Nguyên bản: Pali

Anh dịch: H.T. Francis, R.A. Neil và Ānandajoti Bhikkhu

Việt dịch và rút ngắn: Nguyên Giác

J421. Gangamala Jātaka -- Lời Nguyện Nửa Ngày: Câu Chuyện về Công Đức

Tóm tắt: Đức Phật khuyên người tại gia nên giữ ngày chay tịnh. Sau đó, Ngài kể câu chuyện về một người nhịn ăn nửa ngày và được tái sinh làm vua. Vị vua này đã rộng lượng chia sẻ vương quốc của mình cho một người lương thiện, người sau này đã từ bỏ cuộc sống thế tục và trở thành một vị Phật Độc Giác.

.

Khi Đức Phật ngự tại Jetavana, Ngài đã nói chuyện với các cư sĩ đang thọ trì các ngày lễ hàng tuần. Ngài khen ngợi hạnh kiểm của họ và nhấn mạnh những lợi ích to lớn của việc giữ gìn giới luật, bố thí và thể hiện lòng từ bi. Ngài nói: "Trong quá khứ, có những người đạt được lợi ích to lớn ngay cả khi chỉ giữ một phần của ngày lễ."

Theo lời yêu cầu của họ, Đức Phật bắt đầu một câu chuyện cổ xưa.

Ngày xưa, ở Benares, có một thương gia rất giàu có và nhân hậu tên là Suciparivara. Cả gia đình ông đều giữ gìn các ngày lễ hàng tháng. Vào thời điểm đó, Bồ Tát sinh ra trong một gia đình nghèo và làm việc để kiếm sống qua ngày. Để tìm việc làm, ngài đến nhà thương gia. Thật ngạc nhiên, thương gia đã thuê ngài ngay lập tức mà không hỏi liệu ngài có giữ gìn giới luật như thường lệ hay không. Bồ Tát làm việc một cách trung thực và không biết mệt mỏi.

Một ngày nọ, một lễ hội và ngày lễ toàn thành phố được thông báo. Cả gia đình, bao gồm cả những người làm công khác, ăn sáng sớm và bắt đầu nhịn ăn, ở một mình trong phòng để thiền định. Không ai báo cho Bồ Tát biết.

Ngài làm việc cả ngày mà không ăn uống gì. Lúc hoàng hôn, khi một người hầu bếp dâng cơm cho ngài, ngài nhận thấy sự im lặng khác thường. Biết mọi người đều đang ăn chay, ngài nghĩ: "Ta không nên là người duy nhất hành xử không đúng mực giữa rất nhiều người đang làm điều đúng đắn."

Ngài hỏi người thương gia liệu ông ta có thể giữ ngày lễ này được không. Người thương gia trả lời: "Bây giờ ông không thể hoàn thành toàn bộ bổn phận, nhưng ông có thể giữ một nửa." Bồ Tát đồng ý. Ngài thọ giới nửa ngày và về phòng nhỏ để thiền định.

Đêm khuya, ngài bị cơn đau nhói khủng khiếp do nhịn ăn cả ngày. Người thương gia giục ngài ăn uống và uống thuốc, nhưng Bồ Tát từ chối, nói: "Ta sẽ không phá vỡ ngày ăn chay của mình. Ta đã làm điều đó ngay cả khi phải trả giá bằng mạng sống của mình."

Cơn đau của ngài trở nên dữ dội. Khi mặt trời mọc, những người bạn đồng hành của ngài, thấy ngài sắp chết, đã khiêng ngài ra ngoài đến một nơi yên tĩnh.

Đúng lúc đó, vua Ba-la-nại đi ngang qua trên một cỗ xe lớn. Bồ-tát, nhìn thấy vẻ đẹp huy hoàng của nhà vua, đã quyết định ý nghĩ cuối cùng: Ngài ước được làm vua trong kiếp sau. Ngài viên tịch với ý nghĩ đó.

Vì đã giữ được nửa ngày lễ, Bồ-tát được tái sinh thành Hoàng tử Udaya, con trai của Hoàng hậu Ba-la-nại. Khi lớn lên, ngài nhớ lại kiếp trước và nhận ra rằng vận may lớn lao của mình - một cuộc sống vương giả - đã đến từ hành động nhỏ bé nhưng đầy công đức đó. Ngài thường suy ngẫm về việc nhịn ăn nửa ngày đã mang lại cho mình vinh quang như thế nào. Sau khi vua cha băng hà, ngài lên ngôi vua.

Một ngày nọ, trong khi thành phố chuẩn bị cho một lễ hội khác, một người gánh nước nghèo sống gần cổng phía bắc. Anh ta nói với người bạn đồng hành của mình rằng anh ta có một đồng xu nửa xu giấu trong một viên gạch ở xa, và cô ấy thú nhận rằng cô ấy cũng có một đồng xu nửa xu. Phấn khởi trước viễn cảnh được một đồng xu để tận hưởng lễ hội, người đàn ông đã lên đường vào giữa trưa, băng qua bãi cát nóng bỏng cho cuộc hành trình mười hai dặm.

Đi ngang qua cung điện, người đàn ông vẫn hát vang trong niềm vui bất chấp cái nóng. Vua Udaya trông thấy người đàn ông ăn mặc rách rưới nhưng vui vẻ kia liền sai người hầu đi đón.

Nhà vua hỏi người đàn ông tại sao lại vui vẻ đến vậy trong cái nóng khủng khiếp như vậy. Người đàn ông giải thích: "Kho báu duy nhất của tôi là một đồng nửa xu, nhưng hy vọng có được nó và được vui vẻ với bạn đồng hành khiến tôi hạnh phúc đến nỗi không cảm thấy nóng."

Nhà vua, tò mò, đề nghị cho anh ta một đồng nửa xu để anh ta không phải đi dưới nắng. Người đàn ông chấp nhận nhưng nói rằng anh ta vẫn muốn lấy phần của mình. Nhà vua đề nghị thêm: một xu, sau đó là vàng, và cuối cùng là một nửa vương quốc nếu anh ta chịu ở lại.

Người gánh nước cuối cùng cũng đồng ý. Nhà vua cho tắm rửa, mặc quần áo cho anh ta và ban cho anh ta nửa vương quốc phía bắc. Vì tình yêu to lớn dành cho kho báu nhỏ bé của mình, anh ta được gọi là Vua Nửa Xu. Hai vị vua cùng nhau trị vì hòa bình.

Một ngày nọ, khi đang thư giãn trong vườn thượng uyển, vua Udaya ngủ thiếp đi, đầu gối lên đùi vua Nửa Đồng Xu.

Vua Nửa Đồng Xu chợt nghĩ: "Tại sao ta chỉ được hưởng một nửa vương quốc? Ta có thể giết hắn và trở thành vị vua duy nhất." Ngài rút kiếm ra, nhưng ký ức về việc Udaya đã đưa một người nghèo lên đến đỉnh cao quyền lực khiến ngài rút kiếm lại. Ý nghĩ xấu xa này lại nổi lên hai lần nữa. Kinh hãi trước tham vọng của chính mình, ngài ném kiếm đi và đánh thức vua Udaya, thú nhận mọi chuyện và cầu xin sự tha thứ.

Vua Udaya đã tha thứ cho ngài và thậm chí còn đề nghị trao toàn bộ vương quốc cho ngài. Tuy nhiên, vua Nửa Đồng Xu từ chối: "Ta không muốn vương quốc. Dục vọng đã gây ra ý nghĩ xấu xa này. Từ nay trở đi, ta sẽ loại bỏ dục vọng khỏi tâm. Ta sẽ từ bỏ tất cả và trở thành một nhà tu khổ hạnh." Ngài trả lại một nửa vương quốc và lên đường đến dãy Himalaya, nơi ngài tu hành tinh tấn và đạt được tuệ giác hoàn hảo.

Sau này, vua Udaya thường nhắc lại câu nói về việc một hành động nhỏ mang lại phần thưởng lớn, nhưng không ai hiểu được ý nghĩa riêng của nó.

Hoàng hậu khuyên người thợ cạo hoàng gia, Gangamala, một ngày nào đó hãy hỏi ý nghĩa của câu nói đó như một phần thưởng cho mình. Người thợ cạo đã làm theo. Xấu hổ khi tiết lộ quá khứ khiêm tốn của mình, nhưng bị ràng buộc bởi lời hứa, vua Udaya kể lại toàn bộ câu chuyện về kiếp trước của mình, một người lao động nghèo khó đã trở thành vua nhờ giữ nửa ngày chay tịnh.

Nghe vậy, người thợ cạo nghĩ: “Nếu vua Udaya được phước báu lớn như vậy chỉ nhờ giữ nửa ngày chay tịnh, thì công đức chắc hẳn rất lớn lao. Ta cũng sẽ trở thành một nhà khổ hạnh.”

Gangamala được phép, rời bỏ tài sản và lên đường đến dãy Himalaya. Ngài siêng năng tu hành, hiểu được bản chất thực sự của cuộc sống và trở thành một vị Phật Độc Giác (Paccekabuddha).

Nhiều năm sau, ngài trở về công viên hoàng gia. Vua Udaya, hoàng thái hậu và triều đình đã đến để tỏ lòng thành kính. Khi Đức Phật Độc Giác gọi nhà vua bằng tên họ, thái hậu nổi giận vì bị một người thợ cạo cũ coi là bất kính. Nhà vua sửa lời mẹ, giải thích rằng Gangamala giờ đã là một bậc thánh toàn thiện, xứng đáng được tôn kính tối cao.

Sau khi khuyên bảo, Đức Phật Độc Giác trở về núi.

Đức Phật kết luận: "Con thấy đấy, việc giữ gìn ngày lễ là đúng đắn biết bao."

Sau đó, Ngài tiết lộ danh tính của các nhân vật. Vua Nửa Đồng Xu chính là Ananda. Vua Udaya chính là Đức Phật. Gangamala, vị Phật Độc Giác, đã nhập niết bàn.

.... o ....

