Nguyên bản: Pali

Anh dịch: H.T. Francis, R.A. Neil và Ānandajoti Bhikkhu

Việt dịch và rút ngắn: Nguyên Giác

J331. Kokalika Jātaka -- Vị Vua lắm lời và chú chim cu gáy (cuckoo) con

Tóm tắt: Nhà sư Kokālika trách mắng hai vị đại đệ tử, và vì lời nói bất xứng mà bị đọa vào địa ngục. Đức Phật kể câu chuyện về một con chim cu được một con quạ nuôi dưỡng nhưng lại bắt đầu hót khi còn trong tổ, dẫn đến cái chết của nó và bị ném xuống đất.

.

Đức Phật từng kể câu chuyện này khi Ngài còn ở tại Jetavana, về một vị sư tên là Kokalika.

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì xứ Benares, Bồ Tát là một cận thần thông thái và đáng tin cậy của vua. Tuy nhiên, nhà vua lại thích nói quá nhiều. Bồ Tát nghĩ: "Ta phải tìm cách giúp nhà vua bớt nói nhiều."

Một hôm, nhà vua vào vườn ngồi trên một chiếc ghế đá dưới gốc cây xoài. Trên cây xoài có một tổ quạ. Một con chim cu gáy đen đã từng đẻ trứng vào tổ rồi bay đi. Con quạ cái, không biết điều này, đã chăm sóc quả trứng như thể đó là trứng của chính mình.

Chẳng bao lâu, trứng nở và một chú chim cu gáy con ra đời. Quạ chăm sóc chú chim nhỏ, đút thức ăn vào mỏ. Nhưng trước khi chim cu gáy kịp mọc lông, nó đã bắt đầu kêu lên bằng giọng kỳ lạ của riêng mình.

Nghe thấy âm thanh lạ lẫm này, con quạ bắt đầu nghi ngờ. Nàng nghĩ: “Con chim non này kêu không giống quạ. Chắc chắn nó không phải con của ta.” Tức giận và sợ hãi, nàng mổ chết con chim cu gáy non rồi ném nó ra khỏi tổ. Con chim chết rơi xuống đất dưới chân vua.

Nhà vua ngạc nhiên hỏi quan cận thần: “Này hiền hữu, điều này có nghĩa là gì?”

Bồ Tát nghĩ: “Đây chính là tấm gương hoàn hảo mà ta đang tìm kiếm để dạy bảo đức vua.” Rồi ngài nói: “Tâu Đại Vương, những ai nói nhiều không đúng lúc sẽ tự chuốc lấy tai họa – giống như con chim cu gáy non này vậy. Nó đã kêu lên trước khi kịp chuẩn bị, và vì vậy con quạ phát hiện ra đó không phải là con của mình nên đã giết chết nó. Cũng vậy, những người nói năng thiếu suy nghĩ sẽ gặp rắc rối lớn.”

Nhà vua đã hiểu ra bài học. Từ ngày đó trở đi, ngài càng cẩn trọng hơn trong lời nói. Ngài càng kính trọng và tôn kính Bồ Tát hơn.

Đức Phật kết thúc câu chuyện và nói: “Trong kiếp đó, Kokalika là con chim cu gáy non, còn ta là vị quan thông thái.”

.

.... o ....

J331. Kokalika Jātaka -- The Talkative King and the Young Cuckoo

Summary: Kokālika blames the two chief disciples and, because of his words, falls into hell. The Buddha tells a story about a cuckoo that was raised by a crow but began singing while still in the nest, leading to its death and being thrown to the ground.

.

The Buddha once told this story while he was staying at Jetavana, about a monk named Kokalika.

A long time ago, when King Brahmadatta ruled in Benares, the Bodhisatta was his wise and trusted minister. The king, however, liked to talk too much. The Bodhisatta thought, “I must find a way to help the king stop being so talkative.”

One day, the king went to his garden and sat down on a stone bench under a mango tree. In that tree was a crow’s nest. A black cuckoo had once laid her egg in the nest and flown away. The female crow, not knowing this, looked after the egg as if it were her own.

Soon, the egg hatched and a young cuckoo came out. The crow cared for the little bird, bringing it food in her beak. But before the cuckoo had grown feathers, it began to cry out in its own strange voice.

Hearing this unfamiliar sound, the crow became suspicious. She thought, “This chick does not sound like a crow. It must not be my child.” Angry and afraid, she pecked the young cuckoo to death and threw it out of the nest. The dead bird fell to the ground at the king’s feet.

The king was surprised and asked his minister, “My friend, what does this mean?”

The Bodhisatta thought, “This is the perfect example I was looking for to teach the king.” Then he said, “Great King, those who talk too much at the wrong time bring harm upon themselves—just like this young cuckoo. It cried out before it was ready, and so the crow discovered it was not her own chick and killed it. In the same way, people who speak without thinking can meet great trouble.”

The king understood the lesson. From that day on, he became more careful with his words. He respected the Bodhisatta even more and honored him greatly.

The Buddha ended the story and said, “In that life, Kokalika was the young cuckoo, and I myself was the wise minister.”

.... o ....

J332. Rathalatthi Jātaka -- Vị Tu Sĩ Giận Dữ và Vị Thẩm Phán Thông Thái

Tóm tắt: Một vị tư tế ném cây gậy vào cỗ xe ngựa, nhưng nó bật lại và đánh trúng ông ta. Đức Phật kể lại một câu chuyện tương tự đã xảy ra trong quá khứ, khi một vị vua vội vàng phán quyết trước khi được khuyên nên nghe cả hai bên.

.

Đức Phật đã từng kể câu chuyện này khi Ngài đang ở tại Kỳ Viên. Câu chuyện kể về vị tu sĩ của vua Kosala.

Một ngày nọ, vị này đang cưỡi xe ngựa đến một ngôi làng của mình. Trên một con đường hẹp, ông gặp một hàng dài xe ngựa đang đi đến từ hướng ngược lại. Ông hét lên: "Tránh đường! Tránh đường!" nhiều lần. Nhưng khi một trong những chiếc xe ngựa di chuyển không đủ nhanh, vị tu sĩ trở nên rất tức giận.

Trong cơn thịnh nộ, ông ném cây gậy thúc ngựa (loại gậy dùng để điều khiển bò) vào người đánh xe ngựa đầu tiên. Cây gậy đập vào ách xe của ông, bật ngược lại và đập mạnh vào trán ông, để lại một vết sưng đau đớn.

Vị tu sĩ quay lại và đến gặp nhà vua. Ông thưa: "Tâu bệ hạ, có một số người đánh xe ngựa đã tấn công thần và làm thần bị thương ở đầu!"

Nhà vua ra lệnh triệu tập những người đánh xe ngựa đến trước triều đình. Khi các thẩm phán điều tra vụ án, họ phát hiện ra rằng vị sư đã nói dối—thương tích là do lỗi của ông ta. Những người đánh xe vô tội, và vị này đã thua kiện.

Sau đó, các nhà sư ở Jetavana đã thảo luận về sự việc này tại Chánh Điện. Đức Phật bước vào và hỏi họ đang nói về điều gì. Khi họ kể lại, Ngài nói: "Đây không phải lần đầu tiên người đàn ông đó hành động như vậy. Ông ta đã hành động như vậy từ lâu rồi."

Sau đó, Đức Phật kể câu chuyện từ quá khứ này:

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì ở Benares, Bồ Tát là quan tòa chính và là cố vấn sáng suốt của vua.

Một ngày nọ, vị tư tế của nhà vua đến một ngôi làng nơi ông làm trưởng làng. Trên đường đi, ông gặp một đoàn lữ hành trên một con đường hẹp và hét lên giận dữ để họ tránh đường. Khi họ không di chuyển đủ nhanh, ông ném cây gậy thúc ngựa vào người đánh xe đầu tiên. Cây gậy đập vào một phần của chiếc xe của ông, bật ngược trở lại và đập vào đầu ông.

Ông trở về kinh thành và than phiền với nhà vua: “Tâu bệ hạ, những người đánh xe đã làm hại thần.”

Nhà vua nổi giận. Không hỏi han gì, ông gọi những người đánh xe vào và nói: “Các ngươi đã làm hại sư phụ của ta. Hãy lấy hết tài sản của họ đi!”

Bồ Tát bèn tâu với nhà vua: “Tâu bệ hạ, việc trừng phạt người khác mà không biết sự thật là sai trái. Đôi khi người ta tự làm mình bị thương rồi lại đổ lỗi cho người khác. Người cai trị không được phán xét trước khi nghe cả hai phía.”

Ngài khuyên nhà vua nên điều tra kỹ lưỡng trước khi quyết định.

Nhà vua lắng nghe những lời khôn ngoan của Bồ Tát. Ngài đã xem xét kỹ lưỡng và phát hiện ra rằng vị tu sĩ đã tự làm mình bị thương và nói dối về điều đó. Những người đánh xe được thả ra, và công lý đã được thực thi.

Đức Phật kết thúc câu chuyện và nói: “Trong kiếp trước, người Bà La Môn đã nói dối chính là người hôm nay, và chính ta là người phán xét sáng suốt.”

.... o ....

J332. Rathalatthi Jātaka -- The Angry Priest and the Wise Judge

Summary: A family priest throws his stick at a chariot, but it rebounds and strikes him instead. The Buddha recounts a story in which a similar incident occurred in the past, where a king hastily jumped to judgment before being advised to hear both sides of the case.

.

The Buddha once told this story while he was staying at Jetavana. It was about the family priest of the King of Kosala.

One day, this priest was riding in his chariot to a village that belonged to him. On a narrow road, he met a long line of carts coming from the opposite direction. He shouted, “Get out of the way! Move aside!” several times. But when one of the carts did not move quickly enough, the priest became very angry.

In his rage, he threw his goad-stick (the stick used to drive oxen) at the driver of the first cart. The stick struck the yoke of his own chariot, bounced back, and hit him hard on the forehead, leaving a painful bump.

The priest turned back and went to the king. He told him, “Your Majesty, some carters attacked me and injured my head!”

