Nguyên bản: Pali

Anh dịch: W.H.D. Rouse và Ānandajoti Bhikkhu

Việt dịch và rút ngắn: Nguyên Giác

J271. Udapana-Dusaka Jātaka -- Chó rừng và cái giếng linh thiêng

Tóm tắt: Một con chó rừng làm bẩn giếng nước nó uống và bị các sa di đuổi đi. Đức Phật kể lại một câu chuyện tương tự đã xảy ra trong một kiếp trước và Ngài đã khiển trách con chó rừng khi nó thú nhận rằng tổ tiên của nó đã từng hành xử như vậy.

.

Ngày xửa ngày xưa, Đức Phật ngự tại một nơi thanh bình tên là Isipatana. Một hôm, Ngài kể câu chuyện về một con chó rừng cứ làm bẩn một cái giếng.

Giếng này được các nhà sư dùng để múc nước. Nhưng con chó rừng cứ lẻn vào, làm bẩn nước rồi bỏ chạy. Một hôm, một vài nhà sư trẻ nhìn thấy con chó rừng và ném đất vào nó. Con chó rừng sợ hãi và không bao giờ quay trở lại.

Sau đó, các nhà sư tụ tập tại Chánh Pháp Đường và bàn luận về chuyện này. "Các bạn ơi," một người nói, "con chó rừng thường làm bẩn giếng của chúng ta đã không quay trở lại kể từ khi các sa di đuổi nó đi!"

Đức Phật bước vào và hỏi họ đang nói chuyện gì. Khi họ kể lại, Ngài mỉm cười dịu dàng và nói: "Đây không phải lần đầu tiên con chó rừng làm như vậy. Để ta kể cho các ngươi nghe một câu chuyện xưa."

Ngày xưa, cũng tại nơi này gần Benares, có một cái giếng giống hệt như thế này. Vào thời đó, Bồ-tát sinh ra trong một gia đình quý tộc. Ngài chọn con đường thánh thiện và sống tại Isipatana với nhiều đệ tử.

Một ngày nọ, một con chó rừng đến và phá hoại giếng nước, giống như trước đây. Các vị tu sĩ khổ hạnh bắt nó lại và dẫn đến chỗ Bồ Tát. Bồ Tát nhìn con chó rừng và nói một cách tử tế:

“Cái giếng này do một vị sư sống một mình và làm việc chăm chỉ trong nhiều năm đào tạo. Sau tất cả công sức và sự chăm sóc của mình, tại sao ngươi lại đến và làm bẩn nó, hỡi bạn của ta?”

Con chó rừng trả lời:

“Đây là cách loài chó rừng hành xử. Chúng ta uống nước ở đâu, chúng ta làm hỏng nơi đó. Cha và ông nội ta cũng vậy. Vậy tại sao lại đổ lỗi cho ta về cách sống của chúng ta?”

Bồ Tát trả lời:

“Nếu đây là ‘luật lệ’ của ngươi, ta tự hỏi ‘sự vô luật lệ’ của ngươi là gì! Ta hy vọng sẽ không bao giờ gặp lại ngươi nữa—Cho dù ngươi tuân thủ hay vi phạm luật lệ.”

Bồ Tát sau đó bảo con chó rừng đừng quay lại. Từ ngày đó trở đi, con chó rừng thậm chí không bao giờ nhìn đến cái giếng nữa.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, Ngài nói với các vị tỳ kheo: “Con chó rừng đã phá hoại giếng nước lúc trước cũng chính là con chó đã phá hoại giếng nước bây giờ. Và ta là người dẫn đầu đoàn khổ hạnh.”

.... o ....

J271. Udapana-Dusaka Jātaka -- The Jackal and the Sacred Well

Summary: One jackal fouls the well he drinks from, and is driven off by the novices. The Buddha tells a story of how a similar event happened in a previous life and how he had admonished the jackal who avowed that his ancestors did ever behave this way.

.

A long time ago, the Buddha was staying at a peaceful place called Isipatana. One day, he told a story about a jackal who kept dirtying a well.

This well was used by monks to collect water. But the jackal would sneak in, make the water dirty, and run away. One day, some young monks saw him and threw clumps of earth at him. The jackal got scared and never came back.

Later, the monks gathered in the Hall of Truth and spoke about it. “Friends,” one said, “the jackal who used to spoil our well hasn’t returned since the novices chased him away!”

The Buddha walked in and asked what they were talking about. When they told him, he smiled gently and said, “This isn’t the first time that jackal did such a thing. Let me tell you an old story.”

Long ago, in the same place near Benares, there was a well just like this one. At that time, the Bodhisatta was born into a noble family. He chose the path of a holy life and lived at Isipatana with many followers.

One day, a jackal came and spoiled the well, just like before. The ascetics caught him and brought him to the Bodhisatta. The Bodhisatta looked at the jackal and spoke kindly:

“This well was made by a forest monk, Who lived alone and worked hard for many years. After all his effort and care, Why did you come and make it dirty, my friend?”

The jackal replied:

“This is how jackals behave. Wherever we drink, we spoil the place. My father and grandfather did the same. So why blame me for what is our way?”

The Bodhisatta answered:

“If this is your ‘law,’ I wonder what your ‘lawlessness’ must be! I hope I never see you again— Whether you follow rules or break them.”

The Bodhisatta then told the jackal not to return. From that day on, the jackal never even looked at the well again.

When the Buddha finished the story, he said to the monks, “The jackal who spoiled the well back then is the same one who did it now. And I was the leader of the ascetics.”

.... o ....

J272. Vyaggha Jātaka -- Những Kẻ Bảo Vệ Rừng

Tóm tắt: Kokālika muốn đưa hai vị đại đệ tử về quê nhà, nhưng họ từ chối. Đức Phật kể câu chuyện về một vị thần cây đã xua đuổi một con cọp và một con sư tử vì sự tàn phá của chúng trong rừng. Tuy nhiên, khi các loài thú này đã biến mất, con người đã vào chặt hết cây cối để canh tác.

.

Một ngày nọ, khi Đức Phật đang ở tại Kỳ Viên, một vị sư tên là Kokalika đến thăm. Nhà sư này nói: "Con sẽ cung thỉnh Sariputta và Moggallana đi cùng." Sau khi chào hỏi Đức Phật, sư này đến gặp hai vị đại trưởng lão và nói: "Này các hiền giả, dân chúng trong nước đang gọi các ngài. Chúng ta hãy cùng đi!"

Nhưng các vị trưởng lão trả lời: "Hãy tự đi đi, hiền giả. Chúng tôi sẽ không đi cùng." Vì vậy, Kokalika rời đi một mình.

Sau đó, các vị sư tụ họp tại Chánh Pháp Đường và bàn luận về việc này. "Kokalika không thể sống chung với Sariputta và Moggallana, và ông ta không thể sống thiếu họ! Ông ta phàn nàn về sự hiện diện của họ, vậy mà ông ta lại muốn họ ở gần!"

Đức Phật bước vào và hỏi họ đang bàn luận điều gì. Khi họ kể lại, Ngài nói: "Đây không phải lần đầu Kokalika hành động như vậy. Cách đây rất lâu, ông ta cũng đã hành động như vậy." Và rồi Đức Phật kể lại câu chuyện từ quá khứ.

Ngày xửa ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, Bồ Tát giáng sinh làm một vị thần cây thông thái sống trong một khu rừng yên bình. Gần đó có một vị thần cây khác, nhưng lại không thông thái và không phân biệt đúng sai.

Trong khu rừng đó có một con sư tử và một con cọp. Người dân sợ chúng, nên không ai dám chặt cây hay canh tác đất đai. Sư tử và cọp săn bắt thú vật, để lại xác chết làm cho khu rừng bốc mùi hôi thối.

Vị thần cây ngu ngốc nói với Bồ Tát: "Này bạn, khu rừng bốc mùi hôi thối vì sư tử và cọp. Tôi sẽ đuổi chúng đi!"

Bồ Tát đáp: "Này bạn, hai vị thần đó bảo vệ khu rừng của chúng ta. Nếu chúng rời đi, người ta sẽ không thấy dấu hiệu nguy hiểm nào. Người ta sẽ đến, chặt cây và biến khu rừng này thành đất canh tác. Xin đừng đuổi chúng đi." Rồi ngài đọc những vần kệ thông thái này:

"Nếu một người bạn thân mang đến rắc rối, Hãy khôn ngoan và bảo vệ sự bình yên của bạn. Nhưng nếu một người bạn mang đến cho bạn sự an ủi, Hãy để mạng sống của họ cũng quý giá như của chính bạn."

Nhưng vị thần cây ngu ngốc không nghe lời. Một ngày nọ, nó hóa thành một hình dạng đáng sợ và dọa sư tử và cọp bỏ chạy.

Chẳng bao lâu, mọi người nhận thấy khu rừng đã yên tĩnh. Họ không thấy dấu vết của sư tử hay cọp và nghĩ rằng chúng đã bỏ đi. Vì vậy, họ bắt đầu chặt cây và canh tác đất.

Thần cây ngu ngốc quay lại gặp Bồ Tát và nói: "Này bạn, tôi đã không nghe lời bạn. Tôi đã đuổi sư tử và cọp đi, và giờ người ta lại phá rừng! Tôi phải làm gì đây?"

Bồ Tát nói: "Họ đã đi đến một khu rừng khác. Bạn phải đi và yêu cầu họ quay trở lại."

Thần cây đến và đứng trước sư tử và cọp. Với lòng kính trọng, nó nói:

"Xin hãy quay trở lại khu rừng của chúng tôi, Nếu không nó sẽ bị chặt phá và biến thành ruộng. Không có bạn, cây cối sẽ đổ. Không có rừng, bạn sẽ không có nhà."

Nhưng sư tử và cọp trả lời: "Không. Chúng tôi sẽ không quay trở lại." Và thế là thần cây trở về một mình.

Ngay sau đó, mọi người đã chặt phá toàn bộ khu rừng và biến nó thành đất canh tác.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, Ngài nói: “Kokalika là thần cây ngu ngốc. Sariputta là sư tử. Moggallana là cọp. Còn ta là thần cây thông thái.”

.... o ....

J272. Vyaggha Jātaka -- The Forest Guardians

Summary: Kokālika wants to bring the two chief disciples to his hometown, but they refuse to go. The Buddha tells a story about a Tree Devatā who drove away a tiger and a lion because of the destruction they caused in the forest. However, once the animals were gone, humans entered and cut down all the trees for cultivation.

.

One day, while the Buddha was staying at Jetavana, a monk named Kokalika came to visit. He said, “I will bring Sariputta and Moggallana with me.” After greeting the Buddha, he went to see the two great elders and said, “Friends, the people of my country are calling for you. Let’s go together!”

But the elders replied, “Go by yourself, friend. We will not come.” So Kokalika left alone.

Later, the monks gathered in the Hall of Truth and spoke about it. “Kokalika cannot live with Sariputta and Moggallana, and he cannot live without them! He complains about their presence, yet he wants them near!”

The Buddha entered and asked what they were discussing. When they told him, he said, “This is not the first time Kokalika acted this way. Long ago, he behaved just the same.” And then the Buddha told this story from the past.

Once upon a time, when King Brahmadatta ruled Benares, the Bodhisatta was born as a wise tree spirit living in a peaceful forest. Nearby lived another tree spirit, who was not wise and did not understand right from wrong.

In that forest lived a lion and a tiger. People feared them, so no one dared to cut trees or farm the land. The lion and tiger hunted animals, and left behind remains that made the forest smell bad.

The foolish spirit said to the Bodhisatta, “Friend, the forest stinks because of the lion and tiger. I will chase them away!”

The Bodhisatta replied, “Friend, those two protect our forest. If they leave, people will see no sign of danger. They will come, cut down the trees, and turn this forest into farmland. Please don’t drive them away.” Then he spoke these wise verses:

“If a close friend brings you trouble, Be wise and protect your peace. But if a friend brings you comfort, Let their life be as dear as your own.”

But the foolish spirit did not listen. One day, he took on a terrifying form and scared the lion and tiger away.

Soon, people noticed the forest was quiet. They saw no tracks of the lion or tiger and thought the animals had left. So they began cutting down trees and farming the land.

The foolish spirit came back to the Bodhisatta and said, “Friend, I didn’t listen to you. I chased the lion and tiger away, and now people are destroying the forest! What should I do?”

The Bodhisatta said, “They’ve gone to another forest. You must go and ask them to return.”

So the spirit went and stood before the lion and tiger. With respect, he said:

“Please come back to our forest, Or it will be chopped down and turned into fields. Without you, the trees will fall. Without the forest, you’ll have no home.”

But the lion and tiger replied, “No. We will not return.” And so the spirit went back alone.

Soon after, the people cut down the entire forest and turned it into farmland.

When the Buddha finished the story, he said, “Kokalika was the foolish spirit. Sariputta was the lion. Moggallana was the tiger. And I was the wise spirit.”

.... o ....

J273. Kacchapa Jātaka -- Đức Phật Giải Quyết Tranh Chấp

Tóm tắt: Hai vị quan cao cấp liên tục tranh cãi với nhau, và ngay cả nhà vua cũng không thể ngăn cản họ. Đức Phật kể câu chuyện về một con khỉ tấn công một con rùa và bị nó cắn trả, và Bồ Tát đã thuyết phục con rùa thả khỉ ra.

.

