Nguyên bản: Pali

Anh dịch: W.H.D. Rouse và Ānandajoti Bhikkhu

Việt dịch và rút ngắn: Nguyên Giác

J251. Samkappa Jātaka -- Câu chuyện về vị sư si tình

Tóm tắt: Một vị sư, khi nhìn thấy một người phụ nữ, đã trở nên say mê, muốn rời cuộc sống tu hành của mình. Đức Phật kể lại câu chuyện về một vị đạo sĩ thánh thiện, người đã bị cám dỗ và mất hết thần thông sau khi nhìn thấy hoàng hậu khỏa thân một ngày nọ. Vị đạo sĩ sau đó đã rời khỏi khu vườn của nhà vua và trở về dãy Himalaya, nơi ông đã lấy lại được thần thông.

.

Đây là câu chuyện Đức Phật kể về một vị sư muốn từ bỏ cuộc sống tu hành.

Một chàng trai trẻ giàu có ở thành Savatthi quyết định xuất gia và noi theo lời dạy của Đức Phật. Nhưng một ngày nọ, khi đang đi dạo quanh thành phố, chàng nhìn thấy một phụ nữ mặc quần áo rực rỡ, xinh đẹp. Chàng ngay lập tức phải lòng người phụ nữ, lòng chàng trở nên buồn bã và hoang mang.

Các vị thầy và bạn hữu nhận thấy chàng không vui và dường như muốn quay lại cuộc sống cũ. Họ nói với nhau: "Chỉ có Đức Phật mới có thể giúp đỡ những người đang bị những ham muốn mãnh liệt giày vò. Hãy đưa chàng đến gặp Đức Phật."

Vì vậy, họ đã đưa chàng trai trẻ bất hạnh đến gặp Đức Phật.

Đức Phật hỏi mọi người: "Tại sao lại đưa chàng trai trẻ này đến đây nếu chàng không muốn đến?" Họ giải thích những gì đã xảy ra.

Sau đó, Đức Phật nhìn chàng trai trẻ và hỏi: "Có đúng như người ta nói, con muốn từ bỏ việc tu hành không?" Chàng trai trẻ thưa vâng. Chàng thưa với Đức Phật rằng chàng rất đau khổ vì thương nhớ cô gái mà chàng nhìn thấy.

Đức Phật nói: "Này các tỳ kheo, phụ nữ đã từng khiến những người đàn ông thanh cao, thánh thiện - những người đàn ông có thần thông vĩ đại - phải khao khát. Tại sao những người đàn ông như ngươi lại không thấy phiền lòng? Ngay cả những người được kính trọng nhất cũng có thể bị mất danh dự. Nếu gió có thể lay chuyển một ngọn núi lớn như Tu Di, thì chắc chắn nó cũng có thể khuấy động một đống lá khô! Loại ham muốn này đã từng làm phiền lòng ngay cả Đức Phật, vì vậy nó chắc chắn sẽ làm phiền một vị tỳ kheo mới vào đạo như ông."

Sau đó, để giải thích, Đức Phật kể cho họ nghe một câu chuyện từ rất lâu rồi.

Ngày xưa, khi Brahmadatta còn là vua xứ Benares, có một người đàn ông sinh ra trong một gia đình rất giàu có - người đàn ông này chính là Bồ Tát.

Khi cha mẹ ông qua đời, ông rất buồn. Ông nhìn vào tất cả kho báu khổng lồ của họ và nghĩ: "Tiền bạc vẫn còn đây, nhưng những người đã tích lũy nó đã không còn nữa!" Điều này khiến ông nhận ra rằng cuộc sống thật ngắn ngủi.

Ông đã tặng rất nhiều tiền của mình cho các tổ chức từ thiện, tĩnh tâm và từ bỏ bạn bè và nhà cửa. Ngài đến dãy núi Himalaya, dựng một túp lều nhỏ và sống bằng trái cây và rễ cây tìm thấy trong rừng. Ngài trở thành một ẩn sĩ vô cùng mạnh mẽ, chìm đắm trong thiền định an lạc và hạnh phúc.

Một ngày nọ, ngài nghĩ: "Ta nên đi vào làng để lấy muối và gia vị. Hơn nữa, nếu người tốt bố thí cho ta thức ăn, họ sẽ được phước đức lớn lao và được lên thiên đàng."

Vì vậy, ngài rời khỏi núi và đi bộ cho đến khi đến thành Benares lúc hoàng hôn. Ngài tìm một nơi yên tĩnh để ngủ trong vườn của nhà vua và nghỉ đêm trong thiền định an lạc.

Sáng hôm sau, ngài sửa soạn, khoác áo vỏ cây và cầm bình bát khất thực. Ngài bước vào thành, bình thản và cao quý, chỉ nhìn về phía trước một khoảng ngắn. Mọi người đều nhìn ngài, ấn tượng trước vẻ thanh thản của ngài.

Ngài đi bộ đến tận cửa cung điện của nhà vua.

Nhà vua đang đi trên ban công và nhìn thấy ẩn sĩ. Ngài rất hài lòng với diện mạo của ẩn sĩ và nghĩ: "Nếu sự bình an hoàn hảo tồn tại, thì nó nằm ở người này."

Nhà vua sai lính canh đưa vị ẩn sĩ vào. Vị ẩn sĩ nói: "Nhà vua không biết tôi!" Người lính canh quay lại, nhà vua liền gọi: "Mời vào, thưa ngài!"

Vị ẩn sĩ đưa bát cho lính canh và tiến đến gặp nhà vua. Nhà vua chào đón, mời ông ngồi trên chiếc tràng kỷ của mình và dâng lên ông những món ăn ngon nhất do chính tay nhà vua chuẩn bị. Sau khi vị ẩn sĩ dùng bữa, nhà vua hỏi han và rất hài lòng với những câu trả lời thông thái của ông.

"Thưa ngài, ngài sống ở đâu?" nhà vua hỏi.

"Thưa đức vua, thần sống ở dãy Himalaya, nhưng vào mùa mưa, chúng tôi phải tìm một nơi cố định để ở."

Nhà vua nói: "Vậy thì xin hãy ở lại đây trong vườn thượng uyển của ta. Ta sẽ ban cho ngươi mọi thứ ngươi cần. Bằng cách đó, ta sẽ đạt được nghiệp lành dẫn đến thiên đàng."

Ẩn sĩ đồng ý. Nhà vua cho dựng một túp lều lá và đảm bảo ẩn sĩ có mọi thứ cần thiết cho cuộc sống yên bình của mình. Ẩn sĩ sống ở đó mười hai năm.

Một ngày nọ, có một cuộc nổi loạn gần biên giới, và nhà vua phải ra trận. Ngài nói với hoàng hậu rằng một trong hai người cần ở lại để chăm sóc ẩn sĩ tốt bụng.

Hoàng hậu hứa: "Thiếp sẽ chăm sóc ẩn sĩ thánh thiện. Bệ hạ hãy đi mà không cần lo lắng."

Thế là nhà vua rời đi. Hoàng hậu sau đó tận tâm chăm sóc ẩn sĩ.

Ẩn sĩ thỉnh thoảng đến cung điện dùng bữa. Một hôm, ngài đến đúng giờ thường lệ. Hoàng hậu đã chuẩn bị thức ăn, tắm rửa và đeo trang sức cho ông. Bà ngồi trên một chiếc trường kỷ thấp, phủ hờ một chiếc áo choàng sạch sẽ, chờ ẩn sĩ đến.

Vị ẩn sĩ bay trên không trung, theo thói quen, và đến cửa sổ lớn của cung điện.

Khi nghe thấy tiếng sột soạt của bộ áo vỏ cây của ẩn sĩ, hoàng hậu vội vàng đứng dậy. Chiếc áo choàng vàng rộng thùng thình của bà tuột xuống.

Vị ẩn sĩ nhìn thấy cảnh tượng bất ngờ này và cảm thấy một ham muốn mạnh mẽ, bất thiện dâng lên trong lòng, như một con rắn nguy hiểm chui ra khỏi giỏ. Sự ngây ngất và bình tĩnh của ông ngay lập tức biến mất. Ông bị ham muốn làm cho què quặt, như một con chim gãy cánh.

Ông bối rối đến nỗi không thể ngồi xuống ăn như thường lệ, mặc dù hoàng hậu đã nài nỉ ông. Hoàng hậu phải đổ hết thức ăn vào bát khất thực của ông.

Ông không thể bay trở lại qua cửa sổ như thường lệ. Thay vào đó, ông bước xuống cầu thang và chậm rãi trở về khu rừng của mình.

Khi đến túp lều, ông không thể ăn được. Ông đặt thức ăn xuống, thì thầm: "Người phụ nữ này thật tuyệt vời! Đôi tay, đôi chân thật tuyệt vời! Vòng eo, cặp đùi thật tuyệt vời!" Ông nằm xuống, nóng bừng vì ham muốn, và không nhúc nhích trong bảy ngày. Thức ăn hỏng và ruồi bu đầy.

Cuối cùng, nhà vua trở về sau khi dẹp yên cuộc nổi loạn. Ngài đi thẳng đến khu rừng để gặp vị ẩn sĩ. Ngài nhận thấy xung quanh túp lều bừa bộn và lo lắng vị ẩn sĩ đã đi mất. Ngài đẩy cửa ra và thấy vị ẩn sĩ nằm đó.

"Chắc ông ấy bị bệnh rồi," nhà vua nghĩ. Ngài cho người đổ thức ăn hỏng đi, dọn dẹp túp lều và hỏi: "Thưa bệ hạ, có chuyện gì vậy?"

"Thưa bệ hạ," vị ẩn sĩ đáp, "Tôi bị thương!"

Nhà vua nghĩ: "Kẻ thù của ta chắc hẳn đã làm ông ấy bị thương!" Ngài nhìn khắp người vị ẩn sĩ để tìm vết thương, nhưng không thấy. "Vết thương ở đâu?" ngài hỏi.

"Không ai làm hại ta cả," vị ẩn sĩ đáp. "Ta đã tự làm tổn thương trái tim mình."

Ngài ngồi dậy và đọc thơ cho nhà vua nghe, nói rằng không có mũi tên nào bắn trúng ngài, nhưng trái tim của ngài, vốn trong sạch và tinh khiết, đã dại dột tự làm mình bị thương bởi dục vọng. Ngài đang bùng cháy bên trong.

Sau khi giải thích sự thất bại của mình với nhà vua, vị ẩn sĩ bảo nhà vua rời khỏi túp lều. Còn lại một mình, vị ẩn sĩ tập trung tâm trí, kiểm soát suy nghĩ và phục hồi sức mạnh tâm linh.

Ông rời túp lều, bay lên và ngồi trên không trung, thuyết giảng cho nhà vua. Sau đó, ông nói với nhà vua rằng ông phải trở về dãy Himalaya.

"Tâu Đức Vua," ông nói, "hãy xem việc tôi sống ở đây thật đáng xấu hổ biết bao! Tôi không thể ở lại." Nhà vua cầu xin ông ở lại, nhưng vị ẩn sĩ đã bay lên không trung và bay về dãy Himalaya. Ông sống ở đó cho đến hết đời và được tái sinh lên cõi trời.

Khi Đức Phật kết thúc bài pháp này, Ngài đã tuyên thuyết Tứ Diệu Đế và xác định tiền thân. Khi bài pháp kết thúc, nhà sư si tình đã trở thành một vị thánh A la hán; một số nhà sư chứng sơ quả Nhập Lưu, một số bước vào nhị quả Nhất Lưu, và một số người bước vào quả Bất Lai. "Amanda là nhà vua, và ta là ẩn sĩ đó."

.... o ....

J251. Samkappa Jātaka -- The Story of the Monk Who Fell in Love

Summary: One monk, upon seeing a woman, becomes discontented with his monastic life. The Buddha recounts a story about a holy ascetic who was tempted and lost his powers after seeing the queen naked one day. The ascetic then withdrew from the king’s garden back to the Himalayas, where he regained his powers.

.

This is a story the Buddha told about a monk who wanted to give up his religious life.

A young rich man in a town called Savatthi decided to become a monk and follow the Buddha's teachings. But one day, while walking around town, he saw a woman dressed in bright, beautiful clothes. He instantly fell in love and became very sad and confused.

His teachers and friends noticed he was unhappy and seemed to want to go back to his old life. They said to each other, "Only the Buddha can help people who are troubled by strong desires. Let's take him to see the Buddha."

So they brought the unhappy young monk to the Buddha.

The Buddha asked the group, "Why did you bring this young man here if he didn't want to come?" They explained what happened.

Then the Buddha looked at the young monk and asked, "Is it true, as they say, that you want to quit being a monk?" The young man agreed. He told the Buddha he was miserable because of the woman he saw.

The Buddha sighed and said, "My dear monk, it has happened before that women have caused pure, holy men—men with great spiritual power—to feel desire. Why wouldn't men like you be troubled? Even the most respected people can fall into dishonor. If the wind can shake a huge mountain like Sineru, it can certainly stir up a pile of dry leaves! This kind of desire has troubled even the enlightened Buddha himself, so it will surely trouble a new monk like you."

Then, to explain his point, the Buddha told them a story from a long time ago.

Long ago, when Brahmadatta was king of Benares, there was a man born into a very wealthy family—this man was the Bodhisatta.

When his parents died, he was very sad. He looked at all their great treasure and thought, "The money is still here, but the people who collected it are gone!" This made him realize that life is short.

He gave away a lot of his money to charity, calmed his passions, and left his friends and home. He went to the Himalaya Mountains, built a small hut, and lived on the fruits and roots he found in the forest. He became a very powerful hermit, deep in happy, peaceful meditation.

One day, he thought, "I should go to the villages to get some salt and spices. Also, if good people give me food, they will gain great good karma and go to heaven."

So, he left the mountains and walked until he reached the city of Benares at sunset. He found a quiet place to sleep in the king's garden and spent the night in peaceful meditation.

The next morning, he got ready, put on his bark robes, and took his begging bowl. He walked into the city, calm and noble, looking only a short distance ahead. Everyone watched him, impressed by his peaceful look.

He walked all the way to the king's palace door.

The king was walking on his balcony and saw the hermit. He was very pleased with the hermit's appearance and thought, "If perfect peace exists, it is in this man."

The king sent a guard to bring the holy man in. The hermit said, "The king doesn't know me!" The guard went back to the king, who then called out, "Come in, sir!"

The hermit gave his bowl to the guard and went up to the king. The king greeted him, had him sit on his own royal couch, and served him the best food prepared for the king himself. After the hermit ate, the king asked him questions and was delighted by his wise answers.

"Where do you live, good sir?" the king asked.

"I live in the Himalayas, mighty king, but in the rainy season, we must find a fixed place to stay."

The king said, "Then please stay right here in my royal garden. I will give you everything you need. That way, I will gain the good karma that leads to heaven."

The hermit agreed. The king had a leaf hut built and made sure the hermit had everything he needed for his quiet life. The hermit lived there for twelve years.