J421. Gangamala Jātaka -- The Half-Day Vow: A Story of Merit

Summary: The Buddha advises laypeople to observe the fast day. He then shares a story about a man who fasted for half a day and was reborn as a king. This king generously shared his kingdom with an honest man, who later renounced worldly life and became a Paccekabuddha.

.

The Buddha, while staying at Jetavana, addressed his lay followers who were observing the weekly holy days. He commended their conduct and emphasized the great benefits of keeping the moral rules, giving alms, and showing kindness, saying, “In the past, some people gained great benefits even from keeping only part of a holy day.”

At their request, the Buddha began an ancient story.

Long ago, in Benares, lived a very rich and charitable merchant named Suciparivara. His entire household kept the monthly holy days. At that time, the Bodhisatta was born into a poor family and worked for daily wages. Seeking employment, he went to the merchant’s house. The merchant, surprisingly, hired him immediately without asking if he would keep the moral rules, as he usually did. The Bodhisatta worked honestly and tirelessly.

One day, a city-wide festival and holy day was announced. The household, including the other workers, ate early and began their fast, staying alone in their rooms to meditate. No one informed the Bodhisatta.

He worked all day without food. At sunset, when a cook-maid offered him rice, he noticed the unusual silence. Learning everyone was fasting, he thought, “I should not be the only one behaving improperly among so many people who are doing the right thing.”

He asked the merchant if he could still observe the holy day. The merchant replied, “You cannot complete the whole duty now, but you can keep half of it.” The Bodhisatta agreed. He undertook the half-day vows and went to his small room to meditate.

Late in the night, he was struck by terrible, stabbing pain from the all-day fast. The merchant urged him to take food and medicine, but the Bodhisatta refused, saying, “I will not break my fast. I have undertaken it even at the cost of my life.”

His pain grew severe. By sunrise, his fellow workers, seeing he was near death, carried him outside to a quiet spot.

At that moment, the King of Benares passed by in a grand chariot. The Bodhisatta, seeing the king’s glorious appearance, fixed his final thought: he wished to be a king in a future life. He died with that thought.

Because he had kept half the holy day, the Bodhisatta was reborn as Prince Udaya, son of the Chief Queen of Benares. As he grew, he remembered his past life and realized that his great fortune—a royal life—had come from that small, meritorious deed. He often reflected on how a half-day fast brought him such glory. Upon his father’s death, he became king.

One day, while the city prepared for another festival, a poor water-carrier lived near the north gate. He told his woman companion he had a half-penny hidden in a brick far away, and she confessed she had a half-penny too. Excited at the prospect of one penny for enjoying the festival, the man set out at midday across the scorching sand for the twelve-league journey.

Passing the palace, the man was singing with joy despite the heat. King Udaya saw the poorly dressed, cheerful man and sent a servant to bring him in.

The king asked the man why he was so happy in such terrible heat. The man explained, “My only treasure is a half-penny, but the hope of getting it and having fun with my companion makes me so happy I do not feel the heat.”

The king, curious, offered to give him a half-penny so he wouldn’t have to walk in the sun. The man accepted but said he would still go for his own. The king offered more: one penny, then gold, and finally half the kingdom if the man would stay.

The water-carrier finally agreed. The king had him bathed, dressed, and gave him the northern half of the kingdom. Because of his great love for his small treasure, he was known as King Half-Penny. The two kings ruled together peacefully.

One day, while relaxing in the royal park, King Udaya fell asleep with his head in King Half-Penny’s lap.

King Half-Penny had a sudden thought: "Why should I have only half the kingdom? I could kill him and become the sole king." He drew his sword, but the memory of Udaya elevating a poor man to such power made him put it back. This evil thought arose two more times. Terrified of his own ambition, he threw the sword away and woke King Udaya, confessing everything and begging forgiveness.

King Udaya forgave him and even offered him the entire kingdom. King Half-Penny, however, refused: “I do not want the kingdom. Desire has caused this evil thought. From now on, I will remove desire from my heart. I will leave everything and become an ascetic.” He returned his half of the kingdom and went to the Himalayas, where he practiced diligently and attained perfect spiritual insight.

Later, King Udaya often repeated the saying about how a small act brought great reward, but no one understood its personal meaning.

The queen advised the royal barber, Gangamala, to ask for the meaning as his reward one day. The barber did so. Embarrassed to reveal his humble past, but bound by his word, King Udaya told the entire story of his past life as the poor worker who became king by keeping half a fast day.

Hearing this, the barber thought, “If King Udaya received such great fortune from keeping half a holy day, virtue must be powerful. I will also become an ascetic.”

Gangamala received permission, left his property, and went to the Himalayas. He practiced diligently, understood the true nature of life, and became a Paccekabuddha (a solitary Buddha).

Years later, he returned to the royal park. King Udaya, his queen mother, and the court came to pay respects. When the Paccekabuddha addressed the king by his family name, the queen mother was angered by the perceived disrespect from a former barber. The king corrected his mother, explaining that Gangamala was now a perfected holy man deserving of the highest respect.

After giving advice, the Paccekabuddha returned to the mountains.

The Buddha concluded: “You see how proper it is to keep the holy days.”

He then revealed the identities of the characters. King Half-Penny was Ananda. King Udaya was the Buddha himself. Gangamala, the paccekabuddha, passed into final nirvana.

.... o ....

J422. Cetiya Jātaka -- Nhà vua lún chìm vào đất vì nói dối

Tóm tắt: Các nhà sư đang bàn luận về việc Devadatta đã nói dối và hậu quả là bị đọa vào địa ngục A Tỳ. Đức Phật sau đó kể một câu chuyện về thời đại hoàng kim và vị vua đầu tiên đã nói dối. Vị vua này từ chối ăn năn và dần dần chìm sâu hơn vào lòng đất cho đến khi bị nuốt chửng và rơi vào địa ngục.

.

Khi ở tại Kỳ Viên, Đức Phật đã kể một câu chuyện cổ xưa để minh họa hậu quả của sự dối trá, giải thích rằng đây không phải lần đầu tiên Đề Bà Đạt Đa gặp phải kết cục bi thảm vì nói dối.

Ngày xưa, vào thời đại đầu tiên của thế giới, một dòng dõi các vị vua hùng mạnh đã lên đến đỉnh điểm là Vua Apacara, người cai trị đất nước Ceti từ thành phố Sotthivati. Vua Apacara sinh ra đã có bốn năng lực thần thông kỳ diệu: ngài có thể đi trên không trung, cơ thể ngài mang mùi hương của gỗ đàn hương, hơi thở của ngài thơm mùi hoa sen, và bốn vị thiên thần hộ mệnh bảo vệ ngài bằng kiếm.

Gia đình của Apacara có một vị sư bà la môn thông thái tên là Kapila. Kapila có một người em trai, Korakalamba, người từng là bạn đồng hành của nhà vua thời trẻ. Nhà vua đã từng hứa phong Korakalamba làm vị tư tế, nhưng khi lên ngôi, ngài nhận ra mình không thể phế truất Kapila, một người trung thành và giàu kinh nghiệm.

Nhận ra mình đã già và thời gian đã hết, Kapila xin từ chức, đề nghị người con trai xứng đáng kế vị. Nhà vua đồng ý, và Kapila trở thành một nhà tu khổ hạnh trong vườn thượng uyển, nhanh chóng đạt được những năng lực tâm linh cao siêu.

Tuy nhiên, Korakalamba vẫn còn oán giận vì Kapila chưa đảm bảo được vị trí cho mình.

Muốn nâng đỡ người bạn, nhà vua đã đề nghị Korakalamba đảm nhiệm vị trí này. Khi Korakalamba tuyên bố mình không thể thay thế cháu trai, nhà vua tuyên bố sẽ dùng lời nói dối để đảo ngược thứ bậc của hai anh em, đưa Korakalamba trẻ tuổi lên làm tu sĩ lớn tuổi hơn. Korakalamba cảnh báo nhà vua rằng sức mạnh tâm linh của Kapila rất lớn và việc nói dối sẽ khiến nhà vua mất đi khả năng thần thông kỳ diệu của mình, sẽ khiến ông rơi từ trên trời xuống đất. Nhà vua đã phớt lờ lời cảnh báo.

Tin tức về kế hoạch lừa dối lan truyền khắp kinh thành, gây xôn xao dư luận, bởi vì vào thời cổ đại đó, người dân thậm chí còn không biết nói dối là gì.

Vào ngày thứ bảy đã định, một đám đông khổng lồ đã tụ tập để chứng kiến ​​sự kiện này. Nhà vua đứng trong bộ y phục hoàng gia, lơ lửng trên không trung cho mọi người nhìn thấy. Nhà khổ hạnh Kapila bay đến sân, ngồi lên trên chiếc ghế da của mình và trịnh trọng hỏi nhà vua liệu ngài có thực sự định dùng lời nói dối để đảo ngược trật tự của dòng họ tư tế hay không. Nhà vua, bị ảnh hưởng bởi người bạn đồng hành thiếu khôn ngoan, khăng khăng rằng mình đã làm như vậy rồi.

Kapila cảnh báo rằng lời nói dối sẽ hủy hoại đức hạnh và sự ngay thẳng, đồng thời dẫn đến những tái sinh tồi tệ nhất. Tuy nhiên, nhà vua vẫn giữ vững lời nói dối của mình, lần đầu tiên tuyên bố: "Thưa ngài, ngài là người trẻ hơn; Korakalamba là người lớn tuổi hơn."

Ngay khi lời nói dối được thốt ra: Bốn thiên thần hộ mệnh buông kiếm và biến mất. Hơi thở của nhà vua trở nên hôi thối như trứng thối. Cơ thể ngài bốc mùi như cống rãnh bẩn thỉu. Mọi năng lực siêu nhiên của ngài biến mất, và ngài từ trên không trung rơi xuống đất.