Khi Đức Phật đang ở tại Vườn Kỳ Viên, Ngài thấy hai vị quan của vua Kosala luôn gây gổ. Họ là những người cai trị trong thành phố, nhưng mỗi khi gặp nhau, họ lại cãi vã. Mâu thuẫn giữa họ lan rộng, và nhiều người đã đứng về phía họ. Ngay cả nhà vua và gia đình họ cũng không thể giúp họ hòa giải.

Một buổi sáng nọ, Đức Phật nhìn ra ngoài để xem ai đã sẵn sàng thoát khỏi đau khổ. Ngài thấy cả hai vị quan đều có đủ điều kiện để bước vào con đường giác ngộ.

Sau đó, Đức Phật một mình vào thành Xá Vệ để khất thực. Ngài lặng lẽ đứng trước cửa nhà một vị quan. Vị quan bước ra, chào hỏi và mời Ngài vào nhà. Sau khi mời ngồi, Đức Phật nhẹ nhàng giảng về sức mạnh của lòng từ bi. Khi thấy tâm vị quan mở rộng, Ngài đã giảng Tứ Diệu Đế. Cuối buổi thuyết pháp, vị quan đạt đến tầng giác ngộ đầu tiên - Nhập Lưu.

Sau đó, Đức Phật đến nhà vị quan thứ hai. Vị quan kia cũng cung kính chào đón và mời vào. Sau khi mời ngồi, Đức Phật lại thuyết giảng về mười một lợi ích của tâm từ bi. Khi tâm vị quan đã sẵn sàng, Đức Phật giảng dạy chân lý, và vị quan này cũng trở thành bậc Thánh Nhập Lưu.

Giờ đây, cả hai vị quan đã giác ngộ, họ cảm thấy vô cùng an lạc. Họ sám hối lỗi lầm với nhau, cầu xin sự tha thứ và trở thành bạn bè. Ngay hôm đó, họ ngồi ăn cùng Đức Phật.

Sau bữa ăn, họ cùng Đức Phật trở về chùa, mang theo hoa, hương, dầu, mật ong và mật mía. Đức Phật thuyết pháp cho tăng chúng, rồi vào am Hương nghỉ ngơi.

Sáng hôm sau, các vị tăng tập trung tại Chánh Pháp đường và nói về lòng từ bi vĩ đại của Đức Phật.

“Này các bạn,” một vị nói, “Đức Phật điều phục cả những kẻ không được điều phục. Hai vị quan này đã tranh đấu với nhau quá lâu. Ngay cả nhà vua hay gia đình họ cũng không thể giúp họ. Nhưng chỉ trong một ngày, Đức Phật đã mang lại hòa bình cho họ.”

Đức Phật bước vào và hỏi: "Các ngươi đang bàn luận điều gì vậy?"

Họ kể lại.

Ngài đáp: "Vâng, hôm nay ta đã giúp họ làm hòa. Nhưng đây không phải lần đầu tiên. Từ rất lâu rồi, ta đã giúp họ trong một kiếp khác." Rồi ngài kể một câu chuyện từ quá khứ.

Ngày xửa ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, Bồ Tát sinh ra trong một gia đình Bà La Môn thông thái. Ngài học ở Taxila, từ bỏ thú vui trần tục và trở thành một vị hiền triết trong rừng. Ngài dựng một am thất yên tĩnh gần sông Hằng và sống trong thiền định sâu sắc.

Một ngày nọ, khi ngài đang ngồi yên bình trước cửa am, một con khỉ tinh nghịch đến và cư xử rất thô lỗ. Bồ Tát vẫn bình tĩnh và không phản ứng gì.

Sau đó, một con rùa từ dưới sông bò lên, nằm trên bờ nắng, há miệng nghỉ ngơi. Con khỉ, vẫn còn đầy tinh nghịch, cố gắng quấy rầy con rùa một cách đáng xấu hổ. Nhưng con rùa đã thức dậy và cắn mạnh vào nó, gây ra đau đớn tột cùng.

Con khỉ kêu lên: "Ta phải tìm người giúp ta!" Nó nghĩ: "Chỉ có bậc hiền triết rừng xanh mới giúp được ta bây giờ." Thế là nó bế rùa trên tay và đi đến chỗ Bồ Tát.

Bồ Tát thấy vậy liền nhẹ nhàng nói đùa:

"Ai mà mang vác vật nặng kỳ lạ thế, Như một Bà-la-môn với một nắm thức ăn vậy? Ngươi đi khất thực ở đâu? Ngươi đi dự đám tang kiểu gì vậy?"

Con khỉ đáp:

"Tôi là một con khỉ ngu ngốc. Tôi đã chạm vào thứ không nên chạm. Nếu ngài giúp tôi, hỡi bậc hiền triết từ bi, tôi sẽ đi thật xa đến vùng núi non."

Bồ Tát động lòng thương xót, nói với con rùa:

"Rùa giống như dòng họ Kassapa, Khỉ giống như dòng họ Koṇḍañña. Kassapa, xin hãy thả Koṇḍañña ra. Cuộc hôn nhân này không đúng."

Bồ Tát giải thích rằng hai gia tộc giống như một gia đình, và hành vi như vậy là không đúng đắn. Rùa, hiểu được trí tuệ, đã thả khỉ ra.

Giờ đây, khỉ đã được tự do, cúi lạy Bồ Tát rồi chạy mất, không bao giờ quay trở lại nơi đó nữa. Rùa cũng đảnh lễ và trở về dòng sông.

Bồ Tát nhập định sâu xa và sau đó được tái sinh vào cõi Phạm Thiên.

Sau khi kể câu chuyện, Đức Phật nói: “Trong kiếp trước, khỉ và rùa là hai vị quan. Còn ta là vị hiền triết trong rừng đã giúp họ làm hòa.”

.... o ....

Kacchapa Jātaka -- The Buddha Settles a Quarrel

Summary: Two high-ranking individuals are constantly arguing with each other, and not even the king can stop them. The Buddha tells a story about a monkey that attacked a turtle and was bitten in return, and how the Bodhisatta persuaded the turtle to release the monkey.

.

While the Buddha was staying at Jeta’s Grove, he saw that two ministers of the king of Kosala were always fighting. They were leaders in the city, but whenever they met, they argued. Their conflict spread, and many people took sides. Even the king and their families could not help them make peace.

One morning, the Buddha looked out to see who was ready to be freed from suffering. He saw that both ministers had the right conditions to enter the path of awakening.

Later, the Buddha went alone into the city of Sāvatthī to collect alms. He stood quietly at the door of one minister’s house. The minister came out, greeted him, and invited him inside. After offering a seat, the Buddha spoke gently about the power of loving-kindness. When he saw the minister’s heart was open, he taught the Four Noble Truths. At the end of the teaching, the minister reached the first stage of enlightenment—Stream-Entry.

Then the Buddha went to the house of the second minister. That minister also greeted him with respect and invited him in. After offering a seat, the Buddha again spoke about the eleven benefits of loving-kindness. When the minister’s mind was ready, the Buddha taught the truths, and this minister also became a Stream-Enterer.

Now that both ministers had awakened, they felt deep peace. They confessed their wrongs to each other, asked for forgiveness, and became friends. That very day, they sat together with the Buddha and shared a meal.

After the meal, they returned with the Buddha to the monastery, bringing gifts of flowers, incense, oils, honey, and molasses. The Buddha gave teachings to the monastic community, then entered his Perfumed Hut to rest.

The next morning, the monks gathered in the Dhamma Hall and spoke of the Buddha’s great compassion.

“Friends,” one said, “the Teacher tames even the untamed. These two ministers had been fighting for so long. Not even the king or their families could help them. But in just one day, the Buddha brought peace between them.”

The Buddha entered and asked, “What are you discussing?”

They told him.

He replied, “Yes, I helped them make peace today. But this is not the first time. Long ago, I helped them in another life.” And then he told a story from the past.

Long ago, when King Brahmadatta ruled Benares, the Bodhisatta was born into a wise Brahmin family. He studied in Taxila, gave up worldly pleasures, and became a forest sage. He built a quiet hut near the Ganges River and lived in deep meditation.

One day, as he sat peacefully at the door of his hut, a mischievous monkey came and behaved rudely. The Bodhisatta remained calm and did not react.

Later, a turtle came out of the river and lay on the sunny bank with his mouth open, resting. The monkey, still full of mischief, tried to disturb the turtle in a shameful way. But the turtle woke up and bit him hard, causing great pain.

The monkey cried out, “I must find someone who can help me!” He thought, “Only the forest sage can help me now.” So he carried the turtle in his hands and went to the Bodhisatta.

The Bodhisatta saw him and joked gently:

“Who is this carrying a strange load, Like a Brahmin with a handful of food? Where have you been seeking alms? What kind of funeral did you attend?”

The monkey replied:

“I am a foolish monkey. I touched what should not be touched. If you help me, kind sage, I will go far away to the mountains.”

The Bodhisatta, feeling compassion, spoke to the turtle:

“Turtles are like the Kassapa clan, Monkeys are like the Koṇḍañña clan. Kassapa, please let go of Koṇḍañña. This union is not right.”

The Bodhisatta explained that the two clans were like family, and such behavior was improper. The turtle, understanding the wisdom, released the monkey.

The monkey, now free, bowed to the Bodhisatta and ran away, never returning to that place. The turtle also paid his respects and went back to the river.

The Bodhisatta remained in deep meditation and later was reborn in the Brahma realm.

After telling the story, the Buddha said, “In that past life, the monkey and the turtle were the two ministers. And I was the forest sage who helped them make peace.”

.... o ....

J274. Lola Jātaka -- Quạ Tham Lam và Bồ Câu Thông Thái

Tóm tắt: Có một vị sư rất tham lam. Đức Phật kể câu chuyện về một con quạ lừa bạn mình, bồ câu, để vào bếp ăn trộm thức ăn. Tuy nhiên, người đầu bếp đã bắt được nó, vặt lông nó và bỏ mặc nó chết.

.

Một ngày nọ, khi Đức Phật đang ở tại Kỳ Viên, một vị sư tham lam được dẫn đến trước mặt Ngài. Đức Phật nói: “Vị sư này không chỉ tham lam bây giờ mà trước kia ông ta cũng tham lam. Vì lòng tham mà ông ta đã từng mất mạng và gây ra đau khổ cho các bậc hiền triết.” Đức Phật kể lại câu chuyện từ rất lâu rồi.

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, một thương gia giàu có có một người đầu bếp tốt bụng. Để tích đức, người đầu bếp treo một chiếc giỏ nhỏ trong bếp cho chim làm tổ.

Lúc bấy giờ, Bồ Tát được sinh ra là một chú chim bồ câu hiền lành. Ngài tìm thấy chiếc giỏ và chọn nó làm nhà.

Một ngày nọ, một con quạ tham lam bay ngang qua bếp và thấy nhiều cá ngon được bày ra. Nó chảy nước miếng. “Làm sao ta có thể lấy được chút thức ăn đó?” nó tự hỏi. Rồi nó nhìn thấy con chim bồ câu và nghĩ: “Ta sẽ giả vờ làm bạn với nó và lợi dụng nó để tiếp cận.”

Sáng hôm sau, con chim bồ câu bay ra ngoài tìm thức ăn. Con quạ bay theo sau.

"Ông Quạ ơi, ông muốn gì?" chim bồ câu hỏi.

"Tôi chỉ thích bạn thôi," quạ nói. "Cho tôi làm người hầu và ăn cùng bạn nhé."

Chim bồ câu đồng ý. Nhưng trong lúc chúng tìm kiếm thức ăn, quạ không ăn như chim bồ câu. Thay vào đó, nó mổ vào phân bò và tìm thấy giun. Khi đã no, nó nói: "Ăn mãi không hết! Chúng ta hãy quay lại trước khi quá muộn."

Vậy là chúng cùng nhau quay lại. Người đầu bếp thấy chim bồ câu đã mang theo một người bạn nên tốt bụng treo thêm một giỏ nữa cho quạ.

Chuyện này cứ tiếp diễn trong vài ngày. Rồi một buổi sáng, nhà bếp đầy ắp cá tươi. Quạ không ngừng nghĩ về điều đó. Nó rên rỉ và làm ầm ĩ, giả vờ bị ốm.

"Lại đây ăn đi," chim bồ câu nói.

"Tôi không thể," quạ nói. "Tôi bị đau bụng."

"Một con quạ bị khó tiêu à?" chim bồ câu cười. "Bạn tiêu hóa mọi thứ trong chớp mắt! Đừng hành động như vậy chỉ vì bạn nhìn thấy một ít cá."

"Tôi ốm thật rồi!" con quạ khăng khăng.

"Ổn cả," chim bồ câu nói. "Nhưng cẩn thận nhé." Rồi nó bay đi.

Người đầu bếp chuẩn bị bát đĩa và đứng ở cửa, lau mồ hôi trên trán. Con quạ thấy cơ hội. Nó bay xuống và đậu trên một đĩa thức ăn ngon.

Tách! Người đầu bếp nghe thấy tiếng động, quay lại và bắt con quạ. Anh ta nhổ sạch lông quạ, chỉ chừa lại một túm nhỏ trên đầu. Sau đó, anh ta trộn gừng, quế và bơ sữa rồi xoa lên khắp người con quạ.

"Cái này là vì tội phá hỏng bữa ăn của chủ tôi!" anh ta nói, rồi ném con quạ vào giỏ.