One day, there was a rebellion near the border, and the king had to go fight. He told his queen that one of them needed to stay behind to look after the good hermit.

The queen promised, "I will take care of the holy hermit. Go without worrying."

So the king left. The queen then faithfully cared for the hermit.

The hermit would sometimes come to the palace to eat his meal. One day, he came at his usual time. The queen had prepared his food, bathed, and put on jewelry. She sat on a low couch, loosely covered by a clean robe, waiting for the hermit to arrive.

The hermit flew through the air, as was his custom, and arrived at the large palace window.

When the queen heard the rustle of his bark robes, she quickly stood up. Her loose, yellow robe slipped down.

The hermit saw this unexpected sight and felt a strong, evil desire rise up in him, like a dangerous snake coming out of its basket. His ecstasy and calm were instantly lost. He was crippled by desire, like a bird with a broken wing.

He was so troubled he could not sit down and eat as usual, even though the queen begged him to. The queen had to put all the food into his begging bowl.

He couldn't fly back through the window as he usually did. Instead, he walked down the stairs and slowly went back to his grove.

When he reached his hut, he couldn't eat. He set the food down, whispering, "What a woman! Lovely hands, lovely feet! What a waist, what thighs!" He lay down, burning with desire, and did not move for seven days. The food went bad and was covered with flies.

Finally, the king returned after stopping the rebellion. He went straight to the grove to see the hermit. He noticed the mess around the hut and worried the hermit was gone. He pushed open the door and found the hermit lying there.

"He must be sick," the king thought. He had the bad food thrown away, cleaned up the hut, and asked, "What is the matter, Sir?"

"Sire," the hermit replied, "I am wounded!"

The king thought, "My enemies must have hurt him!" He looked all over the hermit for a wound, but found none. "Where is the wound?" he asked.

"No one has hurt me," the hermit said. "I have wounded my own heart."

He sat up and spoke to the king in verses, saying that no arrow had been shot at him, but his own heart, once clean and pure, had foolishly wounded itself with desire. He was burning up inside.

After explaining his failure to the king, the hermit made the king leave the hut. Alone, the hermit focused his mind, got control of his thoughts, and recovered his spiritual power.

He left the hut and sat in the air, preaching to the king. Then he told the king he had to go back to the Himalayas.

"O King," he said, "see how shameful it was for me to live here! I can't stay." The king begged him to remain, but the hermit flew up into the air and left for the Himalayas. He lived there for the rest of his life and was reborn into a heavenly world.

When the Buddha had concluded this discourse, he proclaimed the Truths and identified the Birth. At the conclusion of the Truths, the backsliding brother became a saint; some entered the First Path, some the Second, and some the Third. “Amanda was the king, and I was the hermit.”

.... o ....

J252. Tila-Mutthi Jātaka -- Câu chuyện về vị sư dễ nổi giận

Tóm tắt: Có một vị sư luôn nổi giận, dù chỉ là một sự khó chịu nhỏ nhất. Đức Phật kể một câu chuyện xưa về một đệ tử thề sẽ trả thù thầy mình vì đã khiển trách mình, nhưng khi thời điểm đến, anh ta lại được thuyết phục và tin rằng bị thầy phạt là vì lợi ích của chính mình.

.

Đức Phật kể câu chuyện này tại Kỳ Viên, về một vị sư luôn nóng giận.

Vị sư này lúc nào cũng cay cú. Chỉ cần ai nói với ông một điều nhỏ nhặt, ông sẽ nổi giận vô cùng và nói năng thô lỗ, thể hiện sự phẫn nộ và căm ghét.

Các vị sư khác đang bàn tán về ông trong hội trường. "Bạn của chúng ta thật là cay cú! Ông ta nổi cơn thịnh nộ như muối ném vào lửa. Ông ta đã gia nhập tôn giáo hòa bình này, nhưng vẫn không thể kiềm chế được cơn nóng giận của mình."

Đức Phật nghe thấy những gì họ nói. Ngài sai một vị sư đến đưa vị sư đang nóng giận đến gặp Ngài.

"Có thật là ông nóng nảy và giận dữ như người ta nói không?" Đức Phật hỏi.

Người đàn ông thừa nhận điều đó là sự thật.

Đức Phật nói: "Đây không phải lần đầu tiên người đàn ông này nổi giận như vậy. Kiếp trước ông ta cũng vậy." Sau đó, Đức Phật kể cho họ nghe một câu chuyện cổ.

Ngày xửa ngày xưa, tại thành Benares, có một vị vua tên là Brahmadatta. Nhà vua có một hoàng tử, cũng tên là Brahmadatta.

Thời đó, các vị vua thường gửi con trai đi học xa. Họ làm vậy để các hoàng tử học được sự khiêm nhường, cách ứng phó với những khó khăn như nóng lạnh, và cách vận hành của thế gian.

Vì vậy, nhà vua gọi con trai mười sáu tuổi của mình đến, đưa cho cậu đôi dép đơn giản, một chiếc ô dù che nắng bằng lá cây và một ngàn đồng tiền. Ngài bảo cậu: "Con trai, hãy đến thành Takkasila và học ở đó."

Hoàng tử từ biệt cha mẹ và lên đường cho đến khi đến Takkasila. Chàng tìm thấy nhà của vị thầy nổi tiếng.

Khi hoàng tử đến, vị thầy đang đi bộ bên ngoài. Hoàng tử tỏ lòng kính trọng: chàng cởi giày và đóng ô dù che nắng. Vị thầy nhìn thấy chàng trai trẻ mệt mỏi và chào đón chàng.

Sau khi nghỉ ngơi và ăn uống, hoàng tử cung kính đứng cạnh vị thầy.

"Con từ đâu đến?" vị thầy hỏi.

"Benares."

"Con là con của ai?"

"Ta là con của vua Benares."

"Sao ngươi lại đến đây?"

"Ta đến để học," hoàng tử đáp.

Thầy giáo hỏi chàng có mang theo học phí hay định đi học thêm. Hoàng tử đưa ra một ngàn đồng tiền.

Học trò đóng học phí được đối xử như người nhà của thầy giáo và được dạy dỗ mọi thứ. Thế là, vị thầy giáo vĩ đại bắt đầu dạy dỗ hoàng tử trẻ.

Một hôm, hoàng tử cùng thầy giáo đi tắm. Họ đi ngang qua một bà lão đang ngồi ngoài trời, trông chừng những hạt giống trắng bà đã phơi khô dưới nắng.

Hoàng tử trẻ đói bụng. Chàng vội vàng bốc một nắm hạt giống và ăn. Bà lão nhìn thấy chàng nhưng nghĩ: "Chắc thằng bé đói lắm," nên không nói gì.

Ngày hôm sau, hoàng tử lại làm điều tương tự. Người phụ nữ im lặng. Ngày thứ ba, chàng lại ăn cắp một nắm nữa.

Lần này, bà lão kêu lên: "Đại sư cho học trò ăn cắp của ta! Cậu kia sẽ ăn sạch nhà cửa của ta!" Bà giơ tay lên và khóc.

Người thầy quay lại hỏi: "Mẹ ơi, có chuyện gì vậy?"

Bà giải thích rằng học trò của ông đã ăn cắp và ăn hạt của mình suốt ba ngày.

"Mẹ đừng lo, con sẽ trả cho mẹ," người thầy nói.

"Ôi, con không cần tiền, thưa thầy. Chỉ cần dạy học trò của thầy đừng làm thế nữa là được!"

Vì vậy, người thầy sai hai học trò khác giữ hoàng tử lại. Sau đó, ông dùng gậy tre đánh vào lưng hoàng tử ba cái và cảnh cáo chàng không bao giờ được ăn cắp nữa.

Hoàng tử nổi giận với người thầy của mình. Mắt chàng đỏ hoe, chàng nhìn chằm chằm vào người thầy từ đầu đến chân. Người thầy thấy được cơn thịnh nộ tột độ của hoàng tử.

Hoàng tử đã hoàn thành việc học, nhưng chàng vẫn giấu kín nỗi đau và sự oán hận trong lòng, dự định một ngày nào đó sẽ giết chết vị thầy.

Đến lúc phải ra đi, hoàng tử đã nói chuyện tử tế với vị thầy. "Khi nào ta lên ngôi vua Benares, ta sẽ cho người đến đón thầy. Xin thầy hãy hứa sẽ đến," chàng nói. Vị thầy hứa.

Hoàng tử trở về nhà. Thấy chàng học hành uyên bác, vua cha đã lập chàng làm vua khi chàng còn sống.

Khi hoàng tử lên ngôi, chàng nhớ lại mối hận thù của mình. Cơn giận bùng lên. "Ta phải giết chết người đàn ông đó!" chàng nghĩ. Chàng sai sứ giả đến đón vị thầy cũ.

Vị thầy nghĩ: "Hắn ta còn quá trẻ và đang tức giận; ta không thể làm hắn nguôi giận." Vì vậy, vị thầy không đi.

Sau này, khi hoàng tử đã làm vua được nhiều năm, vị thầy nghĩ: "Giờ ta có thể làm hắn nguôi giận." Ngài đi đến Benares và đứng trước cửa nhà vua.

Nhà vua mừng rỡ khi nghe tin thầy mình đã đến và cho gọi vị sư phụ vào. Nhưng ngay khi nhìn thấy thầy, cơn giận cũ lại nổi lên, mắt đỏ ngầu.

Ông ra hiệu cho quân lính và hét lên giận dữ: "Chỗ thầy ta đánh vẫn còn đau! Hôm nay thầy ta đến đây để chết!" Rồi nhà vua đe dọa thầy mình:

"Ta nhớ ngày xưa, ngày xưa, khi ngươi đánh ta bằng gậy chỉ vì vài hạt giống tội nghiệp! Ngươi yêu cái chết đến mức dám đến đây sau khi đánh ta sao?"

Nghe vậy, vị thầy bình tĩnh đáp: "Người trí biết rằng khi một người xuất thân tốt dùng đòn đánh để ngăn chặn một hành động xấu, đó là sự dạy dỗ đúng đắn, chứ không phải là sự giận dữ. Đại vương, ngài phải hiểu điều này. Nếu ta không dạy cho ngài bài học đó, ngài sẽ tiếp tục ăn cắp những thứ nhỏ nhặt như bánh kẹo và trái cây. Điều đó sẽ dẫn đến những tội ác nghiêm trọng như cướp bóc và giết người. Cuối cùng, ngài sẽ bị bắt và bị xử tử như một tên tội phạm."

Vị thầy nói tiếp: "Làm sao bệ hạ có thể đạt được vương quốc vĩ đại và tất cả sự huy hoàng này? Chẳng phải nhờ ta đã dạy dỗ ngài nên ngài mới đạt được sự vĩ đại này sao?"

Khi các cận thần của nhà vua nghe vậy, tất cả đều đồng thanh: "Thưa bệ hạ, tất cả quyền lực của bệ hạ thực sự thuộc về thầy của bệ hạ!"

Nhà vua ngay lập tức nhận ra vị thầy của mình tốt bụng và thông thái đến mức nào. Ngài dâng vương quốc cho vị thầy, nhưng vị thầy từ chối, nói rằng ông không muốn.

Nhà vua cho mời gia đình vị thầy đến và phong vị thầy làm Đạo sĩ Hoàng gia. Ngài đối xử với vị thầy như một người cha và nghe theo lời khuyên của vị thầy. Nhà vua đã làm nhiều việc thiện và lên thiên đàng sau khi chết.

Khi Đức Phật kết thúc bài pháp, Ngài đã thuyết giảng Chân Lý. Khi kết thúc bài giảng Chân Lý này, vị sư ưa nổi giận đã đạt được tam quả Bất Lai, và nhiều vị sư khác đã bước vào sơ quả Nhập Lưu, vài nhị quả Nhất Lưu, hoặc tam quả Bất Lai. "Vào thời điểm đó, vị sư ưa nổi giận này là vua; nhưng vị Thầy chính là ta."

.... o ....

J252. Tila-Mutthi Jātaka -- The Story of the Angry Monk

Summary: One monk was always getting angry, even at the slightest annoyance. The Buddha told a story from the past about a student who vowed vengeance on his teacher for reprimanding him, but when the time came, he was persuaded that it had been for his own good.

.

The Buddha told this story in a place called Jetavana, about a monk who was full of anger.

This monk was always bitter. If someone said even a small thing to him, he would get extremely angry and speak rudely, showing his rage and hatred.

The other monks were discussing him in the meeting hall. "Our friend is so angry and bitter! He snaps and bursts with rage like salt tossed into a fire. He joined this peaceful religion, but he still can't control his temper."

The Buddha heard what they were saying. He sent a monk to bring the angry monk to him.

"Is it true that you are as passionate and angry as they say?" the Buddha asked.

The man admitted that it was true.

The Buddha then said, "This is not the first time this man has been so angry. He was just the same in a past life." Then, the Buddha told them an old story.

A long time ago, in the city of Benares, there was a king named Brahmadatta. The king had a son, also named Prince Brahmadatta.

In those days, kings often sent their sons far away to study. They did this so the princes would learn humility, how to handle difficulties like heat and cold, and how the world works.

So, the king called his sixteen-year-old son, gave him simple sandals, a leaf sunshade, and a thousand pieces of money. He told him, "My son, go to the city of Takkasila and study there."

The prince said goodbye to his parents and traveled until he reached Takkasila. He found the home of the famous teacher.

When the prince arrived, the teacher was walking outside. The prince showed respect: he took off his shoes and closed his sunshade. The teacher saw the tired young man and welcomed him.

After resting and eating, the prince respectfully stood by the teacher.

"Where are you from?" the teacher asked.

"Benares."

"Whose son are you?"

"I am the son of the King of Benares."

"Why are you here?"

"I've come to learn," the prince replied.

The teacher asked if he had brought a fee or if he planned to work for his education. The prince showed the thousand pieces of money.

Students who pay a fee are treated like the teacher's own family and are taught everything. So, the great teacher began to teach the young prince.

One day, the prince went with his teacher to bathe. They passed an old woman sitting outside, watching over some white seeds she had dried in the sun.

The young prince was hungry. He quickly grabbed a handful of the seeds and ate them. The old woman saw him but thought, "The boy must be hungry," and didn't say anything.

The next day, the prince did the same thing. The woman kept quiet. On the third day, he stole another handful.

This time, the old woman cried out, "The great Teacher is letting his students rob me! He will eat me out of house and home!" She raised her arms and wailed.

The teacher turned back and asked, "What is it, mother?"

She explained that his pupil had stolen and eaten her seeds for three days.

"Don't worry, mother, I will make sure you are paid," the teacher said.

"Oh, I don't want money, Master. Just teach your pupil not to do it again!"

So, the teacher had two other students hold the prince. He then struck the prince three times on the back with a bamboo stick and warned him never to steal again.

The prince was furious at his teacher. His eyes turned red, and he glared at the teacher from head to toe. The teacher saw the prince's extreme anger.