The king ordered the carters to be brought before the court. When the judges investigated the case, they discovered that the priest was lying—the injury was his own fault. The carters were innocent, and the priest lost his case.

Later, the monks at Jetavana discussed this event in the Hall of Truth. The Buddha came in and asked what they were talking about. When they told him, he said, “This is not the first time that man has acted like this. He behaved in the same way long ago.”

Then the Buddha told this story from the past.

Once upon a time, when King Brahmadatta ruled in Benares, the Bodhisatta was his chief judge and wise adviser.

One day, the king’s priest went to a village where he served as headman. On the way, he met a caravan on a narrow road and shouted angrily for them to move aside. When they did not move fast enough, he threw his goad-stick at the first driver. The stick struck part of his own cart, bounced back, and hit him on the head.

He returned to the city and complained to the king, saying, “Your Majesty, the carters have hurt me.”

The king became angry. Without asking any questions, he called in the carters and said, “You have injured my priest. Take away all their property!”

The Bodhisatta then said to the king, “Your Majesty, it is wrong to punish people without knowing the truth. Sometimes a man hurts himself and then blames another. A ruler must not judge before hearing both sides of the story.”

He advised the king to investigate carefully before making a decision.

The king listened to the Bodhisatta’s wise words. He examined the case properly and found that the priest had injured himself and lied about it. The carters were released, and justice was done.

The Buddha ended the story and said, “In that past life, the Brahmin was the same man who lied today, and I myself was the wise judge.”

.... o ....

J333. Godha Jātaka -- Người Chồng, Hoàng Hậu và Con Thằn Lằn Nướng

Tóm tắt: Một người đàn ông giàu có ăn một con kỳ nhông nướng mà ông được tặng trong một chuyến đi và nói rằng nó đã chạy mất. Đức Phật sau đó kể một câu chuyện tương tự trong quá khứ, giải thích cách ông đã trình bày đức hạnh của hoàng hậu với nhà vua, và sau đó nhà vua đã ban thưởng rộng rãi.

.

Đức Phật từng kể câu chuyện này tại Kỳ Viên, về một người chủ đất nọ và vợ ông ta.

Một hôm, hai vợ chồng đang trên đường về nhà sau khi trả nợ. Trên đường đi, một vài người thợ săn nhìn thấy họ và cho họ một con thằn lằn nướng để ăn. Những người thợ săn bảo họ chia nhau.

Người chồng sai vợ đi lấy nước từ một hồ nước gần đó, và trong khi vợ đi vắng, ông đã tự mình ăn hết con thằn lằn. Khi vợ mang nước về, ông nói với bà: "Con thằn lằn chạy mất rồi." Bà bình tĩnh đáp: "Chúng ta có thể làm gì với một con thằn lằn nướng chạy mất?"

Sau đó, tại Kỳ Viên, Đức Phật hỏi người phụ nữ: "Này chị, người đàn ông này có tốt bụng và yêu thương chị không?"

Bà trả lời: "Tôi rất yêu thương anh ta, nhưng anh ta không yêu tôi."

Đức Phật đáp: "Đừng buồn. Một ngày nào đó, khi anh ta nhớ đến những đức tính tốt đẹp của chị, anh ta sẽ rất kính trọng chị."

Sau đó, Đức Phật kể một câu chuyện từ quá khứ.

Ngày xưa, có một hoàng tử và công chúa đang trên đường trở về nhà qua một khu rừng. Một nhóm thợ săn đã cho họ một con thằn lằn nướng để chia nhau. Công chúa buộc nó bằng một dây leo nhỏ và mang nó đi. Họ dừng lại bên hồ và nghỉ ngơi dưới gốc cây Bồ Đề. Hoàng tử bảo nàng lấy nước trong lá sen trước khi ăn thịt con thằn lằn.

Trong lúc nàng đi vắng, hoàng tử đã ăn thịt cả con thằn lằn. Khi nàng trở về, chàng nói dối rằng: "Con thằn lằn rơi khỏi cành và chạy vào một cái lỗ. Ta đã cố bắt nó, nhưng nó bị gãy làm đôi."

Công chúa bình tĩnh nói: "Làm sao chúng ta có thể đối phó với một con thằn lằn nướng chạy mất? Hãy tiếp tục cuộc hành trình của chúng ta."

Sau này, khi hoàng tử lên ngôi, chàng đã lập nàng làm hoàng hậu, nhưng chàng không ban cho nàng vinh dự hay sự tôn kính. Bồ Tát, muốn giúp nàng, đã hỏi: "Thưa bà, tại sao bà không ban cho ta thứ gì?"

Nàng giải thích: "Ta không nhận được gì từ nhà vua. Làm sao ta có thể ban cho được? Khi chúng ta đang trên đường đi, nhà vua đã tự mình ăn một con thằn lằn nướng."

Bồ Tát nói: "Đừng nói như vậy về nhà vua." Nàng đáp: "Có thể các ngươi không thấy rõ, nhưng ta thấy rõ, và nhà vua cũng thấy rõ." Nàng nhắc nhở mọi người về lỗi lầm trước đây của nhà vua.

Bồ Tát bèn nói với nàng: "Này nàng, nếu chàng không còn yêu nàng nữa, tại sao lại phải sống trong bất hạnh với chàng? Nàng không nên phục vụ một người không quan tâm đến mình."

Nghe vậy, nhà vua suy ngẫm về những đức tính của nàng. Ngài nói: "Ta đã lãng quên những đức tính tốt đẹp của nàng quá lâu rồi. Xin hãy tha thứ cho ta. Ta sẽ ban cho nàng toàn bộ vương quốc." Từ đó trở đi, nhà vua ban cho nàng quyền lực tối cao. Nhà vua cũng tôn kính Bồ Tát, nghĩ rằng ngài đã nhắc nhở nhà vua về giá trị thực sự của hoàng hậu.

Đức Phật kết thúc câu chuyện và nói: "Trong kiếp trước, vợ chồng này là cùng một cặp vợ chồng đó, và chính ta là vị quan thông tuệ."

Kết thúc bài kệ, cả hai vợ chồng đều đạt được sơ quả Nhập Lưu.

.... o ....

J333. Godha Jātaka -- The Husband, the Queen, and the Roasted Lizard

Summary: A wealthy man eats a roasted iguana that he had received as a gift during a journey and claims it had run away. The Buddha then tells a story of similar events from the past, explaining how he had brought the queen’s virtues to the king’s attention, who subsequently rewarded her generously.

.

The Buddha once told this story at Jetavana, about a certain landowner and his wife.

One day, the husband and wife were returning home after collecting a debt. On the way, some hunters saw them and gave them a roasted lizard to eat. The hunters told them to share it.

The husband sent his wife to fetch water from a nearby lake and, while she was gone, he ate the whole lizard himself. When she returned with the water, he told her, “The lizard ran away.” She replied calmly, “What can we do with a roasted lizard that runs away?”

Later, at Jetavana, the Buddha asked the woman, “Sister, is this man kind and loving toward you?”

She said, “I am affectionate toward him, but he does not love me.”

The Buddha replied, “Do not be upset. One day, when he remembers your good qualities, he will honor you greatly.”

Then the Buddha told a story from the past.

In old times, a prince and princess were traveling home through a forest. Some hunters gave them a roasted lizard to share. The princess tied it with a small creeper and carried it. They stopped by a lake and rested under a Bo-tree. The prince told her to fetch water in a lotus leaf before they ate the lizard.

While she was away, the prince ate the entire lizard. When she returned, he lied, saying, “The lizard fell from the branch and ran into a hole. I tried to grab it, but it broke in two.”

The princess calmly said, “How can we deal with a roasted lizard that runs away? Let us continue our journey.”

Later, when the prince became king, he made her his queen, but he did not give her honor or respect. The Bodhisatta, wanting to help her, asked, “Lady, why do you not give me anything?”

She explained, “I receive nothing from the king. How could I give anything? When we were traveling, he ate a roasted lizard all by himself.”

The Bodhisatta said, “Do not speak like this of the king.” She replied, “You may not see it clearly, but I do, and the king does too.” She reminded everyone of the king’s earlier wrong.

The Bodhisatta then told her, “Lady, if he no longer loves you, why live in unhappiness with him? You should not serve someone who does not care for you.”

Hearing this, the king reflected on her virtues. He said, “I have ignored your good qualities for too long. Forgive me. I give you the entire kingdom.” From then on, he gave her supreme power. The king also honored the Bodhisatta, thinking he had reminded him of his queen’s true worth.

The Buddha ended the story and said, “In that past life, the husband and wife were the same people, and I myself was the wise minister.”

At the conclusion of the Truths, both husband and wife attained fruition of the First Path.

.... o ....

J334. Rajovada Jātaka -- Quả Sung Ngọt và Quả Sung Đắng

Tóm tắt: Đức Phật khuyên vua Kosala hãy cai trị một cách chính trực, và bảo đảm rằng nhờ đó vương quốc sẽ thịnh vượng. Ngài cũng kể câu chuyện về một vị khổ hạnh từng chứng minh với nhà vua rằng khi ông cai trị chính trực, hoa trái sẽ thơm ngon, nhưng khi ông cai trị bất chính, hoa trái sẽ trở nên đắng chát.

.

Đức Phật từng kể câu chuyện này tại Jetavana về một vị vua cần lời khuyên về việc trị vì. Ngài nói: “Các vị vua thời xưa, nhờ nghe lời dạy của bậc hiền triết, đã trị vì công bằng và được lên cõi trời.”

Rồi Ngài kể câu chuyện từ quá khứ này.

Ngày xửa ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì ở Benares, Bồ-tát sinh ra trong một gia đình Bà-la-môn. Khi lớn lên, Ngài học được nhiều kỹ năng và chọn cuộc sống của một nhà tu khổ hạnh. Ngài sống ở một vùng đất tươi đẹp của dãy Hy Mã Lạp Sơn, ăn trái cây và rễ cây hoang dã, và rèn luyện bản thân về mọi phương diện tâm linh.

