổi xinh đẹp. Cô đã đủ tuổi kết hôn, nhưng vẫn chưa có ai chọn cô. Mẹ cô, thấy vậy, nghĩ: "Ta sẽ dùng cô làm mồi nhử để dụ một nhà sư trở về thế gian, để người đó có thể nuôi sống chúng ta."

Lúc bấy giờ, có một nhà sư trẻ, đẹp trai đã xuất gia nhưng không mấy nghiêm túc trong việc tu hành. Thay vào đó, chàng chỉ quan tâm đến vẻ ngoài của mình.

Người mẹ nấu những bữa ăn ngon và đứng đợi bên cửa, ngắm nhìn các nhà sư đi qua. Bà không tìm kiếm những nhà sư nghiêm túc, thông thái; bà muốn một người dễ dàng bị cám dỗ bởi những món ăn ngon.

Cuối cùng, bà cũng tìm thấy chàng trai trẻ mà bà đang chờ đợi. Trông ông ta thật kiêu ngạo: đôi mắt được tô vẽ, y phục đắt tiền và sạch sẽ, bát của ông ta trông như một viên ngọc quý. Rõ ràng ông ta đang tận hưởng những điều tốt đẹp trong cuộc sống và để cho giác quan chi phối.

"Mình có thể bắt được người này!" bà nghĩ. Bà chào đón ông ta nồng nhiệt, cầm lấy bát và mời ông vào nhà. Bà đãi ông những món ăn ngon nhất và tử tế mời ông đến nhà bà mỗi ngày. Ông trở thành khách quen.

Một hôm, bà mẹ than phiền với ông: "Gia đình chúng con hạnh phúc, nhưng chúng con không có một người con trai hay con rể mạnh mẽ để duy trì công việc kinh doanh." Vị sư nghe vậy, một nỗi khao khát mãnh liệt về người phụ nữ và một cuộc sống gia đình ổn định đã đâm xuyên qua trái tim ông.

Người mẹ nói với con gái: "Giờ thì hãy dùng tất cả những cạm bẫy nữ tính của con để quyến rũ anh ta và biến anh ta thành của con." Cô gái làm theo. Vị sư trẻ, bị đam mê lấn át, cuối cùng đã bỏ cuộc. Ông đến chùa, đặt bát và y xuống, rồi nói với các vị sư: "Con không hạnh phúc; con muốn rời bỏ cuộc sống tu hành."

Các vị sư đưa ông đến gặp Đức Phật. Đức Phật hỏi nhà sư có phải ông ra đi vì tình yêu không. Khi nhà sư xác nhận rằng ông ra đi vì một người phụ nữ quyến rũ, Đức Phật nói: "Người phụ nữ này chính là sự sụp đổ của con. Ngày xưa, cũng như bây giờ, lòng tham của con đã dẫn con vào bẫy chỉ vì con ham muốn cô ấy. Cô ấy chính là vận rủi của con."

Sau đó, Đức Phật kể một câu chuyện từ quá khứ.

Ngày xửa ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì, Bồ Tát sinh ra là một con bò đỏ to lớn tên là Đại Hồng. Ngài có một người em trai, Tiểu Hồng. Cả hai đều làm việc chăm chỉ cho một gia đình.

Gia đình này đang lên kế hoạch cho một đám cưới. Họ có một con heo tên là Sālūka (có nghĩa là "Cần tây") được nuôi bằng cháo gạo rất ngon, và họ nuôi nó trong một cái chuồng thoải mái. Họ đang vỗ béo nó cho tiệc cưới.

Tiểu Hồng phàn nàn với anh trai: "Chúng ta làm việc vất vả mà chỉ được rơm và cỏ. Nhưng hãy nhìn con heo Sālūka kia kìa! Nó được cháo gạo ngon lành và giường êm ái. Nó có ích gì cho họ chứ?"

Đại Hồng đáp: "Đừng mong cầu thức ăn của con heo. Chúng chỉ vỗ béo nó cho đến ngày chúng sẽ ăn thịt nó. Cứ chờ vài ngày nữa, rồi ngươi sẽ thấy nó bị lôi ra, giết, chặt thành từng mảnh và bị khách khứa ăn."

Đại Hồng bèn đưa ra lời khuyên: "Đừng ghen tị với Sālūka; thức ăn ngon của nó chỉ dẫn đến đau khổ. Hãy bằng lòng với trấu tầm thường của mình; đó là con đường dẫn đến trường thọ. Chẳng bao lâu nữa, khách dự tiệc sẽ đến và thấy Sālūka bị chặt ra và nấu chín."

Vài ngày sau, khách dự tiệc đến, và con heo bị giết để làm tiệc. Khi những con bò thấy số phận của nó, chúng hiểu rằng thức ăn tầm thường và cuộc sống an toàn, lâu dài của chúng còn tốt hơn nhiều so với những bữa ăn thịnh soạn, ngắn ngủi của con heo dẫn đến cái chết.

Sau câu chuyện, Đức Phật đã giúp nhà sư hiểu được chân lý sâu xa hơn; nhà sư đã đạt được quả vị Thánh Đạo thứ nhất, sơ quả Nhập Lưu.

Sau đó, Đức Phật xác định các nhân vật: "Cô gái gợi cảm chính là cô gái đó. Nhà sư si tình là chú heo Sālūka. Chú bò Đỏ Nhỏ là Ananda (đệ tử thân cận nhất của Đức Phật). Chú bò Đỏ Lớn chính là Đức Phật."

.... o ....

J286. Saluka Jātaka -- A monk falls in love with a young girl.

Summary: A monk is seduced by a sensual young woman. When the Buddha learns of this, he tells a story about an ox that envied a pig, only to discover that the pig was being fattened for slaughter. Upon realizing this, the ox becomes content with its own situation.

.

The Buddha told this story while staying at the Jetavana monastery. It's about a young woman whose charm led a monk into danger. The circumstances are explained in the Cullanāradakassapa [Jataka 477] story.