Sau đó, chim bồ câu quay lại và thấy con quạ rên rỉ đau đớn. Nó không nhịn được cười và đọc thơ:

"Con chim lạ này là ai mà tôi thấy thế? Lông mọc ở chỗ không nên mọc? Ra đây! Bạn tôi, Quạ, đang ở gần đây—Tôi sợ nó sẽ làm hại anh đấy!"

Quạ đáp:

“Tôi không phải là loài chim lạ—không, không! Tôi chỉ là một con Quạ nhỏ tham lam. Tôi không nghe lời, giờ tôi trơ trụi—Lông tôi rụng hết, thân thể tôi đau nhức.”

Bồ câu đáp:

“Tôi chắc chắn ông sẽ lại đau khổ—Tham lam là bản chất của ông, khó chữa. Khi người ta nấu một món ăn ngon, bổ dưỡng, Thì đó không phải là điều chim nhỏ mong muốn.”

Rồi bồ câu bay đi, nói: “Tôi không thể sống với một người như thế này.” Và quạ nằm rên rỉ cho đến khi chết.

Khi Đức Phật kết thúc bài pháp này, Ngài tuyên bố Chân lý và xác định Tiền thân. Khi bài pháp Chân lý kết thúc, vị Tỷ-kheo tham lam đã đạt được tam quả Bất Lai. “Vị Tỷ-kheo tham lam thời đó là Quạ tham lam, còn ta là Bồ câu.”

.... o ....

J274. Lola Jātaka -- The Greedy Crow and the Wise Pigeon

Summary: One monk was very greedy. The Buddha told a story about a crow who deceived his friend, the pigeon, to gain access to a kitchen, from which he stole food. However, the cook caught him, plucked him, and left him to die.

.

One day, while the Buddha was staying at Jetavana, a greedy monk was brought before him. The Buddha said, “This monk is not only greedy now—he was greedy in the past too. Because of his greed, he once lost his life and caused wise beings to suffer.” Then the Buddha told this story from long ago.

Long ago, when King Brahmadatta ruled Benares, a rich merchant had a kind cook. To earn merit, the cook hung a small basket in the kitchen for birds to nest in.

At that time, the Bodhisatta was born as a gentle pigeon. He found the basket and made it his home.

One day, a greedy crow flew over the kitchen and saw many delicious fish laid out. His mouth watered. “How can I get some of that food?” he wondered. Then he saw the pigeon and thought, “I’ll pretend to be his friend and use him to get close.”

The next morning, the pigeon flew out to find food. The crow followed behind.

“What do you want, Mr. Crow?” asked the pigeon.

“I just like you,” said the crow. “Let me be your servant and eat with you.”

The pigeon agreed. But while they searched for food, the crow didn’t eat like the pigeon. Instead, he pecked at cow dung and found worms. Once full, he said, “You take forever to eat! Let’s go back before it’s too late.”

So they returned together. The cook saw the pigeon had brought a friend and kindly hung another basket for the crow.

This went on for a few days. Then one morning, the kitchen was filled with fresh fish. The crow couldn’t stop thinking about it. He groaned and fussed, pretending to be sick.

“Come eat,” said the pigeon.

“I can’t,” said the crow. “I have a stomach ache.”

“A crow with indigestion?” laughed the pigeon. “You digest everything in a flash! Don’t act like this just because you saw some fish.”

“I really am sick!” insisted the crow.

“Fine,” said the pigeon. “But be careful.” And he flew off.

The cook prepared the dishes and stood at the door, wiping sweat from his brow. The crow saw his chance. He flew down and landed on a dish of fine food.

Click! The cook heard the noise, turned around, and caught the crow. He plucked off all the crow’s feathers except a small tuft on his head. Then he mixed ginger, cinnamon, and buttermilk and rubbed it all over the crow’s body.

“This is for ruining my master’s meal!” he said, and threw the crow into his basket.

Later, the pigeon returned and saw the crow groaning in pain. He couldn’t help but laugh and spoke in verse:

“Who is this strange bird I see, With feathers where they shouldn’t be? Come out! My friend the Crow is near— He’ll harm you, I fear!”

The crow replied:

“No strange bird am I—no, no! I’m just a greedy little Crow. I didn’t listen, now I’m bare— My feathers gone, my body sore.”

The pigeon answered:

“You’ll suffer again, I’m sure— Greed is your nature, hard to cure. When people cook a fine, rich dish, It’s not for little birds to wish.”

Then the pigeon flew away, saying, “I can’t live with someone like this.” And the crow lay groaning until he died.

When the Buddha had concluded this discourse, he proclaimed the Truths and identified the Birth. At the conclusion of the Truths, the greedy Brother attained the Fruit of the Third Path. “The greedy Brother in those days was the greedy Crow, and I was the Pigeon.”

.... o ....

J275. Rucira Jātaka -- Quạ Tham Lam và Bồ Câu Thông Thái

Tóm tắt: Có một vị sư rất tham lam. Đức Phật kể lại rằng vị sư này cũng từng tham lam trong một kiếp trước, khi còn là một con quạ, ông đã lừa bạn mình, con chim bồ câu, để vào bếp và ăn trộm thức ăn. Tuy nhiên, người đầu bếp đã bắt được ông, nhổ lông và bỏ mặc ông chết.

.

Câu chuyện này cũng giống như câu chuyện trước.

Một ngày nọ, tại Kỳ Viên, một vị sư tham lam được dẫn đến trước Đức Phật. Đức Phật nói: "Vị sư này không chỉ tham lam bây giờ mà trước kia ông ta cũng tham lam. Lòng tham của ông ta đã từng khiến ông ta mất mạng và gây ra rắc rối cho những bậc hiền triết." Sau đó, Đức Phật kể câu chuyện này từ rất lâu rồi.

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, một đầu bếp tốt bụng làm việc cho một thương gia giàu có đã treo một chiếc giỏ nhỏ trong bếp để chim chóc có thể làm tổ và ông ta có thể tích lũy công đức.

Lúc đó, Bồ Tát được sinh ra là một chú chim bồ câu hiền lành. Ngài tìm thấy chiếc giỏ và chọn nó làm nhà.

Một ngày nọ, một con quạ tham lam bay ngang qua bếp và nhìn thấy nhiều cá ngon. Nó thèm thuồng. "Làm sao ta có thể lấy được chút thức ăn đó?" nó tự hỏi. Rồi nó nhìn thấy con chim bồ câu và nghĩ: "Ta sẽ giả vờ làm bạn với nó và lợi dụng nó để tiếp cận."

Sáng hôm sau, con chim bồ câu bay ra ngoài tìm thức ăn. Con quạ cũng bay theo sau.

"Ông Quạ ơi, ông muốn gì?" chim bồ câu hỏi.

"Tôi chỉ thích bạn thôi," quạ nói. "Cho tôi làm người hầu và ăn cùng bạn nhé."

Chim bồ câu đồng ý. Nhưng trong lúc chúng tìm kiếm thức ăn, quạ không ăn như chim bồ câu. Thay vào đó, nó mổ vào phân bò và tìm thấy giun. Khi đã no, nó nói: "Ăn mãi không hết! Chúng ta quay lại trước khi quá muộn."

Vậy là chúng cùng nhau quay lại. Người đầu bếp thấy chim bồ câu đã mang theo một người bạn nên tốt bụng treo thêm một giỏ nữa cho quạ.

Chuyện này cứ tiếp diễn trong vài ngày. Rồi một buổi sáng, nhà bếp đầy ắp cá tươi. Quạ không ngừng nghĩ về nó. Nó rên rỉ và làm ầm ĩ, giả vờ bị bệnh.

"Lại đây ăn đi," chim bồ câu nói.

"Tôi không thể," quạ nói. "Tôi bị đau bụng."

"Một con quạ bị khó tiêu à?" chim bồ câu cười. "Bạn tiêu hóa mọi thứ trong chớp mắt! Đừng hành động như vậy chỉ vì bạn nhìn thấy một ít cá."

"Tôi ốm thật rồi!" con quạ khăng khăng.

"Ổn cả thôi," chim bồ câu nói. "Nhưng cẩn thận nhé." Rồi nó bay đi.

Người đầu bếp chuẩn bị bát đĩa và đứng ở cửa, lau mồ hôi trên trán. Con quạ thấy cơ hội. Nó bay xuống và đậu trên một đĩa thức ăn ngon.

Tách! Người đầu bếp nghe thấy tiếng động, quay lại và bắt con quạ. Anh ta nhổ hết lông quạ, chỉ chừa lại một túm nhỏ trên đầu. Sau đó, anh ta trộn gừng, quế và bơ sữa rồi xoa lên khắp người con quạ.

"Cái này là vì đã phá hỏng bữa ăn của chủ tôi!" anh ta nói và ném con quạ vào giỏ của mình.

Sau đó, chim bồ câu quay lại và thấy con quạ rên rỉ đau đớn. Anh ta không nhịn được cười và nói bằng thơ:

"Con chim kỳ lạ này là ai mà tôi thấy, Đang đậu ở chỗ con quạ đáng lẽ phải đậu? Bạn tôi, con quạ, hung dữ và táo bạo— Nhưng giờ nó đã bị nhổ hết lông rồi, như tôi đã được báo."

Con quạ đáp:

“Tôi không phải loài chim cầu kỳ, tôi chỉ là một con quạ tham lam. Tôi đã không nghe lời, và giờ ngài đã biết. Tôi muốn thức ăn không phải của tôi— Và giờ tôi phải chịu khổ vì đã vượt quá giới hạn.”

Bồ câu đáp:

“Tôi chắc chắn ngài sẽ lại đau khổ—Tham lam là bản chất của ngài, khó chữa. Những gì con người chuẩn bị một cách cẩn thận và ân cần Không phải để chim chóc ăn cắp hay nếm thử.”

Bồ câu nói: “Tôi không thể sống ở đây nữa,” rồi bay đi tìm sự bình yên ở nơi khác.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, Ngài nói: “Nhà sư tham lam chính là con quạ trong kiếp đó. Còn ta chính là con bồ câu.”

Cuối buổi thuyết pháp, nhà sư tham lam đã đạt đến tầng giác ngộ thứ ba, tam quả Bất Lai.

.... o ....

J275. Rucira Jātaka -- The Greedy Crow and the Wise Pigeon

Summary: One monk was very greedy. The Buddha recounted how this monk had also been greedy in a previous life when, as a crow, he deceived his friend, the pigeon, to gain access to a kitchen, from which he stole food. However, the cook caught him, plucked his feathers, and left him to die.

.

This story are just the same as the last.

One day at Jetavana, a greedy monk was brought before the Buddha. The Buddha said, “This monk is not only greedy now—he was greedy in the past too. His greed once cost him his life and caused trouble for wise beings.” Then the Buddha told this story from long ago.

Long ago, when King Brahmadatta ruled Benares, a kind cook working for a rich merchant hung a small basket in the kitchen so birds could nest there and he could earn merit.

At that time, the Bodhisatta was born as a gentle pigeon. He found the basket and made it his home.

One day, a greedy crow flew over the kitchen and saw many delicious fish. His mouth watered. “How can I get some of that food?” he wondered. Then he saw the pigeon and thought, “I’ll pretend to be his friend and use him to get close.”

The next morning, the pigeon flew out to find food. The crow followed behind.

“What do you want, Mr. Crow?” asked the pigeon.

“I just like you,” said the crow. “Let me be your servant and eat with you.”

The pigeon agreed. But while they searched for food, the crow didn’t eat like the pigeon. Instead, he pecked at cow dung and found worms. Once full, he said, “You take forever to eat! Let’s go back before it’s too late.”

So they returned together. The cook saw the pigeon had brought a friend and kindly hung another basket for the crow.

This went on for a few days. Then one morning, the kitchen was filled with fresh fish. The crow couldn’t stop thinking about it. He groaned and fussed, pretending to be sick.

“Come eat,” said the pigeon.

“I can’t,” said the crow. “I have a stomach ache.”

“A crow with indigestion?” laughed the pigeon. “You digest everything in a flash! Don’t act like this just because you saw some fish.”

“I really am sick!” insisted the crow.

“Fine,” said the pigeon. “But be careful.” And he flew off.

The cook prepared the dishes and stood at the door, wiping sweat from his brow. The crow saw his chance. He flew down and landed on a dish of fine food.

Click! The cook heard the noise, turned around, and caught the crow. He plucked off all the crow’s feathers except a small tuft on his head. Then he mixed ginger, cinnamon, and buttermilk and rubbed it all over the crow’s body.

“This is for ruining my master’s meal!” he said, and threw the crow into his basket.

Later, the pigeon returned and saw the crow groaning in pain. He couldn’t help but laugh and spoke in verse:

“Who is this fancy bird I see, Sitting where the crow should be? My friend the crow is fierce and bold— But now he’s plucked, as I was told.”

The crow replied:

“I’m no fancy bird, just a greedy crow. I didn’t listen, and now you know. I wanted food that wasn’t mine— And now I suffer for crossing the line.”

The pigeon answered:

“You’ll suffer again, I’m sure— Greed is your nature, hard to cure. What humans prepare with care and grace Is not for birds to steal or taste.”

Then the pigeon said, “I can’t live here anymore,” and flew away to find peace elsewhere.

When the Buddha finished the story, he said, “The greedy monk was the crow in that life. And I was the pigeon.”

At the end of the teaching, the greedy monk reached the third stage of enlightenment.

.... o ....