Lúc đó, nhà vua muốn biết liệu có ai thành thật chỉ ra những lỗi lầm của mình không. Ngài tìm kiếm khắp nơi - từ thành thị đến nông thôn - nhưng không tìm thấy ai sẵn sàng nói xấu mình. Cuối cùng, ngài cải trang và lang thang vào rừng, nghĩ rằng: “Biết đâu ta có thể tìm thấy ai đó sẽ nói sự thật cho ta ở đây.”

Cuối cùng, ngài đến được ẩn thất của Bồ-tát. Ngài lễ phép chào hỏi và ngồi xuống một bên. Bồ Tát đang ăn những quả sung chín hái được. Chúng rất ngọt.

"Xin hãy ăn những quả sung này và uống chút nước," Bồ Tát nói với nhà vua.

Nhà vua nếm thử quả sung và hỏi: "Thưa Tôn giả, tại sao những quả sung này lại ngọt như vậy?"

Bồ Tát đáp: "Thưa Ngài, giờ đây nhà vua cai trị bằng công lý và sự công bằng. Đó là lý do tại sao những quả sung lại ngọt như vậy."

"Liệu chúng có mất đi vị ngọt dưới một vị vua bất công không?" nhà vua hỏi.

"Vâng, thưa Ngài. Khi những người cai trị bất công, ngay cả mật ong, dầu ăn và trái cây cũng mất đi hương vị. Cả vùng đất trở nên buồn tẻ và đắng chát. Nhưng khi những người cai trị công bằng, mọi thứ lại ngọt ngào và tràn đầy sức sống."

Nhà vua thấy điều này thật thú vị. Không tiết lộ mình là vua, ông cảm ơn Bồ Tát và trở về Benares. Ông quyết định thử nghiệm giáo lý bằng cách cai trị bất công một thời gian.

Một lúc sau, ngài trở về ẩn thất của Bồ Tát. Bồ Tát lại dâng ngài một quả sung chín, nhưng lần này nó có vị đắng.

“Thưa Ngài, nó đắng lắm,” nhà vua nói.

Bồ Tát giải thích: “Bạch Ngài, khi các vị vua bất công, ngay cả trái cây dại trong rừng cũng mất đi vị ngọt, và cả vương quốc đều đau khổ.”

Bấy giờ, nhà vua tiết lộ rằng mình là người cai trị. “Thưa Ngài,” ngài nói, “chính hành động của trẫm đã làm cho quả sung trước đây ngọt ngào nhưng bây giờ lại đắng chát. Trẫm sẽ cai trị một cách công bằng và làm cho mọi thứ trở nên ngọt ngào.”

Từ ngày đó trở đi, ngài cai trị một cách công bằng, và đất đai cùng trái cây của nó đã lấy lại được vị ngọt tự nhiên.

Đức Phật kết thúc câu chuyện và nói: “Trong kiếp đó, Ananda là vua, còn ta là nhà khổ hạnh.”

.... o ....

J334. Rajovada Jātaka -- The Sweet and Bitter Figs

Summary: The Buddha admonishes the king of Kosala to rule righteously, assuring him that the kingdom will prosper as a result. He also recounts a story about an ascetic who once demonstrated to a king that when he ruled justly, the fruits were flavorful, but when he ruled unjustly, they turned bitter.

.

The Buddha once told this story at Jetavana about a king who needed advice on ruling. He said, “Kings of old, listening to the words of the wise, ruled justly and reached the heavenly world.”

Then he told this story from the past:

A long time ago, when King Brahmadatta ruled in Benares, the Bodhisatta was born in a brahmin family. When he grew up, he learned many skills and chose the life of an ascetic. He lived in a pleasant part of the Himalayas, eating wild fruits and roots, and trained himself in all spiritual faculties.

At that time, the king wanted to know if anyone would honestly tell him his faults. He searched everywhere—in the city and countryside—but could not find anyone willing to speak against him. Finally, he disguised himself and wandered into the forest, thinking, “Maybe I can find someone who will tell me the truth here.”

Eventually, he reached the hermitage of the Bodhisatta. He greeted him politely and sat down on one side. The Bodhisatta was eating some ripe figs he had collected. They were very sweet.

“Please eat these figs and drink some water,” the Bodhisatta said to the king.

The king tasted the figs and asked, “Why are these figs so sweet, Reverend Sir?”

The Bodhisatta replied, “Your Excellency, the king now rules with justice and fairness. That is why the figs are so sweet.”

“Do they lose their sweetness under an unjust king?” the king asked.

“Yes, Your Excellency. When rulers are unjust, even honey, oil, and fruits lose their flavor. The whole land becomes dull and bitter. But when rulers are just, everything is sweet and full of life again.”

The king thought this was interesting. Without revealing that he was the king, he thanked the Bodhisatta and returned to Benares. He decided to test the teaching by ruling unjustly for a while.

After some time, he returned to the Bodhisatta’s hermitage. The Bodhisatta again offered him a ripe fig, but this time it tasted bitter.

“It is bitter, Sir,” the king said.

The Bodhisatta explained, “Your Excellency, when kings are unjust, even the wild fruits in the forest lose their sweetness, and the whole realm suffers.”

The king then revealed that he was the ruler. “Holy Sir,” he said, “it was my actions that made the figs sweet before and bitter now. I will rule justly again and make everything sweet.”

From that day on, he ruled fairly, and the land and its fruits regained their natural sweetness.

The Buddha ended the story and said, “In that life, Ananda was the king, and I myself was the ascetic.”

.... o ....

J335. Jambuka Jātaka -- Chó Rừng Cố Biến Thành Sư Tử

Tóm tắt: Đề Bà Đạt Đa cố gắng đóng giả Đức Phật nhưng bị đánh vào ngực, tự làm nhục mình. Đức Phật sau đó kể câu chuyện về một con chó rừng cố gắng đóng giả làm sư tử và bị một con voi giẫm chết.

.

Đức Phật từng kể câu chuyện này khi Ngài trú tại Rừng Trúc, về việc Đề Bà Đạt Đa cố gắng bắt chước Đức Phật.

Ngài kể rằng, ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì xứ Benares, Bồ Tát đã sinh ra là một chú sư tử con sống trong một hang động trên dãy Himalaya. Một ngày nọ, sau khi giết một con trâu và ăn thịt, sư tử uống nước rồi trở về hang.

Một con chó rừng nhìn thấy Ngài. Chó rừng sợ hãi và nằm bẹp xuống đất.

Sư tử hỏi: "Sao ngươi lại nằm đó, hỡi chó rừng?"

Chó rừng đáp: "Thưa ngài, tôi muốn làm người hầu của ngài."

Sư tử nói: "Rất tốt," rồi dẫn chó rừng về nhà. Mỗi ngày sư tử đều cho chó rừng ăn thịt. Dần dần, chó rừng béo lên nhờ thức ăn đó.

Một ngày nọ, chó rừng trở nên kiêu ngạo. Nó nói với sư tử: “Thưa ngài, tôi cảm thấy mình như một gánh nặng. Ngài lúc nào cũng mang thịt đến cho tôi. Hôm nay tôi sẽ tự tay giết một con voi và mang thịt đến cho ngài.”

Sư tử cảnh báo nó: “Này bạn Chó Rừng, đừng làm vậy. Voi mạnh hơn ngươi nhiều. Ngươi không sinh ra để giết voi. Hãy để tôi giết một con voi và cho ngươi thịt. Đừng làm trái với bản chất của ngươi.”

Chó Rừng không nghe lời. Nó rời khỏi hang và đi xuống chân núi, vừa đi vừa kêu như chó rừng vẫn làm. Nó thấy một con voi đen đang di chuyển phía dưới. Nghĩ rằng có thể tấn công nó, nó nhảy lên lưng voi, nhưng con voi giơ chân lên và nghiền nát đầu chó rừng. Chó rừng rên rỉ rồi chết, còn voi thì rống lên rồi bỏ đi.

Bồ Tát, đứng trên đỉnh vách đá quan sát, nói: “Con chó rừng này bị giết vì lòng kiêu hãnh của nó. Nó đã cố làm những điều không đúng với bản chất của nó.”

Đức Phật kết thúc câu chuyện và nói: “Trong kiếp đó, Đề Bà Đạt Đa là chó rừng, còn ta là sư tử.”

.... o ....

J335. Jambuka Jātaka -- The Jackal Who Tried to Be a Lion

Summary: Devadatta attempts to impersonate the Buddha but is struck in the chest, humiliating himself. The Buddha then tells a story about a jackal that tried to play the role of a lion and was crushed to death by an elephant.

.

The Buddha once told this story while living in the Bamboo Grove, about Devadatta trying to imitate the Buddha.

He said that a long time ago, when King Brahmadatta ruled in Benares, the Bodhisatta was born as a young lion living in a cave in the Himalayas. One day, after killing a buffalo and eating, the lion drank some water and returned to his cave.

A jackal saw him. The jackal was afraid and lay flat on the ground.

The lion asked, “Why are you lying there, Mr. Jackal?”

The jackal said, “Sir, I want to be your servant.”

The lion said, “Very well,” and brought the jackal to his home. Every day the lion gave the jackal some meat. Over time, the jackal grew fat from the food.

One day, the jackal became proud. He said to the lion, “My lord, I feel like I am a burden. You always bring me meat. Today I will go kill an elephant myself and bring you some meat.”

The lion warned him, “Friend Jackal, do not do that. Elephants are much stronger than you. You are not made to kill elephants. Let me kill an elephant and give you meat. Do not act against your nature.”

The jackal did not listen. He left the cave and went to the base of the mountain, calling out as jackals do. He saw a black elephant moving below. Thinking he could attack it, he jumped on the elephant, but the elephant lifted its foot and crushed the jackal’s head. The jackal groaned and died, and the elephant trumpeted and walked away.

The Bodhisatta, watching from the top of the cliff, said, “This jackal was killed because of his pride. He tried to do what was not his nature.”

The Buddha ended the story and said, “In that life, Devadatta was the jackal, and I was the lion.”

.... o ....