In the city of Sāvatthi, there lived a beautiful 16-year-old girl. She was old enough to marry, but no one had chosen her yet. Her mother, seeing this, thought: "I'll use her as bait to tempt a monk back to a worldly life so he can provide for us."

At the time, there was a handsome young monk who had joined the community but wasn't very serious about his religious practice. Instead, he cared mostly about how well he looked.

The mother would cook delicious meals and wait by the door, watching the monks walk by. She wasn't looking for the serious, wise monks; she wanted someone who could be easily tempted by good food.

Finally, she saw the young man she was waiting for. He looked vain: his eyes were painted, his robes were expensive and perfectly clean, and his bowl looked like a jewel. He clearly enjoyed the finer things in life and let his senses rule him.

"I can catch this one!" she thought. She greeted him warmly, took his bowl, and invited him in. She served him the best food and kindly asked him to visit her house every day. He became a regular guest.

One day, the mother complained to him, "Our family is happy, but we don't have a strong son or son-in-law to keep our business going." The monk heard this, and a strong longing for the woman and a regular family life pierced his heart.

The mother told her daughter, "Now, use all your feminine tricks to charm him and make him yours." The girl did so. The young monk, overcome by passion, finally gave up. He went to the monastery, put down his monk's bowl and robes, and told his teachers, "I'm unhappy; I want to leave the monastic life."

The teachers took him to the Buddha. The Buddha asked the monk if he was leaving because of love. When the monk confirmed it was for a charming woman, the Buddha said:

"This woman is your downfall. A long time ago, just as now, your greed led you right into a trap because you wanted her. She is your misfortune."

Then, the Buddha told a story from the past.

Long ago, when King Brahmadatta ruled, the Bodhisatta was born as a big red ox named Big Red. He had a younger brother, Little Red. They both worked hard for a family.

This family was planning a wedding. They had a pig named Sālūka (which means "Celery") that they were feeding very well with rice porridge, and they kept him in a comfortable sty. They were fattening him up for the wedding feast.

Little Red complained to his brother: "We work hard and only get straw and grass. But look at Sālūka the pig! He gets rich porridge and a soft bed. What good is he to them?"

Big Red replied, "Don't wish for the pig's food. They're only fattening him up for the day they will eat him. Just wait a few days, and you'll see him dragged out, killed, cut into pieces, and eaten by the guests."

Big Red then offered this wisdom: “Don't envy Sālūka; his delicious food only leads to suffering. Be content with your simple chaff; that's the path to a long life. Soon, the wedding guests will arrive and find Sālūka cut up and cooked.”

A few days later, the wedding guests arrived, and the pig was killed for the feast. When the oxen saw his fate, they understood that their simple food and long, safe life were much better than the pig's brief, rich meals that led to death.

After the story, the Buddha helped the monk understand the deeper truth; The monk in question attained the fruition of the First Path.

The Buddha then identified the characters: "The sensual girl was the same girl. The lovesick monk was Sālūka the pig. Little Red the ox was Ānanda (the Buddha's closest disciple). Big Red the ox was the Buddha himself."

.... o ....

J287. Labha-Garaha Jātaka -- Sự ngu xuẩn của lòng tham

Tóm tắt: Một vị sư lên án những phẩm chất cần phải phát triển để đạt được lợi ích vật chất. Đức Phật nhận xét rằng đây không phải lần đầu tiên vị sư nói như vậy; vị sư cũng đã nói như vậy trong một kiếp trước.

.

Đức Phật kể câu chuyện này tại tu viện Kỳ Viên. Câu chuyện kể về một vị sư nhận ra rằng thành công trên đời thường đòi hỏi phải từ bỏ sự tử tế, một con đường mà vị sư này từ chối đi theo.

Một vị sư bạn của Trưởng lão Xá Lợi Phất (Sāriputta) đến gặp ngài và xin lời khuyên. "Thưa Trưởng lão," vị sư này nói, "làm sao một người có thể có được nhiều của cải? Tôi phải làm gì để có được y phục đẹp và những thứ tốt đẹp?"

Xá Lợi Phất hiểu rõ thế gian vận hành như thế nào nên đã trả lời vị sư kia một cách gay gắt, theo lối thế tục. Ngài đáp: "Này hiền giả, những người thành công trong việc làm giàu cần có bốn phẩm chất. Họ phải:

1. Vứt bỏ mọi cảm giác khiêm tốn hay hổ thẹn.

2. Từ bỏ những lời nguyện thánh thiện (hay đạo đức).

3. Hành động như thể họ điên khùng, ngay cả khi họ không điên.

4. Tung tin đồn (nói dối và vu khống).

5. Hành xử như một vũ công hoặc diễn viên để quyến rũ mọi người.

6. Nói lời cay nghiệt ở khắp mọi nơi."

Trưởng lão giải thích rằng đây là cách một người tham lam đạt được thành công lớn.

Nhà sư kinh ngạc và ghê tởm trước phương pháp vô liêm sỉ này, và ông lập tức bỏ đi.

Xá Lợi Phất đến gặp Đức Phật và kể lại phản ứng của nhà sư. Đức Phật đáp: "Đây không phải lần đầu tiên nhà sư này từ bỏ việc theo đuổi của cải. Ông ta cũng đã từng làm như vậy trong một kiếp trước."

Đức Phật sau đó kể một câu chuyện cổ tích như sau.

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta còn tại thế, Bồ Tát sinh ra trong một gia đình Bà La Môn. Đến năm mười sáu tuổi, ngài đã trở thành một vị thầy nổi tiếng, dạy dỗ năm trăm học trò.

Một trong những học trò của ngài là một chàng trai trẻ sống rất đạo đức và đức hạnh. Một ngày nọ, người học trò này đến gặp thầy của mình (Đức Phật tương lai) và hỏi: "Thưa thầy, làm thế nào người ta có thể kiếm được nhiều của cải như vậy?"