Kapila nài nỉ nhà vua thú nhận sự thật để khôi phục lại thần thông của mình, nhưng nhà vua lại lặp lại lời nói dối lần thứ hai. Mặt đất mở ra một chút, và ngài chìm xuống đến mắt cá chân. Kapila van xin nhà vua nói sự thật, nhưng nhà vua lại nói dối lần thứ ba, quỳ xuống.

Nhà vua tiếp tục nói dối, bị ảnh hưởng bởi lời trấn an của người bạn. Với lời nói dối thứ tư, nhà vua chìm đến hông. Với lời nói dối thứ năm, nhà vua chìm đến rốn. Với lời nói dối thứ sáu, nhà vua chìm đến ngực.

Kapila tuyệt vọng cầu xin sự thật lần cuối, nhưng nhà vua vẫn nói dối lần thứ bảy. Ngay lúc đó, mặt đất mở toang, ngọn lửa từ địa ngục thấp nhất, Avici (địa ngục A Tỳ), bùng lên, và vua Ceti bị nuốt chửng, biến mất hoàn toàn khỏi thế gian.

Đám đông kinh hãi nhận ra rằng nhà vua đã rơi xuống địa ngục Avici vì đã phá hoại chính nghĩa bằng một lời nói dối và xúc phạm đến một bậc thánh hiền.

Năm người con trai của nhà vua đến gặp Kapila để xin chỉ bảo. Kapila dặn dò họ rằng vì cha họ đã phá hoại chính nghĩa, họ không thể ở lại thành phố bị ô nhiễm. Ông chỉ dẫn cụ thể cho từng hoàng tử về nơi cần đến và dấu hiệu cần tìm, cho phép họ thành lập năm thành phố mới trên khắp đất nước.

Đức Phật kết thúc câu chuyện cổ xưa bằng cách xác định các nhân vật: Vua xứ Ceti bị trái đất nuốt chửng là Đề Bà Đạt Đa, và vị Bà La Môn thông thái Kapila chính là Đức Phật.

.... o ....

J422. Cetiya Jātaka -- The King Who Sank for a Lie

Summary: The monks are discussing how Devadatta told lies and consequently sank into Avīci. The Buddha then shares a story about the golden age and the first king who told a lie. This king refused to repent and gradually sank deeper into the earth until he was swallowed up and fell into hell.

.

The Buddha, while staying at Jetavana, shared an ancient story to illustrate the consequences of falsehood, explaining that this was not the first time Devadatta had met a terrible end due to lying.

Long ago, in the first age of the world, a line of powerful kings culminated in King Apacara, who ruled the Ceti country from the city of Sotthivati. King Apacara was born with four miraculous powers: he could walk through the air, his body bore the fragrance of sandalwood, his breath smelled of lotus flowers, and four guardian angels protected him with swords.

Apacara's family priest was a wise brahmin named Kapila. Kapila had a younger brother, Korakalamba, who had been the king's companion in youth. The king had once promised Korakalamba the priest's position, but upon taking the throne, he found he could not remove the loyal and experienced Kapila.

Kapila, realizing he was old and his time had passed, offered his resignation, suggesting his worthy son take his place. The king agreed, and Kapila became an ascetic in the royal park, quickly attaining high spiritual powers.

Korakalamba, however, was still resentful that Kapila had not secured the post for him.

Seeking to elevate his friend, the king asked Korakalamba to take the position. When Korakalamba claimed he could not displace his nephew, the king declared that he would use a lie to reverse the brothers’ seniority, making the younger Korakalamba the elder priest. Korakalamba warned the king that Kapila’s spiritual power was immense and that lying would cost the king his miraculous abilities, causing him to fall from the sky and sink into the earth. The king disregarded the warning.

Word of the planned deception spread throughout the city, causing a sensation, as in that ancient age, the people did not even know what a lie was.

On the appointed seventh day, a massive crowd gathered to witness the event. The king stood in his royal garments, floating in the air for all to see. The ascetic Kapila flew to the courtyard, sat above his skin-seat, and solemnly asked the king if he truly planned to use a lie to reverse the order of their family priesthood. The king, influenced by his unwise companion, insisted that he had already done so.

Kapila warned that a lie destroys virtue and righteousness and leads to the worst rebirths. Yet, the king held fast to his false statement, declaring for the first time: “Sir, you are the younger; Korakalamba is the elder.”

The moment the lie was spoken: The four guardian angels dropped their swords and vanished. The king’s breath became foul like rotten eggs. His body smelled like a dirty drain. All his supernatural powers disappeared, and he fell from the air onto the ground.

Kapila urged the king to confess the truth to restore his powers, but the king repeated the lie a second time. The earth opened slightly, and he sank up to his ankles. Kapila pleaded with him to speak the truth, but the king lied a third time, sinking to his knees.

The king continued to lie, influenced by his friend's reassurance. With the fourth lie, he sank to his hips. With the fifth lie, he sank to his navel. With the sixth lie, he sank to his chest.

Kapila made a final, desperate appeal for the truth, but the king told the lie for the seventh time. At that very moment, the ground opened completely, flames from the lowest hell, Avici, shot upward, and the King of Ceti was swallowed whole, disappearing entirely from the world.

The terrified crowd realized that the king had fallen into the Avici hell for destroying righteousness through a lie and insulting a holy sage.

The king's five sons came to Kapila for guidance. Kapila instructed them that since their father had destroyed righteousness, they could not remain in the contaminated city. He gave each prince specific instructions on where to go and what sign to look for, enabling them to establish five new cities throughout the land.

The Buddha concluded the ancient account by identifying the characters: The King of Ceti who was swallowed by the earth was Devadatta, and the wise brahmin Kapila was the Buddha himself.

.... o ....

J423. Indriya Jātaka -- Hãy thực hành bố thí và sống chánh hạnh.

Tóm tắt: Sau khi xuất gia, một người dần dần rơi vào vòng ảnh hưởng của người vợ cũ. Đức Phật kể lại rằng, trong một kiếp trước, vị này từng là một nhà khổ hạnh vĩ đại, nhưng đã mất đi thần thông cho đến khi được thầy của ông giúp trở về con đường chân chính.

.

Khi Đức Phật còn tại Jetavana, xảy ra chuyện một vị sư bị người vợ cũ cám dỗ để trở lại đời sống gia đình. Đức Phật kể câu chuyện này liên quan đến sự kiện đó.

Một thanh niên xuất thân từ một gia đình danh giá ở Savatthi nghe Đức Phật giảng dạy và kết luận rằng không thể sống một cuộc sống hoàn toàn trong sạch và thánh thiện khi vẫn còn là một người gia trưởng. Anh quyết định từ bỏ mọi ràng buộc thế gian, nhường nhà cửa và tài sản cho vợ con để trở thành một vị sư. Đức Phật đã truyền giới cho anh.

Vì anh mới xuất gia và nhiều vị sư cao cấp hơn anh, anh nhận được rất ít sự an ủi hay quan tâm. Khi các vị sư đi khất thực, anh thường ngồi ở cuối hàng, chỉ được ngồi trên một chiếc ghế đẩu nhỏ hoặc một chiếc ghế dài trong khi những người khác ngồi đúng chỗ. Cư sĩ vội vàng phục vụ anh, ném thức ăn vào bát anh một cách vô ý thức. Anh thường được ăn cháo loãng làm từ gạo vụn, thức ăn đặc ôi thiu hoặc thối rữa, hoặc giá cháy. Thức ăn kém cả về chất lượng lẫn số lượng đến nỗi anh gần như không thể tự nuôi sống bản thân.

Trong cơn yếu đuối và chán nản, sư mang phần thức ăn ít ỏi nhận được về cho người vợ đã bỏ lại. Bà kính cẩn đón tiếp, cầm lấy bát của ông, đổ hết phần thức ăn ít ỏi được cho và thay bằng cháo nấu chín, cơm tươi, nước sốt đậm đà và cà ri. Hương vị và sự dễ chịu của món ăn này đã quyến rũ ông, và chẳng mấy chốc ông không thể cưỡng lại việc quay lại nhà bà hết lần này đến lần khác.

Nhận thấy sự gắn bó này, vợ ông quyết định thử thách tình cảm của ông. Một hôm, bà sắp xếp cho một người nông dân và vài người bạn đồng hành của ông được tắm rửa bằng đất sét trắng và ngồi ăn uống trong nhà mình. Bà chuẩn bị xe bò và xe ngựa ở cửa như thể bà sắp lên đường. Còn bà thì ngồi trong một căn phòng phía sau làm bánh.

Khi nhà sư đến và đứng ở cửa, một người hầu già báo cho bà biết sự hiện diện của ông. Bà bảo người hầu chào và cố gắng đuổi ông đi, nhưng ông vẫn đứng chờ. Cuối cùng, bà nhìn lại, nhận ra ông và bước ra. Bà chào đón ông, cầm bát, mời ông vào nhà và cho ông ăn. Sau đó, bà giải thích rằng vì ông đã trở thành một vị thánh, bà và các con không thể ở chung nhà nếu không có chủ, nên bà dự định chuyển đến vùng nông thôn xa xôi. Bà cầu xin sự tha thứ nếu bà đã làm sai.

Lời nói của bà khiến ông vô cùng đau đớn. Trong giây lát, ông cảm thấy tan nát cõi lòng, không thể chịu đựng nổi ý nghĩ phải chia ly. Chẳng bao lâu sau, ông tuyên bố rằng ông không thể sống thiếu bà. Ông nói rằng ông sẽ từ bỏ cuộc sống tu hành và trở về với gia đình. Ông nhờ bà gửi cho ông một bộ y phục tại gia đến một nơi nhất định để ông có thể từ bỏ bát y và trở về với bà.

Bà đồng ý. Ông trở về tu viện, trao bát y cho các vị sư phụ, và thừa nhận rằng ông không thể rời xa vợ mình và sẽ trở về với cuộc sống thế tục. Các vị sư không muốn để ông đi mà không báo cáo sự việc, đã đưa ông đến gặp Đức Phật. Đức Phật hỏi liệu câu chuyện có đúng không và được biết rằng nguyên nhân khiến ông muốn rời đi là do ông còn luyến ái vợ mình.