J276. Kurudhamma Jātaka -- Con ngỗng và nhà sư

Tóm tắt: Một nhà sư dùng ná bắn chết một con ngỗng. Khi Đức Phật nghe chuyện này, Ngài kể một câu chuyện về việc người dân xứ Kuru thường siêng năng giữ giới luật, mưa thuận gió hòa, và dân chúng thịnh vượng. Khi tai ương giáng xuống một vương quốc lân cận, một sứ thần được phái đi để khám phá bí quyết thành công của người Kuru. Người dân Kuru rất cẩn trọng đến nỗi họ nghi ngờ đức hạnh của họ ngay cả khi chỉ là một lỗi nhỏ nhất.

.

Câu chuyện này được Đức Phật kể lại khi Ngài đang ở tại tu viện Jetavana. Chuyện kể về một vị sư giết một con ngỗng trời.

Hai vị sư, vốn là bạn thân và đến từ thành Savatthi để tu hành, thường đi du hành cùng nhau. Một ngày nọ, họ đến sông Aciravati. Sau khi tắm xong, họ đứng trên bãi cát, tận hưởng ánh nắng mặt trời và trò chuyện.

Ngay lúc đó, hai con ngỗng trời bay ngang qua. Một vị sư trẻ nhặt một hòn đá. "Tôi sẽ ném trúng vào mắt con ngỗng đó!" anh ta nói.

"Không được đâu," vị sư kia đáp.

"Được chứ," vị sư thứ nhất khăng khăng, "và tôi có thể chọn ném trúng vào mắt trái hoặc mắt phải."

"Không được đâu!" vị sư thứ hai thách thức.

"Vậy thì hãy xem này!" vị sư thứ nhất nhặt một hòn đá sắc nhọn có ba cạnh và ném nó. Con ngỗng quay đầu lại khi nghe thấy tiếng đá rít lên trong không trung. Vị sư vội vàng nhặt một hòn sỏi tròn, ném trúng vào mắt gần nhất của con ngỗng. Hòn sỏi xuyên qua và văng ra ngoài. Con ngỗng kêu lên một tiếng lớn, lăn qua lăn lại rồi ngã chết ngay dưới chân họ.

Các vị sư khác gần đó chứng kiến ​​sự việc. Họ chạy đến và mắng vị sư. "Thật kinh khủng," họ nói, "ngươi, người đã gia nhập thánh đạo của chúng ta, lại đi lấy mạng sống của một sinh linh!" Họ bắt ông đi cùng họ đến gặp Đức Phật.

"Lời người ta nói có đúng không?" Đức Phật hỏi vị sư. "Con có thực sự lấy mạng sống không?"

"Vâng, thưa Đức Phật," vị sư đáp.

"Này huynh đệ," Đức Phật nói, "sao huynh lại có thể làm như vậy sau khi đã đi theo con đường giải thoát vĩ đại này? Những bậc hiền triết thời xưa, ngay cả trước khi ta xuất hiện, những người sống cuộc đời thế tục - thường bất tịnh - đã cảm thấy hối hận sâu sắc về những lỗi lầm nhỏ nhặt. Nhưng huynh, những người noi theo giáo lý vĩ đại này, thì không bận tâm. Một vị sư phải kiểm soát hành động, lời nói và suy nghĩ của mình."

Sau đó, Đức Phật kể cho họ nghe một câu chuyện quá khứ.

Ngày xưa, tại vương quốc Kuru, thành Indapatta do vua Dhananjaya cai trị. Bồ Tát sinh ra là con trai của nhà vua. Ngài lớn lên và được giáo dục. Sau khi vua cha băng hà, Ngài lên ngôi vua. Ngài sống theo chánh pháp Kuru, tức là tuân theo Ngũ giới (không sát sinh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối và không uống rượu).

Nhà vua đã giữ gìn Ngũ giới này trong sạch. Không chỉ nhà vua, mà cả mẹ, vợ, em trai, quan đại thần, thầy tế lễ, người đánh xe, người đánh xe ngựa, thủ quỹ, quản lý kho thóc, người gác cổng và một kỹ nữ - tất cả đều tuân thủ chánh pháp Kuru. Tổng cộng có mười một người đã tuân thủ hoàn hảo những quy tắc này.

Nhà vua đã xây dựng sáu nhà khất thực (nơi bố thí thức ăn và tiền bạc): một ở mỗi cổng thành, một ở giữa thành phố và một ở trước cửa nhà mình. Mỗi ngày, vua đều bố thí một số tiền khổng lồ, khơi dậy làn sóng hảo tâm trên khắp Ấn Độ. Lòng nhân ái của vua lan tỏa khắp nơi.

Cùng lúc đó, tại vương quốc Kalinga lân cận, một nơi gọi là Dantapura do vua Kalinga cai trị. Vương quốc của ông không có mưa, và hạn hán kéo theo nạn đói nghiêm trọng. Người dân lo sợ ba điều: hạn hán, đói kém và bệnh tật. Nghèo đói, người dân dẫn theo con cái tụ tập tại cung điện của nhà vua và kêu khóc.

Vua Kalinga nghe thấy tiếng ồn ào từ cửa sổ. "Tại sao người dân lại kêu khóc như vậy?" ông hỏi.

"Thưa Đức Vua," họ đáp, "ba nỗi sợ hãi đã bủa vây vương quốc của ngài: không mưa, mùa màng thất bát, và nạn đói kém. Chúng tôi đang ốm đau và đói khát. Xin Đức Vua hãy ban mưa cho chúng tôi!"

"Các vị vua tiền nhiệm đã làm gì khi trời không mưa?" Vua Kalinga hỏi triều thần.

"Tâu Đại Vương, họ sẽ dâng lễ vật, giữ lễ, hứa sống đạo đức, và nằm trên thảm cỏ trong phòng mình bảy ngày. Rồi mưa sẽ rơi."

Nhà vua đã làm tất cả những điều này, nhưng vẫn không có mưa. "Ta đã làm theo lời các ngươi, nhưng vẫn không có mưa. Ta phải làm gì đây?" ông hỏi.

"Tâu Đại Vương, tại thành Indapatta, Vua Dhananjaya có một con voi quốc tượng hùng vĩ tên là Anjana-vasabho (Bò Đen). Nếu chúng ta mang nó đến đây, chắc chắn mưa sẽ đến."

"Nhưng làm sao chúng ta có thể lấy được nó? Vị vua đó và quân đội của ông ta rất khó bị đánh bại."

"Tâu Đại Vương, không cần phải tranh giành. Vua Dhananjaya rất thích bố thí. Chỉ cần Ngài cầu xin, ông ấy thậm chí sẽ tự chặt đầu mình, hoặc cho đi đôi mắt hay cả vương quốc của mình. Ông ấy chắc chắn sẽ cho chúng ta con voi."

"Vậy thì ai có thể hỏi ông ấy?" Đức Vua hỏi.

"Tâu Đại Vương, các Bà La Môn!"

Đức Vua sai tám vị Bà La Môn trưởng lão mang tiền bạc lên đường. Họ nhanh chóng đến Indapatta. Họ tìm thấy nhà khất thực của Đức Vua và được biết rằng Đức Vua đến đó vào một số ngày nhất định, và ngày hôm sau cũng là một trong số đó.

Sáng hôm sau, Bồ Tát tắm rửa, trang điểm và cưỡi trên con voi được trang hoàng lộng lẫy của mình đến nhà khất thực. Sau khi đích thân bố thí thức ăn cho một số người, Ngài đi đến cổng phía Nam.

Các Bà La Môn, những người đã bỏ lỡ Ngài ở cổng phía Đông, vội vã đi về phía Nam. Khi Đức Vua đến, họ giơ tay và khen ngợi Ngài. Đức Vua cưỡi voi thẳng đến chỗ họ. "Này các Bà-la-môn, các ngươi muốn gì?" Ngài hỏi.

Các Bà-la-môn khen ngợi lòng hảo tâm của Bồ-tát và giải thích rằng họ đã tiêu hết tiền bạc để đi xin con voi. Bồ-tát đáp: "Này các Bà-la-môn, dù các ngươi có phụng sự ta hay không, bất cứ ai đến với ta đều luôn được chào đón, như các bậc thầy của ta đã dạy ta từ lâu. Ta ban tặng con voi này cho các ngươi, với tất cả trang sức bằng vàng, người cưỡi voi, và mọi thứ. Hãy mang nó đi."

Nhà vua xuống ngựa và đi vòng quanh con voi ba lần, kiểm tra xem có thiếu sót gì không. Thấy không có gì sai sót, ngài đổ nước thơm từ một chiếc bình vàng lên vòi voi như một dấu hiệu của lễ vật và đặt vòi voi vào tay các Bà-la-môn. Các Bà-la-môn mang con voi về cho vua Kalinga.

Nhưng ngay cả khi có voi, trời vẫn không mưa.

Vua Kalinga hỏi lại: "Lý do là gì?"

Các Bà-la-môn đáp: "Vua Dhananjaya theo chánh pháp Kuru; đó là lý do tại sao cứ mười hoặc mười lăm ngày trời lại mưa trên vương quốc của ngài. Nếu con voi này có chút sức mạnh nào, thì chắc hẳn nó rất yếu."

Vì vậy, vua Kalinga bảo họ mang con voi về và xin vua Kuru ghi lại các quy tắc của chánh pháp Kuru trên một chiếc đĩa vàng.

Các sứ giả trở về, trả lại con voi và giải thích yêu cầu của nhà vua.

Vua Dhananjaya (Bồ Tát) do dự. "Các bạn ơi," ngài nói, "ta đã chứng kiến ​​điều tốt đẹp này, nhưng giờ ta nghi ngờ chính mình. Ta không còn cảm nhận được sự gia trì trọn vẹn của đức hạnh này nữa, nên ta không thể ban tặng nó cho các bạn."

Lý do khiến ngài nghi ngờ là một lễ hội được tổ chức ba năm một lần. Trong khi bắn một mũi tên về bốn hướng, một mũi tên rơi xuống nước và ngài không thể nhìn thấy nó rơi xuống đâu. Ngài lo lắng: "Biết đâu mũi tên của ta lại rơi trúng một con cá và giết chết cá!" Ý nghĩ về việc tước đoạt mạng sống, dù chỉ là vô tình, đã khiến ngài nghi ngờ chính đức hạnh của mình.

Các sứ giả cãi lại: "Thưa Đức Vua, Ngài không hề có ý định giết cá. Không có ý định thì không có tội. Xin hãy ban cho chúng tôi sự công chính của người Kuru mà Ngài đã gìn giữ!"

Đức Vua sau đó đồng ý và cho viết ra Năm Giới Hạnh: "Chớ giết hại người sống; chớ lấy của không cho; chớ sống trong sự tà dâm; chớ nói dối; chớ uống rượu mạnh."

"Tuy nhiên," vua nói, "điều đó chẳng mang lại phước lành gì cho ta. Các ngươi nên học điều đó từ mẹ ta."

Các sứ giả sau đó đến gặp Thái hậu. Bà cũng nói rằng bà nghi ngờ đức hạnh của bà và không thể truyền ban cho họ các quy tắc. Sự nghi ngờ của bà xuất phát từ một hành động thiên vị nhỏ. Khi nhận được hai món quà quý giá, bà đã tặng sợi dây chuyền vàng cho vợ của con trai cả (Hoàng hậu) và nước hoa đàn hương cho vợ của con trai út, vì nghĩ rằng thứ sau kém quan trọng hơn. Sau đó, bà hối hận vì điều này, nghĩ rằng: "Ta giữ sự công chính của người Kuru; ta nên đối xử bình đẳng với họ. Việc thiên vị người lớn có thể đã làm hỏng đức hạnh của ta!"

Các sứ giả lấy luật lệ từ tay bà, lập luận rằng một sở thích nhỏ như vậy không làm tổn hại đến đức hạnh cao cả của bà, nhưng bà vẫn gửi chúng cho vợ của nhà vua.

Hoàng hậu cũng đã mất niềm tin vào thiện hạnh của chính mình. Bà đã từng nhìn thấy anh trai của nhà vua (Phó vương) trong một đám rước và thoáng nghĩ: "Nếu chồng ta chết và ông ấy lên ngôi vua, ta có thể cưới ông ấy!" Bà cảm thấy hối hận vì ý nghĩ xấu xa này đối với chồng mình.

Các sứ giả trấn an bà rằng một ý nghĩ đơn thuần không phải là tội lỗi, và cầm lấy luật lệ, nhưng bà đã gửi chúng cho Phó vương.

Phó vương nghi ngờ đức hạnh của mình vì một đêm mưa, nhà vua bắt ông ở lại, bỏ mặc đám đông đang đợi bên cỗ xe của mình đứng dưới mưa suốt đêm. Phó vương cảm thấy tội lỗi vì sự khó chịu mà ông vô tình gây ra cho người dân.

Ông ta sai đưa [tấm bản Năm Giới Hạnh] đến Giáo sĩ Tuyên Úy. Sự nghi ngờ của Giáo sĩ Tuyên Úy xuất phát từ một khoảnh khắc khao khát. Ông ta nhìn thấy một cỗ xe ngựa tuyệt đẹp được gửi đến nhà vua và thoáng mong muốn nhà vua sẽ tặng nó cho mình. Mặc dù ông ta đã từ chối cỗ xe khi được dâng tặng, nhưng lòng tham lam thoáng qua khiến ông ta cảm thấy không trong sạch.