J336. Brahachatta Jātaka -- Kho Báu Thất Lạc Của Nhà Vua

Tóm tắt: Một nhà sư kiếm sống bằng cách bất chính. Đức Phật kể câu chuyện về một vị hoàng tử bị lật đổ vương quốc và đã lấy lại được kho báu bằng cách lừa dối, khiến vị vua chiến thắng gần như phát điên.

.

Đức Phật kể câu chuyện này khi Ngài đang ở tại Kỳ Viên. Câu chuyện kể về một vị sư bất lương.

Ngày xửa ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì thành Benares, Bồ Tát là quan đại thần và cũng là cố vấn tinh thần của vua.

Một ngày nọ, vua Benares giao chiến với vua Kosala. Sau một trận chiến lớn, vua Benares thắng lợi, tiến vào thành Savatthi và bắt vua Kosala làm tù binh.

Vua Kosala có một người con trai tên là Hoàng tử Chatta. Hoàng tử cải trang trốn thoát và đến Takkasila, nơi ngài học ba bộ Vệ Đà và mười tám môn nghệ thuật. Sau khi học xong, ngài rời thành phố và đến một ngôi làng nhỏ gần biên giới. Trong một khu rừng gần đó có năm trăm vị tu khổ hạnh sống trong những túp lều lá. Hoàng tử đến gặp họ và quyết định sống cuộc đời tu khổ hạnh. Ngài học hỏi mọi điều họ có thể dạy ngài, và rồi sau đó, ngài trở thành thủ lĩnh của họ.

Một ngày nọ, Hoàng tử Chatta hỏi đoàn người: "Sao chúng ta không đi đến miền Trung?"

Họ trả lời: "Thưa ngài, người dân miền Trung rất thông thái. Họ đặt ra những câu hỏi khó và thử thách các nhà khổ hạnh. Nếu chúng ta thất bại, họ sẽ chế giễu chúng ta. Chúng ta sợ đến đó."

Hoàng tử Chatta nói: "Đừng lo. Ta có thể lo liệu việc đó cho các ngươi."

Vậy là họ đồng ý lên đường. Đoàn người tiếp tục đi cho đến khi đến Benares.

Lúc đó, vua Benares đã nắm quyền kiểm soát hoàn toàn Kosala. Ông cử các quan lại đến cai trị vùng đất này và mang tất cả kho báu về Benares. Ông đổ đầy kho báu vào nhiều bình sắt, chôn chúng trong vườn thượng uyển và tiếp tục sống ở đó.

Các nhà khổ hạnh đến và nghỉ đêm trong vườn thượng uyển đó. Sáng hôm sau, họ vào kinh thành khất thực. Khi đến cung điện, nhà vua để ý thấy họ. Ngài quý mến phong thái điềm tĩnh của họ nên đã mời họ vào. Ngài dâng cơm, bánh và hỏi han họ nhiều câu hỏi trước khi dùng bữa. Hoàng tử Chatta trả lời một cách khôn ngoan, và nhà vua rất hài lòng. Sau bữa ăn, Chatta dâng lời cảm tạ và chúc phúc. Nhà vua càng quý mến chàng hơn và mời cả nhóm ở lại trong vườn.

Lúc đó, Hoàng tử Chatta biết một câu thần chú có thể tiết lộ kho báu ẩn giấu. Trong khi sống trong vườn, chàng tự hỏi: "Vị vua này đã giấu tiền của cha ta ở đâu?". Chàng đã dùng câu thần chú và phát hiện ra kho báu được chôn ngay trong vườn. Chàng quyết định mang nó về và dùng nó để khôi phục vương quốc đã mất của mình.

Chàng nói với các nhà khổ hạnh khác: "Các bạn ơi, ta là con trai của vua Kosala. Khi vua Benares chiếm được vương quốc của chúng ta, ta đã cải trang trốn thoát. Giờ đây ta đã tìm thấy kho báu của gia đình ta. Ta sẽ lấy nó và giành lại đất nước. Các ngươi có muốn đi cùng ta không?"

Họ đáp: "Vâng, chúng tôi sẽ đi cùng ngài."

Đêm đó, chàng sai làm những chiếc bao da lớn. Họ đào kho báu chôn giấu lên và chất đầy vàng bạc vào những chiếc bao. Sau đó, họ đổ cỏ vào những chiếc bình rỗng để trông như không có gì bị lấy cắp. Ngày hôm sau, họ bí mật rời khỏi thành phố và đến Savatthi. Tại đây, Hoàng tử Chatta đã bắt giữ các quan lại của nhà vua, xây dựng lại vương quốc và làm cho kinh thành hùng mạnh trở lại.

Sau đó, có người tâu với vua Benares: "Bọn khổ hạnh đã đánh cắp kho báu của bệ hạ và bỏ trốn!". Nhà vua đến vườn, mở những chiếc bình ra và thấy bên trong chỉ toàn cỏ. Ngài vô cùng đau khổ. Ngài đi lang thang khắp cung điện, miệng lẩm bẩm: "Cỏ, cỏ!" và không ngừng than khóc.

Bồ Tát thấy nhà vua buồn bã và nghĩ: "Nhà vua đang đau khổ tột cùng. Không ai có thể giúp ngài. Ta phải giải thoát ngài khỏi nỗi đau này."

Một ngày nọ, khi họ đang ngồi bên nhau, nhà vua lại bắt đầu lẩm bẩm về cỏ. Bồ Tát bình tĩnh nói chuyện với nhà vua và hỏi tại sao ông cứ nói từ đó. Nhà vua giải thích rằng vị khổ hạnh tên Chatta đã lấy vàng của mình và để lại cỏ ở đó.

Bồ Tát nhắc nhở nhà vua rằng Chatta chỉ lấy đi những gì thuộc về gia đình mình, và cỏ chẳng có ý nghĩa gì cả. Nhà vua nhận ra điều này là sự thật. Nỗi đau khổ của ngài đã chấm dứt, và ngài lại cai trị vương quốc một cách sáng suốt và bình an.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, ngài nói: "Lúc bấy giờ, vị sư bất lương là Hoàng tử Chatta, còn ta là vị quan thông thái."

.... o ....

J336. Brahachatta Jātaka -- The King’s Lost Treasure

Summary: One monk earns his living in an improper way. The Buddha tells the story of a prince whose kingdom was overthrown and how he reclaimed his treasure through deceit, nearly driving the conquering king mad.

.

The Buddha told this story while he was staying at Jetavana. It was about a dishonest monk.

A long time ago, when King Brahmadatta ruled in the city of Benares, the Bodhisatta was his chief minister and also his spiritual adviser.

One day, the king of Benares went to war with the king of Kosala. After a big battle, the king of Benares won, entered the city of Savatthi, and took the king of Kosala prisoner.

The king of Kosala had a son named Prince Chatta. The prince escaped in disguise and went to Takkasila, where he studied the three Vedas and the eighteen arts. When his studies were complete, he left the city and came to a small village near the border. In a nearby forest lived five hundred ascetics who stayed in leaf huts. The prince went to them and decided to live as an ascetic himself. He learned everything they could teach him, and later became their leader.

One day, Prince Chatta asked the group, “Why don’t we go to the central region?”

They answered, “Sir, people in the central region are very wise. They ask hard questions and test the ascetics. If we fail, they will mock us. We are afraid to go there.”

Prince Chatta said, “Don’t worry. I can handle that for you.”

So they agreed to go. The group traveled until they reached Benares.

By that time, the king of Benares had taken full control of Kosala. He sent his officials to rule the land and brought back all the treasure to Benares. He filled many iron pots with the treasure, buried them in the royal garden, and continued living there.

The ascetics arrived and spent the night in that same garden. The next morning they went into the city to beg for food. When they came to the palace, the king noticed them. He liked their calm manners and invited them in. He offered them rice and cakes and asked many questions before they ate. Prince Chatta answered wisely, and the king was very pleased. After the meal, Chatta gave thanks and blessings. The king liked him even more and invited the group to stay in his garden.

Now, Prince Chatta knew a magic spell that could reveal hidden treasure. While living in the garden, he thought, “Where did this king hide the money that belonged to my father?” He used the spell and discovered that the treasure was buried right there in the garden. He decided to take it back and use it to recover his lost kingdom.

He told the other ascetics, “My friends, I am the son of the king of Kosala. When the king of Benares captured our kingdom, I escaped in disguise. Now I have found the treasure that belonged to my family. I will take it and win back my country. Will you come with me?”

They said, “Yes, we will go with you.”

That night, he had big leather sacks made. They dug up the buried treasure and filled the sacks with gold and silver. Then they filled the empty pots with grass to make it look like nothing was taken. The next day, they secretly left the city and went to Savatthi. There, Prince Chatta captured the king’s officers, rebuilt his kingdom, and made the city strong again.

Later, someone told the king of Benares, “The ascetics have stolen your treasure and run away!” The king went to the garden, opened the pots, and found only grass inside. He was heartbroken. He wandered around the palace saying, “Grass, grass!” and could not stop grieving.

The Bodhisatta saw how sad the king was and thought, “The king is suffering deeply. No one else can help him. I must free him from this sorrow.”

One day, when they were sitting together, the king again started mumbling about grass. The Bodhisatta calmly spoke to him and asked why he kept saying that word. The king explained how the ascetic named Chatta had taken his gold and left grass in its place.

The Bodhisatta reminded him that Chatta had only taken what once belonged to his own family, and the grass meant nothing. The king realized this was true. His sorrow ended, and he ruled his kingdom wisely and peacefully again.

When the Buddha finished the story, he said, “At that time, the dishonest monk was Prince Chatta, and I myself was the wise minister.”

.... o ....

J337. Pitha Jātaka -- Vị sư không xin được thức ăn nên đã nói cộc cằn.

Tóm tắt: Một nhà sư từ miền quê đi khất thực quá sớm và quá muộn, rồi lại trách móc gia đình vì không bố thí cho mình. Đức Phật kể một câu chuyện cổ về một vị khổ hạnh không nhận được bố thí nhưng vẫn giữ được bình tĩnh và sau đó đã giảng Pháp cho một gia chủ.

.