Vị thầy trả lời một cách thành thật, mô tả con đường tham lam: “Kẻ nào hành động điên khùng, kẻ giỏi nói xấu, kẻ dùng trò hề, và kẻ kể chuyện xấu xa—đó là kẻ đạt được sự thịnh vượng trong khi mọi người khác đều ngu ngốc. Hãy coi đó là quy tắc của ngươi.”

Người học trò vô cùng bối rối trước lời nói của thầy mình. Anh ta kiên quyết bày tỏ sự không tán thành việc đạt được thành công theo cách này: “Thật đáng xấu hổ cho bất kỳ ai đạt được danh vọng hay tiền tài bằng sự hủy hoại và những tội lỗi tày trời. Tôi thà cầm bát và sống một cuộc đời tu hành không nhà cửa còn hơn sống một cuộc đời gian ác và tham lam.”

Người thanh niên đức hạnh ngay lập tức từ bỏ thế học và trở thành một ẩn sĩ. Anh ta sống một cuộc đời chính trực, chuyên tâm vào thiền định và làm điều thiện, và được tái sinh lên cõi trời.

Đức Phật kết thúc bài giảng của mình bằng cách xác định những người trong câu chuyện: “Vị sư không tán thành con đường tham lam trong kiếp này chính là người học trò đức hạnh ngày xưa. Và người thầy thông thái đã cho lời khuyên đó chính là ta.”

J287. Labha-Garaha Jātaka -- The Folly of Greed

Summary: One monk speaks against the qualities one must develop to attain material gains. The Buddha remarks that this is not the first time he has spoken in this way; he did so in a previous life as well.

.

The Buddha told this story at the Jetavana monastery. It's about a monk who learned that being successful in the world often requires giving up decency, a path he refused to take.

A fellow monk of the Elder Sāriputta came to him and asked for advice. "Elder," he said, "how can a person gain a lot of wealth? What must I do to get nice robes and good things?"

Sāriputta knew how the world worked and gave him a harsh, worldly answer. He replied, "Friend, people who succeed at getting rich use four qualities. They must:

1. Throw away all feelings of modesty or shame.

2. Give up their holy vows (or morality).

3. Act like they are crazy, even if they are not.

4. Spread slander (lies and rumors).

5. Behave like a dancer or actor to charm people.

6. Use unkind words everywhere."

The Elder explained that this is how a greedy person achieves great success.

The monk was shocked and disgusted by this cynical method, and he immediately left.

Sāriputta went to the Buddha and told him about the monk’s reaction. The Buddha replied, "This is not the first time this monk has rejected the pursuit of wealth. He did the same thing in a past life."

The Buddha then told this old-world tale.

Long ago, when Brahmadatta was king, the Bodhisatta was born into a Brahmin family. By the time he was sixteen, he was a famous teacher who taught five hundred students.

One of his students was a young man who lived a very moral and virtuous life. One day, this student approached his teacher (the future Buddha) and asked, "Teacher, how do people manage to gain so much wealth?"

The teacher answered honestly, describing the path of greed: “The one who acts crazy, who slanders well, who uses an actor’s tricks, and tells nasty tales—that is the one who wins prosperity where everyone else is foolish. Let this be your rule.”

The pupil was deeply troubled by his master’s words. He firmly expressed his disapproval of achieving success this way: “Shame on anyone who wins fame or fortune through destruction and wicked sins. I would rather take a bowl and live a homeless, religious life than live a life of wickedness and greed.”

The virtuous youth immediately left his studies and became a hermit. He lived a righteous life, dedicated himself to meditation and goodness, and was reborn in the heavenly worlds.

The Buddha ended his lesson by identifying the people in the story: "The monk who disapproved of the path of greed in this life was the virtuous young student from the past. And the wise teacher who gave the advice was I myself."

.... o ....

J288. Macch-Uddana Jātaka -- Người Thương Gia Trung Thực và Nữ Thần Sông

Tóm tắt: Một thương gia cố gắng lừa gạt đối tác của mình để lấy tiền từ hợp tác chung. Khi Đức Phật nghe chuyện này, Ngài kể câu chuyện về hai anh em - một người đã cố gắng lừa gạt người kia - và một nữ thần đã giúp người anh lấy lại được tài sản đã bị một con cá nuốt mất.

.

Câu chuyện này được Đức Phật kể tại Kỳ Viên, về một thương gia đã cố gắng lừa gạt chính người bạn đồng hành của mình.

Có hai người bạn đồng hành trong thành Xá Vệ. Họ cùng nhau đi đường, bán hàng hóa và trở về nhà với một khoản lợi nhuận lớn. Tuy nhiên, người thương gia bất lương đã nảy ra một ý nghĩ xấu xa: "Người bạn đồng hành của ta đã ăn uống thiếu thốn trên đường. Giờ đây, khi về đến nhà, anh ta sẽ ăn uống đủ thứ, chắc chắn sẽ bị bệnh và chết. Khi anh ta chết, ta sẽ chia lợi nhuận của chúng ta thành ba phần: một phần cho những đứa con mồ côi của anh ta và hai phần lớn cho ta!"

Với ý tham lam này, người thương gia gian dối ngày nào cũng viện cớ để trì hoãn việc chia lợi nhuận.

Người bạn đồng hành trung thực đã cố gắng hết sức để có được phần của mình, nhưng vô ích. Cuối cùng, anh ta đến gặp Đức Phật tại chùa, cúi đầu và được chào đón. Khi Đức Phật hỏi tại sao đã lâu rồi ông không đến thăm, người thương gia đã giải thích toàn bộ vấn đề với người bạn đồng hành tham lam của mình.

Đức Phật nói: "Này cư sĩ, đây không phải lần đầu tiên người này gian lận. Kiếp trước hắn cũng từng là kẻ trộm. Cũng như hắn đang cố lừa gạt con bây giờ, hắn đã từng cố lừa gạt một người thông thái từ rất lâu rồi."