The prince finished his studies, but he hid the injury and grudge in his heart, planning to murder the teacher one day.

When it was time to leave, the prince spoke nicely to the teacher. "When I become king of Benares, I will send for you. Please promise to come," he said. The teacher promised.

The prince returned home. His father, seeing how much he had learned, made him king while he was still alive.

Once the prince became king, he remembered his grudge. His anger flared up. "I must kill that man!" he thought. He sent a messenger to bring his old teacher.

The teacher thought, "He's too young and angry now; I can't calm him." So he didn't go.

Later, when the prince had been king for many years, the teacher thought, "Now I can calm him." He traveled to Benares and stood at the king's door.

The king was happy to hear his teacher had arrived and had the priest brought in. But the moment he saw the teacher, the old anger rose up, and his eyes grew red.

He motioned to his men and angrily shouted, "That place where my teacher hit me still hurts! He has come here to die today!" The king then threatened his teacher, saying:

"I remember that day, long ago, when you beat me with a stick for a few poor seeds! Are you in love with death to dare come here after beating me?"

Hearing this, the teacher calmly replied:

"The wise know that when a well-born person uses a strike to stop a bad deed, that is proper teaching, not anger. Great King, you must understand this. If I hadn't taught you that lesson, you would have gone on stealing small things like cakes and fruit. That would have led to serious crimes like robbery and murder. Eventually, you would have been caught and executed as a criminal."

The teacher went on: "How could you have gained this great kingdom and all this splendor? Is it not because I disciplined you that you were able to achieve this greatness?"

When the king's courtiers heard this, they all agreed, "My lord, all your power really belongs to your teacher!"

The king immediately realized how good and wise his teacher was. He offered the teacher the kingdom, but the teacher refused, saying he didn't want it.

The king sent for the teacher's family and made the teacher his Royal Priest. He treated him like a father and followed his advice. The king performed many good deeds and ascended to heaven after his death.

When the Buddha had concluded this discourse, he declared the Truths. At the conclusion of these Truths, the passionate brother attained the Fruit of the Third Path, and many others entered the First, Second, or Third Path. “At that time, the passionate brother was the king; but the Teacher was I myself.”

.... o ....

J253. Mani-Kantha Jātaka -- Câu chuyện về các nhà sư nài xin quá nhiều

Tóm tắt: Các nhà sư đi khắp nơi cầu xin mọi người cung cấp nhân công và vật liệu cho những túp lều họ đang xây dựng. Đức Phật khiển trách họ và kể một câu chuyện minh họa rằng ngay cả loài rồng Nagas cũng không thích bị nài nỉ. Ngài kể câu chuyện về một vị tu sĩ khổ hạnh đã cầu xin người bạn của mình, viên ngọc của rồng, nhưng bị rồng bỏ rơi.

.

Đức Phật kể câu chuyện này gần một thị trấn tên là Āḷavī để dạy một số vị tu sĩ một bài học về việc nài xin quá nhiều.

Một số nhà sư ở Āḷavī đang cố gắng xây nhà mới cho mình. Họ liên tục xin vật liệu xây dựng từ mọi người. Họ cứ cằn nhằn người khác, nói những câu như: "Hãy cho chúng tôi gỗ đi!" hoặc "Hãy cho chúng tôi ai đó giúp việc đi!"

Người dân thị trấn trở nên rất khó chịu vì việc nài xin liên tục này. Họ khó chịu đến mức cứ mỗi lần nhìn thấy các nhà sư này đến là họ lại sợ hãi và bỏ chạy.

Một ngày nọ, vị tỳ kheo đáng kính Mahākassapa đến Āḷavī để khất thực. Giống như với các nhà sư khác, ngay khi mọi người nhìn thấy ông, họ đã bỏ chạy.

Sau khi ăn xong, Mahākassapa tập hợp các Tỳ-kheo lại. "Āḷavī từng là một nơi tốt để kiếm thức ăn," ông nói. Tại sao bây giờ lại tệ đến vậy?

Các nhà sư địa phương nói với ngài rằng đó là vì mọi người đều mệt mỏi vì bị làm phiền để giúp xây nhà.

Mahākassapa đến gặp Đức Phật và kể cho Ngài nghe những gì đã xảy ra. Đức Phật triệu tập các Tỳ kheo đến một cuộc họp.

"Tôi nghe nói quý vị đang xây nhà và làm phiền mọi người để xin giúp đỡ. Điều này có đúng không?" Đức Phật hỏi. Họ thừa nhận là vậy.

Đức Phật rầy họ và nói: "Này các Tỳ-kheo, ngay cả ở cõi rồng rắn, nơi đầy những bảo vật quý giá, loại xin ăn liên tục này cũng bị loài rồng rắn ghét bỏ. Hãy tưởng tượng con người còn ghét nó đến mức nào! Đối với họ, việc bỏ ra một đồng xu cũng giống như cố gắng vắt nước từ đá ra vậy!"

Để làm rõ ý của mình, Đức Phật đã kể một câu chuyện từ quá khứ.

Cách đây rất lâu, tại thành phố Benares, có hai anh em là con của một người giàu có. Khi cha mẹ họ qua đời, hai anh em buồn đến mức từ bỏ mọi thứ để trở thành ẩn sĩ. Họ dựng những túp lều lá nhỏ bên sông Hằng – người anh cả (Bồ Tát) sống ở thượng nguồn, còn người em sống ở hạ nguồn.

Một ngày nọ, một vị Vua Rồng hùng mạnh tên là Maṇikaṇṭha (có nghĩa là "Cổ Họng Ngọc") rời nhà. Anh ta thay đổi hình dạng để trông giống một người đàn ông và đi dọc theo con sông cho đến khi đến túp lều của người em út.

Họ trở thành những người bạn tuyệt vời, nói chuyện và trò chuyện hàng giờ. Khi Vua Rồng rời đi, vì yêu ẩn sĩ quá nhiều, ông sẽ biến trở lại thành một con rắn khổng lồ. Nó sẽ quấn những vòng xoắn của mình quanh ẩn sĩ và đội chiếc mui khổng lồ lên đầu người đàn ông, như một cái ôm rất chặt.

Vì tình cảm kỳ lạ và đáng sợ này, ẩn sĩ trẻ trở nên gầy gò, trông ốm yếu và rất vàng vọt. Các tĩnh mạch nổi rõ trên da anh ta vì sợ hãi.

Một ngày nọ, người em trai đến thăm người anh.

"Em ơi, sao em gầy và nhợt nhạt thế? Sao trông vàng vọt và không khỏe mạnh thế?" người lớn tuổi hỏi.

Người em trai kể cho anh nghe về Vua Rồng đầy tình cảm nhưng cũng đáng sợ.

Anh cả hỏi: "Em có muốn y tiếp tục đến không?"

"Không, em không muốn," người trẻ hơn nói.

"Vị Vua Rồng đặc biệt mang gì trên người?"

"Một viên ngọc quý!"

"Tốt," người lớn tuổi nói. "Lần sau y đến, trước khi y kịp ngồi xuống, hãy hỏi y về viên ngọc đó. Y sẽ đi mà không ôm em. Ngày hôm sau, hãy hỏi y lại ngay ở cửa nhà em. Ngày thứ ba, hãy hỏi y ngay khi y vừa ra khỏi sông. Y sẽ không bao giờ đến thăm em nữa."

Người em hứa và về nhà.

Ngày hôm sau, khi Vua Rồng đến, ẩn sĩ lập tức hét lên: "Hãy đưa viên ngọc quý của ngươi cho ta!" Vua Rồng nhanh chóng bỏ chạy mà không ngồi xuống.

Ngày hôm sau, ẩn sĩ đứng trước cửa và hét lớn: "Hôm qua ông không cho tôi! Ngươi phải đưa nó cho tôi hôm nay!" Vua Rồng nhanh chóng biến mất.

Vào ngày thứ ba, ẩn sĩ hét lên khi Vua Rồng đang trồi lên khỏi mặt nước: "Đây là ngày thứ ba ta hỏi rồi! Đưa cho ta viên ngọc đó!"

Vua Rồng dừng lại trong nước và từ chối, nói: "Viên ngọc này giúp tôi có được rất nhiều đồ ăn và thức uống tuyệt vời. Tôi sẽ không đưa cho bạn đâu—bạn đòi hỏi quá nhiều, và tôi sẽ không quay lại túp lều của bạn nữa. Bạn làm tôi sợ với những yêu cầu của bạn! Tôi sẽ không bao giờ đến thăm bạn nữa!"

Nói xong, Vua Rồng lao xuống nước và bơi về nhà, không bao giờ trở lại.

Bây giờ mà ẩn sĩ không bao giờ gặp "vị Vua Rồng đáng yêu" của mình, ông càng gầy và vàng vọt hơn trước!

Anh cả đến thăm và thấy em trông tệ hơn.

"Làm sao có thể như vậy được? Em còn tệ hơn bao giờ hết!" anh nói.

Em trai anh buồn bã trả lời: "Vì em không còn gặp Vua Rồng nữa."

Người anh cả nhận ra ẩn sĩ buồn vì mất bạn, dù tình bạn đó có đáng sợ đến đâu. Ông cho người em trai một lời khuyên cuối cùng:

"Không nên cầu xin hoặc khao khát những gì bạn bè trân trọng. Hỏi quá nhiều khiến người ta không thích. Vua Rồng, người có viên ngọc mà ẩn sĩ đã cầu xin, đã bỏ đi và không bao giờ được nhìn thấy nữa."

Anh cả an ủi em và trở về túp lều của mình. Sau đó, cả hai anh em tiếp tục tu hành và cuối cùng được tái sinh ở cõi trời cao.

Đức Phật kể xong câu chuyện: "Vậy nên, hỡi các Tỳ-kheo, ngay cả trong thế giới của loài Rồng, nơi có rất nhiều ngọc ngà châu báu, việc nài xin cũng bị loài rồng rắn ghét bỏ. Nhân loại còn ghét hơn nữa!"

Đức Phật sau đó tiết lộ ai là ai trong câu chuyện: người em trai hay xin quá mức là Ānanda, còn người anh trai khôn ngoan là chính Đức Phật.

.... o ....

J253. Mani-Kantha Jātaka -- The Story of the Monks Who Begged Too Much

Summary: The monks go around imploring people to provide them with workers and materials for the huts they are constructing. The Buddha reproves them and tells a story illustrating how even the Nāgas dislike being begged from. He recounts the tale of an ascetic who begged for his friend, the Nāga’s jewel, only to be abandoned by him.

.

The Buddha told this story near a town called Āḷavī to teach some monks a lesson about asking for too much.

Some monks in Āḷavī were trying to build new houses for themselves. They constantly begged everyone for building materials. They kept nagging people, saying things like, "Give us wood!" or "Give us someone to help with the work!"

The people of the town became very annoyed by this constant begging. They were so irritated that whenever they saw these monks coming, they would get scared and run away.

One day, the respected monk Mahākassapa visited Āḷavī to collect his food. Just like with the other monks, as soon as people saw him, they ran away.

After he had eaten, Mahākassapa called the monks together. "Āḷavī used to be a good place to collect food," he said. "Why is it so bad now?"

The local monks told him it was because everyone was tired of being pestered for help with house building.

Mahākassapa went to the Buddha and told him what happened. The Buddha called the monks to a meeting.

"I hear you are building houses and bothering everyone for help. Is this true?" the Buddha asked. They admitted it was.

The Buddha scolded them and said, "Monks, even in the serpent world, which is full of precious jewels, this kind of constant begging is hated by the snakes. Imagine how much more humans dislike it! For them, giving up a single coin is like trying to squeeze water from a stone!"

To make his point, the Buddha told a story from the past.

A long time ago, in the city of Benares, there were two brothers who were the sons of a rich man. When their parents died, the brothers were so sad that they gave up everything to become hermits. They built small leaf huts by the Ganges River—the elder brother (the Bodhisatta) lived upriver, and the younger one lived downriver.

One day, a powerful Serpent King named Maṇikaṇṭha (which means "Jewel-throat") left his home. He changed his shape to look like a man and walked along the river until he reached the younger brother's hut.

They became great friends, talking and chatting for hours. When the Serpent King left, because he loved the hermit so much, he would change back into a giant snake. He would wrap his coils around the hermit and put his huge hood on the man's head, like a very close hug.

Because of this strange, scary affection, the young hermit became thin, sick-looking, and very yellow. The veins stood out on his skin from fear.

One day, the younger brother visited the elder.

"Brother, why are you so thin and pale? Why do you look so yellow and unhealthy?" the elder asked.

The younger brother told him about the affectionate but terrifying Serpent King.

The elder brother asked, "Do you want him to keep visiting?"

"No, I don't," the younger one said.

"What is the special thing the Serpent King wears?"

"A precious jewel!"

"Good," the elder said. "The next time he comes, before he even sits down, ask him for that jewel. He will leave without hugging you. The day after, ask him again at your door. The third day, ask him just as he comes out of the river. He will never visit you again."

The younger brother promised and went home.

The next day, when the Serpent King arrived, the hermit immediately shouted, "Give me your beautiful jewel!" The Serpent King quickly ran away without sitting down.

The following day, the hermit stood at his door and yelled, "You wouldn't give it to me yesterday! You must give it to me today!" The Serpent King quickly slipped away.

On the third day, the hermit shouted as the Serpent King was emerging from the water, "This is the third day I've asked! Give me that jewel!"

The Serpent King stopped in the water and refused, saying:

"This jewel helps me get lots of great food and drink. I won't give it to you—you ask for too much, and I won't come back to your hut. You scare me with your demands! I will never visit you again!"

With that, the Serpent King plunged underwater and swam back to his home, never returning.

Now that the hermit never saw his "lovely" Serpent King, he became even thinner and yellower than before!

The elder brother came to visit and found him looking worse.

"How is this possible? You're worse than ever!" he said.

His brother sadly replied, "It's because I never see the King of the Serpents anymore."

The elder brother realized the hermit was sad to lose his friend, even if the friendship was scary. He gave the younger brother one last piece of advice:

"You shouldn't beg or desire what a friend holds dear. Too much asking makes a person disliked. The Serpent, whose jewel the hermit begged for, went away and was never seen again."

The elder brother comforted him and returned to his own hut. After that, both brothers continued their spiritual practice and were eventually reborn in a high heaven.

The Buddha finished the story: "So, monks, even in the world of the Nāgas, where there are plenty of precious stones, begging is disliked by the serpents. How much more it is disliked by men!"

The Buddha then revealed who everyone in the story was: the younger brother who begged too much was his friend Ānanda, and the wise elder brother was the Buddha himself.

.... o ....

J254. Kundaka-Kucchi-Sindhava Jātaka -- Lòng tốt của Trưởng lão Xá Lợi Phất

Tóm tắt: Một bà lão nghèo khó có cơ hội mời Trưởng lão Xá Lợi Phất đến dùng cơm. Dân chúng giàu có trong thành phố đóng góp của cải để cụ bà có đủ tiền cúng dường. Đức Phật kể lại một câu chuyện xưa về một người phụ nữ nuôi một chú ngựa con với tình thương và lòng nhân ái vô bờ bến, và chú ngựa con ấy lớn lên trở thành con ngựa đẹp nhất trong bộ sưu tập của nhà vua.