Đức Phật kể câu chuyện này khi Ngài đang ở tại Kỳ Viên. Câu chuyện kể về một vị sư nọ.

Một hôm, có một vị sư từ nông thôn đến Kỳ Viên. Sau khi cất bát và y, ông chào Đức Phật và hỏi các sa di trẻ tuổi: "Thưa các ngài, ai là người chăm sóc các vị sư đến Savatthi?"

Họ trả lời: "Cư sĩ Cấp Cô Độc và nữ cư sĩ Visakha chăm sóc các vị sư. Họ chăm sóc họ như cha mẹ."

"Tốt lắm," vị sư nói.

Sáng hôm sau, trước khi mặt trời mọc, ông đến nhà Cấp Cô Độc để khất thực. Vì còn quá sớm, không ai thức dậy, và ông không nhận được gì. Sau đó, ông đến nhà Visakha, nhưng cũng còn quá sớm, và không có ai ở đó để phục vụ ông.

Sau khi đi lang thang khắp nơi để xin thức ăn, ông trở về tu viện trong tình trạng đói bụng. Khi ông đến nơi, cháo đã được nấu xong. Sau đó, khi ông ta quay lại, cơm cũng đã hết. Vì vậy, hôm đó ông ta chẳng có gì để ăn.

Vị sư kia nổi giận và nói: "Các sư ở đây nói hai gia đình này là những người ủng hộ trung thành. Nhưng họ không phải! Họ là những kẻ bất tín!" Và ông ta đi khắp nơi nói xấu họ.

Khi các vị sư khác nghe chuyện này, họ bàn tán trong Chánh Pháp Đường rằng: "Một vị sư từ nông thôn đến hai gia đình tốt vào buổi sáng quá sớm, không xin được thức ăn, rồi lại nói xấu họ."

Khi Đức Phật đến và hỏi họ đang bàn tán điều gì, họ thưa với Ngài. Đức Phật cho gọi vị sư đến và hỏi: "Có đúng là ông đã nói xấu những gia đình đó không?"

"Vâng, thưa Đức Thế Tôn," vị sư đáp.

Đức Phật hỏi: "Này Hiền giả, tại sao ông lại nổi giận? Ngày xưa, ngay cả trước khi Đức Phật xuất hiện trên đời, những bậc thánh nhân đến nhà ai mà không nhận được đồ cúng dường thì không bao giờ nổi giận."

Sau đó, Đức Phật kể cho họ nghe một câu chuyện từ quá khứ.

Thuở xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, Bồ Tát sinh ra trong một gia đình Bà La Môn. Lớn lên, ngài học tất cả các ngành nghệ thuật tại Takkasila và sau này trở thành một nhà khổ hạnh. Ngài sống một thời gian dài trên dãy Himalaya.

Một ngày nọ, ngài xuống Benares để lấy muối và giấm. Ngài ở trong một khu vườn gần thành phố và sáng hôm sau vào thị trấn để khất thực.

Lúc bấy giờ, ở Benares có một thương gia rất sùng đạo. Bồ Tát hỏi xem gia đình nào được biết đến là hào phóng, và mọi người kể cho ngài nghe về thương gia đó. Vì vậy, ngài đến nhà thương gia để khất thực.

Nhưng thương gia đã đi yết kiến ​​nhà vua, và không ai trong nhà nhìn thấy vị khổ hạnh ở cửa. Vì vậy, Bồ Tát lặng lẽ ra đi.

Trên đường trở về, thương gia gặp ngài trên đường. Ngài cúi chào vị khổ hạnh, cầm lấy bát và đưa ngài về nhà. Ông dâng nước rửa chân, thức ăn và chỗ ngồi nghỉ. Trong khi vị tu sĩ khổ hạnh dùng bữa, thương gia hỏi thăm về chuyến đi của ông và nói chuyện với ông một cách kính cẩn.

Khi Bồ Tát dùng bữa xong, thương gia nói: “Thưa Tôn giả, trong nhà chúng tôi, không có người lạ nào, dù là ăn mày, tu sĩ hay bà la môn, ra đi mà không được tiếp đón và cho ăn. Hôm nay, vì người hầu của tôi không nhìn thấy ngài, nên ngài ra đi mà không được tiếp đón hay cho ăn. Đó là lỗi của chúng tôi. Xin hãy tha thứ cho chúng tôi.”

Bồ Tát từ tốn đáp: “Tôi không có gì để tha thứ. Tôi không hề tức giận. Chỉ trong giây lát, tôi tự hỏi tại sao mọi người ở đây lại có vẻ hơi khác biệt. Chỉ vậy thôi.”

Thương gia nói: “Trong gia đình chúng tôi, truyền thống luôn là chào đón mọi vị khách, mời ngồi, nước rửa mặt và thức ăn. Phong tục này bắt nguồn từ tổ tiên chúng tôi.”

Bồ Tát ở lại với thương gia vài ngày, dạy ông cách sống một cuộc sống tốt đẹp và rộng lượng, rồi trở về dãy Himalaya, nơi ông đã phát triển trí tuệ tâm linh vĩ đại.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, Ngài giải thích sự thật và nói: “Lúc bấy giờ, Ananda là thương gia thành Benares, còn ta là nhà khổ hạnh.”

Vị tỳ kheo đã than phiền đã hiểu ra lỗi lầm của mình, và nhờ lắng nghe lời Đức Phật, ông đã đạt đến tầng giác ngộ đầu tiên, sơ quả Nhập .

.... o ....

J337. Pitha Jātaka -- The monk failed to obtain food and then spoke harshly.

Summary: A monk from the countryside goes on alms rounds too early and too late, then blames the families for not giving him alms. The Buddha tells an old story about an ascetic who failed to receive alms but remained unperturbed and later taught Dhamma to a householder.

.

The Buddha told this story while he was staying at Jetavana. It was about a certain monk.

One day, a monk from the countryside came to Jetavana. After putting away his bowl and robe, he greeted the Buddha and asked the young novices, “Sirs, who takes care of the visiting monks who come to Savatthi?”

They replied, “The layman Anathapindika and the great laywoman Visakha look after the monks. They take care of them like parents.”

“Very good,” said the monk.

The next morning, before sunrise, he went to the house of Anathapindika to ask for alms. Because it was so early, no one was awake, and he received nothing. Then he went to the house of Visakha, but again it was too early, and no one was there to serve him.

After walking here and there for food, he returned to the monastery hungry. When he arrived, the rice-gruel had already been finished. Later, when he went again, the rice meal was also finished. So he got nothing to eat that day.

The monk then became angry and said, “The monks here say these two families are faithful supporters. But they are not! They are unbelievers!” And he went around speaking badly about them.

When other monks heard of this, they discussed it in the Hall of Truth, saying, “A monk from the countryside went to two good households too early in the morning, failed to get food, and then spoke harshly about them.”

When the Buddha came and asked what they were discussing, they told him. The Buddha sent for the monk and asked, “Is it true that you spoke badly about those families?”

“Yes, Lord,” said the monk.

The Buddha asked, “Why are you angry, Brother? In the old days, even before a Buddha appeared in the world, holy men who went to a house and received no alms never became angry.”

Then the Buddha told them a story from the past.

Long ago, when King Brahmadatta ruled in Benares, the Bodhisatta was born into a brahmin family. When he grew up, he studied all the arts at Takkasila and later became an ascetic. He lived for a long time in the Himalayas.

One day, he went down to Benares to get salt and vinegar. He stayed in a garden near the city and went into the town the next morning to beg for food.

At that time, there lived a merchant in Benares who was a faithful believer. The Bodhisatta asked whose household was known to be generous, and people told him about that merchant. So he went to the merchant’s house for alms.

But the merchant had gone to visit the king, and no one in the house saw the ascetic at the door. So the Bodhisatta went away quietly.

On his way back, the merchant met him on the road. He bowed to the ascetic, took his bowl, and brought him home. He offered him water to wash his feet, food to eat, and a seat to rest. While the ascetic ate, the merchant asked about his travels and spoke respectfully to him.

When the Bodhisatta had finished eating, the merchant said, “Reverend Sir, in our house no stranger—beggar, priest, or brahmin—has ever gone away without being received and fed. Today, because my servants did not see you, you went away without welcome or food. That was our mistake. Please forgive us.”

The Bodhisatta replied kindly, “I have nothing to forgive. I felt no anger. Only for a moment, I wondered why the people here seemed a little different. That is all.”

The merchant then said, “In our family, it has always been our tradition to greet every guest, to offer a seat, water for washing, and food. This custom comes from our ancestors.”

The Bodhisatta stayed a few days with the merchant, taught him how to live a good and generous life, and then returned to the Himalayas, where he developed great spiritual wisdom.

When the Buddha finished this story, he explained the truth and said, “At that time, Ananda was the merchant of Benares, and I myself was the ascetic.”

The monk who had complained understood his mistake, and by listening to the Buddha’s words, he reached the first stage of enlightenment.

.... o ....

J338. Thusa Jātaka -- Hoàng tử Ajatasattu (A xà thế) và Bài học của Vua Già

Tóm tắt: Hoàng hậu của vua Kosala đã thèm khát được uống máu của vua trong thời gian mang thai. Mặc dù bà đã cố gắng phá thai, nhà vua vẫn đảm bảo sự sống còn của đứa trẻ. Chính đứa trẻ này cuối cùng đã gây ra cái chết của nhà vua. Đức Phật sau đó kể cho nhà vua nghe một câu chuyện từ một kiếp trước, trong đó người con trai đã bị ngăn chặn khỏi việc giết phụ vương và chỉ được giải thoát khỏi cảnh giam cầm sau khi nhà vua qua đời một cách tự nhiên.

.

Đức Phật kể câu chuyện này khi Ngài đang trú tại Trúc Lâm. Câu chuyện nói về Hoàng tử Ajatasattu.

Khi thụ thai hoàng tử, mẹ của ngài - con gái của vua Kosala và là vợ của vua Bimbisara (Tần Bà Sa La) xứ Magadha (Ma Kiệt Đà) - nảy sinh một ham muốn kỳ lạ. Bà khao khát được uống một ít máu từ đầu gối phải của chồng mình. Các cận thần của bà đã hỏi bà về điều đó, và bà đã nói với họ sự thật.