Giáo sĩ Tuyên Úy sai họ đến gặp Người Đánh Xe Hoàng Gia (Royal Driver). Người Đánh Xe, trong khi đang đo một cánh đồng bằng dây thừng, tình cờ gặp một hang cua. Để tránh làm con cua bị thương, ông ta phải cắm cây gậy vào một vị trí có thể gây ra tổn thất nhỏ cho nhà vua hoặc cho người nông dân. Ông ta quyết định cắm cây gậy vào hang, và nghe thấy một tiếng tách, lo lắng rằng mình đã giết chết con cua. Ông ta cảm thấy mình đã vi phạm luật cấm giết sinh vật hoặc luật cấm trộm cắp.

Ông ta sai họ đến gặp Người Đánh Xe Ngựa (Charioteer). Sự nghi ngờ của Người Đánh Xe Ngựa nảy sinh bởi vì, sợ nhà vua sẽ bị ướt trong một cơn bão bất ngờ, ông ta đã dùng roi quất mạnh vào những con ngựa được huấn luyện bài bản của mình. Nhớ lại cú tông, lũ ngựa mỗi lần đều tăng tốc tại chỗ đó, mệt mỏi một cách không cần thiết. Ông ta hối hận vì đã gây ra đau đớn cho chúng.

Ông ta gửi chúng đến một người đàn ông giàu có. Người đàn ông giàu có nảy sinh nghi ngờ khi lấy một nắm gạo buộc một bó lúa lỏng lẻo vào một cái cột. Ông ta nhận ra số gạo đó vẫn chưa được "thuế thập phân" (thuế nộp cho nhà vua). Ông ta lo sợ mình đã ăn cắp phần thuế hợp pháp của nhà vua.

Ông ta gửi chúng đến Quản lý Kho thóc Hoàng gia. Vị quan này đã dùng một hạt gạo làm mốc khi đong thuế cho nhà vua. Khi trời bắt đầu mưa, ông ta nhanh chóng quét tất cả các mốc, bao gồm cả hạt gạo đó, lên đống đã được đong. Ông ta lo lắng rằng làm như vậy, ông ta đã vô tình làm tăng tài sản của nhà vua và ăn cắp của chủ sở hữu.

Ông ta gửi chúng đến Người gác cổng. Người gác cổng nghi ngờ vì đã đánh giá sai một người đàn ông và em gái của ông đó, vì hai người đã vào thành muộn trước khi cổng đóng. Người gác cổng đã nhầm lẫn khi cáo buộc người đàn ông kia quan hệ tình dục với cô gái đi bên cạnh, người mà ông nghĩ là vợ người đó. Người gác cổng cảm thấy mình đã phạm tội nói dối, dù chỉ là vô tình, vì đã nói không thật.

Cuối cùng, Người gác cổng sai họ đến gặp một kỹ nữ. Cô ta cũng nói rằng đức hạnh của mình có khiếm khuyết. Vua của các vị thần (Sakka) đã từng thử thách cô bằng cách cho cô một ngàn đồng tiền và không quay lại trong ba năm. Cô từ chối nhận thêm khách hàng trong ba năm vì tôn trọng người đàn ông đầu tiên. Khi cô trở nên nghèo khó, cuối cùng cô cũng được triều đình cho phép tiếp tục làm việc. Ngay khi một người đàn ông mới đưa tiền cho cô, Vua trời Sakka lại xuất hiện. Cô ngay lập tức từ chối số tiền mới. Nhưng cô cảm thấy rằng ngay cả việc đưa tay ra nhận tiền mới trước khi hoàn tất giao dịch trước đó cũng là một sự tổn thương nhỏ đối với danh dự hoàn hảo của mình.

Các sứ giả bảo đảm với mỗi người rằng ý định của họ là trong sáng và những lo lắng nhỏ nhặt như vậy không làm tổn hại đến giới hạnh vĩ đại của họ. Họ viết Năm Giới Hạnh cho tất cả mười một người kia trên tấm bảng vàng.

Họ mang tấm bảng vàng về cho vua Kalinga và kể lại mọi chuyện.

Sau đó, vua Kalinga bắt đầu tuân theo các giới luật Kuru và Năm Giới Hạnh. Kết quả là, mưa cuối cùng đã rơi xuống vương quốc Kalinga, ba nỗi sợ hãi biến mất, và vùng đất trở nên trù phú và màu mỡ trở lại. Vua Dhananjaya, Bồ Tát, đã bố thí và làm việc thiện suốt cuộc đời mình, và sau đó, cùng với tất cả thần dân đức hạnh của mình, ngài đã lên thiên đàng.

Khi Đức Phật kết thúc câu chuyện, ngài giải thích các Thánh Đế cho các vị tỳ kheo. Khi kết thúc các Chân lý, một số người đạt được sơ quả Nhập Lưu, những người khác đạt được nhị quả Nhất Lưu, một số đạt được tam quả Bất Lai, và một số ít trở thành bậc thánh A la hán.

Sau đó, ngài giải thích ai là ai trong câu chuyện:

- Cô kỹ nữ trở thành ni sư Uppalavanna.

- Người giữ cổng trở thành tỳ kheo Punna.

- Người Đánh xe Hoàng gia trở thành tỳ kheo Kuccana.

- Người quản lý kho thóc trở thành tỳ kheo Kolita (Moggallana).

- Người giàu có trở thành tỳ kheo Sariputta.

- Người đánh xe ngựa trở thành tỳ kheo Anuruddha.

- Vị giáo sĩ trở thành trưởng lão Kassapa.

- Phó vương trở thành Tỳ kheo Nandapandita.

- Hoàng Hậu trở thành mẹ của Rahula (Công chúa Yasodhara).

- Hoàng Thái Hậu trở thành Maya (mẹ của Đức Phật).

- Và nhà vua (Dhananjaya) là Bồ tát (chính là Đức Phật).

.... o ....

J276. Kurudhamma Jātaka -- The Goose and the Monk

Summary: One monk killed a goose with a slingshot. When the Buddha heard of this, he told a story about how the people in the land of the Kurus used to observe the precepts diligently, rain fell on time, and the people prospered. When afflictions struck a neighboring kingdom, an embassy was sent to discover the secret of the Kurus’ success. The people of Kuru were so scrupulous that they doubted their virtue over even the smallest faults.

.

This story was told by the Buddha while he was staying at the Jetavana monastery. It's about a monk who killed a wild goose.

Two monks, who were close friends and had come from the city of Savatthi to become religious men, often traveled together. One day, they arrived at the Aciravati River. After bathing, they stood on the sand, enjoying the sun and chatting.

At that moment, two wild geese flew overhead. One of the young monks picked up a stone. "I'm going to hit that goose in the eye!" he said.

"You can't," the other monk replied.

"Yes, I can," the first insisted, "and I can choose to hit either the left eye or the right eye."

"No way!" the second monk challenged.

"Watch this, then!" the first monk picked up a sharp, three-sided stone and threw it. The goose turned its head when it heard the stone whistle through the air. The monk quickly grabbed a round pebble, threw it, and hit the goose's nearest eye. The pebble went right through and came out the other side. The goose cried out loudly, tumbled over and over, and fell dead right at their feet.

Other monks nearby saw what happened. They rushed over and scolded the monk. "It's a terrible thing," they said, "that you, who have joined our holy path, would take the life of a living creature!" They made him go with them to see the Buddha.

"Is it true what they say?" the Master asked the monk. "Did you really take a life?"

"Yes, Sir," the monk replied.

"Brother," the Buddha said, "how could you do such a thing after embracing this great path to salvation? Wise people of the past, even before I appeared, who lived worldly lives—which are often impure—felt deep regret over small mistakes. But you, who follow this great teaching, have no concern. A monk must have control over his actions, words, and thoughts."

Then, the Buddha told them a story of the past.

Long ago, in the Kuru kingdom, the city of Indapatta was ruled by King Dhananjaya. The Bodhisatta was born as the King's son. He grew up and was educated. After his father died, he became king. He lived by the Kuru righteousness, which means following the Five Virtues (not killing, not stealing, avoiding sexual misconduct, not lying, and not drinking intoxicants).

The King kept these Five Virtues pure. And not only the King, but also his mother, his wife, his younger brother, his chief minister, his priest, his driver, his charioteer, his treasurer, his master of the granaries, his gatekeeper, and a courtesan—all observed the Kuru righteousness. There were eleven people in total who kept these rules perfectly.

The King built six alms-halls (places for giving food and money): one at each of the four city gates, one in the middle of the city, and one at his own door. Every day, he gave away a huge sum of money, stirring up a wave of generosity across all of India. His love for charity spread everywhere.

At this same time, in the neighboring kingdom of Kalinga, a place called Dantapura was ruled by King Kalinga. No rain had fallen in his kingdom, and the resulting drought led to a severe famine. The people feared three things: drought, famine, and sickness. Poor and starving, the people, leading their children, gathered at the King’s palace and cried out.

King Kalinga heard the noise from his window. "Why are the people making this outcry?" he asked.

"Oh King," they replied, "three fears have seized your kingdom: no rain, failed crops, and famine. We are sick and starving. Please, King, make it rain for us!"

"What did former kings do when it wouldn't rain?" King Kalinga asked his court.

"O King, they would give gifts, keep holy days, promise to live virtuously, and lie down on a grass mat in their chamber for seven days. Then the rain would fall."

The King did all of this, but still, no rain came. "I've done as you asked, but there's no rain. What should I do?" he asked.

"O King, in the city of Indapatta, King Dhananjaya has a magnificent state elephant called Anjana-vasabho (the Black Bull). If we bring it here, the rain will surely come."

"But how can we get it? That king and his army are hard to beat."

"O King, there's no need to fight. King Dhananjaya loves to give. If you simply ask, he would even cut off his own head or give away his eyes or his kingdom. He will certainly give us the elephant."

"Who can ask him, then?" asked the King.

"The Brahmins, great King!"

The King sent eight elder Brahmins with money for their journey. They traveled quickly to Indapatta. They found the King's alms-hall and learned that the King came there on certain days, and the next day was one of them.

The next morning, the Bodhisatta, washed, adorned, and mounted on his richly decorated elephant, came to the alms-hall. After personally giving food to some people, he rode off to the south gate.

The Brahmins, who missed him at the east gate, hurried to the south. When the King arrived, they raised their hands and praised him. The King rode his elephant right up to them. "Well, Brahmins, what do you wish?" he asked.

The Brahmins praised the Bodhisatta's generosity and explained that they had spent all their money traveling to ask for the elephant. The Bodhisatta replied, "Brahmins, whether you serve me or not, anyone who comes to me will always be welcome, as my teachers taught me long ago. I give this elephant to you, with all his golden trappings, his driver, and everything. Take him and go."

The King dismounted and walked around the elephant three times, checking to see if anything was missing. Seeing no flaw, he poured scented water from a gold vase onto the elephant's trunk as a sign of the gift and placed the trunk in the Brahmins' hands. The Brahmins took the elephant and rode it back to King Kalinga.

But even with the elephant, the rain did not fall.

King Kalinga asked again, "What could be the reason?"

The Brahmins replied, "King Dhananjaya follows the Kuru righteousness; that is why it rains in his kingdom every ten or fifteen days. If this elephant had any power, it must be very little."

So King Kalinga told them to take the elephant back and ask the Kuru King to write down the rules of Kuru righteousness on a golden plate.

The messengers returned, gave the elephant back, and explained their King’s request.

King Dhananjaya (the Bodhisatta) hesitated. "Friends," he said, "I did observe this goodness, but now I doubt myself. I no longer feel the complete blessing of this virtue, so I cannot give it to you."

The reason for his doubt was a festival he held every three years. While shooting an arrow toward the four directions, one arrow landed over the water, and he couldn't see where it fell. He worried, "Perhaps my arrow fell on a fish and killed it!" This thought of taking a life, even by accident, made him doubt his own virtue.

The messengers argued, "O King, you had no intention of killing the fish. Without the intent, there is no sin. Please give us the Kuru righteousness you kept!"

The King then agreed and had the Five Virtues written down: "Slay not the living; take not what is not given; walk not evilly in lust; speak no lies; drink no strong drink."

"Still," he said, "it doesn't bless me. You should learn it from my mother."

The messengers then went to the Queen-mother. She, too, said she doubted her virtue and could not give them the rules. Her doubt came from a small act of favoritism. When she received two precious gifts, she gave the gold necklace to her elder son's wife (the Chief Queen) and the sandal perfume to her younger son's wife, thinking the latter was less important. Later, she regretted this, thinking, "I keep the Kuru righteousness; I should treat them equally. By favoring the elder, I may have flawed my virtue!"

The messengers took the rules from her, arguing that such a small preference didn't break her great virtue, but she sent them to the King's wife.

The Queen-consort had also lost faith in her own goodness. She had once seen the King's brother (the Viceroy) in a procession and had a fleeting thought: "If my husband died and he became king, I could marry him!" She felt remorse for this wicked thought against her husband.

The messengers reassured her that a mere thought isn't a sin, and took the rules, but she sent them to the Viceroy.

The Viceroy doubted his virtue because one rainy night, the King made him stay, leaving the crowd of people who were waiting for him by his chariot to stand in the rain all night. The Viceroy felt guilty for the discomfort he unintentionally caused them.