.

Một mùa mưa nọ, Đức Phật ở lại thành Xá Vệ. Sau những cơn mưa, ngài lên đường đi khất thực. Khi ngài trở về, mọi người đều vui mừng và muốn chào đón ngài. Họ chuẩn bị thức ăn và vật dụng cúng dường cho Đức Phật và các đệ tử của Ngài. Một thư ký đã giúp sắp xếp vị sư nào sẽ đến nhà nào.

Có một bà lão nghèo khổ đã chuẩn bị chỉ một bữa ăn nhỏ. Bà cụ đến sớm vào buổi sáng và hỏi nhân viên bán hàng: "Xin vui lòng gửi một nhà sư đến nhà tôi." Người thư ký trả lời: "Tất cả các vị tăng đều đã được phân công, trừ Trưởng lão Xá Lợi Phất. Ngài vẫn còn ở trong tu viện. Cụ bà có thể mời ngài dùng bữa."

Cụ bà rất vui mừng. Cụ bà đợi ở cổng Jetavana cho đến khi Xá Lợi Phất đi ra. Cụ bà chào đón ngài một cách nồng nhiệt, nhận bát khất thực của ngài và dẫn ngài về ngôi nhà khiêm tốn của mình. Cụ bà mời ngài ngồi và phục vụ ngài món ăn cụ bà đã chuẩn bị với tất cả tình yêu thương.

Chẳng bao lâu, tin đồn lan truyền rằng Trưởng lão Xá Lợi Phất đang ngồi ở cửa nhà một phụ nữ nghèo. Ngay cả vua Pasenadi cũng nghe nói về điều đó. Vua gửi cho bà thức ăn ngon, một chiếc áo choàng đẹp và một túi đựng một nghìn đồng xu, nói: "Hãy để người phụ nữ này dùng những món quà này để vinh danh Trưởng lão." Những người khác noi gương nhà vua—các gia đình giàu có, thương nhân và những người theo đạo bình thường đã gửi tặng tiền bạc và thực phẩm. Đến cuối ngày, bà lão đã nhận được gần một trăm nghìn đồng xu.

Sariputta ăn thức ăn của mình với lòng biết ơn. Ngài nói chuyện tử tế với cụ bà, và những lời nói của ngài đã chạm đến trái tim cụ bà. Cụ bà đã trở thành một người theo Phật pháp. Sau đó, ngài trở về tu viện.

Sau đó, tại Đại sảnh Chân lý, các nhà sư đã nói về lòng tốt của Sariputta. "Ngài đã nhận thức ăn từ một người phụ nữ nghèo và mang lại phước lành lớn cho bà ấy," họ nói.

Đức Phật cùng họ tham gia và nói: "Đây không phải là lần đầu tiên Xá Lợi Phất giúp đỡ người phụ nữ này. Từ lâu trước đây, ông ấy đã làm điều tương tự." Và Đức Phật đã kể một câu chuyện cổ xưa.

Ngày xưa, ở thành phố Benares, một người buôn ngựa đã đi cùng với năm trăm con ngựa. Anh ở lại nhà của một bà lão mà gia đình từng giàu có nhưng đã sa vào cảnh nghèo khó. Ngày anh đến, một trong những con ngựa cái của anh đã sinh một con ngựa con. Sau vài ngày, anh ta chuẩn bị rời đi và người phụ nữ yêu cầu thanh toán.

Anh ấy nói, "Con sẽ trả tiền cho mẹ."

Cụ bà trả lời: "Thay vì tiền, hãy cho tôi con ngựa con."

Người bán đồng ý. Người phụ nữ yêu con ngựa con như con ruột của mình. Cô cho ngựa ăn cơm, cháo và cỏ, và chăm sóc ngựa một cách dịu dàng.

Sau đó, một người buôn ngựa khác—Bồ Tát—đến với năm trăm con ngựa của mình và ở lại nhà cụ bà. Nhưng ngựa của ngài từ chối vào sân. Anh ấy hỏi, "Ở đây có con ngựa nào khác không?"

"Vâng," người phụ nữ nói. "Một chú ngựa con tôi chăm sóc như con trai."

Khi ngựa con từ bãi chăn trở về, Bồ Tát nhìn thấy nó và nghĩ: "Đây không phải là một con ngựa bình thường. Ngựa này đặc biệt." Ngay khi ngựa con vào sân, tất cả những con ngựa khác đều đi theo.

Bồ Tát ở lại vài ngày, sau đó hỏi: "Mẹ ơi, con có thể mua con ngựa con của mẹ được không?"

Cụ bà nói, "Ngựa này như con tôi vậy. Tôi không thể bán anh ta."

Anh hứa sẽ chăm sóc chú ngựa con với tình yêu thương lớn nhất – cho nó ăn những thức ăn tốt nhất, cho nó một tấm thảm mềm để đứng và che nắng cho nó. Người phụ nữ đồng ý. Bồ Tát đã trả một cái giá hậu hĩnh—sáu túi vàng—và mặc cho người phụ nữ những bộ quần áo đẹp. Chú ngựa con nhìn bà với đôi mắt đẫm lệ. Bà xoa lưng ngựa và nói: "Ta đã nhận được phần thưởng của anh rồi. Đi đi, con trai của ta." Và chú ngựa con đã rời đi cùng chủ mới của mình.

Ngày hôm sau, Bồ Tát thử con ngựa non bằng cách cho nó thức ăn đơn giản. Chú ngựa con không chịu. Bồ Tát hỏi: "Sao không ăn cái này đi? Trước đây bạn từng ăn cháo gạo và cỏ."

Chú ngựa con đáp lại: "Khi người ta không biết giá trị của bạn, thức ăn đơn giản là đủ. Nhưng bây giờ bạn biết tôi là một con ngựa quý tộc rồi. Tôi không thể ăn cái này."

Bồ Tát mỉm cười và cho anh ta thức ăn ngon.

Sau đó, ông mang con ngựa non đến sân của nhà vua. Anh đặt con ngựa non dưới một mái vòm tuyệt đẹp, cách xa những con ngựa khác. Vua hỏi: "Tại sao con ngựa này lại được giữ riêng?"

"Ngựa ấy là đặc biệt," Bồ Tát nói. "Nếu không tách riêng, ngựa này sẽ dẫn những ngựa khác đi."

Vua yêu cầu xem kỹ năng của con ngựa. Bồ Tát cưỡi ngựa, và ngựa chạy nhanh đến mức không ai có thể nhìn thấy ngựa – chỉ có một chiếc lá đỏ buộc bên hông ngựa là có thể nhìn thấy. Ngựa này chạy qua nước mà không bị ướt, và chạy trên lá sen mà không làm chúng chìm.

Bồ Tát sau đó giơ tay ra, và con ngựa đứng trên lòng bàn tay Ngài với cả bốn chân khép chặt vào nhau. Ông nói: "Thưa bệ hạ, ngay cả cả đại dương cũng không đủ không gian cho con ngựa này thể hiện hết sức mạnh của nó."

Nhà vua kinh ngạc. Vua đã trao cho Bồ Tát một nửa vương quốc của mình và chọn con ngựa làm ngựa chiến hoàng gia. Con ngựa được đối đãi như hoàng gia, với một căn phòng đẹp đẽ, dầu thơm và thức ăn ngon nhất. Sau khi ngựa đến, nhà vua cai trị toàn bộ Ấn Độ. Ông đã làm theo lời khuyên của Bồ Tát, bố thí rộng rãi và được định sẵn sẽ lên thiên đường.

Khi Đức Phật kết thúc bài thuyết pháp này, Ngài đã tuyên bố Chân lý và chỉ ra câu chuyện Jātaka. Khi kết thúc các Chân lý, nhiều người đã bước vào sơ quả Nhập Lưu, nhị quả Nhất Lưu hoặc tam quả Bất Lai. "Lúc đó, bà lão vẫn như vậy; Xá Lợi Phất là ngựa thuần chủng, A Nan là vua, còn người bán ngựa là ta."

.... o ....

J254. Kundaka-Kucchi-Sindhava Jātaka -- The Kindness of Elder Sariputta

Summary: An impoverished elderly woman has the opportunity to invite Elder Sāriputta for a meal. The wealthy citizens of the city contribute riches so that she has enough to offer. The Buddha recounts a story from the past about a woman who raised a foal with great love and kindness, and how that foal grew to become the finest horse in the king’s collection.

.

One rainy season, the Buddha stayed in the city of Savatthi. After the rains, he went on a journey to collect alms. When he returned, the people were happy and wanted to welcome him. They prepared food and gifts for the Buddha and his monks. A clerk helped organize which monk would go to which house.

There was one poor old woman who had prepared just one small meal. She came early in the morning and asked the clerk, “Please send a monk to my home.” The clerk replied, “All the monks have already been assigned, except for Elder Sariputta. He is still at the monastery. You may offer your meal to him.”

The woman was overjoyed. She waited at the gate of Jetavana until Sariputta came out. She greeted him warmly, took his alms bowl, and led him to her humble home. She gave him a seat and served him the food she had lovingly prepared.

Soon, word spread that Elder Sariputta was sitting at the door of a poor woman’s house. Even King Pasenadi heard about it. He sent her fine food, a beautiful robe, and a purse with a thousand coins, saying, “Let this woman use these gifts to honor the Elder.” Others followed the king’s example—rich families, merchants, and lay followers sent gifts of money and food. By the end of the day, the old woman had received nearly one hundred thousand coins.

Sariputta ate her food with gratitude. He spoke kindly to her, and his words touched her heart. She became a follower of the Dharma. Then he returned to the monastery.

Later, in the Hall of Truth, the monks spoke of Sariputta’s kindness. “He accepted food from a poor woman and brought her great blessings,” they said.

The Buddha joined them and said, “This is not the first time Sariputta has helped this woman. Long ago, he did the same.” And the Buddha told an ancient story.

Long ago, in the city of Benares, a horse trader traveled with five hundred horses. He stayed at the house of an old woman whose family had once been rich but had fallen into poverty. On the day he arrived, one of his mares gave birth to a foal. After a few days, he prepared to leave and the woman asked for payment.

He said, “I’ll pay you, mother.”

She replied, “Instead of money, give me the foal.”

The trader agreed. The woman loved the foal like her own child. She fed him rice, broth, and grass, and cared for him tenderly.

Later, another horse trader—the Bodhisatta—came with his own five hundred horses and stayed at her house. But his horses refused to enter the yard. He asked, “Is there another horse here?”

“Yes,” said the woman. “A young foal I care for like a son.”

When the foal returned from grazing, the Bodhisatta saw him and thought, “This is no ordinary horse. He is special.” As soon as the foal entered the yard, all the other horses followed.

The Bodhisatta stayed a few days, then asked, “Mother, may I buy your foal?”

She said, “He is like my child. I cannot sell him.”

He promised to care for the foal with great love—feeding him the best food, giving him a soft carpet to stand on, and shelter from the sun. The woman agreed. The Bodhisatta paid a generous price—six bags of gold—and dressed the woman in fine clothes. The foal looked at her with tears in his eyes. She stroked his back and said, “I have received your reward. Go, my son.” And the foal left with his new master.

The next day, the Bodhisatta tested the foal by offering him simple food. The foal refused. The Bodhisatta asked, “Why don’t you eat this? You used to eat rice-scum and grass.”

The foal replied:

“When people don’t know your worth, simple food is enough. But now you know I am a noble horse. I cannot eat this.”

The Bodhisatta smiled and gave him fine food.

Later, he brought the foal to the king’s courtyard. He placed the foal under a beautiful canopy, apart from the other horses. The king asked, “Why is this horse kept separate?”

“He is special,” said the Bodhisatta. “If not kept apart, he will lead the others away.”

The king asked to see the horse’s skills. The Bodhisatta rode him, and the horse moved so fast that no one could see him—only a red leaf tied to his side was visible. He ran across water without getting wet, and over lotus leaves without sinking them.

The Bodhisatta then held out his hand, and the horse stood on his palm with all four feet close together. He said, “O king, even the whole ocean would not be enough space for this horse to show his full power.”

The king was amazed. He gave the Bodhisatta half his kingdom and made the horse his royal steed. The horse was treated like royalty, with a beautiful room, fragrant oils, and the finest food. After the horse came, the king ruled all of India. He followed the Bodhisatta’s advice, gave generously, and was destined for heaven.

When the Buddha concluded this discourse, he proclaimed the Truths and identified the Jātaka. At the conclusion of the Truths, many entered the First Path, the Second, or the Third. “At that time, the old woman remained the same; Sāriputta was the thoroughbred, Ānanda was the king, and the horsedealer was myself.”

.... o ....

J255. Suka Jātaka -- Câu chuyện về vị sư ăn quá độ

Tóm tắt: Một nhà sư chết vì ăn quá nhiều. Đức Phật kể câu chuyện về một con vẹt tham lam, bất chấp lời cảnh báo nhiều lần, vẫn bay đến một hòn đảo để ăn xoài. Một ngày nọ, con vẹt uống quá nhiều nước xoài, rơi xuống nước và chết khi đang cố gắng trở về đất liền.

.

Đức Phật kể câu chuyện này khi đang ở tại tịnh xá Jetavana, về một vị sư chết vì ăn quá nhiều.

Khi vị sư qua đời, các vị sư khác tụ tập lại và bàn tán về lỗi lầm của vị sư. "Này các hiền hữu," họ nói, "Sư huynh này không biết mình nên ăn bao nhiêu là an toàn. Ông ta ăn nhiều hơn sức chịu đựng của cơ thể, và ông ta chết vì điều đó."

Đức Phật bước vào và hỏi họ đang nói về chuyện gì. Khi họ kể lại, Đức Phật nói: "Này các hiền hữu, đây không phải là lần đầu tiên người đàn ông này chết vì ăn quá nhiều. Chuyện tương tự đã xảy ra với ông ta từ lâu rồi."

Sau đó, Đức Phật kể cho họ nghe một câu chuyện từ quá khứ.

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, Bồ Tát đã giáng sinh làm vua loài vẹt. Ngài đã dẫn theo hàng ngàn con vẹt sống trên dãy núi Himalaya gần biển.

Vua Vẹt có một người con trai. Khi người cha già đi, mắt ông bắt đầu yếu dần. Vẹt bay rất nhanh, vì vậy thị lực của chúng là thứ đầu tiên bị suy giảm khi về già.

Chú vẹt con chăm sóc cha mẹ rất chu đáo. Chú giữ cha mẹ an toàn trong tổ và bay ra ngoài mỗi ngày để mang thức ăn cho họ.

Một ngày nọ, chú vẹt con đáp xuống một đỉnh núi để tìm thức ăn. Từ đó, chú nhìn ra biển và thấy một hòn đảo xinh đẹp. Trên đảo có một vườn xoài, đầy những trái xoài vàng ngọt.