Sau đó, theo lời thỉnh cầu của vị thương gia, Đức Phật kể lại câu chuyện quá khứ.

Ngày xửa ngày xưa, khi vua Brahmadatta còn tại thế, Bồ Tát sinh ra trong một gia đình giàu có. Khi lớn lên, Ngài và em trai được thừa kế tài sản từ cha. Để giải quyết việc làm ăn, họ đi đến một ngôi làng và được trả một ngàn đồng tiền vàng.

Trên đường trở về, họ dừng lại bên bờ sông để dùng bữa. Người anh (tức Đức Phật tương lai) ném những mẩu thức ăn thừa của mình xuống sông cho cá ăn, để hồi hướng công đức cho Nữ thần Sông. Nữ thần rất biết ơn; hành động tử tế này đã khiến thần lực của bà mạnh mẽ hơn.

Người anh nằm xuống cát ngủ. Người em trai tham lam muốn ăn cắp tiền. Trong lúc người anh ngủ, người em đã đổi túi tiền thật lấy một túi giả đựng đầy sỏi. Cậu định giữ lại số tiền thật.

Khi họ lên thuyền và ra đến giữa sông, người em vô tình làm rơi một gói hàng xuống nước. Cậu cứ tưởng mình đã làm rơi túi sỏi, nhưng hóa ra lại ném nhầm tiền thật xuống nước!

"Anh ơi, tiền rơi xuống nước rồi!" cậu kêu lên hoảng hốt.

"Chúng ta làm sao bây giờ?" người anh bình tĩnh đáp. "Cái gì mất thì đã mất rồi. Đừng lo lắng."

Trong khi đó, Nữ thần Sông ngòi, nhớ đến lòng tốt của người anh, đã dùng sức mạnh của mình để khiến một con cá miệng to nuốt túi tiền, và bà đã canh chừng nó.

Khi người em cuối cùng cũng về đến nhà và cười khúc khích khi mở gói hàng còn lại, cậu kinh hoàng: đó chỉ là sỏi! Tim cậu thắt lại, cậu ngã vật xuống giường, đau khổ.

Đúng lúc đó, một số ngư dân thả lưới và nhờ sức mạnh của Nữ thần Sông nước, họ bắt được một con cá lớn có tiền bên trong. Họ mang con cá vào thành phố để bán.

"Bao nhiêu vậy?" mọi người hỏi.

"Một ngàn đồng xu và bảy xu!" những người đánh cá trả lời. Mọi người cười nhạo họ, chưa bao giờ nghe nói đến một con cá đắt tiền như vậy.

Những người đánh cá mang con cá đến nhà người anh cả và mời anh ta. "Bao nhiêu vậy?" anh ta hỏi.

"Anh có thể mua nó với giá bảy xu," họ nói.

Người anh cả trả bảy xu và gửi con cá cho vợ. Khi cô ấy mở túi ra, thì thấy một túi tiền! Cô gọi chồng mình, và anh nhận ra dấu hiệu của anh trên túi.

Anh nhận ra: "Những người đánh cá đã hỏi những người khác một ngàn đồng xu và bảy xu, nhưng vì một ngàn đồng xu là của tôi nên họ bán cho tôi chỉ với bảy xu. Thật không thể tin được!"

Anh hiểu rằng mình đã lấy lại được tiền một cách kỳ diệu. Đúng lúc đó, Nữ thần Sông Hằng xuất hiện, không ai thấy được ngoại trừ chàng, và nói:

"Ta là thần sông Hằng. Ngươi đã cho cá ăn và chia sẻ công đức với ta. Vì ta nhớ đến việc tốt của ngươi, nên ta đã bảo vệ tài sản của ngươi."

Sau đó, nàng tiết lộ trò gian trá của người em trai. Nàng cảnh cáo người anh trai không được đưa tiền cho tên trộm gian lận: "Một tâm địa đồi bại không bao giờ có thể thực sự thành công, và ngay cả các vị thần cũng sẽ không tôn trọng hắn. Bất cứ ai lừa gạt tài sản thừa kế của em trai mình đều là đang làm điều ác. Đừng đưa tiền cho tên gian ác đó."

Tuy nhiên, người anh trai quá tốt bụng nên không làm theo lời khuyên này một cách trọn vẹn. Anh ta vẫn lấy phần của mình và gửi năm trăm đồng tiền cho em trai.

Đức Phật kể xong câu chuyện và sau khi dạy cách sống đúng đắn, người thương gia lương thiện đã đạt được sự giác ngộ tâm linh.

Đức Phật sau đó giải thích các vai trò: "Người thương gia gian dối hôm nay chính là người em trai gian trá ngày xưa. Còn người anh trai tốt bụng, lương thiện chính là ta."

.... o ....

J288. Macch-Uddana Jātaka -- The Honest Merchant and the River Goddess

Summary: One merchant attempts to cheat his partner out of the proceeds from their joint partnership. When the Buddha hears about this, he tells a story of two brothers—one of whom tried to deceive the other—and how a goddess helped the first brother recover his fortune, which had been swallowed by a fish.

.

This story was told by the Buddha at Jetavana about a merchant who tried to cheat his own partner.

There were two merchant partners in the city of Sāvatthi. They traveled together, sold their goods, and returned home with a large profit. The dishonest merchant, however, had a wicked thought: "My partner has been eating poorly on the road. Now that he's home, he'll feast on all sorts of rich food and probably get sick and die. When he dies, I'll divide our profit into three shares: one for his orphaned children and two big shares for myself!"

With this greedy plan in mind, the cheating merchant kept making excuses every day to put off dividing the profits.

The honest partner tried and tried to get his share, but it was useless. Finally, he went to the Buddha at the monastery, bowed, and was welcomed. When the Buddha asked why he hadn't visited in a long time, the merchant explained the whole problem with his greedy partner.