He sent them to the Chaplain (the priest). The Chaplain's doubt came from a moment of desire. He saw a beautiful chariot sent to the King and briefly wished the King would give it to him. Even though he refused the chariot when offered, the flash of covetousness made him feel impure.

The Chaplain sent them to the Royal Driver. The Driver, while measuring a field with a rope, came across a crab's hole. To avoid hurting the crab, he had to put the stick in a place that caused a tiny loss of land either for the King or the farmer. He chose to place it in the hole, and heard a click, worrying he had killed the crab. He felt he had either broken the rule against killing or the rule against stealing.

He sent them to the Charioteer. The Charioteer's doubt arose because, fearing the King would get wet in a sudden storm, he had sharply struck his well-trained horses with the goad. The horses, remembering the strike, sped up at that same spot every time, getting tired unnecessarily. He regretted the pain he caused them.

He sent them to a wealthy man. The rich man's doubt came when he took a handful of rice to tie a loose rice-head to a post. He realized the rice had not yet been "tithed" (paid as tax to the King). He feared he had stolen from the King's rightful share.

He sent them to the Master of the Royal Granaries. This official had used a single grain of rice as a marker while measuring the King's tax. When it started raining, he quickly swept all the markers, including that grain, onto the heap that was already measured. He worried that by doing so, he had accidentally increased the King's property and stolen from the owners.

He sent them to the Gatekeeper. The Gatekeeper's doubt came from misjudging a man and his sister who were late in entering the city before the gates closed. He mistakenly accused the man of making love with his companion, who he thought was his wife. The Gatekeeper felt he had committed the sin of lying, even by accident, for speaking an untrue thing.

Finally, the Gatekeeper sent them to a Courtesan. She too said her virtue was flawed. The King of the Gods (Sakka) had once tested her by giving her a thousand coins and not returning for three years. She refused to take another client for three years out of respect for the first man. As she grew poor, she finally got permission from the court to resume work. Just as a new man offered her money, Sakka reappeared. She immediately refused the new money. But she felt that even holding out her hand to take the new money before fully closing the previous deal was a slight break in her perfect honor.

The messengers assured each person that their intentions were pure and that such minor worries did not break their great virtue. They wrote the Five Virtues down for all eleven people on the golden plate.

They took the golden plate back to King Kalinga and told him everything.

King Kalinga then began to follow the Kuru precepts and the Five Virtues. As a result, rain finally fell in the kingdom of Kalinga, the three fears disappeared, and the land became rich and fertile again. King Dhananjaya, the Bodhisatta, gave gifts and did good his whole life, and then, along with all his virtuous subjects, he went to heaven.

When the Buddha finished the story, he explained the great religious truths to the monks. At the conclusion of the Truths, some entered the First Path, others the Second, some the Third, and a few became saints.

He then explained who was who in the story:

- The Courtesan became the nun Uppalavanna.

- The Gatekeeper became the monk Punna.

- The Driver became the monk Kuccana.

- The Master of the Granaries became the monk Kolita (Moggallana).

- The Rich Man became the monk Sariputta.

- The Charioteer became the monk Anuruddha.

- The Chaplain became the Elder Kassapa.

- The Viceroy became the monk Nandapandita.

- The Queen-consort became Rahula’s mother (Princess Yasodhara).

- The Queen-mother became Maya (the Buddha's mother).

- And the King (Dhananjaya) was the Bodhisatta (the Buddha himself).

.... o ....

J277. Romaka Jātaka -- Bồ Câu Thông Thái Và Kẻ Giả Mạo Khổ Hạnh

Tóm tắt: Đề Bà Đạt Đa định giết Đức Phật, nhưng Ngài đáp lại bằng cách kể một câu chuyện từ kiếp trước. Trong câu chuyện đó, một vị ẩn sĩ giả danh đã nảy sinh sở thích ăn thịt bồ câu và cố gắng giết những con bồ câu đến thăm vì chim hy vọng được nghe một lời dạy bảo trí tuệ nào đó.

.

Đức Phật kể câu chuyện này tại chùa Trúc Lâm về một âm mưu giết người.

Ngày xưa, khi Brahmadatta làm vua xứ Benares, Bồ Tát giáng sinh làm một con Bồ Câu. Ngài sống với một đàn bồ câu đông đảo trong một hang động giữa rừng núi.

Gần một ngôi làng nhỏ trên biên giới vương quốc, một vị khổ hạnh tốt bụng và lương thiện đã dựng nên một túp lều đơn sơ. Bồ Tát thường bay đến túp lều của vị khổ hạnh, thăm viếng và lắng nghe những lời dạy bổ ích của ngài.

Sau khi sống ở đó một thời gian dài, vị khổ hạnh tốt bụng chuyển đi. Một vị khổ hạnh giả mạo—một kẻ gian ác giả vờ thánh thiện—đến và chuyển vào túp lều trống.

Bồ Tát, cùng với đàn bồ câu của mình, đến thăm người đàn ông mới và cung kính chào hỏi ông ta. Bầy bồ câu dành cả ngày nhảy nhót quanh túp lều, tìm kiếm thức ăn gần cửa hang. Mỗi buổi tối, chúng lại bay trở về hang nhà của mình. Vị ẩn sĩ giả sống ở đó hơn năm mươi năm.

Một ngày nọ, dân làng đưa cho ẩn sĩ giả một ít thịt bồ câu nấu chín. Ông ta rất thích vị của nó và hỏi đó là loại thịt gì.

"Bồ câu," họ trả lời.

Vị ẩn sĩ giả nghĩ: "Hàng ngày có đàn bồ câu bay đến túp lều của ta. Ta phải giết vài con để ăn!"

Ông ta lập tức lấy gạo, bơ, sữa và các loại gia vị như thì là Ai Cập và tiêu, rồi giấu chúng đi. Sau đó, ông ta giấu một cây gậy (một loại gậy chống) bên trong các nếp gấp của áo choàng. Ông ta ngồi xuống bên cửa túp lều, chờ chim bồ câu đến.

Bồ Tát đến cùng đàn bồ câu. Ngài lập tức nhận ra ẩn sĩ giả đang âm mưu điều gì đó xấu xa.

Ngài nghĩ: "Tên ẩn sĩ giả dối, độc ác kia chỉ đang giả vờ tốt thôi! Có lẽ hắn đã ăn thịt đồng loại của chúng ta. Ta phải tìm ra!"

Bồ Tát đáp xuống theo hướng gió, cách xa người đàn ông (và gió đã thổi mùi của người đàn ông về phía chim bồ câu). Nó hít hà không khí.

"Phải rồi," nó nhận ra, "người này muốn giết và ăn thịt chúng ta. Chúng ta không được đến gần hắn!" Bồ Tát nhanh chóng bay đi cùng tất cả đàn bồ câu của mình.

Khi vị ẩn sĩ giả mạo nhìn thấy đàn bồ câu bay đi, hắn nghĩ, "Ta sẽ dùng lời ngon ngọt để lừa con chim đầu đàn và kết bạn với nó. Rồi ta có thể giết và ăn thịt nó!"

Vì vậy, hắn nói với Bồ Tát:

"Hỡi chim, ta đã sống ở đây năm mươi mốt năm!

Những con chim đến với ta chưa bao giờ nghi ngờ bất kỳ điều gì.

Chúng không hề sợ hãi và an toàn bên ta.

Nhưng giờ đây, những đứa con lông lá của trứng này dường như

Lại bay đi, đầy nghi ngờ, đến một ngọn đồi khác.

Liệu chúng đã quên hết niềm tin mà chúng từng có sao?

Chúng có thực sự là cùng một loài chim không?"

Bồ Tát lùi lại một chút và nói rõ ràng:

"Chúng tôi không phải kẻ ngốc, và chúng tôi biết rõ ông thực sự là ai.

Chúng tôi là cùng một loài chim bồ câu, và ông cũng là cùng là người.

Nhưng ông có những âm mưu đen tối muốn hãm hại chúng tôi.

Đó là lý do tại sao, hỡi vị thánh giả mạo, chúng tôi cảm thấy sợ hãi."

Vị ẩn sĩ giả mạo kinh ngạc. "Chúng đã phát hiện ra ta rồi!" ông nghĩ.

Ông ném cây gậy giấu kín vào Bồ Tát, nhưng không trúng.

"Cút khỏi đây!" người đàn ông hét lên. "Ta đã ném trượt ngươi!"

"Giờ ngươi đã ném trượt chúng tôi rồi," Bồ Tát đáp, "nhưng ngươi sẽ không thoát khỏi bốn địa ngục đâu! Nếu ngươi ở lại đây, ta sẽ gọi dân làng đến bắt ngươi như bắt trộm! Chạy mau lên!"

Bồ Tát đe dọa người đàn ông rồi bay đi cùng đàn chim của mình. Vị ẩn sĩ giả mạo sợ hãi, và hắn không thể sống ở đó nữa.

Sau khi kể xong câu chuyện, Đức Phật giải thích những người trong kiếp trước là ai: Kẻ khổ hạnh giả mạo, độc ác là Devadatta; Kẻ khổ hạnh tốt đầu tiên là Sariputta (một trong những đệ tử chính của Đức Phật); Thủ lĩnh của loài Bồ câu, người lãnh đạo khôn ngoan, chính là Đức Phật.

.... o ....

J277. Romaka Jātaka -- The Wise Pigeon and the Fake Ascetic

Summary: Devadatta attempts to kill the Buddha, who responds by telling a story from a previous life. In that story, a false ascetic developed a taste for pigeon flesh and tried to kill the pigeons that visited him, hoping to hear some wisdom.

.

The Buddha told this story at the Bamboo-grove monastery about a plot to commit murder.

Once upon a time, when Brahmadatta was King of Benares, the Bodhisatta was born as a Pigeon. He lived with a large group of pigeons in a cave in the forest hills.

Near a small village on the border of the kingdom, a good and honest ascetic had built a simple hut. The Bodhisatta would often fly to the ascetic’s hut, visit him, and listen to his helpful teachings.

After living there for a long time, the good ascetic moved away. A fake ascetic—a wicked man pretending to be holy—came and moved into the empty hut.

The Bodhisatta, along with his flock of pigeons, visited the new man and respectfully greeted him. The pigeons spent the day hopping around the hut, finding food near the cave entrance. Every evening, they flew back to their home cave. The fake ascetic lived there for more than fifty years.

One day, the villagers gave the fake ascetic some cooked pigeon meat. He loved the taste and asked what kind of meat it was.

"Pigeon," they replied.

The fake ascetic thought, "Flocks of pigeons come to my hut every day. I must kill some of them to eat!"

He immediately got rice, butter, milk, and spices like cumin and pepper, and hid them away. Then, he hid a staff (a walking stick) inside the folds of his robe. He sat down by the door of the hut, waiting for the pigeons to arrive.

The Bodhisatta arrived with his flock. He immediately noticed that the fake ascetic was planning something evil.

He thought, "That wicked, fake ascetic is just pretending to be good! Maybe he has been eating our kind. I must find out!"

The Bodhisatta landed downwind from the man (so the wind blew the scent of the man toward the pigeon). He sniffed the air.

"Yes," he realized, "this man wants to kill and eat us. We must not go near him!" The Bodhisatta quickly flew away with all his pigeons.

When the fake ascetic saw the pigeons fly off, he thought, "I will use sweet words to trick the leader and make friends with him. Then I can kill and eat him!"

So, he spoke to the Bodhisatta:

"For fifty-one years I have lived here, O bird!

The birds that came to me never suspected any harm.

They had no fear and were safe with me.

But now, these same feathered children of eggs seem

To fly away, suspicious, to another hill.

Have they forgotten all the trust they had?

Are they really the same birds?"

The Bodhisatta moved back a little and spoke clearly:

"We are not fools, and we know who you really are.

We are the same pigeons, and you are the same man.

But you have wicked plans to harm us.

That is why, you fake holy man, we feel this fear."

The fake ascetic was shocked. "They have found me out!" he thought.

He threw his hidden staff at the Bodhisatta, but he missed.

"Get away from here!" the man shouted. "I missed you!"

"You have missed us now," the Bodhisatta replied, "but you will not miss the four hells! If you stay here, I will call the villagers, and they will catch you like a thief! Run away, quickly!"

The Bodhisatta threatened the man and then flew away with his flock. The fake ascetic was afraid, and he could no longer live there.

After finishing the story, the Buddha explained who the people in the past life were: The wicked, fake ascetic was Devadatta; The first, good ascetic was Sariputta (one of the Buddha's chief disciples); The chief of the Pigeons, the wise leader, was the Buddha himself.

.... o ....

J278. Mahisa Jātaka -- Con Khỉ Xấc Xược và Con Trâu Khôn Ngoan

Tóm tắt: Một con khỉ tè lên lưng một con voi thuần hóa, nhưng một con voi khác đã giẫm chết nó vì cùng tội xúc phạm đó. Đức Phật cũng kể một câu chuyện tương tự về hai con trâu và một con khỉ trong tiền kiếp.

.

Đức Phật kể câu chuyện này khi Ngài ngự tại Kỳ Viên. Câu chuyện kể về một con khỉ quá lố bạo dạn.

Tại thành Savatthi, có một gia đình nuôi một con khỉ thuần dưỡng. Con khỉ này thường chạy vào chuồng voi. Một hôm, con khỉ trèo lên lưng một con voi hiền lành và kiên nhẫn, đi vệ sinh trên lưng voi, rồi đi lên đi xuống trên lưng voi. Vì con voi rất kiên nhẫn nên nó không làm gì con khỉ cả.