Ngày hôm sau, chú vẹt con bay đến tận hòn đảo đó. Chú uống rất nhiều nước xoài ngọt, hái một quả và mang về cho cha mẹ.

Khi Vua Vẹt (Bồ Tát) ăn quả xoài, ngài nhận ra hương vị.

"Con trai ơi," ngài nói, "đây là một quả xoài từ hòn đảo xa xôi kia."

"Đúng vậy, thưa Cha," chú vẹt con đáp.

Vua cảnh cáo: "Vẹt nào đến đảo đó sống không được lâu. Đừng đến đó nữa!"

Nhưng người con không nghe lời và lại bay đến đảo xoài.

Một ngày nọ, chú vẹt con đi như thường lệ và uống quá nhiều nước xoài ngọt. Nó mệt mỏi vì chuyến bay dài và nước xoài đậm đặc. Với một quả xoài trong mỏ, nó bay qua đại dương, nhưng cơn buồn ngủ đã đánh bại nó.

Trong lúc bay trong giấc ngủ, quả xoài trượt khỏi mỏ. Nó bay thấp dần, lướt trên mặt nước, cho đến khi rơi xuống nước. Một con cá lớn ngay lập tức bắt lấy và ăn thịt nó.

Khi người con không trở về đúng giờ dự kiến, Vua Vẹt biết rằng vẹt con đã rơi xuống nước. Không có ai mang thức ăn đến, cặp vợ chồng vẹt già yếu dần, héo mòn và chết.

Sau khi kể câu chuyện, Đức Phật đã dạy một bài học bằng những vần kệ sau:

"Khi chim ăn vừa đủ, nó tìm đường mang thức ăn về cho mẹ.

Nhưng một khi ăn quá nhiều, quên mất sự điều độ, nó đã ngã xuống và không bao giờ được nhìn thấy nữa.

Vì vậy, đừng tham lam. Hãy khiêm tốn và cẩn thận trong mọi việc.

Tiết kiệm thì an toàn; tham lam luôn dẫn đến sa ngã."

Khi Đức Phật kết thúc bài pháp, vị sư đã chết vì ăn quá nhiều được nhận diện là chú vẹt con, và vị vua vẹt thông thái chính là Đức Phật.

Khi Đức Phật kết thúc bài thuyết pháp này, Ngài đã tuyên bố Chân lý, sau đó nhiều người đã bước vào sơ quả, nhị quả, tam quả, hay tứ quả A la hán.

.... o ....

J255. Suka Jātaka -- The Story of the Monk Who Overate

Summary: One monk dies from overeating. The Buddha tells a story about a greedy parrot who, despite repeated warnings, would fly to an island to eat mangoes. One day, the parrot drank too much mango juice, fell into the water, and died while trying to return to land.

.

The Buddha told this story while staying in a place called Jetavana, about a monk who died from eating too much food.

When the monk died, the other monks gathered and talked about his fault. "Friends," they said, "Brother So-and-so didn't know how much he should safely eat. He ate more than his body could handle, and he died because of it."

The Buddha came in and asked what they were talking about. When they told him, the Buddha said, "Monks, this is not the first time this man died from overeating. The same thing happened to him a long time ago."

Then, the Buddha told them a story from the past.

A long time ago, when King Brahmadatta ruled Benares, the Bodhisatta (the Buddha in a past life) was born as the king of the Parrots. He led several thousand parrots who lived in the Himalaya mountains near the sea.

The Parrot King had one son. As the father got older, his eyes started to become weak. Parrots fly very fast, so their eyesight is the first thing to fail when they age.

The son took good care of his parents. He kept them safe in their nest and flew out every day to bring them food.

One day, the young Parrot landed on a mountaintop, looking for food. From there, he looked over the ocean and saw a beautiful island. On the island was a mango grove, full of sweet, golden fruit.

The next day, the young Parrot flew all the way to that island. He drank lots of the sweet mango juice, picked a fruit, and carried it back to his parents.

As the Parrot King (the Bodhisatta) ate the mango, he recognized the taste.

"My son," he said, "this is a mango from that faraway island."

"That's right, Father," the young Parrot replied.

The King warned him: "Parrots who go to that island don't live long. Don't go there again!"

But the son did not listen and flew to the mango island again.

One day, the young Parrot went as usual and drank too much of the sweet mango juice. He grew tired from the long flight and the heavy juice. With a mango in his beak, he flew over the ocean, but sleep overcame him.

As he flew in his sleep, the fruit slipped from his beak. He flew lower and lower, skimming the surface of the water, until he finally fell in. A large fish immediately caught and ate him.

When the son did not return by the expected time, the Parrot King knew he had fallen into the water. With no one to bring them food, the old parrot parents grew weak, pined away, and died.

After telling the story, the Buddha taught a lesson using these verses:

"When the bird ate the right amount, he found his way and brought his mother food.

But once he ate too much, forgetting to be moderate, he fell, and was never seen again.

So, do not be greedy. Be modest and careful in all things.

To be sparing is safe; greed always leads to a fall."

When the Buddha finished his talk, the passionate monk who had died of overeating was identified as the young Parrot, and the wise Parrot King was the Buddha himself.

When the Buddha concluded this discourse, he proclaimed the Truths, after which many people entered the First Path, the Second, the Third, or the Fourth.

.... o ....

J256. Jarudapana Jātaka -- Câu chuyện về các thương nhân tham lam

Tóm tắt: Một số thương gia rời khỏi Jetavana để tìm kiếm vận may. Khi họ tìm thấy một cái giếng và bắt đầu đào, họ phát hiện ra rất nhiều của cải và nhanh chóng quay trở lại. Đức Phật kể lại câu chuyện về một kiếp trước, một số người đã tìm thấy những kho báu tương tự nhưng không chịu dừng đào và bị Vua Rắn giết chết, vì nổi giận trước sự phá hủy này.

.

Đức Phật kể câu chuyện này khi đang ở tại một tu viện tên là Jetavana, về một số thương nhân sống tại thành Savatthi.

Những thương nhân này mua hàng hóa ở Savatthi và chất lên xe ngựa. Trước khi lên đường cho một chuyến công tác dài ngày, họ đã mời Đức Phật dùng cơm, dâng lên Ngài nhiều lễ vật và hứa sẽ noi theo lời dạy của Ngài. Họ từ biệt Đức Phật và thưa rằng: "Bạch Đức Thế Tôn, chúng con sắp đi xa. Nếu chúng con thành công và trở về an toàn, chúng con sẽ quay lại gặp Ngài." Sau đó, họ lên đường.

Trên một đoạn đường khó khăn, những thương nhân nhìn thấy một cái giếng cũ khô cạn. Họ rất khát nước, nên quyết định đào sâu hơn, hy vọng tìm thấy nước.

Trong khi đào, họ đã phá vỡ nhiều lớp khoáng chất và đá khác nhau, tìm thấy đủ thứ, từ sắt đến đá lưu ly (một loại đá xanh quý giá).

Khám phá này khiến họ vô cùng hạnh phúc! Họ dừng lại, chất đầy xe ngựa tất cả kho báu tìm được và trở về Savatthi an toàn.

Sau khi cất hết của cải đi, họ nhớ lại lời hứa. Vì may mắn quá, họ lại mời Đức Phật đến và dâng lễ vật cho Ngài. Họ ngồi xuống cung kính và kể cho Ngài nghe câu chuyện họ tìm thấy kho báu.

Đức Phật nói: "Các ngươi thật thông thái! Các ngươi đã mãn nguyện với kho báu mình tìm được, và đã tiếp nhận của cải một cách chừng mực. Nhưng từ lâu, có những người khác cũng không bằng lòng. Họ quá tham lam, và vì không chịu nghe lời khuyên bảo của bậc hiền triết nên đã mất mạng."

Theo lời thỉnh cầu của họ, Đức Phật kể cho họ nghe một câu chuyện từ quá khứ.

Ngày xửa ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, Bồ Tát sinh ra trong một gia đình thương nhân và trở thành một thương gia lỗi lạc.

Một lần nọ, Ngài chất đầy xe hàng hóa và cùng đi với một đoàn thương nhân đông đảo. Họ đến cùng một khu rừng và nhìn thấy cùng một cái giếng.

Những thương nhân khát nước nên bắt đầu đào. Cũng giống như những người khác, họ tìm thấy nhiều thứ quý giá: kim loại và châu báu. Nhưng dù đã tìm được khối tài sản kếch xù, họ vẫn không thỏa mãn. Họ nghĩ: "Chắc chắn phải có một kho báu còn quý giá hơn ở đây! Hãy tiếp tục đào!"

Bồ Tát cảnh báo họ: "Lòng tham là gốc rễ của sự hủy diệt. Các ngươi đã tìm thấy rất nhiều của cải. Hãy vui mừng với điều này và đừng đào nữa."

Nhưng những người kia không để ý đến ngài và tiếp tục đào sâu hơn nữa.

Giờ đây, cái giếng này là nơi trú ngụ của những con rắn hung dữ. Vua Rắn nổi giận khi đất đá rơi vào nhà mình. Trong cơn thịnh nộ, ngài đứng dậy và dùng hơi thở lửa từ mũi giết chết tất cả những người buôn bán tham lam.

Chỉ có vị Bồ Tát thông thái được tha mạng.

Rồi Vua Rắn đi lên khỏi giếng, buộc bò vào xe, chất đầy châu báu vào xe, rồi đặt Bồ Tát lên chiếc xe đẹp nhất. Ngài sai những con rắn non kéo xe đến Benares. Vua Rắn giúp Bồ Tát cất kho báu đi, rồi trở về nhà.

Bồ Tát đã dùng tài sản kếch xù của mình để giúp đỡ người khác. Ngài nổi tiếng khắp Ấn Độ vì lòng từ thiện và những việc làm tốt đẹp. Khi viên tịch, Ngài đã lên thiên đàng.

Sau khi kể câu chuyện, Đức Phật dạy:

"Một số thương gia, vì cần nước, đã đào đất trong một cái giếng cũ và tìm thấy một kho báu - đủ loại kim loại, ngọc trai và đá quý.

Nhưng họ không bằng lòng và muốn có thêm.

Vì lòng tham, những con rắn lửa đã giết chết tất cả bọn họ.

Cứ đào nếu muốn, nhưng đừng đào quá nhiều, vì đào quá nhiều là một tội lỗi.

Đầu tiên, đào đã cho những người này một kho báu, nhưng đào quá nhiều sẽ khiến họ mất tất cả."

Sau đó, Đức Phật tiết lộ danh tính của tất cả mọi người trong tiền kiếp: Rắn Chúa chính là đệ tử của Ngài, Xá Lợi Phất, và người dẫn đầu đoàn lữ hành thông thái chính là Đức Phật.

.... o ....

J256. Jarudapana Jātaka -- The Story of the Greedy Traders

Summary: Some merchants depart from Jetavana to seek their fortune. When they come across a well and begin digging, they discover great riches and soon return. The Buddha tells a story of how, in a past life, some people found similar treasures but refused to stop digging and were killed by the Nāgas, who became angry at the destruction.

.

The Buddha told this story while staying in a monastery called Jetavana, about some traders who lived in the town of Savatthi.

These traders bought goods in Savatthi and loaded them onto carts. Before leaving for a long business trip, they invited the Buddha for a meal, gave him many gifts, and promised to follow his teachings. They said goodbye, telling the Buddha, "Sir, we are going far away. If we are successful and return safely, we will come and see you again." Then they set off on their journey.

On a difficult part of their road, the traders saw an old, dry well. They were very thirsty, so they decided to dig deeper, hoping to find water.

As they dug, they broke through different layers of minerals and stones, finding everything from iron to beautiful lapis lazuli (a valuable blue stone).

This discovery made them very happy! They stopped digging, filled their carts with all the treasure they had found, and safely returned to Savatthi.

After putting away their wealth, they remembered their promise. Since they had been so lucky, they invited the Buddha again and gave him gifts. They sat respectfully and told him the story of how they found the treasure.

The Buddha said, "You are wise! You were satisfied with your find, and you accepted your wealth with moderation. But long ago, there were other men who were not satisfied. They were too greedy, and because they wouldn't listen to wise advice, they lost their lives."

At their request, the Buddha told them a story from the past.

A long time ago, when King Brahmadatta ruled Benares, the Bodhisatta was born into a business family and became a great merchant leader.

One time, he filled his carts with goods and traveled with a large group of traders. They came to the exact same woods and saw the exact same well.

The traders were thirsty, so they began to dig. Just like the others, they found many valuable things: metals and jewels. But even though they had found great wealth, they were not satisfied. They thought, "There must be an even better treasure here! Let's keep digging!"

The Bodhisatta warned them: "Greed is the root of destruction. You have found a lot of wealth. Be happy with this, and stop digging."

But the men ignored him and kept digging even deeper.

Now, this well was home to powerful serpents. The Serpent King grew angry as dirt and rocks fell into his home. In a rage, he rose up and killed all the greedy traders with the fiery breath from his nostrils.

Only the wise Bodhisatta was spared.

The Serpent King then came up from the well, hitched the oxen to the carts, filled them with all the jewels, and put the Bodhisatta on the finest cart. He had young serpents drive the carts all the way to Benares. The Serpent King helped the Bodhisatta put the treasure away, then returned to his own home.

The Bodhisatta used his great wealth to help others. He became famous throughout all of India for his charity and good deeds. When he died, he went to heaven.

After telling the story, the Buddha said:

"Some merchants, needing water, dug the ground in an old well and found a treasure—all kinds of metals, pearls, and jewels.

But they were not content and wanted more.

Because of their greed, fiery serpents killed them all.

Dig if you will, but do not dig too much, for too much digging is a wickedness.

Digging first gave these men a treasure, but too much digging made them lose it all."

The Buddha then revealed who everyone was in the past life: the Serpent King was his disciple Sariputta, and the wise caravan leader was the Buddha himself.

.... o ....

J257. Gamani-Canda Jātaka -- Trí tuệ của Vua Mặt Gương

Tóm tắt: Các nhà sư đang thảo luận về trí tuệ của Đức Phật. Đức Phật kể lại một kiếp trước khi Ngài là một vị vua thông thái, mô tả cách Ngài giải thoát một vị quan cũ khỏi những lời vu cáo và giải quyết vô số vấn đề và câu đố bí ẩn.

.

Đức Phật kể câu chuyện này tại Tinh Xá Kỳ Viên sau khi các Tỳ kheo của Ngài đang thảo luận về sự vĩ đại của trí tuệ Ngài. Đức Phật nói với họ: "Đây không phải là lần đầu tiên ta khôn ngoan; ta đã như vậy từ trước." Sau đó, ngài kể một câu chuyện từ kiếp trước.

Rất lâu trước đây, Bồ Tát đã tái sinh làm một vị hoàng tử tên là Adasa-mukha, hay Hoàng tử Mặt Gương, vì khuôn mặt sáng ngời và xinh đẹp của ngài. Đến năm bảy tuổi, cậu đã thông thạo tất cả các kinh sách thánh và các nhiệm vụ trần tục.