The Buddha said, "My follower, this is not the first time this man has been a cheat. He was a thief in a past life, too. Just as he tries to cheat you now, he once tried to cheat a wise man long ago."

Then, at the merchant's request, the Buddha told the story of the past.

Long ago, when Brahmadatta was king, the Bodhisatta was born into a wealthy family. When he grew up, he and his younger brother inherited money from their father. To settle a business matter, they traveled to a village and were paid a thousand gold coins.

On their way back, they stopped by a riverbank to eat a meal. The elder brother (the future Buddha) threw the scraps of his food into the river for the fish, dedicating the good deed to the River Goddess. The Goddess was grateful; this act of kindness made her divine power grow stronger.

The elder brother lay down on the sand to sleep. The younger brother was greedy and wanted to steal the money. While the elder brother slept, the younger brother swapped the real bag of money with a fake bag filled with gravel. He planned to keep the real money for himself.

When they boarded the boat and reached the middle of the river, the younger brother accidentally knocked a parcel overboard. He thought he had dropped the bag of gravel, but he had mistakenly thrown the real money into the water!

"Brother, the money is overboard!" he cried out in alarm.

"What can we do?" the elder brother replied calmly. "What is gone is gone. Don't worry about it."

Meanwhile, the River Goddess, remembering the kindness of the elder brother, used her power to make a big-mouthed fish swallow the bag of money, and she kept watch over it.

When the younger brother finally got home and chuckled as he unwrapped his remaining parcel, he was horrified: it was nothing but gravel! His heart sank, and he collapsed onto his bed, miserable.

Just then, some fishermen cast their nets and, through the River Goddess’s power, caught the large fish with the money inside. They took the fish to the city to sell.

"How much?" people asked.

"A thousand coins and seven pennies!" the fishermen replied. Everyone laughed at them, never having heard of such an expensive fish.

The fishermen brought the fish to the elder brother's house and offered it to him. "How much is it?" he asked.

"You can have it for seven pennies," they said.

The elder brother paid seven pennies and sent the fish to his wife. When she cut it open, there was the bag of money! She called her husband, who recognized his mark on the bag.

He realized: "The fishermen asked others for a thousand coins and seven pennies, but because the thousand coins were mine, they sold it to me for just seven pennies. This is unbelievable!"

He understood that he had recovered his money miraculously. At that moment, the River Goddess appeared, invisible to everyone but him, and said:

"I am the spirit of the Ganges. You gave food to the fish and shared the merit with me. Because I remembered your kind deed, I protected your property."

She then revealed the younger brother's mean trick. She warned the elder brother not to give the cheating thief any of the money: "A corrupt heart can never truly succeed, and even the Gods will not respect him. Anyone who cheats his own brother of his inheritance is performing a wicked deed. Do not give the money to that villain."

However, the elder brother was too kind-hearted to follow this advice completely. He took his own share and sent five hundred coins to his younger brother anyway.

The Buddha finished the story and, after teaching the way to live rightly, the honest merchant gained spiritual insight.

The Buddha then explained the roles: "The dishonest merchant of today was the treacherous younger brother in the past. And the kind, honest elder brother was I myself."

.... o ....

J289. Nana-Cchanda Jātaka -- Tám Điều Ước của Ānanda

Tóm tắt: Đức Phật ngày càng cao tuổi và đang tìm kiếm một thị giả thường trực để hộ tống Ngài. Mặc dù có nhiều người ngỏ ý muốn giúp đỡ, Đức Phật đều từ chối tất cả. Trưởng lão Ānanda sau đó đồng ý phục vụ với điều kiện là ông phải được ban tám điều ước, và ông được chọn. Sau đó, Đức Phật kể lại câu chuyện về một bà la môn nghèo chứng kiến ​​một vị vua trốn thoát khỏi bọn cướp và những điều ước mà ông đã cầu xin cho gia đình mình.

.

Đức Phật, còn được gọi là Bậc Đạo Sư hay Đấng May Mắn, đang ở trong một khu vườn tên là Jetavana. Ngài kể câu chuyện này về một đại đệ tử tên là Ānanda và những thỉnh cầu đặc biệt của Ānanda.

Trong hai mươi năm đầu tiên Đức Phật thuyết pháp, Ngài không có một thị giả, người luôn luôn giúp đỡ Ngài. Những người giúp đỡ Ngài liên tục thay đổi.

Một ngày nọ, Đức Phật nói với các tỳ kheo của mình: "Ta đã già rồi. Khi ta nói, 'Chúng ta hãy đi đường này,' một số người trong các ngươi đi đường khác. Thậm chí có người còn vứt đồ của ta xuống. Hãy chọn một tỳ kheo để luôn luôn làm thị giả cho ta."

Tất cả các tỳ kheo chính, như Xá Lợi Phất, đều đứng dậy và đề nghị được hầu hạ Ngài. Nhưng Đức Phật từ chối tất cả.

Sau đó, các tỳ kheo nói với người bạn Ānanda của họ: "Ông nên xin việc làm thị giả."

Ānanda rất thông minh. Ngài không chỉ xin việc; Ngài đã yêu cầu tám điều cụ thể—tám điều ước, hay "lời chúc"—trước khi đồng ý. Ngài không muốn mọi người nghĩ rằng ngài đang hầu hạ Đức Phật chỉ để được đối xử đặc biệt.

Đầu tiên, ngài yêu cầu bốn điều Đức Phật KHÔNG NÊN làm cho ngài (để chứng tỏ ngài không làm vì quà cáp):

1. "Đừng đưa cho con bất kỳ y phục nào mà Thế Tôn đã nhận được."

2. "Đừng đưa cho con bất kỳ thức ăn nào mà Thế Tôn đã nhận được."

3. "Đừng để con sống trong căn phòng đặc biệt của Thế Tôn."

4. "Nếu Thế Tôn được mời dùng bữa, đừng để con đi cùng."