Nhưng một ngày nọ, chỗ của con voi trong chuồng bị một con voi trẻ hung dữ chiếm mất. Con khỉ không nhận ra đó là một con voi khác. Nghĩ rằng đó là con voi hiền lành thường ngày, con khỉ trèo lên lưng voi trẻ.

Con voi hung dữ nhanh chóng dùng vòi tóm lấy con khỉ, quật nó xuống đất và giẫm chết.

Các nhà sư trong chùa nghe được chuyện này. Một hôm, mọi người bàn tán: "Này các sư huynh, các ngươi có nghe con khỉ láo xược kia đã nhầm voi xấu thành voi tốt không? Nó đã trèo lên lưng voi và mất mạng vì voi!"

Đức Phật bước vào và hỏi: "Này các tỳ kheo, các ngươi đang nói gì vậy?" Khi họ kể lại câu chuyện, Đức Phật đáp: "Đây không phải lần đầu tiên con khỉ láo xược đó hành xử như vậy. Trước đây nó cũng từng làm như vậy."

Sau đó, Đức Phật kể cho họ nghe một câu chuyện từ quá khứ.

Ngày xưa, khi Brahmadatta còn là vua xứ Benares, Bồ Tát giáng sinh làm một con Trâu to lớn, khỏe mạnh trên dãy núi Himalaya. Ngài lang thang qua những ngọn đồi, đỉnh núi, hang động và rừng rậm.

Một hôm, con Trâu đang đứng dưới một gốc cây đẹp để ăn.

Một con khỉ láo xược trèo xuống từ trên cây. Nó nhảy lên lưng Trâu và đi vệ sinh. Sau đó, con khỉ nắm lấy một sừng của Trâu và vung đuôi, đùa nghịch.

Bồ Tát, đầy lòng kiên nhẫn, nhân từ và thương xót, chỉ đơn giản là bỏ qua hành vi xấu xa của con khỉ. Con khỉ cứ lặp đi lặp lại như vậy.

Một ngày nọ, vị thần sống trên cây đứng trên thân cây và nói chuyện với con Trâu.

"Thưa ngài Trâu," vị thần hỏi, "tại sao ngài lại chịu đựng sự thô lỗ của con khỉ đáng ghét này? Ngài phải ngăn nó lại!"

Bấy giờ, vị thần cây nói thêm:

"Tại sao ngài lại kiên nhẫn để con khỉ tinh nghịch, ích kỷ này giở trò với ngài?

Giẫm nát nó bằng chân, hoặc dùng sừng sắc nhọn đâm nó!

Ngăn nó lại, nếu không ngay cả trẻ con cũng sẽ cười nhạo ngài."

Bồ Tát đáp: "Nếu ta không thể bỏ qua sự đối xử tệ bạc của con khỉ này, thì làm sao ta có thể đạt được mục đích tốt đẹp chân chính? Nếu ta đánh nó bây giờ, ta sẽ nổi giận và hung bạo."

"Con khỉ sẽ nghĩ rằng tất cả trâu đều kiên nhẫn như ta. Nó chắc chắn sẽ làm điều này với một con trâu khác hung dữ hơn. Khi con trâu kia giết chết nó, ta sẽ được tự do. Ta sẽ không phải chịu đựng nỗi đau vì sự thô lỗ của nó, và ta sẽ không phải mang tội lỗi về cái chết của nó."

Ngài nói:

"Nếu nó đối xử với người khác như nó đang đối xử với ta,

Họ sẽ tiêu diệt nó; lúc đó ta sẽ được tự do."

Vài ngày sau, Bồ Tát chuyển đến một nơi khác. Một con trâu khác, một con thú hung dữ và hung hăng, đến và đứng thay thế.

Con khỉ độc ác, nghĩ rằng đó là con trâu hiền lành thường ngày, liền leo lên lưng nó và lại giở trò thô lỗ. Con trâu hung dữ ngay lập tức hất con khỉ xuống đất. Sau đó, nó dùng sừng đâm thẳng vào tim con khỉ và dùng móng guốc giẫm nát nó thành từng mảnh nhỏ.

Khi Đức Phật kết thúc bài giảng này, Ngài giải thích mối liên hệ giữa hai câu chuyện: Con trâu hung dữ, bất thiện trong quá khứ chính là con voi độc ác trong câu chuyện hiện tại; Con khỉ hỗn láo trong quá khứ chính là con khỉ trong câu chuyện hiện tại; con trâu kiên nhẫn và đức hạnh trong quá khứ chính là Đức Phật.

.... o ....

J278. Mahisa Jātaka -- The Impertinent Monkey and the Wise Buffalo

Summary: A monkey urinates on the back of a tame elephant who forebears, but another elephant tramples him to death for the same offense. The Buddha narrates a similar narrative about two buffaloes and a monkey in a past life.

.

The Buddha told this story while staying at Jetavana. It is about an overly bold monkey.

In the city of Savatthi, there was a family that owned a tame monkey. This monkey often ran into the stable where the elephants lived. One day, the monkey climbed onto the back of a virtuous and patient elephant, went to the bathroom on the elephant, and walked up and down the elephant’s back. Because the elephant was so patient, he did nothing to the monkey.

But one day, the elephant’s place in the stable was taken by a wicked, young elephant. The monkey did not realize it was a different elephant. Thinking it was the usual, kind one, the monkey climbed onto the young elephant's back.

The wicked elephant quickly grabbed the monkey with its trunk, slammed it onto the ground, and stomped it to death.

The monks at the monastery heard about this. One day, they were all discussing it: "Brothers, did you hear how that bold monkey mistook a bad elephant for a good one? He climbed on its back and lost his life because of it!"

The Buddha came in and asked, "Monks, what are you talking about?" When they told him the story, the Master replied, "This is not the first time that impertinent monkey behaved this way. He did the same thing before."

Then, the Buddha told them a story from the past.

Once upon a time, when Brahmadatta was the King of Benares, the Bodhisatta was born as a huge, strong Buffalo in the Himalaya mountains. He roamed through the hills, peaks, caves, and forests.

One day, the Buffalo was standing under a nice tree, eating.

An impertinent monkey climbed down from the tree. It jumped onto the Buffalo's back and went to the bathroom. Then, the monkey grabbed one of the Buffalo’s horns and swung from it by his tail, playing and messing around.

The Bodhisatta, full of patience, kindness, and mercy, simply ignored the monkey's bad behavior. The monkey did this again and again.

One day, the spirit that lived in that tree stood on the tree trunk and spoke to the Buffalo.

"My lord Buffalo," the spirit asked, "why do you put up with the rudeness of this awful monkey? You must stop him!"

The Tree-spirit then said:

"Why do you patiently let this mischievous, selfish ape play these tricks on you?

Crush him with your feet, or use your sharp horn to stab him!

Stop him, or even little children will laugh at you."

The Bodhisatta replied, "If I cannot simply ignore this monkey's bad treatment, how will I ever achieve my goal of true goodness? If I strike him now, I will be angry and violent."

"The monkey will think all buffaloes are as patient as I am. He will surely do this to another, fiercer Buffalo. When that other Buffalo kills him, I will be free. I will not have to suffer the pain of his rudeness, and I won't have the guilt of his death."

He said:

"If he treats others as he now treats me,

They will destroy him; then I shall be free."

A few days later, the Bodhisatta moved to another place. Another Buffalo, a savage and aggressive beast, came and stood in his spot.

The wicked monkey, thinking it was the usual, kind Buffalo, climbed onto its back and did his rude trick again. The fierce Buffalo immediately shook the monkey off onto the ground. Then, it drove its horn right into the monkey’s heart and stomped him into tiny pieces with its hooves.

When the Buddha finished this teaching, he explained the connection between the two stories: The bad, savage Buffalo from the past was the wicked elephant in the present story; The impertinent monkey from the past was the same monkey in the present story; The patient and virtuous Buffalo from the past was the Buddha himself.

.... o ....

J279. Satapatta Jātaka -- Người, Chó Rừng và Chim Sếu (Chim Hạc)

Tóm tắt: Một nhóm sáu nhà sư cố gắng ngăn cản người khác sửa lỗi họ về Pháp và Luật. Đức Phật kể câu chuyện về một chàng trai trẻ tích lũy được một ngàn đồng tiền, và vì lầm tưởng bạn là thù, rồi lại lầm tưởng thù là bạn, nên đã đi vào một khu rừng đầy rẫy trộm cướp.

.

Câu chuyện này, Đức Phật kể trong Tu viện Jetavana, liên quan đến Paṇḍuka và Lohita. Trong nhóm Lục Sư, hai người—Mettiya và Bhummaja—sống gần Rājagaha; hai người, Assaji và Punabbasu, sống gần Kīṭāgiri; và hai người còn lại, Paṇḍuka và Lohita, sống gần Jetavana ở Sāvatthi.

Họ chất vấn những vấn đề được quy định trong Giáo Pháp. Bất cứ ai họ coi là bạn bè và thân thiết, họ đều khuyến khích bằng cách nói, “Này anh em, anh không tệ hơn những người này về dòng dõi, dòng dõi, hay tính cách; nếu anh từ bỏ quan điểm của mình, họ sẽ có lợi hơn anh nhiều.” Bằng cách nói như vậy, họ ngăn cản người khác từ bỏ quan điểm của họ, điều này dẫn đến xung đột, cãi vã và bất hòa.

Các vị sư khác thuật lại cho Đức Phật nghe chuyện đang xảy ra. Đức Phật triệu tập mọi người, gọi Panduka và Lohita đến trước mặt Ngài và hỏi: "Có đúng là các ngươi đã đặt câu hỏi về giáo lý và ngăn cản người khác thay đổi suy nghĩ của họ không?"

"Vâng," họ trả lời.

"Vậy thì," Đức Phật nói, "hành vi của các ngươi giống hệt như câu chuyện về Người và Sếu." Và Ngài kể câu chuyện xưa này.

Ngày xửa ngày xưa, khi Brahmadatta còn là vua xứ Benares, Bồ Tát sinh ra trong một gia đình nông dân. Lớn lên, ngài không muốn làm ruộng hay buôn bán. Thay vào đó, ngài tập hợp năm trăm tên cướp, trở thành thủ lĩnh của chúng và sống bằng nghề trộm cắp của khách bộ hành.

Trong ngôi làng đó, một người đàn ông giàu có đã cho vay một ngàn đồng tiền nhưng đã chết trước khi được trả hết. Sau đó, vợ ông cũng hấp hối. Bà gọi con trai đến bên giường và nói: "Con ơi, cha con không bao giờ lấy lại được một ngàn đồng tiền mà ông đã cho vay. Nếu ta chết, người đàn ông đó sẽ không đưa tiền cho con. Hãy đi ngay bây giờ, khi ta vẫn còn sống, và bảo ông ta trả lại."

Người con trai nhanh chóng đi lấy tiền.

Mẹ chàng mất không lâu sau khi chàng rời đi, nhưng bà yêu con trai mình đến nỗi bà ngay lập tức tái sinh thành một con chó rừng cái trên đường chàng đang đi.

Khi chàng trai bước vào rừng, con chó rừng liên tục xuất hiện, cố gắng chặn đường chàng. Bà cố cảnh báo chàng rằng: "Con ơi, đừng vào rừng này! Bọn cướp đang ẩn núp ở đó, chúng sẽ giết con và lấy tiền của con!"

Nhưng chàng trai không hiểu ý của Chó Rừng. "Xui xẻo!" anh ta càu nhàu. "Một con chó rừng đang cố ngăn cản ta!" Anh ta ném gậy gộc và đất vào chó và đuổi chó đi. Sau đó, anh ta vào rừng.

Bỗng nhiên, một con sếu bay về phía bọn cướp, kêu lớn: "Đây là một người đàn ông có một ngàn đồng tiền! Giết hắn và lấy vàng của hắn!"

Chàng trai trẻ không hiểu con sếu đang nói gì, nên anh ta nghĩ: "May mắn quá! Đây là một con chim may mắn! Đây là điềm lành cho ta!" Anh ta chào đón con chim một cách kính cẩn và hét lên: "Xin hãy nói, xin hãy nói, thưa chúa tể của con! Xin hãy cho con một điềm lành khác!"

Bồ Tát, thủ lĩnh của bọn cướp, biết ý nghĩa của tất cả các âm thanh của động vật. Ngài nhìn cả hai con vật và nghĩ: "Con chó rừng kia chắc hẳn là mẹ của người đàn ông. Bà ta đang cố gắng cảnh báo và cứu mạng ông ta. Nhưng con sếu chắc hẳn là kẻ thù của ông ta. Đó là lý do tại sao nó bảo chúng ta giết ông ta và cướp tiền của ông ta. Người đàn ông thật ngu ngốc! Ông ta đuổi mẹ mình, người luôn mong muốn điều tốt lành cho ông ta, và thờ phụng con sếu, người luôn mong muốn ông ta chết."

(Câu chuyện kể rằng đôi khi Bồ Tát tái sinh thành một người độc ác, giống như một tên cướp, do một lỗi lầm trong quá khứ, nhưng ngài vẫn sở hữu trí tuệ.)

Chàng trai trẻ tiếp tục đi và chẳng mấy chốc đã gặp bọn cướp. Bồ Tát bắt anh ta lại và hỏi:

"Ngươi sống ở đâu?"

"Ở Benares."

"Ngươi đã đi đâu?"