Khi cha là nhà vua qua đời, Hoàng tử Mặt Gương trẻ tuổi chỉ mới bảy tuổi. Các cố vấn tòa án cho rằng ông quá trẻ để cai trị. Để thử thách anh ta, họ đã tổ chức một phiên tòa đặc biệt.

Các cố vấn đầu tiên đưa vào một người mặc trang phục của người khảo sát đất đai (một người tìm các địa điểm tốt để xây dựng).

Hoàng tử trẻ nhìn kỹ vào người được cho là chuyên gia và ngay lập tức nhận ra lớp ngụy trang. Cậu nói với triều đình của mình: "Đây không phải là người, mà là khỉ! Khỉ chỉ giỏi phá hoại, không giỏi xây dựng hay lập kế hoạch." Các cố vấn thừa nhận hoàng tử đúng và dẫn con khỉ đi.

Vài ngày sau, họ mang con khỉ đó trở lại, lần này nó được mặc như một vị quan tòa khôn ngoan.

Hoàng tử lại nhìn thấy sự thật. Anh nghĩ: "Một người khôn ngoan không có tâm trí rối bời, lộn xộn như thế này. Con khỉ đơn giản này không thể đưa ra phán đoán tốt." Các cố vấn đồng ý rằng Hoàng tử đã đúng.

Cuối cùng, họ mặc cho con khỉ như một người đàn ông nổi tiếng là thành viên gia đình tốt, trung thành và kính trọng người lớn tuổi.

Hoàng tử lập tức nói: "Khỉ quá thất thường và ích kỷ. Họ sẽ không bao giờ thực sự giúp đỡ một người cha, người mẹ hay bạn bè!" Các cố vấn đã kinh ngạc. Họ đồng ý rằng Hoàng tử Mặt Gương đủ khôn ngoan để cai trị và lập ông làm vua.

Danh tiếng về sự khôn ngoan của Vua Mặt Gương lan xa và rộng khắp. Một người hầu cũ tên là Gamani-canda cuối cùng đã đến kinh đô, bị bốn người đàn ông khác nhau bắt giữ vì tranh chấp và đưa đến đó. Gamani-canda cũng đã thu thập mười câu hỏi từ nhiều người và sinh vật khác nhau dọc đường, nâng tổng số vấn đề cho nhà vua lên mười bốn.

Bốn yêu cầu pháp lý chống lại Gamani-canda là:

Trâu bị trộm: Một người đàn ông nói rằng Gamani-canda từ chối trả lại trâu của ông (Gamani-canda đã trả lại trâu, nhưng chủ nhân đã nói dối).

Sảy thai: Một người đàn ông cho rằng Gamani-canda đã khiến vợ ông sảy thai khi bà vội vã ngã trong lúc phục vụ ông.

Ngựa què: Một người chăn ngựa tuyên bố rằng Gamani-canda đã làm gãy chân ngựa của anh ta.

Giết người: Con trai của một người thợ đan giỏ tuyên bố rằng Gamani-canda đã giết cha anh ta bằng cách vô tình rơi xuống trên nạn nhân từ vách đá.

Nhà vua ngay lập tức nhìn thấu những lời tuyên bố và hỏi cung những người đàn ông. Ông đã dùng trí tuệ tuyệt vời của mình để tìm ra những giải pháp công bằng về mặt pháp lý nhưng khiến những người tố cáo phải lùi bước.

Nhà vua phát hiện chủ trâu đang nói dối nên ra lệnh cho Gamani trả tiền cho người đàn ông số trâu đó, nhưng trước tiên, anh ta phải móc mắt người đàn ông vì đã nói dối nhà vua. Sợ hãi vì sẽ mất thị lực, người đàn ông cầu xin Gamani giữ lại số tiền và bỏ chạy.

Vua bảo người đàn ông có vợ bị sảy thai rằng vì Gamani gây ra mất con trai, nên Gamani phải lấy vợ và sinh con trai cho người đàn ông đó. Người đàn ông sợ mất vợ nên đã bỏ chạy, đưa tiền cho Gamani.

Đối với con ngựa què, nhà vua phát hiện người chăm sóc ngựa đã nói dối về việc bảo Gamani đánh con ngựa. Nhà vua ra lệnh cho Gamani cắt lưỡi chú rể vì nói dối, sau đó trả tiền mua ngựa. Chú rể lập tức trả tiền cho Gamani rồi bỏ chạy.

Về vụ giết người, nhà vua nói rằng Gamani phải trở thành cha mới của người thợ đan giỏ. Ông ra lệnh cho Gamani lấy mẹ của người đã chết làm vợ. Con trai người thợ đan giỏ đã trả tiền cho Gamani để cứu mẹ mình khỏi bị tái hôn.

Gamani-canda được tuyên trắng án và vui vẻ trình bày mười câu hỏi bí ẩn mà ông đã thu thập được. Vua Mặt Gương trả lời tất cả họ bằng trí tuệ của một vị Phật toàn tri:

Học sinh Bà La Môn: Họ quên bài vì gà gáy sai giờ, làm gián đoạn giấc ngủ và lịch học của họ.

Quả của những người tu hành: Quả của họ đã mất vị ngọt vì những người tu hành đang bỏ bê bổn phận thiêng liêng và hành động tội lỗi.

Hồ Nước Đục: Nước đục vì các thủ lĩnh rắn sống ở đó đang đánh nhau.

Thần cây: Bà không nhận được lễ vật vì đã ngừng bảo vệ lữ khách trong rừng.

Gà gô/Hươu/Rắn: Những hành vi kỳ lạ của chúng (hát hay ở một chỗ, chỉ ăn một chỗ, chui vào lỗ) đều liên quan đến những kho báu ẩn giấu được chôn dưới lòng đất gần đó.

Cô gái trẻ: Cô ấy không thể ở nhà vì có một người tình bí mật sống giữa làng của cô ấy và làng của cha mẹ cô ấy.

"Ánh sáng tình yêu" (Gái điếm): Cô ấy mất khách vì vi phạm quy tắc ứng xử của mình bằng cách đi với những người đàn ông mới mà chưa dứt điểm với những người cũ.

Trưởng thôn: Ông ta đã trở nên ốm yếu và khốn khổ vì bắt đầu nhận hối lộ thay vì xét xử công bằng.

Vua Mặt Gương đã tặng Gamani-canda những món quà quý giá và ngôi làng nơi anh sống. Gamani-canda đã truyền đạt tất cả các câu trả lời và lời cảnh báo của nhà vua, và cả ông lẫn nhà vua đều sống ngay thẳng.

Đức Phật kết thúc câu chuyện: Người đầy tớ trung thành Gamani-canda là Tỳ kheo Ānanda, và vị Vua thông thái Mặt Gương chính là Đức Phật.

Sau đó, nhiều người đã bước vào sơ quả Nhập Lưu, nhị quả Nhất Lưu, tam quả Bất Lai, hay tứ quả A la hán.

.... o ....

J257. Gamani-Canda Jātaka -- The Wisdom of King Mirror-face

Summary: The monks are discussing the Buddha’s wisdom. The Buddha recounts a former life in which he was a wise king, describing how he extricated a former minister from false accusations and solved numerous problems and riddles.

.

The Buddha told this story at Jetavana after his monks were discussing how great his wisdom was. The Buddha told them, "This is not the first time I've been wise; I was the same before." Then he shared a story from a past life.

A long time ago, the Bodhisatta was born as a prince named Adasa-mukha, or Prince Mirror-face, because of his bright, beautiful face. By age seven, he had mastered all the holy texts and worldly duties.

When his father, the king, died, the young Prince Mirror-face was only seven. The court advisors thought he was too young to rule. To test him, they set up a special court session.

The advisors first brought in a person dressed as a land surveyor (a man who finds good sites for buildings).

The young prince looked closely at the supposed expert and immediately saw through the disguise. He said to his court, "This is no man; it's a monkey! Monkeys are only good for destroying things, not for building or making plans." The advisors admitted he was right and led the monkey away.

A few days later, they brought the same monkey, this time dressed as a wise judge.

The prince again saw the truth. He thought, "A wise person doesn't have a hairy, confused mind like this. This simple ape cannot give good judgment." The advisors agreed he was right.

Finally, they dressed the monkey as a man known for being a good, loyal family member who respected his elders.

The prince instantly said, "Monkeys are too fickle and selfish. They would never truly help a father, mother, or friend!" The advisors were astonished. They agreed that Prince Mirror-face was wise enough to rule and made him king.

King Mirror-face's fame for wisdom spread far and wide. A former servant named Gamani-canda eventually came to the capital, forced there by four different men who had arrested him over disputes. Gamani-canda had also collected ten questions from various people and creatures along the road, bringing a total of fourteen problems for the king.

The four legal claims against Gamani-canda were:

Stolen Oxen: A man said Gamani-canda refused to return his oxen (Gamani-canda had returned them, but the owner lied).

A Miscarriage: A man claimed Gamani-canda caused his wife to miscarry when she fell in her haste to serve him.

Lamed Horse: A groom claimed Gamani-canda broke his horse's leg.

Murder: A basket-maker's son claimed Gamani-canda murdered his father by accidentally falling on him from a cliff.

The king immediately saw through the claims and questioned the men. He used his great wisdom to find solutions that were legally fair but made the accusers back down.

The king found the oxen owner was lying and ordered Gamani to pay the man for the oxen, but first, he must tear out the man's eyes for lying to the king. Terrified of losing his sight, the man begged Gamani to keep the money and ran away.

The king told the man whose wife miscarried that since Gamani caused the loss of a son, Gamani must take the wife and father a son for the man. The man was scared of losing his wife and ran away, giving Gamani money.

For the lamed horse, the king found the groom had lied about telling Gamani to hit the horse. The king ordered Gamani to tear out the groom's tongue for lying, then pay the horse's value. The groom immediately paid Gamani money and ran off.

For the murder, the king said Gamani must become the basket-maker's new father. He ordered Gamani to take the dead man's mother as his own wife. The basket-maker's son paid Gamani to save his mother from being remarried.

Gamani-canda was cleared of all charges and happily presented the ten mysterious questions he had collected. King Mirror-face answered them all with the wisdom of an all-knowing Buddha:

Brahmin Students: They forgot their lessons because a cock was crowing at the wrong time, disrupting their sleep and study schedule.

Ascetics' Fruit: Their fruit had lost its sweetness because the ascetics were neglecting their holy duties and acting sinfully.

Turbid Pool: The water was cloudy because the serpent chiefs who lived there were fighting.

Tree Spirit: She wasn't getting offerings because she had stopped protecting travelers in the woods.

Partridge/Deer/Snake: Their strange behaviors (singing well in one spot, eating only one spot, sticking in a hole) were all connected to hidden treasures buried beneath the earth nearby.

Young Woman: She could not stay at home because she had a secret lover living between her village and her parents' village.

"Light-o'-Love" (Prostitute): She had lost business because she broke her code of conduct by going with new men without finishing with the old ones.

Village Headman: He had become sick and miserable because he had started taking bribes instead of delivering honest justice.

King Mirror-face gave Gamani-canda rich gifts and the village he lived in. Gamani-canda delivered all the king's answers and warnings, and he and the king both lived righteously.

The Buddha concluded the story: The faithful servant Gamani-canda was the monk Ānanda, and the wise King Mirror-face was the Buddha himself.

Then many people entered the First Path, the Second, the Third, or the Fourth.

.... o ....

J258. Mandhatu Jātaka -- Vị sư si tình một phụ nữ đẹp

Tóm tắt: Một vị sư nhìn thấy một người phụ nữ và cảm thấy không vui với cuộc sống tu hành của mình. Đức Phật kể cho ông nghe câu chuyện về một vị vua thời xưa, mặc dù giàu có và quyền lực vô biên trên cả đất trời, nhưng vẫn không thỏa mãn. Cuối cùng, nhà vua nảy ra ý định giết Sakka, Vua của chư Thiên, nhưng bị rơi trở lại xuống trần gian và qua đời tại đó.

.

Ngày xửa ngày xưa, Đức Phật ngự trong một khu vườn xinh đẹp tên là Kỳ Viên.

Một hôm, một vị sư của Đức Phật đang đi bộ qua thị trấn Savatthi để khất thực. Ngài nhìn thấy một người phụ nữ ăn mặc sang trọng và ngay lập tức đem lòng yêu nàng. Ngài không thể ngừng nghĩ về nàng, và điều này khiến ngài quên mất bổn phận tu hành của mình.

Các vị sư khác đưa vị sư đến gặp Đức Phật, vị thầy của họ, người mà họ gọi là Đạo sư. "Vị sư này đã rời bỏ đường tu!" họ thưa với Đức Phật.

Đức Phật hỏi vị sư: "Điều này có đúng không?" Vị sư trả lời: "Đúng vậy."

"Này hiền hữu," Đức Phật nói, "cho dù anh có từ bỏ cuộc sống tu hành và trở thành một người bình thường, thì khi nào anh mới có thể thỏa mãn được ham muốn này? Loại ham muốn này sâu thẳm như đại dương; không gì có thể lấp đầy nó."

Đức Phật bèn giải thích rằng ngay cả trong quá khứ, đã từng có những vị vua hùng mạnh nhất cai trị toàn thế giới, thậm chí còn cai trị cả thiên giới cùng với chư thiên. Những vị vua này vẫn không thể thỏa mãn dục vọng và qua đời trong bất hạnh. "Nếu họ không thể thỏa mãn," Đức Phật hỏi, "thì làm sao các ngươi có thể?"

Rồi, Đức Phật kể một câu chuyện cổ.

Ngày xửa ngày xưa, có một dòng dõi vua chúa vĩ đại. Vị vua cuối cùng và nổi tiếng nhất trong số họ là vua Mandhata.

Vua Mandhata là một vị vua tài giỏi. Ngài sở hữu bảy kho báu vật và bốn thần thông. Khi ngài chạm tay phải vào nắm tay trái, một trận mưa bảy loại châu báu sẽ rơi xuống, cao ngang đầu gối người!

Ngài sống một khoảng thời gian gần như vô tận - hàng ngàn năm làm hoàng tử, và hàng ngàn năm làm một vị vua vĩ đại.

Nhưng một ngày nọ, nhà vua cảm thấy một dục vọng không thể thỏa mãn, và ngài trở nên bất hạnh.

Các hiền giả hỏi: "Thưa bệ hạ, tại sao bệ hạ lại buồn?"

Nhà vua đáp: "Vương quốc của ta rộng lớn, nhưng quyền lực của ta còn lớn hơn! Còn nơi nào tốt hơn để cai trị hơn nơi này?"

Họ đáp: "Thưa bệ hạ, xin hãy lên Thiên Đàng."

Vậy là, Mandhata đã dùng thần thông, và cùng với thần dân của mình, ông bay lên cõi trời của bốn vị đại vương. Bốn vị vua này đã chào đón ông và trao cho ông quyền cai quản cõi trời của họ.