Khi nhà vua nghe tin này, ông đã triệu tập các nhà chiêm tinh và hỏi: "Hoàng hậu của ta muốn uống máu từ đầu gối của ta. Điều này có nghĩa là gì?"

Các nhà chiêm tinh nói: "Một ngày nào đó, đứa con trong bụng lệnh bà sẽ giết chết nhà vua và chiếm lấy vương quốc của nhà vua."

Nhà vua bình tĩnh đáp: "Nếu chính con trai của ta giết chết ta và chiếm lấy ngai vàng của ta, thì có gì là tai hại?"

Sau đó, ông ra lệnh rạch đầu gối phải của mình, cho máu chảy vào một chiếc cốc vàng và đưa cho hoàng hậu uống.

Hoàng hậu nghĩ: "Nếu con trai ta sinh ra sẽ giết cha nó, ta không muốn đứa con như vậy", và bà đã cố gắng gây sảy thai.

Khi nhà vua biết chuyện, ông nói với bà: "Hỡi người yêu dấu, ta biết các nhà chiêm tinh đã nói gì - rằng con trai ta sẽ giết ta. Nhưng tất cả chúng sinh đều phải chết một ngày nào đó. Hãy để ta ít nhất được nhìn thấy mặt con ta. Xin hãy dừng lại việc này."

Mặc dù vậy, hoàng hậu vẫn tiếp tục cố gắng cho đến khi nhà vua ngăn cản bà đến thăm khu vườn. Sau đó, bà đã sinh một hoàng tử. Vì hoàng tử đã là "kẻ thù" của vua cha ngay từ trước khi chào đời, nên họ đặt tên cho hoàng tử là Ajatasattu (A Xà Thế), có nghĩa là "Kẻ thù từ khi sinh ra".

Khi A Xà Thế lớn lên, Đức Phật một lần đến thăm cung điện cùng năm trăm vị sư. Vua Bimbisara chào đón họ, dâng lên họ những món ăn ngon, rồi ngồi xuống lắng nghe Đức Phật thuyết pháp.

Ngay lúc đó, các thị giả đưa hoàng tử trẻ tuổi vào, mặc hoàng bào. Nhà vua vui mừng đến nỗi đặt cậu bé lên đùi và âu yếm chơi đùa với cậu. Vì vậy, nhà vua không để ý đến lời Đức Phật dạy.

Thấy vậy, Đức Phật dịu dàng nói: “Tâu Đại Vương, ngày xưa, khi các bậc quân vương nghi ngờ con trai mình có thể làm hại mình, họ đã giữ những đứa trẻ ở những nơi bí mật và ra lệnh chỉ được mang chúng ra sau khi họ qua đời.”

Theo lời yêu cầu của nhà vua, Đức Phật kể một câu chuyện từ rất lâu rồi.

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, Bồ-tát là một vị thầy nổi tiếng ở Takkasila. Nhiều hoàng tử và thanh niên Bà-la-môn đến học với ngài.

Một trong những học trò của ngài là hoàng tử xứ Benares. Cậu bé học ba bộ kinh Vệ-đà và nhiều môn nghệ thuật khác, và khi đã được huấn luyện đầy đủ, cậu chuẩn bị trở về nhà.

Vị thầy, bằng trí tuệ đặc biệt của mình, đã thấy rằng một ngày nào đó hoàng tử sẽ gặp nguy hiểm - chính con trai của hoàng tử sẽ tìm cách giết hoàng tử. Vì vậy, ngài đã cho hoàng tử bốn bài kệ ngắn để tụng vào những thời điểm nhất định trong cuộc đời. Ông nói, “Khi ngài lên ngôi vua và con trai của ngài tròn mười sáu tuổi, hãy đọc bài kệ đầu tiên khi đang ăn cơm, bài thứ hai tại buổi họp lớn của công chúng, bài thứ ba khi đứng trên đỉnh cầu thang lên mái cung điện, và bài thứ tư khi ngài bước vào phòng riêng của mình.”

Hoàng tử đồng ý, cảm ơn thầy rồi về nhà. Sau này, khi cha mất, chàng lên ngôi vua mới của Benares.

Nhiều năm trôi qua, con trai chàng đã trưởng thành. Khi tròn mười sáu tuổi, chàng trai này chứng kiến ​​quyền lực của cha mình và nghĩ: "Ta muốn làm vua ngay bây giờ. Tại sao phải đợi đến già? Ta sẽ giết cha và lên ngôi."

Chàng nói với các cận thần, và họ động viên chàng: "Phải, chàng phải hành động nhanh lên. Hãy bỏ thuốc độc vào thức ăn của phụ vương."

Tối hôm đó, hoàng tử ngồi ăn với cha, định đầu độc cơm. Nhưng ngay khi chàng sắp làm điều đó, nhà vua nhớ lại lời thầy dạy và đọc to bài kệ đầu tiên.

Những lời này khiến hoàng tử nghĩ: "Cha ta biết kế hoạch của ta rồi!". Hoảng sợ, chàng không dám hành động. Chàng cáo lỗi và rời đi.

Sau đó, chàng nói với các cận thần: "Cha ta đã phát hiện ra ta. Ta phải làm gì bây giờ?"

Họ nói: "Không, ngài chỉ đang tưởng tượng thôi. Hãy thử lại cách khác. Trong buổi họp lớn của triều đình, hãy đeo kiếm. Khi nhà vua phân tâm, ngài hãy hạ gục nhà vua."

Vì vậy, trong buổi họp tiếp theo, hoàng tử mang kiếm, di chuyển giữa các quan lại và tìm cơ hội tấn công. Ngay lúc đó, nhà vua đọc to bài kệ thứ hai.

Một lần nữa, hoàng tử nghĩ: "Phụ vương ta biết hết mọi chuyện!" và bỏ chạy trong sợ hãi.

Sau vài ngày, các cận thần của ngài nói: "Thưa hoàng tử, phụ vương ngài chẳng biết gì cả. Ngài quá thận trọng. Hãy thử lại."

Vì vậy, một ngày nọ, hoàng tử đợi ở đầu cầu thang cung điện với thanh kiếm của mình. Khi nhà vua đến bậc thang, nhà vua đọc to bài kệ thứ ba.

Hoàng tử lại hoảng sợ một lần nữa, nghĩ: "Cha muốn giết ta trước!" và lại bỏ chạy.

Vài tuần sau, các cận thần của ngài lại giục ngài: "Hắn không biết ý định của ngài. Lần này, hãy trốn trong phòng ngủ của hắn và giết hắn khi hắn về vào ban đêm."

Vì vậy, hoàng tử trốn dưới gầm giường với thanh kiếm của mình. Khi nhà vua bước vào phòng sau bữa ăn tối, ngài đọc to bài kệ thứ tư.

Hoàng tử run rẩy và nghĩ: "Cha ta lại bắt được ta rồi! Ông ấy sẽ giết ta mất!"

Ngài chui ra khỏi gầm giường, đặt thanh kiếm xuống chân vua và cầu xin: "Xin cha tha thứ cho con!"

Nhà vua nói: "Con tưởng rằng không ai biết bí mật của con. Nhưng ta đã biết từ lâu rồi."

Ngài khiển trách con trai mình, ra lệnh xiềng xích và giam giữ chàng trong ngục, rồi đặt lính canh gác. Sau đó, khi nhà vua băng hà, dân chúng thả hoàng tử ra và lập chàng làm vua.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện này, Ngài nói với Vua Tần Bà Sa La: "Thưa Đại Vương, các vị vua thông thái thời xưa rất thận trọng khi có sự nghi ngờ chính đáng."

Nhưng Vua Tần Bà Sa La, tràn đầy tình thương dành cho con trai, đã không coi trọng lời cảnh báo đó.

Đức Phật nói: "Lúc bấy giờ, bậc thầy thông thái của Takkasila chính là ta."

.... o ....

J338. Thusa Jātaka -- Prince Ajatasattu and the Lesson of the Old King

Summary: The queen of the king of Kosala developed a craving to drink the king’s blood during her pregnancy. Despite her attempts to miscarry the child, the king ensured the child’s survival. This child would eventually be the cause of his death. The Buddha then tells the king a story from a previous life, in which the son was prevented from harming his father and was only freed from captivity after the king died a natural death.

.

The Buddha told this story while he was living in the Bamboo Grove. It was about Prince Ajatasattu.

When the prince was conceived, his mother — the daughter of the King of Kosala and wife of King Bimbisara of Magadha — developed a strange desire. She longed to drink a little blood from her husband’s right knee. Her attendants asked her about it, and she told them the truth.

When the king heard of this, he called his astrologers and asked, “My queen wishes to drink blood from my knee. What does this mean?”

The astrologers said, “The child in her womb will one day kill you and take your kingdom.”

The king replied calmly, “If my own son kills me and takes my throne, what harm is that?”

Then he had his right knee cut open, let the blood fall into a golden cup, and gave it to the queen to drink.

The queen thought, “If the son born of me will kill his father, I want no such child,” and she tried to cause a miscarriage.

When the king learned of it, he said to her, “My dear, I know what the astrologers said — that my son will kill me. But all beings must die one day. Let me at least see the face of my child. Please stop doing this.”

Even so, the queen continued her attempts until the king stopped her from visiting the garden. In time, she gave birth to a son. Because he had been his father’s “enemy” even before birth, they named him Prince Ajatasattu, which means “Enemy from Birth.”

When Ajatasattu grew up, the Buddha once came to visit the palace with five hundred monks. King Bimbisara greeted them, served them fine food, and then sat down to listen to the Buddha’s teaching.

At that moment, attendants brought in the young prince, dressed in royal clothes. The king became so happy that he placed the boy on his lap and played with him lovingly. Because of this, he did not pay attention to the Buddha’s words.

Seeing this, the Buddha said gently, “Great King, in ancient times, when rulers suspected that their sons might harm them, they kept the children in secret places and gave instructions to bring them out only after their own deaths.”