"Ta đến một ngôi làng để đòi một ngàn đồng tiền người ta nợ ta."

"Ngươi đã lấy được chưa?"

"Vâng, ta đã lấy được."

"Ai đã sai ngươi?"

"Cha ta đã mất, mẹ ta đang bệnh. Bà ấy sai ta đến vì bà ấy nghĩ rằng ta sẽ không bao giờ lấy được tiền nếu bà ấy chết."

"Con có biết chuyện gì đã xảy ra với mẹ con không?"

"Thưa thầy, không."

Bồ Tát giải thích: "Bà ấy mất sau khi con rời đi. Bà ấy yêu con đến nỗi ngay lập tức trở thành chó rừng để bảo vệ con. Chính bà ấy là người mà con đã đuổi đi, nghĩ rằng bà ấy là điềm xui. Nhưng con sếu mới là kẻ thù thực sự của con, nó đã đến và bảo chúng ta giết con và lấy tiền của con. Con thật là ngu ngốc! Con đã đối xử với người mẹ yêu quý của mình như kẻ thù và con đã tôn thờ kẻ thù như một người bạn."

Bồ Tát sau đó thả nó ra. "Mẹ con rất tốt với con. Hãy giữ tiền của con và đi đi!"

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, Ngài đã dùng những vần kệ này để chứng minh quan điểm của mình:

"Chàng trai trẻ kia trên đường đi

Tưởng con chó rừng là kẻ thù của mình,

Chỉ cố gắng gây chậm trễ,

Trong khi bà ấy làm việc để anh ta trưởng thành;

Nhưng con sếu giả lại là bạn của anh ta,

Mặc dù cuộc đời của anh ta đã định kết thúc.

"Giống như anh ta, kẻ ngu ngốc ở đây

Đã hiểu lầm bạn bè của mình;

Những kẻ khuyên bảo y hướng đến mục đích tốt đẹp chẳng bao giờ có thể chiếm được lòng y.

"Người ấy tin khi người khác khen ngợi,

Dù họ nói về tai họa sắp đến:

Như chàng trai trẻ dại dột ngày xưa

Yêu tiếng chim sếu hót trên đầu mình."

Đức Phật giải thích rằng những người như Panduka và Lohita giống như chim sếu: họ giả vờ là bạn bè, nhưng lại dẫn dắt người khác đến chỗ diệt vong. Những nhà sư đưa ra lời khuyên tốt giống như chó rừng: họ có vẻ phiền phức, nhưng họ đang cố gắng cứu bạn.

Đức Phật sau đó kết luận: "Kẻ cầm đầu bọn cướp trong kiếp trước chính là ta."

.... o ....

J279. Satapatta Jātaka -- The Man, the Jackal, and the Crane

Summary: The group of six monks tries to prevent others from correcting them in matters of Dhamma and Vinaya. The Buddha tells a story about a youth who collected a thousand pieces of money and, mistaking friends for foes and foes for friends, entered a forest full of thieves.

.

This story, the Buddha told in Jetavana, concerns Paṇḍuka and Lohita. Of the Group of Six, two—Mettiya and Bhummaja—lived near Rājagaha; two, Assaji and Punabbasu, near Kīṭāgiri; and the remaining two, Paṇḍuka and Lohita, near Jetavana in Sāvatthi.

They questioned matters laid down in the Dhamma. Whomever they considered their friends and intimates, they would encourage by saying, “You are no worse than these, brother, in birth, lineage, or character; if you give up your opinions, they will have much the better of you.” By saying such things, they prevented others from giving up their opinions, which led to strife, quarrels, and contentions.

The other monks told the Buddha what was happening. The Buddha gathered everyone, called Panduka and Lohita before him, and asked, "Is it true that you question the teachings and stop others from changing their minds?"

"Yes," they replied.

"Then," the Buddha said, "your behavior is exactly like the story of the Man and the Crane." And he told this old story from the past.

Once upon a time, when Brahmadatta was the King of Benares, the Bodhisatta was born into a village family. When he grew up, he didn't want to farm or trade. Instead, he gathered five hundred robbers, became their leader, and lived by stealing from travelers.

In that village, a wealthy man had lent a thousand pieces of money but died before it was repaid. Later, his wife was also dying. She called her son to her bedside and said, "Son, your father never got back the thousand pieces he lent. If I die, that man won't give the money to you. Go now, while I am still alive, and get him to pay it back."

The son quickly went and got the money.

His mother died shortly after he left, but she loved her son so much that she immediately came back to life as a jackal on the road where her son was traveling.

As her son entered the forest, the Jackal appeared again and again, trying to block his path. She was trying to warn him, saying, "My son, don't enter this wood! Robbers are hiding there who will kill you and take your money!"

But the man did not understand what the Jackal meant. "Bad luck!" he grumbled. "A jackal is trying to stop me!" He threw sticks and dirt at her and drove her away. Then, he entered the woods.

Suddenly, a crane flew toward the robbers, crying out loudly: "Here is a man with a thousand pieces of money! Kill him and take his gold!"

The young man didn't know what the crane was saying, so he thought, "What good luck! This is a lucky bird! This is a good sign for me!" He greeted the bird respectfully, shouting, "Speak, speak, my lord! Give me another good omen!"

The Bodhisatta, the chief of the robbers, knew the meaning of all animal sounds. He watched both animals and thought: "That jackal must be the man's mother. She is trying to warn him and save his life. But the crane must be his enemy. That is why it is telling us to kill him and steal his money. The man is a fool! He chases away his mother, who wishes him well, and worships the crane, who wishes him dead."

(The story notes that sometimes the Bodhisatta is born as a wicked man, like a robber, due to a past failing, but he still possesses wisdom.)

The young man continued walking and soon met the robbers. The Bodhisatta captured him and asked:

"Where do you live?"

"In Benares."

"Where have you been?"

"I went to a village to collect a thousand pieces of money that was owed to me."

"Did you get it?"

"Yes, I did."

"Who sent you?"

"My father is dead, and my mother was sick. She sent me because she thought I would never get the money if she died."

"Do you know what happened to your mother now?"

"No, master."

The Bodhisatta explained: "She died after you left. She loved you so much that she immediately became a jackal to protect you. She was the one you chased away, thinking she was bad luck. But the crane was your true enemy, who came and told us to kill you and take your money. You are such a fool! You treated your loving mother like an enemy and you worshipped your enemy like a friend."

The Bodhisatta then set him free. "Your mother was very good to you. Keep your money, and go!"

When the Buddha finished the story, he used these verses to make his point:

"That young man on his way

Thought the jackal was his foe,

Trying only to cause delay,

While she worked for him to grow;

But the false crane was his friend,

Even though his life it planned to end.

"Like him, the foolish one here

Has misunderstood his friends;

They can never win his ear

Who advise him for good ends.

"He believes when others praise,

Though they speak of terror coming:

As the foolish youth of olden days

Loved the crane above him humming."

The Buddha explained that people like Panduka and Lohita are like the crane: they pretend to be friends, but they lead people to ruin. The monks who give good advice are like the jackal: they may seem like a bother, but they are trying to save you.

The Buddha then concluded: "The leader of the robbers in that past life was I myself."

.... o ....

J280. Puta-Dusaka Jātaka -- Cậu Bé Làm Hư Hỏng Các Giỏ Lá

Tóm tắt: Trong khi các nhà sư đang ở trong công viên, cậu con trai nhỏ của người làm vườn vô tình làm hỏng những chiếc giỏ cha mình làm bằng cách thả chúng xuống. Đức Phật sau đó kể lại một câu chuyện tương tự từ quá khứ, trong đó lũ khỉ đã phá hỏng những chiếc giỏ của người làm vườn.

.

Đức Phật kể câu chuyện này tại Tịnh Xá Kỳ Viên về một cậu bé thích phá những chiếc giỏ lá nhỏ, hay còn gọi là bình.

Tại thành Savatthi, một vị quan triều đình đã mời Đức Phật và các vị tăng đến vườn của mình để dùng cơm. Khi đang dùng bữa, vị quan nói với các vị tăng: "Xin mời các vị cứ tự nhiên đi dạo quanh vườn sau khi dùng cơm xong."

Các vị tăng bắt đầu đi dạo giữa những tán cây. Đúng lúc đó, người làm vườn trèo lên một cây cao, lá xanh um. Ông lấy những chiếc lá lớn, bắt đầu gấp và tạo hình, vừa gấp vừa lẩm bẩm: "Chiếc giỏ này để đựng hoa," và "Chiếc giỏ này để đựng quả." Ông đang làm những chiếc giỏ lá nhỏ (bình) và thả chúng xuống gốc cây.

Cậu con trai nhỏ của người làm vườn đang đứng bên dưới, và cậu lập tức phá hỏng từng chiếc bình ngay khi chúng rơi xuống.

Các vị tăng kể lại cho Đức Phật nghe chuyện kỳ ​​lạ này. "Này các anh em," Đức Phật nói, "Đây không phải lần đầu tiên cậu bé này thích thú làm hỏng những chiếc bình này; trước đây cậu cũng từng làm như vậy."

Sau đó, Đức Phật kể cho họ nghe một câu chuyện xảy ra từ rất lâu rồi.

Ngày xưa, khi Brahmadatta làm vua xứ Benares, Bồ Tát sinh ra trong một gia đình tốt ở đó.

Khi Bồ Tát lớn lên, không hiểu vì lý do gì, ngài lại đi dạo trong một công viên. Công viên này là nơi trú ngụ của một đàn khỉ đông đúc.

Cũng giống như trong câu chuyện này, người làm vườn đang leo lên cây, đan lá thành những chiếc bình lá rồi thả xuống. Và con khỉ đầu đàn đã phá hỏng từng chiếc một khi chúng rơi xuống.

Bồ Tát nói với con khỉ. Ngài nghĩ rằng con khỉ có thể nghĩ rằng ngài đang làm vui lòng người làm vườn bằng cách xé nát những chiếc bình. Bồ Tát nói:

"Chắc hẳn con thú đầu đàn rất khéo léo trong việc nặn bình; nó sẽ không bao giờ phá hủy một thứ gì đó được làm ra với bao công sức, trừ khi nó định làm một cái khác."

Khi nghe vậy, con khỉ đáp:

"Mẹ tôi, cha tôi, và cả tôi nữa, đều không thể làm ra một cái bình.

Những gì người khác làm ra, chúng tôi xé nát: Đó là cách đúng đắn của loài khỉ!"

Bồ Tát đáp lại với vẻ khinh miệt:

"Nếu đây là cách đúng đắn của loài khỉ,

Vậy thì cách sai trái của loài này là gì?

Cút đi! Hành động của ngươi

đúng đắn hay không đúng đắn cũng chẳng quan trọng—cả hai đều vô ích!"

Với những lời chỉ trích gay gắt này, Bồ Tát rời khỏi vườn.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, Ngài tiết lộ ai là ai trong kiếp trước. Con khỉ đã đập vỡ những cái bình chính là cậu bé đang đập vỡ những cái bình hôm nay. Người thông thái (gia chủ) đã mắng con khỉ chính là Đức Phật.

.... o ....

J280. Puta-Dusaka Jātaka -- The Boy Who Broke the Baskets

Summary: While the monks are in a park, the gardener’s young son accidentally destroys the baskets his father has made by dropping them. The Buddha then recounts a similar story from the past, in which monkeys destroyed the gardener’s baskets.

.

The Buddha told this story at Jetavana about a young boy who liked to destroy little leaf baskets, or pottles.

In the city of Savatthi, a court official invited the Buddha and his monks to his park for a meal. As the official served them, he told the monks, "Please feel free to walk around the park after you eat."

The monks began walking among the trees. At that moment, the gardener climbed high up into a leafy tree. He took large leaves and started folding and shaping them, saying things like, "This pottle is for flowers," and "This one is for fruit." He was making small leaf baskets (pottles) and dropping them down to the foot of the tree.

The gardener's little son was standing below, and he immediately destroyed every single pottle as soon as it fell.

The monks told the Buddha about this strange thing. "Brothers," the Buddha said, "This is not the first time that this boy has enjoyed destroying these pottles; he did the same thing before."

Then, the Buddha told them a story from long ago.

Once upon a time, when Brahmadatta was King of Benares, the Bodhisatta was born into a good family there.

When the Bodhisatta was grown, he was out walking in a park for some reason. This park was home to a large group of monkeys.

Just like in the current story, the gardener was up in a tree, making leaf pottles and dropping them. And the chief of the monkeys was destroying every single one as it fell.

The Bodhisatta spoke to the monkey. He thought the monkey might believe he was pleasing the gardener by tearing up the pottles. The Bodhisatta said:

"Surely the chief of the beasts is smart

at making pottles; he would never

Destroy something made with such effort,

Unless he planned to make another."

When the monkey heard this, he replied:

"Neither my mother nor my father,

Nor I myself can make a pottle.

What others make, we tear to pieces:

That is the proper way of monkeys!"

The Bodhisatta answered with scorn:

"If this is the proper way of monkeys,

What, then, is the improper way of such a creature?

Go away! It doesn't matter if your actions

Are proper or improper—they are both useless!"

With these words of strong criticism, the Bodhisatta left the park.

When the Buddha finished his story, he revealed who was who in the past life. The monkey who destroyed the pottles was the little boy who was destroying the pottles today. The wise man (the householder) who scolded the monkey was the Buddha himself.

.... o ....

.

.

.