Đức Phật sau đó giải thích rằng đây không phải là lần đầu tiên người phụ nữ này làm hại ông. Trong một kiếp trước, bà đã khiến ngài sa sút khỏi những thành tựu tâm linh cao quý và chịu nhiều đau khổ, và chỉ nhờ sự can thiệp của Đức Phật, ngài mới hồi phục. Đức Phật sau đó kể lại câu chuyện cổ xưa.

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì ở Benares, Bồ tát được sinh ra là con trai của một vị tư tế hoàng gia và người vợ Bà-la-môn. Ngay khi ngài chào đời, vũ khí khắp kinh thành bùng cháy, vì vậy ngài được đặt tên là Jotipala. Ngài lớn lên và thành thạo mọi nghệ thuật tại Takkasila, sau đó biểu diễn tài năng của mình cho nhà vua. Sau đó, không nói với ai, ngài từ bỏ địa vị thế tục, đi cửa sau, vào rừng và trở thành một nhà khổ hạnh tại ẩn thất Kavitthaka, được gọi là Sakkadattiya. Ở đó, ngài đã đạt được sự thành thạo hoàn hảo về thiền định.

Hàng trăm vị hiền triết tụ tập quanh ngài, và ngài có bảy đệ tử chính. Những đệ tử này sau đó định cư ở nhiều vùng khác nhau.

- Salisara đến Surattha và sống bên bờ sông Satodika với hàng ngàn vị hiền triết.

- Mendissara sống gần Lambaculaka, thuộc vương quốc của Vua Pajaka, cũng với một nhóm đông đảo.

- Pabbata định cư trong một vùng rừng rậm với nhiều tín đồ.

- Kaladevala sống trên một ngọn núi rậm rạp ở Avanti và Deccan với nhiều bậc hiền triết.

- Kisavaccha sống một mình gần Kumbhavati trong vườn của Vua Dandaki.

- Anusissa ở lại với Bồ Tát như một thị giả riêng.

- Narada, em trai của Kaladevala, sống một mình trong một hang động giữa những ngọn núi Aranjara ở miền trung.

Gần nơi ở của Narada có một thị trấn lớn và sầm uất bên cạnh một con sông lớn, nơi nhiều người tắm rửa. Dọc bờ sông, nhiều kỹ nữ xinh đẹp ngồi quyến rũ những người đàn ông đi ngang qua. Narada nhìn thấy một trong những người phụ nữ này và say mê nàng. Ham muốn lấn át, chàng bỏ thiền định, nhịn ăn, và nằm suy nhược và tương tư trong bảy ngày.

Nhờ tuệ giác tâm linh, Kaladevala nhận ra điều gì đã xảy ra và bay lên không trung đến hang động của anh trai mình. Mặc dù Narada phủ nhận mọi bệnh tật hay hành vi sai trái, Kaladevala vẫn từ chối rời đi. Ngài đi triệu tập Salissara, Mendissara và Pabbata, nhưng Narada cũng xua đuổi họ theo cách tương tự.

Cuối cùng, Kaladevala đi tìm thầy của họ là Sarabhanga (Bồ Tát). Sarabhanga ngay lập tức hiểu ra tình trạng của Narada và đối chất với ngài về sự thật về sự sa ngã của ngài. Narada thừa nhận điều đó và lấy lại đủ tỉnh táo để lắng nghe. Bồ Tát giải thích rằng đầu hàng dục vọng sẽ dẫn đến đau khổ cả trong đời này lẫn đời sau. Sau đó, ngài ban cho một loạt chỉ dẫn về tác hại của dục vọng, bản chất của đau khổ, sự cần thiết của sự kiên trì và tầm quan trọng của việc bảo vệ đức hạnh bằng mọi giá. Kaladevala cũng đưa ra lời khuyên riêng của mình cho anh trai, cảnh báo anh về những khó khăn của cuộc sống thế gian và mối nguy hiểm của sự bám víu.

Sau đó, Sarabhanga kể thêm một câu chuyện để minh họa điều gì sẽ xảy ra khi một người từ chối làm điều đúng đắn vào đúng thời điểm.

Xưa kia, ở xứ Kasi, có một chàng Bà-la-môn trẻ tuổi, khỏe mạnh và đẹp trai. Thay vì phụng dưỡng cha mẹ, lấy vợ, hay làm việc thiện, chàng quyết định sống bằng nghề săn bắn trong rừng. Mang theo vũ khí, chàng lên đường vào dãy Himalaya, giết rất nhiều hươu nai và nướng thịt chúng trên than hồng. Chàng phát hiện ra một hẻm núi hẹp bên cạnh sông Vidhava và quyết định bẫy thú ở đó. Chàng lùa nhiều loài thú vào đó, đóng cổng lại và săn bắt chúng tùy thích.

Năm tháng trôi qua, tuổi tác và sức khỏe đã ập đến. Cơ thể chàng suy yếu, cử động chậm chạp, và chàng không còn khả năng săn bắn. Cơ thể chàng teo tóp, sức lực biến mất, và chàng trở thành một bóng ma đáng thương.

Khoảng thời gian đó, vua Sivi của xứ Sivi khao khát được nếm thử thịt hươu nai nướng trong rừng. Ngài để lại vương quốc cho các quan đại thần và đi săn với vũ khí. Cuối cùng, chàng đến nơi người thợ săn sống và, mặc dù sợ hãi trước cảnh tượng đó, vẫn hỏi người thợ săn là ai.

Người thợ săn giải thích rằng anh ta đã trở thành hồn ma của một người đàn ông vì anh ta đã sống vì thú vui riêng, gây đau khổ cho người khác và không làm những việc tốt hay có trách nhiệm. Anh ta cảnh báo nhà vua không nên đi theo con đường đó mà hãy trở về nhà và thực hành bố thí và chánh hạnh. Nhà vua đã nghe theo lời khuyên của anh ta và hoàn thành con đường lên thiên đàng.

Câu chuyện này đã làm rung động sâu sắc Narada. Ngài cảm thấy vô cùng xấu hổ và hối hận. Sau khi tỏ lòng thành kính với Sarabhanga và cầu xin sự tha thứ, ngài đã khôi phục lại thiền định đã mất của mình bằng cách thực hành đúng đắn. Tuy nhiên, Sarabhanga không cho phép ngài ở lại nơi hẻo lánh đó. Ngài đưa Narada trở về ẩn thất chính.

Khi Đức Phật kết thúc câu chuyện này, ngài giải thích kết quả của những lời dạy. Vị tu sĩ gần như đã trở lại cuộc sống thế tục đã đạt được tầng giác ngộ đầu tiên. Sau đó, Đức Phật nhận ra những nhân vật trong câu chuyện quá khứ đó: Narada là vị tu sĩ dao động; Salisara là Sariputta; Mendissara là Kassapa; Pabbata là Anuruddha; Kaladevala là Kaccana; Anusissa là Ananda; Kisavaccha chính là Moggallana; Sarabhanga chính là Đức Phật.

Bài học này khẳng định lại giá trị của đời sống gia đình có trách nhiệm, lòng bố thí rộng lượng, sự khiêm nhường trong giàu sang và sự bình thản trong mất mát.

.... o ....

J423. Indriya Jātaka -- practice generosity and righteousness.

Summary: After ordaining as a monk, a man gradually falls back under his former wife's influence. The Buddha recounts how, in a previous life, he had been a great ascetic who lost his spiritual powers until his master helped him return to the correct path.

.

While the Buddha was living at Jetavana, a case arose involving a monk who had been tempted back toward household life by the wife he had left behind. The Buddha told this story in connection with that event.

A young man from a good family in Savatthi listened to the Buddha’s teaching and concluded that it was impossible to live a completely pure and holy life while remaining a householder. He decided to renounce worldly ties, give up his home and property to his wife and children, and become a monk. The Buddha ordained him.

Because he was newly ordained and many monks were senior to him, he received very little comfort or attention. When the monks went out for alms, he usually sat at the far end, receiving only a small stool or bench when others sat in proper seats. Laypeople served him hurriedly, tossing food into his bowl without care. He often received thin gruel made from broken rice, stale or decaying solid food, or burnt sprouts. The food was so poor in quality and quantity that he could barely sustain himself.

In his weakness and discouragement, he took the little food he received to the wife he had left behind. She received him respectfully, took his bowl, emptied out the poor food he had been given, and replaced it with well-cooked gruel, fresh rice, and rich sauces and curries. The taste and comfort of this food captivated him, and soon he could not resist returning to her house again and again.

His wife, noticing this attachment, decided to test the strength of his feelings. One day she arranged for a countryman and several of his companions to be cleaned with white clay and seated in her house, eating and drinking. She prepared carts and bullocks at the door as though she were preparing to move. She herself sat in a back room making cakes.

When the monk arrived and stood at the door, an old servant informed her of his presence. She had the servant greet him and try to send him away, but he still stood waiting. Finally she looked herself, recognized him, and came out. She welcomed him, took his bowl, brought him inside, and fed him. Afterwards she explained that since he had become a holy man, she and the children could not remain in the same house without a master, so she intended to move far into the countryside. She asked forgiveness if she was doing wrong.

Her words struck him deeply. For a moment he felt torn apart inside, unable to bear the thought of separation. Soon he declared that he could not live without her. He said he would give up monastic life and return to the household. He asked her to send him a set of lay clothes to a certain place so he could give up his bowl and robes and return to her.

She agreed. He went back to the monastery, handed over his bowl and robes to his teachers, and admitted that he could not leave his wife and was returning to worldly life. The teachers, unwilling to let him go without reporting the matter, brought him to the Buddha. The Buddha asked whether the story was true and learned that the cause of his desire to leave was his attachment to his wife.

The Buddha then explained that this was not the first time this woman had caused him harm. In a former life she had caused him to fall from high spiritual attainments and suffer greatly, and only through the Buddha’s intervention had he recovered. The Buddha then told the ancient story.