Sau đó, ngài yêu cầu bốn điều Đức Phật NÊN làm cho ngài (để ngài có thể làm tốt công việc và học tập):

1. "Nếu con được mời dùng bữa, xin hãy đi cùng con."

2. "Nếu có người từ phương xa đến thăm Thế Tôn, hãy để con là người dẫn họ vào."

3. "Nếu con có thắc mắc hay nghi ngờ gì về giáo lý của Thế Tôn, xin Thế Tôn hãy đến hỏi ngay."

4. "Nếu Thế Tôn thuyết pháp khi con vắng mặt, xin Thế Tôn hãy thuật lại toàn bộ bài pháp cho con khi con trở về."

Đức Phật đã chấp thuận cả tám điều ước.

Sau ngày hôm đó, Ānanda đã tận tụy hầu hạ Đức Phật suốt hai mươi lăm năm. Ngài đã đạt được trí tuệ vĩ đại và trở thành một nhân vật nổi tiếng, sáng chói trong thời Đức Phật.

Sau đó, một số nhà sư đang nói về việc họ rất vui mừng khi Đức Phật đã ban phước cho Ānanda. Đức Phật bước vào, hỏi họ đang bàn luận điều gì, và khi họ kể lại, Ngài nói: "Đây không phải lần đầu tiên Ta ban phước cho Ānanda. Ta đã từng làm điều đó trước đây, trong một kiếp trước."

Rồi Ngài kể câu chuyện này.

Ngày xưa, tại thành Benares, có một vị vua tốt bụng. Vị giáo sĩ già của gia đình vua cha đã mất việc và rất nghèo.

Một đêm nọ, nhà vua cải trang đi dạo quanh thành phố để xem chuyện gì đang xảy ra. Một nhóm cướp say xỉn sau khi làm việc xong đã nhìn thấy ngài. Chúng tấn công ngài, lấy đi chiếc áo khoác ngoài sang trọng của ngài và bỏ chạy.

Vị tư tế già tội nghiệp tình cờ ra ngoài ngắm sao đêm đó. Ông nhìn thấy nhà vua bị tấn công! Ông nói với vợ: "Đức vua của chúng ta đã rơi vào tay bọn xấu!"

Nhà vua nghe thấy điều này. Ông đã trốn thoát khỏi bọn cướp và trở về cung điện.

Sáng hôm sau, nhà vua triệu tập các cận thần thường lệ và hỏi họ xem đêm qua họ có thấy điều gì đặc biệt trên các vì sao không. Tất cả đều trả lời là không.

Sau đó, nhà vua yêu cầu họ đưa vị tư tế già đến. Nhà vua hỏi ông lão: "Đêm qua ông có thấy gì trên các vì sao không?"

Vị tư tế già đáp: "Vâng, thưa bệ hạ. Đêm qua, bệ hạ đã rơi vào tay kẻ thù, nhưng chỉ trong chốc lát, bệ hạ đã trốn thoát."

Nhà vua rất ấn tượng. Ngài biết người đàn ông này chính là người ngắm sao thực sự. Vua sa thải các cận thần khác và nói với vị giáo sĩ già rằng mình rất hài lòng. Ngài nói với vị giáo sĩ già: "Cứ xin ta bất cứ điều gì ngươi muốn. Ta sẽ cho ngươi một điều ước!"

Vị giáo sĩ già về nhà hỏi gia đình xem ông nên ước gì:

- Vợ ông muốn một trăm con bò sữa.

- Con trai ông muốn một con ngựa trắng và cỗ xe ngựa.

- Con dâu ông muốn đồ trang sức và hoa tai đẹp.

- Người hầu gái tên là Puṇṇā muốn một cái cối giã, chày và một cái giỏ để nấu ăn.

- Bản thân vị giáo sĩ già muốn sở hữu một ngôi làng và thu thuế từ đó.

Khi vị giáo sĩ già trở về gặp nhà vua, ông kể cho nhà vua nghe tất cả những điều ước khác nhau của gia đình mình. Nhà vua nói: "Được rồi, tất cả họ sẽ có được những gì họ muốn!" Nhà vua ban cho họ tất cả lễ vật, và giữ vị giáo sĩ già thông thái bên cạnh để hầu hạ.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, Ngài nói: "Vị vua trong kiếp trước chính là ta. Vị giáo sĩ cầu xin nhiều điều ước chính là Ānanda."

.... o ....

J289. Nana-Cchanda Jātaka -- The Story of Ānanda's Eight Wishes

Summary: The Buddha is growing older and is seeking a permanent attendant to assist him. Although many offer their help, the Buddha declines them all. Elder Ānanda then agrees to serve on the condition that he is granted eight boons, and he is chosen. The Buddha subsequently recounts a story about a poor brahmin who witnessed a king escaping from thieves and the boons he requested for his family.

.

The Buddha, also called the Teacher or the Fortunate One, was staying in a park called Jetavana. He told this story about a follower named Ānanda and the special requests Ānanda made.

For the first twenty years that the Buddha taught, he didn't have one person to always help him. His helpers kept changing.

One day, the Buddha told his monks, "I am old now. When I say, 'Let's go this way,' some of you go a different way. Some even drop my things. Please choose one monk who will always be my attendant."

All the main monks, like Sāriputta, stood up and offered to serve him. But the Buddha refused them all.

Then the monks told their friend Ānanda, "You should ask for the job of the attendant."

Ānanda was smart. He didn't just ask for the job; he asked for eight specific things—eight wishes, or "boons"—before he would agree. He didn't want people to think he was serving the Buddha just to get special treatment.

First, he asked for four things the Buddha should NOT do for him (to show he wasn't doing it for gifts):

1. "Don't give me any robes you've received."

2. "Don't give me any food you've received."

3. "Don't let me live in your special room."

4. "If you are invited to a meal, don't let me come with you."

Then, he asked for four things the Buddha SHOULD do for him (so he could do his job well and learn):

1. "If I am invited to a meal, please come with me."