At the king’s request, the Buddha then told a story from long ago.

Once upon a time, when King Brahmadatta ruled in Benares, the Bodhisatta was a famous teacher at Takkasila. Many princes and young brahmins came to study under him.

One of his students was the prince of Benares. The boy studied the three Vedas and many arts, and when he was fully trained, he prepared to return home.

The teacher, using his special wisdom, saw that one day this prince would be in danger — his own son would try to kill him. So, he gave the prince four short verses to recite at certain times in his life. He said, “When you become king and your son turns sixteen, say the first verse while eating your rice, the second at your great public assembly, the third while standing at the top of the stairs to your palace roof, and the fourth as you enter your private chamber.”

The prince agreed, thanked his teacher, and went home. Later, when his father died, he became the new king of Benares.

Years passed, and his own son grew up. When the boy turned sixteen, he saw his father’s royal power and thought, “I want to be king now. Why should I wait until I’m old? I will kill my father and take the throne.”

He told his attendants, and they encouraged him: “Yes, you must act quickly. Put poison in your father’s food.”

That evening, the prince sat to eat with his father, planning to poison the rice. But just as he was about to do it, the king remembered his teacher’s advice and said the first verse aloud.

The words made the prince think, “My father knows my plan!” Terrified, he didn’t dare act. He excused himself and left.

Later, he told his attendants, “My father discovered me. What shall I do now?”

They said, “No, you are only imagining it. Try again another way. During the great court assembly, wear your sword. When the king is distracted, strike him down.”

So, during the next assembly, the prince carried his sword, moving among the officials and watching for a chance to attack. At that moment, the king spoke the second verse aloud.

Again, the prince thought, “My father knows everything!” and ran away frightened.

After some days, his attendants said, “Prince, your father knows nothing. You are too cautious. Try again.”

So one day, the prince waited at the top of the palace stairs with his sword. When the king reached the steps, he said the third verse aloud.

The prince panicked once more, thinking, “He wants to kill me first!” and fled again.

Weeks later, his attendants urged him once more, “He has no idea of your thoughts. This time, hide in his bedroom and kill him when he comes in at night.”

So the prince hid under the royal bed with his sword. When the king entered the room after dinner, he said the fourth verse aloud.

The prince trembled and thought, “My father has caught me again! He will kill me!”

He came out from under the bed, dropped his sword at the king’s feet, and begged, “Forgive me, Father!”

The king said, “You thought no one knew your secret. But I have known all along.”

He rebuked his son, had him chained and placed in prison, and set guards over him. Later, when the king died, the people released the prince and made him king.

When the Buddha finished telling this story, he said to King Bimbisara, “Great King, the wise kings of the past were careful when suspicion was justified.”

But King Bimbisara, full of love for his son, did not take the warning seriously.

Then the Buddha said, “At that time, the wise teacher of Takkasila was I myself.”

.... o ....

J339. Baveru Jātaka -- Con quạ mất ảnh hưởng sau khi con công xuất hiện.

Tóm tắt: Các giáo phái bên ngoài đang mất dần ảnh hưởng sau khi Đức Phật xuất hiện và bắt đầu thuyết giảng. Đức Phật kể câu chuyện về một con quạ, vốn được tôn kính vô cùng khi còn là loài chim duy nhất trên đất liền, nhưng khi một con công xuất hiện, nó đã mất đi địa vị và sự tôn kính.

.

Khi Đức Phật còn tại Jetavana, một số nhà sư đang bàn luận về một nhóm ngoại đạo. Những người này từng được kính trọng và tôn vinh trước khi Đức Phật ra đời, nhưng sau khi Ngài ra đời, họ đã mất hết danh vọng và sự ủng hộ. Các nhà sư đang thảo luận về sự thay đổi này trong Chánh Pháp Đường.

Khi Đức Phật bước vào và hỏi họ đang nói về điều gì, họ trả lời. Đức Phật nói: "Này các nhà sư, đây không phải lần đầu tiên những người không có đức hạnh được danh vọng và giàu sang trong một thời gian, nhưng rồi lại mất hết khi một người thực sự tốt xuất hiện. Điều tương tự đã xảy ra từ lâu rồi." Rồi Ngài kể câu chuyện này từ quá khứ.

Ngày xửa ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì ở Benares, Bồ Tát sinh ra là một chú công xinh đẹp. Ngài lớn lên trong một khu rừng, với bộ lông rực rỡ.

Lúc bấy giờ, một số thương gia đi thuyền đến một vương quốc xa xôi tên là Baveru. Trên thuyền của họ có một con quạ mà họ mang theo. Ở đất nước đó hoàn toàn không có chim chóc. Người dân địa phương nhìn thấy con quạ đậu trên cột buồm và vô cùng kinh ngạc.

“Hãy nhìn sinh vật kia kìa!” họ nói. “Da nó đen bóng, mỏ sắc nhọn, mắt sáng như ngọc!” Họ trầm trồ khen ngợi con quạ và nói với các thương gia: “Xin hãy cho chúng tôi con chim tuyệt vời này. Các ông có thể kiếm được nhiều hơn ở quê nhà.”

Các thương gia nói: “Chúng tôi sẽ bán nó với giá cao.”

Ban đầu, người dân trả một đồng, nhưng các thương gia từ chối. Họ liên tục tăng giá cho đến khi đồng ý trả một trăm đồng.

Người dân bắt con quạ, nhốt nó vào một chiếc lồng vàng và cho nó ăn cá, thịt và trái cây. Vì không có loài chim nào khác trong vùng, con quạ bình thường này trở nên nổi tiếng và được tôn vinh.

Sau đó, những thương gia đó quay trở lại Baveru. Lần này, họ mang theo một con công vương giả, được huấn luyện để nhảy múa khi có người vỗ tay và kêu lên những tiếng ngọt ngào khi ngón tay búng. Khi mọi người nhìn thấy con công nhảy múa và nghe thấy giọng hát tuyệt vời của nó, họ rất vui mừng.

Họ nói với các thương gia: “Con chim này thật tuyệt vời! Xin hãy bán nó cho chúng tôi.”

Các thương gia đáp: “Lần trước chúng tôi đến, ông đã mua một con quạ. Giờ ông lại muốn cả con công này nữa. Chẳng bao lâu nữa, chúng tôi sẽ chẳng còn biết nói gì đến chim chóc ở đất nước ông nữa!”

Nhưng dân chúng vẫn nài nỉ hết lần này đến lần khác, cứ thế dâng thêm tiền cho đến khi họ trả được một ngàn đồng. Họ nhốt con công vào một cái lồng nạm ngọc và cho nó ăn những thức ăn ngon lành - cá, thịt, trái cây, mật ong và ngũ cốc ngọt.

Từ đó trở đi, mọi người đều ngưỡng mộ con công. Con quạ bị lãng quên. Không ai cho nó ăn hay chăm sóc nó nữa. Đói khát và buồn bã, con quạ bay đi và đậu trên một đống phân, kêu “Quạ, quạ”.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện này, Ngài nói: “Lúc bấy giờ, giáo sĩ ngoại đạo Nātaputta là con quạ, còn ta là con công vương giả.”

.... o ....

J339. Baveru Jātaka -- The crow lost its influence after the peacock appeared.

Summary: The external sects are losing their influence after the Buddha arose and began teaching. The Buddha tells a story of a crow who was greatly honored when he was the only bird in the land, but once a peacock appeared, he lost his status and respect.

.

When the Buddha was living at Jetavana, some monks were talking about a group of heretics. These people had once been respected and honored before the Buddha was born, but after his birth they lost all their fame and support. The monks were discussing this change in the Hall of Truth.

When the Buddha came in and asked what they were talking about, they told him. The Buddha said, “Monks, this is not the first time that people without virtue gained fame and wealth for a while, but then lost it when someone truly good appeared. The same thing happened long ago.” Then he told this story from the past.

A long time ago, when King Brahmadatta ruled in Benares, the Bodhisatta was born as a beautiful young peacock. He grew up in a forest, shining with bright feathers.

At that time, some merchants sailed to a faraway kingdom called Baveru. On their ship was a crow they had brought with them. In that country there were no birds at all. The local people saw the crow sitting on the ship’s mast and were amazed.

“Look at that creature!” they said. “Its skin is dark and glossy, its beak is sharp, and its eyes shine like jewels!” They admired the crow and said to the merchants, “Please give us this wonderful bird. You can get more in your own land.”

The merchants said, “We will sell it for a price.”

The people first offered one coin, but the merchants refused. They raised their offer again and again until they agreed to pay one hundred coins.

The people took the crow, placed it in a golden cage, and fed it with fish, meat, and fruit. Since there were no other birds in the country, this common crow became famous and honored.

Later, the same merchants came back to Baveru. This time they brought with them a royal peacock, trained to dance when someone clapped their hands and to cry out sweetly when fingers snapped. When people saw the peacock dance and heard its beautiful voice, they were delighted.

They said to the merchants, “This bird is wonderful! Please sell it to us.”

The merchants replied, “The last time we came, you bought a crow. Now you want this peacock too. Soon we will not even be able to mention birds in your country!”

But the people begged again and again, offering more money until they paid one thousand coins. They put the peacock in a jeweled cage and fed it fine foods—fish, meat, fruit, honey, and sweet grains.

From then on, everyone admired the peacock. The crow was forgotten. No one fed it or cared for it anymore. Hungry and sad, the crow flew away and landed on a dung heap, crying “Caw, caw.”

When the Buddha finished telling this story, he said, “At that time, the heretic teacher Nātaputta was the crow, and I myself was the royal peacock.”

.... o ....

J340. Visayha Jātaka -- Người bố thí là người tìm trí tuệ chân thực.

Tóm tắt: Anāthapiṇḍika bố thí quá nhiều đến nỗi cơ nguy sẽ làm bản thân và gia đình trở nên nghèo khó. Một vị thần ngụ trong nhà ông tìm cách ngăn cản ông bố thí thêm nữa. Đức Phật kể câu chuyện về một người giàu có trong quá khứ rất hào phóng. Để thử thách ông, Vua Trời Sakka đã giấu hết tài sản của ông. Tuy nhiên, người đàn ông vẫn nhất quyết tự tay kiếm tiền để bố thí.