Long ago, when King Brahmadatta ruled in Benares, the Bodhisatta was born as the son of the royal family priest and his brahmin wife. At the moment of his birth, weapons throughout the city blazed, so he was named Jotipala. He grew up and mastered all the arts at Takkasila, later demonstrating his skills to the king. Afterward, without telling anyone, he abandoned his worldly position, left through a back door, entered a forest, and became an ascetic at the Kavitthaka hermitage known as Sakkadattiya. There he achieved perfect mastery of meditation.

Many hundreds of sages gathered around him, and he had seven principal disciples. These disciples later settled in different regions.

- Salissara went to Surattha and lived by the river Satodika with thousands of sages.

- Mendissara lived near Lambaculaka in King Pajaka’s country, also with a large group.

- Pabbata settled in a forest region with many followers.

- Kaladevala lived on a wooded mountain in Avanti and the Deccan with many sages.

- Kisavaccha lived alone near Kumbhavati in King Dandaki’s park.

- Anusissa stayed with the Bodhisatta as his personal attendant.

- Narada, the younger brother of Kaladevala, lived alone in a cave among the mountains of Aranjara in the central region.

Near Narada’s dwelling stood a large and busy town beside a great river used by many bathers. Along the riverbank, many beautiful courtesans sat and enticed passing men. Narada saw one of these women and became infatuated with her. His desire overwhelmed him, he abandoned his meditation, refused food, and lay weakened and lovesick for seven days.

Kaladevala realized through spiritual insight what had happened and flew through the air to his brother’s cave. Although Narada denied any illness or wrongdoing, Kaladevala refused to leave. He went to summon Salissara, Mendissara, and Pabbata, but Narada repelled them all in the same way.

Finally Kaladevala went to fetch their master Sarabhanga (the Bodhisatta). Sarabhanga immediately understood Narada’s condition and confronted him with the truth of his fall. Narada acknowledged it and regained enough clarity to listen. The Bodhisatta explained that surrendering to sensual desire leads to misery both in this life and the next. He then gave a series of instructions on the harm of desire, the nature of suffering, the necessity of endurance, and the importance of protecting virtue at all cost. Kaladevala also added his own admonition to his brother, warning him of the hardships of worldly life and the danger of attachment.

Sarabhanga then told an additional story to illustrate what happens when one refuses to do what is right at the proper time.

In the land of Kasi there had once lived a strong, handsome young brahmin. Instead of supporting his parents, marrying, or performing good works, he decided to live by hunting in the forest. Carrying weapons, he traveled into the Himalayas, killed many deer, and ate their flesh cooked over coals. He discovered a narrow gorge beside the river Vidhava and decided to trap animals there. He drove many kinds of animals into the place, closed it with a gate, and hunted them as he wished.

As years passed, age and weakness overtook him. His body failed, his movements slowed, and he could no longer hunt. His body shriveled, his strength vanished, and he became a pitiful, ghostly figure.

Around that time, King Sivi of the Sivi country felt a desire to taste roasted deer meat in the forest. He left his kingdom in the hands of ministers and went hunting with weapons. He eventually came upon the place where the hunter lived and, though frightened at the sight, asked who he was.

The hunter explained that he had become the ghost of a man because he had lived for his own pleasure, caused suffering to others, and failed to perform good or responsible actions. He warned the king not to follow the same path but to return home and practice generosity and righteousness. The king followed his advice and fulfilled the path to heaven.

This story deeply stirred Narada. He felt intense shame and regret. After honoring Sarabhanga and asking forgiveness, he restored his lost meditation through proper practice. Sarabhanga, however, did not allow him to remain in that solitary region. He brought Narada back to the main hermitage.

When the Buddha finished this account, he explained the results of the teachings. The monk who had nearly returned to worldly life attained the first stage of enlightenment. Then the Buddha identified the figures from that past story: Narada had been the wavering monk; Salissara was Sariputta; Mendissara was Kassapa; Pabbata was Anuruddha; Kaladevala was Kaccana; Anusissa was Ananda; Kisavaccha was Moggallana; Sarabhanga was the Buddha himself.

The lesson reaffirmed the value of responsible household life, generosity, humility in wealth, and equanimity in loss.

.... o ....

J424. Aditta Jātaka -- Người cai trị phải giúp người nghèo, và bất kỳ ai gặp khó khăn.

Tóm tắt: Vua xứ Kosala dâng lên Đức Phật và Tăng đoàn một món quà đặc biệt. Đáp lại, Đức Phật kể câu chuyện về một vị vua và hoàng hậu thời xưa đã thỉnh mời nhiều vị Độc Giác Phật, những món quà họ dâng tặng, và những lời dạy họ nhận được.

.

Khi Đức Phật ngự tại Kỳ Viên, các vị tăng tụ họp tại Chánh Điện để bàn về một lễ cúng dường đặc biệt mà vua Câu Tát La (Kosala) vừa mới dâng lên. Họ kể về việc nhà vua đã cân nhắc kỹ lưỡng xem ai là người xứng đáng nhất và đã dâng một lễ vật lớn cho Đức Phật và chúng tăng. Khi Đức Phật đến và nghe họ bàn luận, Ngài giải thích rằng việc một vị vua sáng suốt xem xét kỹ lưỡng và bố thí rộng rãi là điều bình thường. Ngài kể rằng từ lâu, một vị vua khác cũng đã làm như vậy.

Ngày xưa, có một vị vua tên là Bharata cai trị thành Roruva thuộc vương quốc Sovira. Ngài sống theo mười đức hạnh của một vị vua chính trực. Ngài đối xử tử tế với thần dân, giúp đỡ người nghèo, lữ khách, người thỉnh cầu và bất cứ ai gặp khó khăn, và được yêu mến như một người bảo vệ và ân nhân. Hoàng hậu chính của ngài, Samuddavijaya, là một người phụ nữ thông tuệ và hiểu biết sâu sắc.

Một hôm, nhà vua nhìn quanh chánh điện và nhận thấy nhiều người đến nhận lễ vật là những người vô đức, chỉ biết mưu cầu lợi ích vật chất. Điều này khiến ngài lo lắng. Thay vào đó, ngài muốn cúng dường các vị Độc Giác Phật sống trên dãy Himalaya và thực sự xứng đáng với những phẩm vật cao quý nhất. Ngài tự hỏi ai có thể được cử đi mời các ngài.

Hoàng hậu trấn an ngài rằng không cần phải lo lắng. Nhờ sức mạnh của lòng hảo tâm, đức hạnh và sự chân thành, họ có thể gửi lời mời bằng hoa. Họ đã đồng ý với kế hoạch này.

Nhà vua ra lệnh cho dân chúng trong thành phố tuân thủ các giới luật. Ngài và hoàng gia tuân thủ các nghi lễ trong ngày lễ và thực hiện nhiều việc từ thiện. Sau đó, ngài sai người mang đến một hộp vàng đựng đầy hoa nhài. Đứng trong sân hoàng gia, ngài đảnh lễ và dâng bảy nắm hoa về hướng đông, hy vọng công đức của mình sẽ mời gọi bất kỳ vị Độc Giác Phật nào đang sống ở đó. Nhưng không có vị nào đến. Ngày hôm sau, ngài lại dâng hoa về hướng nam, và vẫn không có vị nào đến. Ngày thứ ba, ngài lại dâng hoa về hướng tây, và kết quả vẫn như vậy.

Vào ngày thứ tư, đức vua kính cẩn hướng về phương Bắc và ném bảy nắm hoa nhài về phía đó. Những bông hoa bay lượn trên không trung và dừng lại trước năm trăm vị Độc Giác Phật ngự trong hang Nandamula trên dãy Himalaya. Nhận ra rằng đức vua Sovira đã mời họ thông qua lễ vật tượng trưng này, họ đã chọn bảy vị trong số họ để đến yết kiến ​​ngài.

Bảy vị Độc Giác Phật du hành trên không trung và đáp xuống cổng cung điện của đức vua. Tràn đầy niềm vui, đức vua chào đón họ với lòng kính trọng sâu sắc và hộ tống họ vào cung điện. Ngài kính cẩn dâng cúng thức ăn cho họ. Ngài lại mời họ ở lại trong những ngày tiếp theo, và họ được tiếp đãi ân cần trong sáu ngày.

Vào ngày thứ bảy, đức vua chuẩn bị một lễ vật đặc biệt. Ngài sắp xếp chỗ ngồi và giường ngủ tuyệt đẹp được dát vàng và đặt trước mặt bảy vị Độc Giác Phật bộ y áo hoàn chỉnh cùng tất cả những vật dụng cần thiết cho một đời sống thánh thiện. Sau bữa ăn, đức vua và hoàng hậu trang trọng dâng cúng phẩm vật và đứng nghiêm trang.

Vị Độc Giác Phật lớn tuổi nhất bày tỏ lòng biết ơn đối với sự bố thí mà họ đã nhận được. Ngài khuyến khích nhà vua tiếp tục tinh tấn trong đức hạnh. Sau đó, ngài bay lên không trung và rời khỏi cung điện. Tất cả những món quà ngài đã nhận đều bay lên cùng ngài và được mang về hang Nandamula. Nhà vua và hoàng hậu cảm thấy thân tâm tràn ngập niềm vui sâu sắc. Sáu vị Độc Giác Phật còn lại cũng lần lượt cảm tạ và mang lễ vật trở về cung điện trên dãy Himalaya của họ.

Vị Độc Giác Phật thứ bảy đã đặc biệt tán thán sự an lạc của Niết Bàn và dặn dò nhà vua rất kỹ lưỡng trước khi rời đi. Vua Bharata và Hoàng hậu Samuddavijaya tiếp tục bố thí suốt cuộc đời và cuối cùng đã đi theo con đường dẫn đến sự tái sinh cõi trời.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, Ngài giải thích rằng những bậc hiền trí trong quá khứ luôn bố thí với sự hiểu biết và sáng suốt. Sau đó, Ngài xác định các nhân vật trong câu chuyện: vị Độc Giác Phật đạt được Niết Bàn cuối cùng trong kiếp đó là một bậc thánh trong quá khứ; Hoàng hậu Samuddavijaya là mẹ của La Hầu La; và Vua Bharata chính là Đức Phật trong kiếp trước.