2. "If people from far away come to see you, let me be the one to bring them in."

3. "If I have a question or doubt about your teachings, let me come and ask you right away."

4. "If you give a talk when I am not there, please repeat the whole talk to me when I return."

The Buddha agreed to all eight wishes.

After that day, Ānanda served the Buddha faithfully for twenty-five years. He gained great wisdom and became a famous, shining figure in the Buddha's time.

Later, some monks were talking about how happy they were that the Buddha had granted Ānanda's wishes. The Buddha walked in, asked what they were discussing, and when they told him, he said, "This is not the first time I have granted Ānanda’s wishes. I have done it before, in a past life."

Then he told this story.

Long ago, in the city of Benares, there was a good king. His father’s old family priest had lost his job and was very poor.

One night, the king walked around the city in disguise to see what was happening. Some thieves, drunk after finishing their work, saw him. They attacked him, took his fancy outer coat, and ran away.

The poor, old family priest happened to be outside looking at the stars that same night. He saw the king get attacked! He told his wife, "Our king has fallen into the hands of bad people!"

The king heard this. He managed to escape the thieves and went back to his palace.

The next morning, the king called his usual royal advisors and asked them if they had observed anything special in the stars last night. They all said no.

Then, the king asked them to bring the old family priest. The king asked the old man, "Did you see anything in the stars last night?"

The old priest said, "Yes, my lord. Last night, you fell into the hands of your enemies, but in a moment, you got away."

The king was impressed. He knew this man was the real star-gazer. He fired his other advisors and told the old priest he was pleased. He told the old priest, "Ask me for anything you want. I will give you a wish!"

The old priest went home to ask his family what he should wish for:

- His wife wanted one hundred milk cows.

- His son wanted a fine, white horse and carriage.

- His daughter-in-law wanted beautiful jewelry and earrings.

- The maidservant named Puṇṇā wanted a simple mortar, pestle, and a basket for cooking.

- The priest himself wanted to own a village and collect all the taxes from it.

When the priest returned to the king, he told him all the different wishes his family had. The king said, "All right, they shall all have what they want!" The king gave them all their gifts, and he kept the wise old priest close by to serve him.

When the Buddha finished this story, he said, "The king in that past life was me. The old family priest who asked for many wishes was Ānanda."

.... o ....

J290. Sila-Vimamsa Jātaka -- Vị giáo sĩ Thử Thách Danh Dự Của Mình

Tóm tắt: Một Bà-la-môn muốn biết nhà vua ưu ái mình vì dòng dõi hay đức hạnh. Để kiểm chứng, ông bắt đầu ăn cắp của vua một xu mỗi ngày. Khi nhà vua phát hiện ra vụ trộm, ngài quyết định trừng phạt vị Bà-la-môn, nhưng vị Bà-la-môn đã giải thích hành động của mình. Đức Phật sau đó kể lại một câu chuyện tương tự từ một tiền kiếp.

.

Đức Phật kể câu chuyện này khi Ngài ở tại Kỳ Viên, về một vị giáo sĩ Bà La Môn thử thách danh tiếng của mình xem mình có phải là một người tốt hay không.

Vua Kosala rất kính trọng vị Bà La Môn này, người đã tuân theo tất cả những lời dạy ban đầu của Đức Phật. Nhà vua tin rằng vị Bà La Môn này là người có đức hạnh và ban cho ông những tước hiệu cao quý, phong ông làm cố vấn chính của mình.

Vị Bà La Môn bắt đầu nghĩ: "Nhà vua rất tôn trọng ta. Liệu có phải vì ta thực sự tốt, hay chỉ vì ta xuất thân cao quý, gia đình danh giá và học vấn cao? Ta phải tìm hiểu xem sao."

Vị Bà La Môn quyết định thử thách điều này:

1. Ngày đầu tiên, ông nhanh chóng lấy một đồng tiền từ máy đếm tiền của nhà vua khi rời khỏi cung điện. Thủ quỹ rất kính trọng nên không nói gì.

2. Ngày hôm sau, vị Bà La Môn lấy hai đồng tiền. Tuy nhiên, thủ quỹ vẫn không nói gì.

3. Ngày thứ ba, vị Bà La Môn lấy cả một nắm tiền.

Lần này, viên quản lý kho bạc hét lên: "Ngươi đã ăn cắp ba ngày rồi! Ta đã bắt được tên trộm!" Một đám đông xông vào, đánh người Bà-la-môn và lôi ông ta đến trước mặt nhà vua, nói rằng ông ta là đồ giả mạo.

Nhà vua vô cùng đau khổ. "Này Bà-la-môn, tại sao ngươi lại làm vậy?", ông hỏi và ra lệnh: "Hãy mang hắn đi và trừng phạt hắn!"

Người Bà-la-môn đáp: "Thưa Bệ hạ, thần không phải là kẻ trộm. Thần chỉ lấy tiền để thử thách đức hạnh của mình. Bệ hạ đã tôn trọng thần đến mức thần cần biết sự tôn trọng của bệ hạ là vì dòng dõi hay vì phẩm hạnh tốt đẹp của thần."

Ông nói tiếp: "Giờ bệ hạ đã ra lệnh trừng phạt thần, thần biết chắc chắn: Sự tôn trọng của bệ hạ là vì đức hạnh của thần. Thần nhận ra rằng thần không thể giữ được đức hạnh của mình khi sống một cuộc sống an lạc với tư cách là cố vấn của bệ hạ. Xin bệ hạ cho phép thần đến gặp Đức Phật tại Kỳ Viên và xuất gia ngay hôm nay!"

Nhà vua đồng ý. Mặc dù bạn bè và gia đình nài nỉ ông ở lại, người Bà-la-môn vẫn bỏ đi xuất gia. Ngài chuyên tâm tu tập và chẳng bao lâu sau đã trở thành một vị A La Hán (một bậc giác ngộ).