Mandhata trị vì ở đó rất lâu, nhưng ông vẫn không thể thỏa mãn được lòng tham của mình. Ông lại trở nên bất hạnh.

"Thưa bệ hạ," bốn vị vua hỏi, "tại sao ngài vẫn còn bất hạnh?"

Mandhata hỏi: "Còn nơi nào đẹp hơn cõi trời này?"

Họ đáp: "Thưa bệ hạ, chúng tôi chỉ là những người hầu. Cõi Trời Ba Mươi Ba đẹp hơn nhiều!"

Vậy là, Vua Mandhata bay lên cao hơn đến cõi Trời Ba Mươi Ba. Sakka, Vua của các vị thần, đã ra đón và chào đón ông. Sakka dẫn Mandhata lên thiên đàng và trao cho ông ta một nửa vương quốc.

Hai vị vua cùng nhau trị vì. Thời gian trôi qua. Vua Sakka già qua đời và tái sinh trên Trái Đất. Một Sakka mới lên ngôi. Điều này đã xảy ra ba mươi sáu lần! Nhưng vua Mandhata, vẫn được quần thần vây quanh, vẫn tiếp tục trị vì.

Thời gian trôi qua, lòng tham của Mandhata ngày càng lớn mạnh.

Ông nghĩ: "Tại sao ta chỉ có nửa vương quốc? Ta sẽ giết Sakka và một mình cai trị!"

Nhưng ông không thể giết Sakka. Lòng tham và ham muốn mãnh liệt này là khởi đầu cho sự kết thúc của ông. Quyền lực to lớn của ông bắt đầu suy yếu. Tuổi già ập đến.

Ông rơi từ thiên đàng xuống một công viên dưới trần gian. Gia đình và quần thần vội vã đến bên ông. Vị vua mệt mỏi và kiệt sức nằm đó.

"Thưa bệ hạ, lời nhắn cuối cùng của ngài dành cho thần dân là gì?" họ hỏi.

Mandhata dùng hơi thở cuối cùng để nói: "Hãy nói với mọi người điều này: Mandhata, vua của các vị vua, người cai trị toàn thể thế gian, và người cai trị trên thiên đàng trong suốt ba mươi sáu kiếp sống của Sakka, giờ đây đã viên tịch."

Nói xong những lời này, ông ta trút hơi thở cuối cùng, và số phận của ông ta được định đoạt bởi những hành động tham lam của ông ta.

Sau khi kết thúc câu chuyện, Đức Phật đã nói những lời minh triết này:

"Vị vua cai trị khắp nơi, mặt trời và mặt trăng chiếu sáng chính là Mandhata."

"Dù cho tiền xu có rơi xuống từ trên trời, cũng không gì có thể thỏa mãn được dục vọng."

"Đau khổ là dục vọng, và bất hạnh đến từ việc không nghỉ ngơi. Người hiểu được điều này là người sáng suốt và may mắn."

"Khi chúng ta khao khát, mọi lạc thú đều tan biến, ngay cả khi chúng ta khao khát các thứ trên cõi trời."

"Những đệ tử của ta, những người theo chân bậc giác ngộ, hãy cố gắng dập tắt mọi tham muốn vĩnh viễn."

Khi Đức Phật kết thúc bài pháp này, Ngài đã thuyết giảng Tứ Diệu Đế và xác định tiền thân. Khi kết thúc các Chân lý, vị tỳ kheo si tình và nhiều người khác đã đạt được sơ quả Nhập Lưu. Đức Phật nói: "Lúc đó, ta là đại vương Mandhata."

.... o ....

J258. Mandhatu Jātaka -- The monk who fell in love with a pretty woman

Summary: One monk sees a woman and feels discontented with his monastic life. The Buddha tells him a story about an ancient king who, despite his immense wealth and power over both earth and heaven, remained dissatisfied. Eventually, the king conceived the idea of killing Sakka, the King of the Devas, but was cast back down to earth, where he died.

.

A long time ago, the Buddha was staying in a beautiful garden called Jetavana.

One day, one of the Buddha's monks was walking through a town called Savatthi to collect his food. He saw a finely dressed woman and immediately fell in love with her. He couldn't stop thinking about her, and this made him forget his monk's duties.

Other monks brought him to the Buddha, their teacher, who they called the Master. "This monk has turned away from his path!" they told the Master.

The Master asked the monk, "Is this true?" The monk answered, "Yes, it is."

"My brother," the Master said, "even if you left the monk's life and became a regular person, when would you ever be satisfied with this desire? This kind of craving is as deep as the ocean; nothing can ever fill it up."

The Buddha then explained that even in the past, there were the most powerful kings who ruled over the entire world, and even ruled in the heavens with the gods. These kings still could not satisfy their desires and died unhappy. "If they couldn't satisfy it," the Buddha asked, "how will you?"

Then, the Buddha told an old story.

Long, long ago, there was a great line of kings. The last and most famous of them was King Mandhata.

King Mandhata was an amazing ruler. He had seven treasures and four magical powers. When he touched his left fist with his right hand, a rain of seven kinds of jewels would fall until they were as deep as a man's knee!

He lived for an almost uncountable amount of time—thousands of years as a prince, and thousands of years as a great king.

But one day, the king felt a desire he couldn't satisfy, and he became unhappy.

His wise men asked, "My lord, why are you sad?"

The king replied, "My kingdom is great, but my power is greater! What place is better to rule than this one?"

They told him, "Heaven, my lord."

So, Mandhata used his magical powers, and with his people following him, he flew up to the heaven of the four great kings. These four kings welcomed him and gave him control of their heaven.

Mandhata ruled there for a very long time, but he still couldn't satisfy his craving. He became unhappy again.

"Mighty king," the four rulers asked, "why are you still unhappy?"

Mandhata asked, "What place is more beautiful than this heaven?"

They answered, "My lord, we are just like servants. The Heaven of the Thirty-three is much more beautiful!"

So, King Mandhata flew up higher to the Heaven of the Thirty-three. Sakka, the King of the Gods, came out to meet him and welcome him. Sakka led Mandhata into his heaven and gave him half of his kingdom.

The two kings ruled together. Time passed and passed. The old King Sakka died and was reborn on Earth. A new Sakka took his place. This happened thirty-six times! But King Mandhata, still surrounded by his courtiers, just kept ruling.

As time went on, Mandhata's greed grew stronger and stronger.

He thought, "Why should I only have half a kingdom? I will kill Sakka and rule alone!"

But he could not kill Sakka. This strong desire and greed was the beginning of his end. His great power began to fade. Old age caught up to him.

He fell from heaven and landed in an earthly park. His family and courtiers rushed to his side. The tired and weary king lay there.

"My lord, what is your last message for the people?" they asked.

Mandhata used his last breath to say, "Tell the people this: Mandhata, king of kings, who ruled over the whole world, and who ruled in heaven during the lives of thirty-six Sakkas, now lies dead."

With those words, he died, and his fate was decided by his greedy actions.

After finishing the story, the Buddha said these wise words:

"The king who ruled everywhere the sun and moon shine was Mandhata."

"Even if coins rained from the sky, nothing would ever satisfy desire."

"Pain is desire, and unhappiness comes from not resting. The one who knows this is wise and lucky."

"When we have longing, all our pleasure flies away, even if we long for heavenly things."

"My followers, who follow the enlightened one, try to crush all desire forever."

When the Buddha concluded this discourse, he proclaimed the Four Truths and identified the Birth. At the conclusion of the Truths, the backsliding monk and many others attained the Fruit of the First Path. He said, "At that time, I was the great king Mandhata."

.... o ....

J259. Tirita-Vaccha Jātaka -- Món Quà Một Ngàn Bộ Y Phục

Tóm tắt: Vua Kosala ban tặng 1.000 bộ y cho Trưởng lão Ānanda, sau đó ngài Ananda phân phát 500 bộ cho các tỳ kheo đang cần và 500 bộ cho vị tỳ kheo thị giả, rồi vị thị giả này phân phát cho các sa di khác. Nhà vua hỏi Đức Phật liệu điều này có đúng không, và Đức Phật trả lời bằng một câu chuyện từ một kiếp trước, khi Ngài là một vị khổ hạnh và đã cứu mạng nhà vua, nhờ đó Ngài được tôn vinh.

.

Đức Phật từng kể câu chuyện này khi Ngài đang ở trong vườn Kỳ Viên. Ngài kể lại câu chuyện này để giải thích việc vị thị giả trung thành của Ngài, Tôn giả Ananda, đã nhận được một món quà khổng lồ gồm một ngàn bộ y phục - năm trăm bộ từ các cung nữ của vua Kosala, và năm trăm bộ từ chính nhà vua. Hoàn cảnh này được mô tả ở trên trong Truyện Tiền Thân Sigala (Jataka 152).

Ngày xửa ngày xưa, khi vua Brahmadatta còn là vua xứ Benares, Bồ tát đã sinh ra là con trai của một bậc hiền triết. Họ đặt tên cho Ngài là Đại Sư Tiritavaccha.

Khi lớn lên, Ngài lập gia đình và có một gia đình. Nhưng khi cha mẹ Ngài qua đời, Ngài quá buồn bã đến nỗi quyết định từ bỏ cuộc sống để trở thành một nhà tu khổ hạnh. Ngài sống một mình trong rừng, trong một túp lều nhỏ, chỉ ăn trái cây và củ quả.

Một ngày nọ, có một cuộc chiến tranh gần biên giới Benares. Nhà vua ra trận nhưng đã thua trận. Lo sợ cho tính mạng của mình, nhà vua vội vàng nhảy lên lưng voi và bí mật chạy trốn qua khu rừng sâu.

Sáng hôm sau, Tiritavaccha rời khỏi túp lều để hái trái cây. Trong lúc đó, nhà vua đến túp lều trống không. Ngài kiệt sức vì nắng gió, lại còn khát nước kinh khủng. Ngài không thể tìm thấy bình nước, dây thừng và xô để múc nước từ giếng gần đó.

Cơn khát quá sức chịu đựng. Ngài lấy sợi dây thừng nặng buộc dưới bụng voi và thả mình xuống giếng. Nhưng nó quá ngắn! Ngài buộc vạt áo dưới (vải quấn quanh eo) vào sợi dây và thử lại. Tuy nhiên, ngài vẫn không thể với tới nước. Ngài chỉ có thể chạm vào nước bằng chân.

"Nếu ta có thể uống và thỏa cơn khát," ngài nghĩ, "thì chết cũng thật ngọt ngào!" Vậy là ngài buông tay và thả mình xuống nước. Ngài uống cho đến khi no căng. Nhưng giờ ngài không thể trèo ra được nữa! Ngài bị mắc kẹt trong giếng. Con voi được huấn luyện của ngài chỉ đứng gần đó, kiên nhẫn chờ đợi nhà vua.

Buổi tối, ẩn sĩ Tiritavaccha mang hoa quả trở về và nhìn thấy con voi của nhà vua. "Nhà vua chắc hẳn đang ở đây," ông nghĩ, "nhưng ta chỉ thấy con voi. Ta phải làm gì đây?"

Ông đi đến giếng và thấy nhà vua bị mắc kẹt dưới đáy. "Bệ hạ đừng sợ!" ông kêu lên. Tiritavaccha nhanh chóng mang thang đến và giúp nhà vua trèo ra. Ông xoa dầu lên cơ thể mệt mỏi của nhà vua và cho nhà vua ăn hoa quả.

Nhà vua nghỉ ngơi ở đó hai hoặc ba ngày. Khi khỏe lại, ông hứa với Tiritavaccha: "Xin hãy đến thăm ta trong thành," rồi rời đi.

Nhà vua gặp quân đội của mình gần thành phố và trở về cung điện. Khoảng sáu tuần sau, ẩn sĩ Tiritavaccha đến Benares và dựng trại tạm thời trong một công viên gần đó.

Ngày hôm sau, ông đến cung điện để xin thức ăn, như các nhà khổ hạnh vẫn làm. Nhà vua nhìn ra cửa sổ, nhìn thấy vị thánh nhân và ngay lập tức nhận ra ông. Nhà vua vội vã xuống, nồng nhiệt chào đón và dẫn ngài đến chỗ ngồi cao nhất của mình - ngai vàng dưới chiếc dù trắng! Nhà vua dùng bữa ăn của mình với vị ẩn sĩ.

Sau đó, nhà vua cho xây dựng một khu vực sinh hoạt đặc biệt cho Tiritavaccha trong vườn thượng uyển, cho một người làm vườn giúp việc, và đảm bảo ngài có mọi thứ mà một vị thánh cần. Từ đó trở đi, Tiritavaccha dùng bữa hàng ngày tại cung điện, và mọi người đều rất kính trọng và tôn vinh ngài.

Nhưng các quan lại và cận thần của nhà vua rất bất bình. "Tại sao nhà vua lại tôn vinh một ẩn sĩ tầm thường như vậy?" họ phàn nàn. "Ông ta không phải là anh hùng hay họ hàng gì cả!" Họ đến gặp phó vương (con trai nhà vua) và yêu cầu ông ta nói chuyện với nhà vua.

Vì vậy, phó vương đến gặp cha mình và hỏi:

"Con thấy ông ta chẳng có kiến ​​thức gì đặc biệt cả;

Ông ta không phải là người nhà của cha, cũng chẳng phải bạn của cha.

Tại sao ẩn sĩ Tiritavaccha này lại được hưởng những bữa ăn thịnh soạn như vậy?"

Nhà vua lắng nghe rồi hỏi con trai: "Con có nhớ lúc cha ra trận và mất tích vài ngày không?"

"Con nhớ," người con trai đáp.

"Người đàn ông này đã cứu mạng ta," nhà vua nói, rồi kể lại toàn bộ câu chuyện về cái giếng.

Nhà vua tuyên bố:

"Ta đơn độc giữa một khu rừng khô cằn, đáng sợ,

Chính ông ấy, chứ không ai khác, đã cố gắng giúp đỡ ta.

Trong nỗi sợ hãi tột cùng, ông ấy đã giúp đỡ;

Ông ấy kéo ta dậy, nửa sống nửa chết, và đỡ ta đứng dậy.

"Chỉ nhờ có ông ấy, ta đã trở về với thế giới loài người

Thoát khỏi lưỡi hái tử thần, và sống lại.

Đáp lại lòng tốt đó thật công bằng;

Hãy dâng cúng cho ngài ấy thật nhiều, đừng giữ lại phần của ngài ấy."

Vua nói với giọng hùng hồn và từ bi đến nỗi mọi người nghe đều ca ngợi lòng tốt của cả vua lẫn Tiritavaccha. Từ đó trở đi, không một ai - kể cả phó vương lẫn triều thần - dám nói điều gì chống lại vị ẩn sĩ.