.... o ....

J424. Aditta Jātaka -- A ruler should help the impoverished, and anybody in need.

Summary: The king of Kosala presents an extraordinary gift to the Buddha and the Saṅgha. In response, the Buddha shares a story about an ancient king and queen who invited several Paccekabuddhas, the gifts they offered them, and the teachings they received in return.

.

When the Buddha was staying at Jetavana, the monks gathered in the Hall of Truth to talk about a remarkable offering that the King of Kosala had recently made. They spoke about how the king had carefully considered who was most worthy and had given a great gift to the Buddha and the assembly of monks. When the Buddha arrived and heard their discussion, he explained that it was not unusual for a wise king to examine carefully and give generously. He told them that long ago, another king had done the same.

In an earlier age, a king named Bharata ruled the city of Roruva in the kingdom of Sovira. He lived by the ten virtues of a righteous ruler. He treated his people with kindness, supported the poor, travelers, petitioners, and anyone in need, and was loved as a protector and benefactor. His chief queen, Samuddavijaya, was a woman of great wisdom and understanding.

One day, the king looked around his alms-hall and noticed that many who came to receive gifts were people without virtue who only sought material gain. This troubled him. He wished instead to give offerings to paccekabuddhas—solitary Buddhas—who lived in the Himalayas and who were truly deserving of the highest gifts. He wondered who could be sent to invite them.

The queen assured him that there was no need to worry. Through the power of their generosity, virtue, and sincerity, they could send an invitation using nothing more than flowers. They agreed on this plan.

The king ordered the people of the city to observe moral precepts. He and his household followed the observances of the holy days and performed many acts of charity. Then he had a golden box filled with jasmine flowers brought to him. Standing in the royal courtyard, he prostrated himself and offered seven handfuls of flowers to the eastern direction, hoping his merit would invite any paccekabuddhas living there. None came. The next day he repeated the offering to the southern direction, and again none came. On the third day he offered flowers to the western direction, with the same result.

On the fourth day he honored the northern direction and cast seven handfuls of jasmine toward it. These flowers traveled through the air and came to rest before five hundred paccekabuddhas dwelling in the Nandamula cave of the Himalayas. Realizing that the king of Sovira had invited them through this symbolic offering, they chose seven among their number to go to him.

The seven paccekabuddhas traveled through the sky and descended at the gate of the king’s palace. Filled with joy, the king welcomed them with deep respect and escorted them into the palace. He honored them and offered them food. He invited them again for the following days, and for six days they received his hospitality.

On the seventh day, the king prepared an extraordinary offering. He arranged fine seats and beds decorated with gold and placed before the seven paccekabuddhas complete sets of robes and all the requisites needed for a holy life. After their meal, the king and queen presented these offerings formally and stood respectfully.

The eldest of the paccekabuddhas expressed gratitude for the generosity they had received. He encouraged the king to remain diligent in virtue. Then, rising into the air, he left the palace. All the gifts he had accepted rose with him and were carried back to the Nandamula cave. The king and queen felt their bodies and minds filled with deep joy. The remaining six paccekabuddhas also offered their thanks in turn and returned with the offerings to their Himalayan dwelling.

The seventh paccekabuddha gave special praise to the peace of nirvana and advised the king with great care before departing. King Bharata and Queen Samuddavijaya continued to give throughout their lives and ultimately followed a path that led them to heavenly rebirth.

When the Buddha finished recounting the tale, he explained that wise people of the past had always given with understanding and discernment. He then identified the characters of the story: the paccekabuddha who attained final nirvana in that life was a holy being of the past; Queen Samuddavijaya was the mother of Rahula; and King Bharata was the Buddha himself in a previous birth.

.... o ....

J425. Atthana Jātaka -- Câu chuyện về điều không thể xảy

Tóm tắt: Một vị sư không vui và muốn trở về đời sống thế tục. Đức Phật kể lại chuyện một kỹ nữ đã từ chối một chàng trai một hôm không có khả năng trả tiền cho cô, sau khi đã trả tiền cho cô ta nhiều lần. Sau khi trở thành nhà tu khổ hạnh, chàng đã đặt ra những điều kiện phi lý để trở về đời sống thế tục khi cô yêu cầu chàng về đời thường như cũ.

.

Khi Đức Phật đang ở tại Jetavana, Ngài nhận thấy một vị sư đã sa sút tinh thần. Nguyên nhân là do ái dục. Để dạy ông, Đức Phật kể lại một câu chuyện từ quá khứ về mối nguy hiểm của sự dính mắc.

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, con trai của vua - cũng tên là Brahmadatta - lớn lên cùng một cậu bé khác tên là Mahadhana, con trai của một thương gia giàu có. Họ cùng học với một thầy và vẫn là bạn thân thiết cho đến khi trưởng thành. Khi vị vua lớn tuổi băng hà, vị hoàng tử trẻ tuổi lên ngôi, và Mahadhana tiếp tục sống gần đó như một người bạn đáng tin cậy.

Ở Benares, có một kỹ nữ nổi tiếng, được ngưỡng mộ vì sắc đẹp và sự giàu có của mình. Mahadhana rất gắn bó với cô. Mỗi ngày chàng dâng tặng nàng một ngàn lượng vàng, và nàng đón tiếp chàng rất nồng hậu. Khi thân phụ từ trần, chàng được thừa hưởng khối tài sản kếch xù và tiếp tục những lễ vật xa hoa không ngừng nghỉ. Mỗi ngày chàng cũng đến thăm nhà vua ba lần.

Một buổi tối, Mahadhana ở lại cung điện lâu hơn thường lệ. Khi chàng rời đi, mặt trời đã lặn. Thay vì trở về nhà để gom một ngàn đồng như thường lệ, chàng quyết định đến thẳng nhà kỹ nữ, nghĩ rằng ngày hôm sau sẽ trả gấp đôi. Chàng đến một mình và không mang theo lễ vật như thường lệ.

Kỹ nữ thấy chàng không mang theo gì, sợ rằng nếu nàng cho chàng vào mà không trả tiền, chàng có thể lặp lại hành vi đó và tài sản của nàng sẽ bị ảnh hưởng. Quyết không để điều này xảy ra, nàng ra lệnh cho người hầu bắt chàng và đuổi chàng ra ngoài. Họ túm cổ chàng lôi đi và đóng sầm cửa lại.

Bị sỉ nhục, Mahadhana cay đắng nghĩ lại cách đối xử mà mình đã phải chịu. Chàng đã cho nàng một khoản tiền lớn trong nhiều năm, vậy mà chỉ trong một ngày chàng không mang theo gì, nàng đã đuổi chàng ra ngoài không thương tiếc. Tràn đầy sự ghê tởm và vỡ mộng, chàng từ bỏ cuộc sống trần tục. Chàng quyết định từ bỏ tất cả ngay đêm hôm đó.

Không trở về nhà hay trình diện nhà vua lần nữa, chàng rời khỏi kinh thành và vào rừng. Trên bờ sông Hằng, chàng dựng một am thất, sống cuộc đời khổ hạnh, chỉ ăn rễ cây và quả. Nhờ thực hành nghiêm túc, ngài đã đạt được sự thành thạo sâu sắc trong thiền định.

Ngày tháng trôi qua, nhà vua nhận thấy sự vắng mặt của người bạn và hỏi thăm về ông. Tin tức về hành vi của kỹ nữ đã lan truyền khắp kinh thành, và nhà vua biết rằng Mahadhana, xấu hổ và chán nản, đã rời đi để trở thành một ẩn sĩ. Nhà vua triệu tập kỹ nữ đến và chất vấn cô. Cô đã thừa nhận hành vi của mình. Nhà vua ra lệnh cho cô ngay lập tức vào rừng và đưa Mahadhana trở về, cảnh báo rằng tính mạng của cô sẽ gặp nguy hiểm nếu cô thất bại.

Hoảng sợ, cô tập hợp một đoàn tùy tùng đông đảo và đi vào rừng. Cô tìm thấy ẩn thất của Mahadhana và cầu xin sự tha thứ. Chàng nói tha thứ cho hành vi sai trái của cô, nhưng không đồng ý trở về cùng cô. Thay vào đó, anh giải thích rằng anh sẽ chỉ trở về nếu những sự kiện không thể xảy ra trong thế giới tự nhiên - những điều kiện không bao giờ có thể xảy ra. Bằng cách nêu ra những điều không thể này, anh tuyên bố rõ ràng rằng anh sẽ không bao giờ quay lại cuộc sống thành thị hay trở về nhà cô nữa.

Để nhấn mạnh sự bất khả thi của việc ra đi ngay lập tức, anh đã mô tả những điều kiện kỳ ​​diệu mà anh có thể cân nhắc.

Anh sẽ về theo nếp sống cũ khi dòng sông Hằng cuồn cuộn trở nên tĩnh lặng và trong vắt như một ao sen, và khi những con chim cu đen chuyển sang màu trắng ngọc trai. Anh sẽ ra đi khi những cây táo bắt đầu kết trái thành những cây cọ khổng lồ.

Anh sẽ chịu ra đi khi ai đó dệt thành công một tấm vải ba lớp từ lông rùa để dùng làm quần áo ấm mùa đông.

Anh sẽ ra đi khi một tòa tháp được xây dựng khéo léo từ những chiếc răng muỗi nhỏ xíu đến mức nó vững chắc và không bị rung lắc hay chao đảo.

Anh sẽ ra đi khi ai đó làm một chiếc thang từ sừng thỏ - một chiếc thang đủ cao để leo lên tận trời.

Anh sẽ ra đi khi những con chuột đồng ý leo lên chiếc thang đó, bay lên trời, ăn mặt trăng và thành công đưa quỷ Rahu xuống khỏi thiên đường.