Nghe vậy, các vị tỳ kheo tụ họp tại Pháp đường, bàn tán với nhau về đức hạnh của vị giáo sĩ hoàng gia, người đã tự mình thử thách danh tiếng về đức hạnh và sau khi xuất gia, giờ đây đã đạt đến quả vị A La Hán. Bước vào Pháp đường, Đức Phật hỏi thăm về cuộc thảo luận của họ, và họ thưa với Ngài. “Này các tỳ kheo, những hành động của vị Bà-la-môn này trong việc thử thách danh tiếng về đức hạnh và đảm bảo sự an toàn của mình sau khi từ bỏ thế gian không phải là chưa từng có,” Ngài nói. “Những bậc hiền trí và đức hạnh thời xưa cũng đã làm như vậy.” Nói xong, Ngài kể tiếp câu chuyện từ quá khứ này.

Ngày xưa, khi Brahmadatta còn là vua xứ Benares, vị giáo sĩ hoàng gia của ngài (tức Bồ Tát) cũng quyết định thử thách đức hạnh của mình bằng cách ăn cắp một vài đồng tiền vào ba ngày khác nhau. Ngài bị bắt và bị lôi đến trước mặt nhà vua.

Trên đường đi, ngài thấy những người bắt rắn đang múa rắn.

Khi nhà vua hỏi tại sao lại ăn cắp, vị đạo sĩ trả lời: "Để thử thách danh tiếng đức hạnh của thần." Ngài đọc ba câu kệ về giá trị của đức hạnh:

- "Đức hạnh thật đáng yêu; đó là điều tốt nhất trên đời."

- "Một người đức hạnh được bạn bè yêu mến và sẽ được đến một nơi tốt đẹp sau khi chết."

Bấy giờ, Bồ Tát giải thích với nhà vua: "Gia đình thần đã dâng tặng nhà vua rất nhiều của cải, nhưng thần chỉ lấy những đồng tiền này để tự kiểm tra bản thân. Giờ thần biết rằng dòng dõi và gia đình không đáng kể so với đức hạnh. Thần phải trở thành một nhà tu khổ hạnh."

Sau khi cầu xin nhà vua thả ông ra, cuối cùng nhà vua đã đồng ý. Bồ Tát rời bỏ thế gian và lên núi, sống một cuộc đời thánh thiện. Ngài đạt được những năng lực và trí tuệ đặc biệt và được tái sinh lên một cõi trời cao.

Khi Đức Phật kể xong toàn bộ câu chuyện, Ngài nói: "Trong kiếp trước, vị giáo sĩ đã thử thách danh tiếng đức hạnh của ngài chính là ta."

.

.... o ....

J290. Sila-Vimamsa Jātaka -- The Priest Who Tested His Good Name

Summary: A Brahmin seeks to determine whether the king favors him because of his birth or his virtue. To test this, he begins stealing a penny a day from the king. When the king discovers the theft, he decides to punish the Brahmin, but the Brahmin explains his actions. The Buddha then recounts a story of similar events from a past life.

.

The Buddha told this story while he was in Jetavana, about a priest, or brahmin, who was testing his reputation for being a good man.

The King of Kosala greatly respected this brahmin, who followed all the Buddha's early teachings. The king believed the brahmin was virtuous and gave him high honors, making him his main advisor.

The brahmin began to think, "The king honors me a lot. Is it because I am truly good, or is it just because of my high birth, my family, and my education? I must find out."

The brahmin decided to test this:

1. On the first day, he quickly took one coin from the king's money counter as he left the palace. The treasurer was so respectful he didn't say anything.

2. The next day, the brahmin took two coins. Still, the treasurer said nothing.

3. On the third day, the brahmin took a whole handful of coins.

This time, the treasurer yelled, "You've been stealing for three days! I caught the thief!" A crowd rushed in, hit the brahmin, and dragged him to the king, saying he was a fake.

The king was heartbroken. "Brahmin, why did you do this?" he asked, ordering, "Take him away and punish him!"

The brahmin said, "I am no thief, Your Majesty. I only took the money to test my own virtue. You honored me so highly that I needed to know if your respect was for my birth or for my good conduct."

He continued, "Now that you've ordered me to be punished, I know for sure: Your respect was for my virtue. I realize that I cannot keep my virtue while living a life of pleasure as your advisor. Please give me permission to go to the Buddha at Jetavana and become a monk today!"

The king agreed. Despite his friends and family begging him to stay, the brahmin left to become a monk. He dedicated himself to his practice and soon became an Arahat (an enlightened person).

Upon hearing this, the monks, gathered in the Dhamma Hall, spoke among themselves about the virtues of the king’s family priest, who had tested his own reputation for virtue and, having left the king, had now attained the state of an Arahat. Entering the Hall, the Teacher inquired about their discussion, and they informed him. “Monks, the actions of this brahmin in testing his reputation for virtue and securing his safety after renouncing the world are not without precedent,” he said. “The wise and virtuous of bygone days have done the same.” With that, he proceeded to tell this story from the past.

Long ago, when Brahmadatta was King of Benares, his family priest (who was the Bodhisatta) also decided to test his own virtue by stealing a few coins on three different days. He was caught and dragged to the king.

On the way, he saw snake-charmers making a snake dance.

When the king asked him why he stole, the priest replied, "To try my reputation for virtue." He spoke three verses about how valuable virtue is:

- "Virtue is lovely; it is the best thing in the world."

- "A virtuous person is loved by friends and goes to a good place when they die."

Then the Bodhisatta explained to the King, "My family has given you so much wealth, but I only took these coins to test myself. Now I know that birth and family are worthless compared to virtue. I must become an ascetic."

After begging the king to let him go, the king finally agreed. The Bodhisatta left the world and went to the mountains, where he lived a holy life. He gained special powers and wisdom and was reborn in a high heaven.

When the Buddha finished the entire story, he said, "In that past life, the family priest who tested his reputation for virtue was I myself."

.... o ....

.