Nhà vua nghe theo lời khuyên của vị thánh nhân, sống một cuộc đời lương thiện, bố thí cho người nghèo, và cuối cùng được lên cõi trời hạnh phúc. Ẩn sĩ Tiritavaccha tiếp tục tu tập và sau đó được tái sinh vào cõi Phạm Thiên (một cõi trời cao).

Đức Phật kết thúc câu chuyện bằng câu: "Những bậc hiền triết thời xưa cũng giúp đỡ những người gặp khó khăn." Sau đó, Ngài tiết lộ những người trong câu chuyện hiện tại: "Ananda là vua, còn ta là ẩn sĩ."

.... o ....

J259. Tirita-Vaccha Jātaka -- The Gift of a Thousand Clothes

Summary: The king of Kosala gives 1,000 robes to Elder Ānanda, who then distributes 500 to monks in need and 500 to his attendant monk, who passes them on to other novices. The king asks the Buddha if this is appropriate, and the Buddha responds with a story from a previous life when he was an ascetic and had saved the king’s life, for which he was honored.

.

The Buddha once told this story while he was staying in the garden of Jetavana. He told it to explain how his loyal attendant, the Venerable Ananda, received a huge gift of one thousand pieces of clothing—five hundred from the king of Kosala's household women, and five hundred from the king himself. The circumstances are described above in the Sigala Jātaka (Jataka 152).

A long, long time ago, when Brahmadatta was the king of Benares, the Bodhisatta was born as the son of a wise man. They named him Master Tiritavaccha.

When he grew up, he married and had a family. But when his parents died, he was so sad that he decided to leave his life and become an ascetic. He lived alone in the forest in a small hut, eating only fruits and roots.

One day, there was a war near the border of Benares. The king went to fight but lost the battle. Afraid for his life, the king quickly jumped onto his elephant and secretly ran away through the deep forest.

In the morning, Tiritavaccha had left his hut to gather fruit. Meanwhile, the king arrived at the empty hut. He was exhausted from the sun and wind, and terribly thirsty. He couldn't find a water pot or a rope and bucket to draw water from the nearby well.

His thirst was too much to bear. He took the heavy rope that went under the elephant's belly and let himself down into the well. But it was too short! He tied his lower garment (cloth worn around the waist) to the rope and tried again. Still, he couldn't reach the water. He could just touch it with his feet.

"If I can just drink and satisfy my thirst," he thought, "dying will be sweet!" So, he let go and dropped into the water. He drank until he was full. But now he couldn't climb out! He was stuck in the well. His well-trained elephant just stood nearby, waiting patiently for the king.

In the evening, the hermit Tiritavaccha, returned with his fruits and saw the king's elephant. "The king must be here," he thought, "but I only see the elephant. What should I do?"

He went to the well and saw the king trapped at the bottom. "Don't be afraid, O king!" he called out. Tiritavaccha quickly brought a ladder and helped the king climb out. He rubbed the king's tired body with oil and gave him fruit to eat.

The king rested there for two or three days. When he was strong again, he promised Tiritavaccha, "Please come visit me in the city," and then he left.

The king met his army near the city and returned to his palace. About six weeks later, the hermit Tiritavaccha went to Benares and set up a temporary camp in a nearby park.

The next day, he came to the palace to ask for food, as ascetics do. The king was looking out his window, saw the holy man, and immediately recognized him. The king hurried down, welcomed him warmly, and led him to his highest seat—the throne under the white umbrella! The king shared his own meal with the hermit.

Then, the king had a special living area built for Tiritavaccha in the royal garden, gave him a gardener to help him, and made sure he had everything a holy man needed. From then on, Tiritavaccha took his daily food at the palace, and everyone showed him great respect and honour.

But the king's officials and courtiers were very unhappy. "Why does the king give so much honour to a simple hermit?" they complained. "He is not a hero or a relative!" They went to the viceroy (the king's son) and asked him to speak to the king.

So, the viceroy went to his father and asked:

"He has no special knowledge that I can see;

He is not your family, nor a friend of thee.

Why should this hermit, Tiritavaccha, get such splendid food?"

The king listened and then asked his son, "Do you remember when I went to the war and disappeared for a few days?"

"I remember," the son replied.

"This man saved my life," the king said, and he told the whole story of the well.

The king declared:

"I was all alone in a dry, scary wood,

He, and no other, tried to do me good.

In my worst fear, he lent a helping hand;

He pulled me up, half-dead, and made me stand.

"Because of him alone, I returned to the world of men

Out of the very jaws of death, and live again.

To pay back such a kindness is only fair;

Give him a rich offering, don't hold back his share."

The king spoke with such power and goodness that everyone listening praised both the king's and Tiritavaccha's kindness. From then on, no one—not the viceroy, nor the courtiers—dared to say anything against the hermit.

The king followed the holy man's advice, lived a good life, gave to the poor, and eventually went to a happy heaven. The hermit Tiritavaccha continued his practice and was later reborn into the world of Brahma (a high heaven).

The Buddha finished the story by saying, "Wise men of the past also helped those in need." He then revealed who the people in the story are now: "Ananda was the king, and I was the hermit."

.... o ....

J260. Duta Jātaka -- Vị Tăng Không Có Thể Ngừng Ăn

Tóm tắt: Một vị sư rất tham trong mọi hành động, khiến những người ủng hộ phải phiền lòng vì những đòi hỏi quá đáng của mình. Đức Phật kể câu chuyện về một người nọ, để được ăn tại bàn của vua, đã nói rằng mình có một thông điệp gửi đến nhà vua. Sau khi ăn no nê, ông ta nói rằng lòng tham được thúc đẩy bởi nhu cầu của bụng, nhờ đó mà nhà vua hài lòng.

.

Đức Phật đang ở trong vườn Kỳ Viên thì kể câu chuyện về một vị sư vô cùng tham lam.

Vị sư này luôn nghĩ đến việc kiếm được thức ăn và vật dụng tốt nhất. Ông ta bỏ bê bổn phận của một người thầy và người lãnh đạo, dành toàn bộ thời gian để tìm kiếm thức ăn. Ông ta thường đến thành Xá Vệ rất sớm.

Đầu tiên, ông ta đến nhà một phụ nữ giàu có tên là Visākhā. Ở đó, ông ta ăn cháo gạo hảo hạng và nhiều loại thức ăn đặc. Nhưng ông ta vẫn chưa thỏa mãn! Ban ngày, ông ta đến nhà những người giàu có khác, như Culla Anāthapiṇḍika và vua Kosala, để ăn thêm cơm, thịt và nhiều loại thức ăn ngon khác. Ông ta không thể nào no đủ.

Một hôm, các vị sư khác đang nói chuyện trong hội trường về vị sư tham lam. Khi Đức Phật nghe thấy cuộc trò chuyện của họ, Ngài gọi vị sư lại.

"Có thật là ông tham lam đến vậy không?" Đức Phật hỏi.

"Vâng," nhà sư đáp.

Đức Phật bèn nói với nhà sư: "Trước kia ông cũng tham lam như bây giờ. Và trong quá khứ, lòng tham đã khiến ông bị chém đầu bằng một thanh kiếm!"

Sau đó, Đức Phật kể một câu chuyện cổ.

Ngày xửa ngày xưa, khi Brahmadatta làm vua xứ Benares, Bồ Tát được sinh ra làm con trai của vị vua này. Khi cha ngài băng hà, ngài lên ngôi vua. Ngài nổi tiếng là người ăn uống xa hoa và cầu kỳ, nên mọi người gọi ngài là Vua Dainty(Vua Mê Ăn).

Ngài đã chi một khoản tiền khổng lồ chỉ cho một bữa ăn. Khi ăn, ngài không ăn trong nhà. Ngài muốn nhiều người thấy thức ăn của mình ngon và đắt tiền như thế nào. Vì vậy, ngài dựng một chiếc lều bằng ngọc bên ngoài cổng cung điện. Ngài ngồi trên ngai vàng, dưới một chiếc lọng trắng, với các công chúa vây quanh, và thưởng thức bữa ăn trăm vị của mình từ một món ăn đắt tiền.

Bấy giờ, một người tham lam nhìn thấy nghi thức ăn uống của nhà vua và cảm thấy một ham muốn mãnh liệt được nếm thử thức ăn. Anh ta không thể kiểm soát được sự thèm muốn của mình. Anh ta buộc chặt quần áo và chạy thẳng đến lều của nhà vua, vừa chạy vừa hét lớn: "Sứ giả! Sứ giả! Tâu bệ hạ!"

Ở đất nước đó, không ai được phép ngăn cản người nào hét lên: "Sứ giả!". Vì vậy, đám đông tản ra và để người đàn ông chạy thẳng qua.

Người đàn ông nhanh chóng đến gần đĩa của nhà vua, giật lấy một miếng cơm và bỏ vào miệng.

Một người lính đứng gần đó lập tức giơ kiếm lên định chém đầu người đàn ông! Nhưng nhà vua đã ngăn anh ta lại.

"Đừng tấn công!" nhà vua nói. Ngài nói với người đàn ông tham lam: "Đừng sợ, cứ ăn đi!"

Sau đó, nhà vua rửa tay và ngồi xuống ăn nốt bữa ăn. Sau bữa ăn, nhà vua cho người đàn ông uống nước và ăn trầu cau (một loại thức ăn nhai được), rồi hỏi: "Này người kia, ngươi đã nói ngươi là sứ giả. Ngươi mang tin tức gì đến?"

Người đàn ông đáp: "Thưa bệ hạ, thần là sứ giả của Dục vọng và Bụng!" Sau đó, ông đọc một bài thơ ngắn:

"Hỡi Đức Vua, Ngài thấy sứ giả của Bụng đây rồi:

Hỡi Đức Vua của các cỗ xe, xin đừng nổi giận hay sợ hãi!

Vì Bụng, người ta sẽ đi rất xa,

Ngay cả để cầu xin ân huệ từ một người mà họ ghét, bất kể người đó là ai.

"Hỡi Đức Vua, Ngài thấy sứ giả của Bụng đây rồi;

Hỡi Đức Vua của các cỗ xe, xin đừng để cơn giận đến gần!

Bụng nắm giữ dưới sự kiểm soát mạnh mẽ của nó

Tất cả mọi người trên trái đất, cả ngày lẫn đêm, cả về thể xác lẫn tinh thần."

Khi Vua Dainty nghe điều này, ông rất hài lòng. "Đúng vậy," ông nói. "Những người này là sứ giả của Bụng, bị thúc đẩy bởi lòng tham và dục vọng. Người này đã nói điều đó thật khéo léo!"

Vì rất vui mừng khi nghe một câu nói mới mẻ và thông minh, nhà vua đã ban cho kẻ tham lam một món quà lớn: "Hỡi Bà-la-môn, ta ban cho ngươi một ngàn con bò cái đỏ, cộng thêm một con bò đực! Sứ giả này nên đền đáp cho sứ giả kia; Bởi vì tất cả chúng sinh đều là sứ giả của Bụng." Nhà vua rất vui mừng nên tiếp tục ban thưởng cho người đàn ông này nhiều món quà hơn nữa.

Khi Đức Phật kết thúc bài giảng, Ngài tuyên bố Chân lý và xác định tiền thân. Khi Chân lý kết thúc, vị sư tham lam đã đạt được tam quả Bất Lai, và nhiều người khác đã bước vào các Con đường khác. "Người đàn ông tham lam trong cả hai câu chuyện đều giống nhau, và ta chính là Vua Dainty."

.... o ....

J260. Duta Jātaka -- The Monk Who Couldn't Stop Eating

Summary: One monk was very greedy in all his actions, troubling the supporters with his excessive demands. The Buddha told a story about a man who, in order to eat at the king’s table, claimed he had a message for the king. After eating his fill, he spoke about how greed is driven by the belly’s needs, thereby pleasing the king.

.

The Buddha was staying in the garden of Jetavana when he told this story about one of his monks who was extremely greedy.

This monk was always thinking about getting the best food and supplies. He stopped doing his duties as a teacher and leader and spent all his time seeking out food. He would go into the town of Sāvatthi very early.

First, he would go to the house of a rich woman named Visākhā. There, he would drink excellent rice porridge and eat many kinds of solid food. But he was not satisfied! In the daytime, he would go to the houses of other wealthy people, like Culla Anāthapiṇḍika and the king of Kosala, to eat more rice, meat, and various fancy foods. He simply couldn't get enough.

One day, the other monks were talking in the assembly hall about the greedy monk. When the Teacher (the Buddha) heard their discussion, he called for the monk.

"Is it true that you are so greedy?" the Buddha asked.

"Yes," the monk replied.

The Buddha then told the monk, "You were greedy before, just as you are now. And in the past, your greed caused you to have your head split open with a sword!"

Then, the Buddha told an old story.

A long time ago, when Brahmadatta was king of Benares, the Bodhisatta was born as his son. When his father died, he became king. He was known for eating very expensive and fancy food, so people called him King Dainty.

He spent a huge amount of money on just one meal. When he ate, he didn't eat indoors. He wanted many people to see how amazing and expensive his food was. So, he set up a jeweled tent outside the palace gate. He sat there on a gold throne, under a white umbrella, with princesses all around him, and ate his hundred-flavor meal from a dish that cost a fortune.

Now, a certain greedy man saw the king's eating ritual and felt a powerful desire to taste the food. He couldn't control his craving. He tied his clothes tightly and ran straight toward the king's tent, yelling loudly, "Messenger! Messenger! O King!"

In that country, no one was allowed to stop a person who shouted "Messenger!" So the crowd split and let the man run right through.

The man quickly reached the king's dish, snatched a piece of rice, and put it in his mouth.

A soldier standing nearby immediately raised his sword to cut off the man's head! But the king stopped him.

"Don't strike him!" the king said. To the greedy man, he said, "Don't be afraid, keep eating!"

The king then washed his own hands and sat down to finish his meal. After the meal, the king gave the man drinking water and betel nut (a chewable treat), and then asked, "Now, my man, you said you were a messenger. What news do you bring?"

The man replied, "O King, I am a messenger from Lust and the Belly!" He then spoke a little poem:

"O King, you see the Belly's messenger here:

My lord, King of chariots, please do not get angry or fear!

For the Belly's sake, men will travel very far,

Even to ask a favour from someone they hate, no matter who they are.

"O King, you see the Belly's messenger here;

My lord, King of chariots, do not let anger draw near!

The Belly holds beneath its powerful control

All men upon the earth, both day and night, in body and soul."

When King Dainty heard this, he was very pleased. "That is true," he said. "These men are messengers of the Belly, driven by greed and craving. How cleverly this man has said it!"

Because he was so happy to hear a new and clever saying, the king gave the greedy man a huge gift: "Brahmin, I give you a thousand red cows, plus one bull! One messenger should reward another; because all living things are messengers of the Belly." The king was so delighted that he continued to honor the man with many more gifts.

When the Buddha concluded this discourse, he proclaimed the Truths and identified the Birth. At the conclusion of the Truths, the greedy monk attained the Fruit of the Third Path, and many others entered the other Paths. “The greedy man is the same in both stories, and I was King Dainty.”

.... o ....

.