Anh sẽ đi khi đàn ruồi không chỉ có thể uống cạn ly rượu mạnh từ những chiếc bình đầy mà còn có thể sống và làm tổ bên trong những đống than hồng.

Anh sẽ đi khi những con lừa có đôi môi đỏ mọng, khuôn mặt xinh đẹp, trắng trẻo, và có thể thể hiện tài năng ca hát và nhảy múa của mình.

Anh sẽ đi khi những con quạ đen và cú có thể gặp nhau để trò chuyện riêng tư, ve vãn nhau như những người yêu nhau.

Anh sẽ đi khi những chiếc ô che nắng, được dệt chỉ từ những chiếc lá non hái từ cây rừng, đủ chắc chắn để chịu được những cơn mưa lớn, xối xả.

Anh sẽ đi khi những chú chim sẻ nhỏ bé có thể nhặt toàn bộ dãy núi Himalaya hùng vĩ và mang nó trong những chiếc mỏ nhỏ của chúng.

Cuối cùng, anh sẽ chỉ đi về đời thường, khi một cậu bé có thể dễ dàng mang một con tàu được trang bị đầy đủ, cùng với những thủy thủ đoàn dũng cảm, được thiết kế cho những chuyến đi xa.

Sau khi được tha thứ nhưng không thể thuyết phục thêm, cô kỹ nữ trở về Benares. Cô thuật lại mọi chuyện với nhà vua và được ngài tha thứ.

Sau khi kể xong câu chuyện, Đức Phật giải thích với các nhà sư rằng tham ái dẫn đến đau khổ, và những người bị dục vọng thúc đẩy có thể không đáng tin cậy và vô ơn. Sau đó, Ngài giảng về Tứ Diệu Đế. Nhà sư, người đã vật lộn với cuộc sống, đã hiểu được giáo lý và đạt được quả vị giác ngộ đầu tiên, sơ quả Nhập . Đức Phật kết luận bằng cách xác định các nhân vật: trong kiếp quá khứ đó, nhà vua là Ananda, và vị khổ hạnh Mahadhana chính là Đức Phật.

.... o ....

J425. Atthana Jātaka -- Story about the Impossible

Summary: The monk is unhappy and wants to return to the lay life. The Buddha recounts a courtesan who rejected a suitor who could not pay her, after having paid her several times. As an ascetic, he established unreasonable conditions for his return to lay life when she requested him.

.

While the Buddha was staying at Jetavana, he observed that one of the monks had fallen into spiritual decline. The cause was desire. To teach him, the Buddha recounted a story from the past about the danger of attachment.

Long ago, when Brahmadatta ruled in Benares, his son—also named Brahmadatta—grew up alongside another boy named Mahadhana, the son of a wealthy merchant. They studied together under the same teacher and remained close companions into adulthood. When the elder king died, the young prince ascended the throne, and Mahadhana continued to live nearby as a trusted friend.

In Benares lived a renowned courtesan, admired for her beauty and wealth. Mahadhana became deeply attached to her. Every day he gave her a thousand pieces of gold, and she welcomed him with favor. When his father died, he inherited great riches and continued the same extravagant offerings without interruption. Each day he also visited the king three times.

One evening, Mahadhana stayed longer than usual at the palace. By the time he departed, the sun had set. Instead of returning home to gather the usual thousand pieces, he decided to go directly to the courtesan’s house, thinking he would give her double the amount the following day. He arrived alone and without the customary gift.

The courtesan, seeing that he had brought nothing, feared that if she allowed him in once without payment, he might repeat the behavior and her wealth would suffer. Determined not to risk this, she ordered her attendants to seize him and throw him out. They dragged him by the neck and shut the door behind him.

Humiliated, Mahadhana reflected bitterly on the treatment he had received. He had given her vast sums over many years, yet on the single day he brought nothing, she cast him out without mercy. Filled with disgust and disillusionment, he turned his mind away from worldly life. He resolved to renounce everything that very night.

Without returning home or appearing before the king again, he left the city and entered the forest. On the bank of the Ganges he built a hermitage, adopted the life of an ascetic, and lived on roots and fruits. Through disciplined practice he attained deep mastery of meditation.

As days passed, the king noticed his friend’s absence and inquired about him. News of the courtesan’s behavior had spread throughout the city, and the king learned that Mahadhana, ashamed and disheartened, had left to become a hermit. The king summoned the courtesan and confronted her. She admitted her actions. The king ordered her to go into the forest immediately and bring Mahadhana back, warning that her life would be in danger if she failed.

Terrified, she gathered a large retinue and traveled to the forest. She located Mahadhana’s hermitage and pleaded for forgiveness. He forgave her wrongdoing, but he did not agree to return with her. Instead, he explained that he would only return if events occurred that were impossible in the natural world—conditions that could never be fulfilled. By naming these impossibilities, he made clear that he would never again enter city life or return to her household.

To emphasize the impossibility of his immediate departure, he described the fantastical conditions under which he might consider it.

He would go when the turbulent Ganges River became as still and clear as a lotus pond, and when black cuckoos turned pearl-white. He would go when apple trees began to bear the fruit of massive palm trees.

He would go when someone successfully wove a triple-layered cloth from the hair of a tortoise to be used as warm winter wear.

He would go when a tower was constructed so skillfully out of the tiny teeth of mosquitoes that it was strong and would not shake or totter.

He would go when someone built a ladder out of the horns of a hare—a ladder tall enough to climb all the way to the height of heaven.

He would go when mice agreed to mount that ladder, climb into the sky, eat the moon, and successfully bring the demon Rahu down from the heavens.

He would go when swarms of flies could not only devour strong drink from full pitchers but could also live and establish homes inside burning coals.

He would go when donkeys gained ripe, red lips and beautiful, fair faces, and could demonstrate their skill in both singing and dancing.

He would go when black crows and owls could meet for private conversation, wooing each other like lovers.

He would go when sun-shades, woven only from tender leaves plucked from forest trees, were strong enough to withstand heavy, rushing rain.

He would go when tiny sparrows were able to pick up the entirety of the majestic Himalaya mountain range and carry it in their little beaks.

Finally, he would only go when a small boy could easily carry a fully rigged ship, complete with its brave crew, designed for distant voyages.

Having received his forgiveness but unable to persuade him further, the courtesan returned to Benares. She reported everything to the king, who allowed her to live.

After finishing the story, the Buddha explained to the monks that attachment to desire leads to suffering, and that people driven by desire can be unreliable and ungrateful. He then taught the Four Noble Truths. The monk who had been struggling understood the teaching and attained the first stage of enlightenment. The Buddha concluded by identifying the characters: in that past life, the king was Ananda, and the ascetic Mahadhana was the Buddha himself.

.... o ....

J426. Dipi Jātaka -Cõi này đau khổ: ăn, nuốt lẫn nhau.

Tóm tắt: Những người chăn dê nghỉ ngơi gần thiền đường của Trưởng lão Mahāmoggallāna. Khi một con báo (con beo) cố gắng bắt một con dê, dê đã dũng cảm lao tới và trốn thoát. Đức Phật sau đó kể lại một câu chuyện tương tự từ quá khứ, trong đó một con dê đã cố gắng nói chuyện tử tế với con báo nhưng cuối cùng lại bị bắt và ăn thịt.

.

Khi Đức Phật còn ở tại Jetavana, Ngài đã kể một câu chuyện về một con dê cái. Vào thời điểm đó, Trưởng lão Moggallana đang sống trong một ngôi nhà đơn độc với một cánh cửa duy nhất, nằm trong một khu đất bao quanh bởi những ngọn đồi. Con đường đi bộ có mái che của Ngài nằm gần lối vào. Một số người chăn dê phát hiện ra khu đất và cho rằng đây là nơi thuận tiện để nhốt dê, nên họ lùa đàn dê vào trong và ra vào tùy ý.

Một buổi tối nọ, những người chăn dê gom hết dê lại và rời đi, nhưng một con dê cái đã đi lạc khỏi đàn. Không để ý thấy những con khác đã rời đi, nó bị bỏ lại phía sau. Khi nó cuối cùng cũng đi đến lối ra, một con báo (con beo) đã nhìn thấy nó và đợi ở cửa, sẵn sàng vồ lấy. Nhận ra mối nguy hiểm, con dê cái hiểu rằng quay đầu bỏ chạy sẽ đồng nghĩa với cái chết chắc chắn. Nó chống đỡ, giơ sừng lên và lao thẳng về phía kẻ săn mồi bằng tất cả sức mạnh của mình. Nó lướt qua con báo trước khi nó kịp tóm lấy nó, rồi chạy hết tốc lực cho đến khi nó quay trở lại đàn.

Mục Kiền Liên chứng kiến ​​hành vi của các loài vật và thuật lại sự việc cho Đức Phật vào ngày hôm sau. Đức Phật nói với ông rằng mặc dù con báo đã thất bại lần này, nhưng trong một kiếp trước, nó đã giết chết chính con dê cái đó bất chấp lời cầu xin của nó.

Sau đó, Đức Phật kể lại câu chuyện cũ.

Ngày xưa, Bồ Tát sinh ra trong một gia đình giàu có ở một ngôi làng thuộc vương quốc Magadha. Khi đến tuổi trưởng thành, ngài từ bỏ những ham muốn trần tục và trở thành một nhà tu khổ hạnh, hoàn thiện thiền định của mình. Sau một thời gian dài ở dãy Himalaya, ngài đến Rajagaha khất thực và an cư trong một túp lều lá trong một khu vực bao quanh núi, giống như trong câu chuyện hiện tại.

Những người chăn dê cuối cùng cũng bắt đầu sử dụng cùng một khu vực cho gia súc của họ. Một ngày nọ, như trước đây, một con dê cái bị tụt lại phía sau khi rời đi. Một con báo đứng ở cửa ra vào, định giết nó.