.

Khi Đức Phật còn ở tại Jetavana, Ngài đã kể câu chuyện này về Anathapindika (Cấp Cô Độc), một cư sĩ nổi tiếng luôn bố thí.

Đức Phật nói: "Ngày xưa, những bậc hiền trí vẫn bố thí ngay cả khi vua trời Sakka cố gắng ngăn cản họ. Họ không nghe lời Ngài và vẫn tiếp tục bố thí." Rồi Ngài kể câu chuyện này từ quá khứ.

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì ở Benares, Bồ tát sinh ra là một thương gia giàu có tên là Visayha. Ngài có khối tài sản khổng lồ - trị giá tám mươi triệu rupee - và là một người đức hạnh, tốt bụng và hào phóng. Ngài thích bố thí.

Ngài cho xây dựng các phòng ăn công cộng ở bốn cổng thành, một ở trung tâm thành phố và một ở lối vào nhà riêng của mình. Mỗi ngày, sáu trăm ngàn người đến nhận thức ăn, và ngài ăn cùng một lượng thức ăn với những người ăn xin.

Vì lòng bố thí của ngài quá lớn, nó đã truyền cảm hứng cho mọi người trên khắp Ấn Độ bố thí nhiều hơn. Sức mạnh của lòng bố thí của ngài thậm chí còn khiến ngai vàng của Sakka trên thiên đàng trở nên nóng bỏng.

Thiên chủ Sakka tự hỏi: "Ai làm rung chuyển ngai vàng của ta vậy?" Khi nhìn xuống, ngài thấy thương gia Visayha. Ngài nghĩ: "Người này bố thí khắp nơi. Nếu cứ tiếp tục như vậy, biết đâu hắn sẽ trở nên quá đức hạnh đến nỗi chiếm mất vị trí Vua Trời Sakka của ta! Ta phải ngăn chặn hắn."

Vậy là Thiên chủ Sakka dùng thần lực của mình để làm cho toàn bộ tài sản của Visayha biến mất—dầu, mật ong, đường, ngũ cốc, nô lệ và người làm—tất cả đều biến mất.

Những người thường được bố thí đến và nói: "Thưa Ngài, các nhà bố thí đã trống rỗng. Không còn gì cả."

Visayha nói: "Hãy lấy một ít tiền của tôi và tiếp tục bố thí. Chúng ta không được ngừng bố thí."

Ngài gọi vợ đến và bảo bà tiếp tục bố thí. Bà lục soát khắp nhà nhưng không tìm thấy gì ngoài quần áo họ đang mặc. Tất cả kho báu của họ đều trống rỗng, và tất cả người hầu đều đã đi hết.

Thương gia nói: "Em yêu, chúng ta không thể ngừng bố thí. Hãy tìm kiếm lại. Hãy tìm thứ gì đó chúng ta có thể sử dụng."

Đúng lúc đó, một người cắt cỏ gần nhà đánh rơi liềm, sào và dây thừng rồi bỏ chạy. Vợ của thương gia nhìn thấy những thứ này, liền nhặt chúng lên và mang về cho chồng.

Bà nói: “Thưa ngài, đây là tất cả những gì chúng tôi có bây giờ.”

Visayha nói: “Cả đời tôi chưa bao giờ cắt cỏ, nhưng hôm nay tôi sẽ làm. Tôi sẽ bán cỏ và bố thí số tiền tôi kiếm được.”

Vì vậy, không muốn ngừng bố thí, ông cầm liềm, sào và dây thừng, đi ra ngoài thành phố và cắt cỏ. Ông buộc chúng thành hai bó và nói: “Một bó cho chúng ta; bó còn lại tôi sẽ bán để bố thí.”

Ông mang cỏ đến cổng thành và bán được hai đồng xu nhỏ. Ông cho những người ăn xin một đồng xu. Khi những người ăn xin khác gọi đến, ông cũng cho họ đồng xu thứ hai, không giữ lại gì cho mình. Hôm đó, ông và vợ đã nhịn ăn.

Họ sống như vậy trong sáu ngày—cắt cỏ, bố thí hết tiền bạc, và không ăn uống gì. Đến ngày thứ bảy, khi đang làm việc dưới trời nắng nóng, Visayha kiệt sức vì đói. Sức nóng khiến ông choáng váng và ngã xuống đất bất tỉnh.

Ngay lúc đó, Sakka hiện ra trên trời và nói: “Visayha, trước đây ngươi đã bố thí, nhưng giờ ngươi đã mất hết tài sản vì việc đó. Hãy ngừng bố thí, và ngươi sẽ sống trong an lạc và hạnh phúc.”

Visayha mở mắt và hỏi: “Ngươi là ai?”

“Ta là Sakka, vua của cõi trời,” vị thần nói.

Visayha trả lời: “Sakka, ngươi trở thành vua của cõi trời vì ngươi đã bố thí và sống một cuộc đời đức hạnh. Nhưng giờ ngươi lại bảo người khác đừng bố thí. Điều đó không xứng đáng với ngươi!”

Ngài nói thêm: “Ta sẽ không ngừng bố thí. Ta bố thí không phải vì ta muốn trở thành Sakka hay Brahma. Ta bố thí vì ta tìm kiếm trí tuệ chân chính.”

Sakka rất hài lòng với những lời này. Ngài nhẹ nhàng chạm vào lưng Visayha, và ngay lúc đó, vị thương gia tràn đầy niềm vui và sức mạnh.

Nhờ thần thông của Sakka, tất cả tài sản đã mất của ông đã được trả lại - kho báu, người hầu, lương thực và hàng hóa.

Sakka nói: "Hỡi thương gia vĩ đại, từ nay trở đi, ông sẽ bố thí nhiều hơn nữa. Mỗi ngày, ông sẽ nuôi sống một ngàn hai trăm ngàn người." Rồi Ngài ban phước lành cho ông và trở về cõi trời.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện này, Ngài nói: "Lúc bấy giờ, vợ của thương gia là mẹ của La Hầu La, và chính ta là thương gia Visayha."

.... o ....

J340. Visayha Jātaka -- The person who gives is the one who seeks true wisdom.

Summary: Anāthapiṇḍika gives so much in alms that he threatens to impoverish himself and his family. A Devatā residing in his household seeks to prevent him from giving any more. The Buddha tells a story of a wealthy man in the past who was very generous. To test him, Sakka hid all his possessions. Still, the man insisted on raising money with his own hands to give gifts.

.

When the Buddha was living at Jetavana, he told this story about Anathapindika, the famous lay follower who always gave alms.

The Buddha said, “Long ago, wise people gave charity even when the king of heaven, Sakka, tried to stop them. They refused to listen to him and kept giving.” Then he told this story from the past.

A long time ago, when King Brahmadatta ruled in Benares, the Bodhisatta was born as a rich merchant named Visayha. He had great wealth—worth eighty crores—and was a man of virtue, kindness, and generosity. He loved to give alms.

He built public dining halls at the four city gates, one in the center of the city, and one at the entrance of his own home. Every day, six hundred thousand people came to receive food, and he ate the same food as the beggars.

Because his generosity was so great, it inspired people all over India to give more. The power of his charity even caused Sakka’s throne in heaven to become hot.

Sakka, the king of heaven, wondered, “Who is causing my throne to shake?” When he looked down, he saw the merchant Visayha. He thought, “This man gives alms everywhere. If he keeps doing this, he may become so virtuous that he will take my place as Sakka! I must stop him.”

So Sakka used his power to make all of Visayha’s wealth disappear—his oil, honey, sugar, grain, slaves, and workers—all gone.

The people who used to receive food came and said, “Master, the alms-houses are empty. There is nothing left.”

Visayha said, “Take some of my money and keep giving food. We must not stop our charity.”

He called his wife and told her to continue the giving. She searched the whole house but found nothing left except the clothes they wore. All their treasures were empty, and all the servants were gone.

The merchant said, “My dear, we cannot stop giving. Search again. Find something we can use.”

At that moment, a grass-cutter who had been near the house dropped his sickle, pole, and rope, and ran away. The merchant’s wife saw these things, picked them up, and brought them to her husband.

She said, “My lord, this is all we have now.”

Visayha said, “All my life I have never cut grass, but today I will do it. I will sell it and give alms from what I earn.”

So, not wanting to stop his giving, he took the sickle, pole, and rope, went outside the city, and cut grass. He tied it into two bundles and said, “One bundle is for us; the other I will sell to give alms.”

He carried the grass to the city gate and sold it for two small coins. He gave one coin to the beggars. When more beggars called out, he gave them the second coin too, keeping nothing for himself. He and his wife fasted that day.

For six days they lived like this—cutting grass, giving all the money away, and not eating. On the seventh day, while working under the hot sun, Visayha grew weak from hunger. The heat made him dizzy, and he fell unconscious to the ground.

At that moment, Sakka appeared in the sky and said, “Visayha, in the past you gave alms, but now you have lost your wealth because of it. Stop giving, and you will live in peace and happiness.”

Visayha opened his eyes and said, “Who are you?”

“I am Sakka, the king of heaven,” said the god.

Visayha replied, “Sakka, you became the king of heaven because you gave alms and lived a virtuous life. But now you tell others not to give. That is not worthy of you!”

He said further, “I will not stop my charity. I give not because I want to be Sakka or Brahma. I give because I seek true wisdom.”

Sakka was pleased by these words. He gently touched Visayha on the back, and in that instant, the merchant was filled with joy and strength.

By Sakka’s divine power, all his lost wealth returned—his treasures, servants, food, and goods.

Sakka said, “Great merchant, from now on you shall give even more. Every day you will feed twelve hundred thousand people.” Then he blessed him and returned to heaven.

When the Buddha finished telling this story, he said, “At that time, the merchant’s wife was the mother of Rahula, and I myself was the merchant Visayha.”

.... o ....

.

.