Nhìn thấy con báo, con dê cái hiểu được mối nguy hiểm và cố gắng tự cứu mình bằng cách nói năng nhẹ nhàng và lịch sự với hy vọng làm mềm lòng con báo. Nàng cố gắng bào chữa và giải thích, cố gắng lấy lòng thương xót, trong khi con báo gạt phăng mọi nỗ lực. Khi báo nói rằng dê cái đã làm báo bị thương, nàng dê cố gắng lý luận với báo. Khi báo khăng khăng rằng đuôi của mình dài ra khắp nơi, nàng dê cuối cùng nhận ra rằng lòng tốt sẽ không hiệu quả và đã nói một cách gay gắt trong sự thất vọng. Con báo càng trở nên kiên quyết hơn. Khi nàng dê không thể nghĩ ra lý lẽ nào khác, nàng cầu xin tha mạng. Nhưng tiếng kêu của nàng dê không lay chuyển được con báo. Nó tóm lấy nàng dê, giết chết và ăn thịt nàng dê.

Bồ Tát, một vị tu khổ hạnh thánh thiện trong kiếp trước, đã chứng kiến ​​toàn bộ sự việc.

Sau khi kể câu chuyện, Đức Phật giải thích rằng con dê cái và con báo trong quá khứ chính là con dê cái và con báo mà Mục Kiền Liên nhìn thấy ở hiện tại, và chính Ngài là vị tu khổ hạnh đã chứng kiến ​​điều đó.

.... o ....

J426. Dipi Jātaka -- This world of suffering is one where we consume and devour one another.

Summary: The goatherds rest their flock near Elder Mahāmoggallāna’s meditation site. When a panther tries to catch one of the goats, she bravely charges at it and manages to escape. The Buddha then recounts a similar story from the past, in which a goat attempted to speak kindly to the panther but was ultimately caught and eaten.

.

While the Buddha was staying at Jetavana, he told a story about a certain she-goat. At that time, the Elder Moggallana was living in a solitary dwelling with a single doorway, set within a mountain enclosure surrounded by hills. His covered walking path stood near the entrance. Some goatherds discovered the enclosure and decided it was a convenient place to keep their goats, so they drove the animals inside and came and went as they pleased.

One evening, the goatherds collected all their goats and left, but one she-goat had wandered far from the herd. Not noticing the others depart, she was left behind. As she finally made her way toward the exit, a panther saw her and waited by the doorway, ready to pounce. Realizing the danger, the she-goat understood that turning and fleeing would mean certain death. She braced herself, lifted her horns, and charged straight toward the predator with all her strength. She passed by him before he could seize her, then ran at full speed until she rejoined the herd.

Moggallana witnessed how the animals behaved and reported the event to the Buddha the next day. The Buddha told him that although the panther had failed this time, in a past life he had killed that same she-goat despite her pleas.

Then the Buddha told the older story.

Long ago, the Bodhisatta was born into a wealthy family in a village of the Magadha kingdom. When he came of age, he renounced worldly desires and became an ascetic, perfecting his meditation. After spending a long time in the Himalayas, he went to Rajagaha for alms and settled in a leaf hut within a mountain enclosure, just as in the present story.

Goatherds eventually began using the same area for their animals. One day, as before, a she-goat lagged behind while leaving. A panther positioned himself at the doorway, intending to kill her.

Seeing him, the she-goat understood the danger and tried to save herself by speaking gently and politely in hopes of softening his heart. She attempted excuses and explanations, trying to win his mercy, while the panther dismissed every attempt. When he claimed she had injured him, she tried to reason with him. When he insisted that his tail reached everywhere, she finally realized that kindness would not work and spoke sharply in frustration. The panther only became more determined. When she could think of no other argument, she begged for her life. But her cries did not move him. He seized her, killed her, and ate her.

The Bodhisatta, who was a holy ascetic in that past life, witnessed the entire event.

After telling the story, the Buddha explained that the she-goat and the panther of the past were the same she-goat and panther seen by Moggallana in the present, and that he himself had been the ascetic who observed it.

.... o ....

J427. Gijjha Jātaka -- Bỏ qua sự hướng dẫn của người khôn ngoan sẽ dẫn đến sự hủy diệt.

Tóm tắt: Một nhà sư, mặc dù được chỉ dạy theo con đường tu hành, vẫn từ chối nghe theo giáo lý và chọn sống theo ý riêng. Đức Phật kể lại rằng ông từng là một con chim kền kền, phớt lờ trí tuệ của các bậc trưởng thượng và cuối cùng bị tiêu diệt vì sự bất tuân của mình.

.

Khi Đức Phật còn ở tại Kỳ Viên, Ngài đã kể về một vị sư không chịu nghe theo sự chỉ dẫn. Vị sư này xuất thân từ một gia đình quý tộc và đã gia nhập Tăng đoàn với giáo lý dẫn đến giải thoát. Nhiều vị đồng tu có thiện chí—các trưởng lão, thầy dạy và các bạn đồng tu—đã cố gắng giúp đỡ ông.

Họ đã hướng dẫn ông tỉ mỉ về cách hành xử: cách đi đứng, cách nhìn hoặc tránh xa các vật thể, cách cử động tay, cách mặc y, cách cầm bát, cách tự kiểm điểm bản thân trước khi ăn, cách ăn uống chánh niệm và điều độ, cách thực hiện bổn phận đối với các vị sư khác, và cách tuân thủ nhiều nghi thức chính thức cần thiết của một vị sư. Những hướng dẫn này bao gồm các quy tắc ứng xử chính, các nghi lễ và các thực hành kỷ luật nghiêm ngặt mà cộng đồng phải tuân theo.

Nhưng vị sư này đã chống lại mọi sự chỉ dẫn. Ông bỏ qua lời khuyên, trở nên thiếu kiên nhẫn và từ chối sự sửa dạy. Ông khăng khăng rằng mình sẽ tự quyết định điều gì có lợi hay có hại, và không thấy lý do gì để lắng nghe người khác. Hành vi của ông nhanh chóng được các vị sư biết đến, những người tụ tập tại Chánh Điện để thảo luận về những lỗi lầm của ông.

Khi Đức Phật nghe được cuộc tranh luận, Ngài đã triệu tập nhà sư. Sau khi biết nhà sư thực sự đã bất tuân, Đức Phật hỏi tại sao ông lại phớt lờ lời khuyên sáng suốt của những người chúc phúc cho ông. Đức Phật giải thích rằng đây không phải lần đầu tiên nhà sư từ chối lời khuyên tốt. Trong một kiếp trước, ông đã từng hành xử như vậy, và kết quả thật thảm khốc.

Sau đó, Đức Phật kể lại câu chuyện quá khứ.

Ngày xưa, Bồ Tát sinh ra là một con chim kền kền non trên núi Kền Kền. Con trai của ngài, Supatta, lớn lên thành một con kền kền hùng mạnh, trở thành thủ lĩnh của hàng ngàn con. Supatta chăm sóc cha mẹ bằng cách mang thức ăn từ những nơi rất xa đến. Nhờ sức mạnh của mình, y thường bay cao và xa hơn những con khác. Cha y, biết trước những nguy hiểm trên trời, đã cảnh báo y không được bay quá một điểm nhất định trên bầu trời.

Supatta đồng ý, nhưng một ngày nọ, trong một cơn bão, y đã phớt lờ lời cảnh báo. Khi những con kền kền khác dừng lại ở giới hạn an toàn của chúng, y đã một mình tiếp tục bay. Y bay vào vùng gió Veramba dữ dội, một luồng gió bão mạnh mẽ mà không loài chim nào có thể sống sót. Bị cuốn vào luồng gió này, Supatta bị xé toạc giữa trời.

Đức Phật giải thích rằng sự hủy diệt của con kền kền đến từ sự bất tuân, và những ai phớt lờ sự chỉ dẫn của bậc hiền triết sẽ tự chuốc lấy tai họa cho chính mình và những người nương tựa vào họ.

Sau khi kể xong câu chuyện, Đức Phật nhận diện các nhân vật: con kền kền bất tuân trong quá khứ chính là vị sư bất tuân trong hiện tại, và con kền kền trưởng thượng đã đưa ra lời khuyên sáng suốt chính là Đức Phật.

.... o ....

J427. Gijjha Jātaka -- Ignoring the guidance of the wise leads to destruction.

Summary: A monk, despite being instructed in the monastic path, refuses to heed the teachings and chooses to live by his own ideas. The Buddha recounts how he was once a vulture who ignored the wisdom of his elders and was ultimately destroyed because of his disobedience.

.

While the Buddha was staying at Jetavana, he spoke about a monk who refused to follow guidance. This monk came from a noble family and had entered the Order in a teaching that led toward liberation. Many well-meaning companions—elders, teachers, and fellow trainees—tried to help him.

They instructed him carefully on how to act and behave: how to walk, how to look at or away from objects, how to move his arms, how to wear his robes, how to hold his bowl, how to examine himself before eating, how to eat mindfully and in moderation, how to fulfill his duties toward other monks, and how to observe the many formal practices required of a monk. These instructions covered the major rules of conduct, ritual duties, and the austere disciplinary practices expected of the community.

But the monk resisted all guidance. He ignored advice, grew impatient, and refused correction. He insisted that he would decide for himself what was beneficial or harmful, and saw no reason to listen to others. His behavior soon became known among the monks, who gathered in the Hall of Truth to discuss his faults.

When the Buddha heard about the discussion, he summoned the monk. After learning that the monk truly had been disobedient, the Buddha asked why he ignored the wise counsel of those who wished him well. The Buddha explained that this was not the first time the monk had rejected good advice. In a former life, he had behaved the same way, and the result had been disastrous.

Then the Buddha told the story of the past.

Long ago, the Bodhisatta was born as a young vulture on Vulture Mountain. His son, Supatta, grew into a powerful vulture who became the leader of thousands. Supatta looked after his parents by bringing them food from great distances. Because of his strength, he often flew higher and farther than the others. His father, knowing the dangers above, warned him not to go beyond a certain point in the sky.

Supatta agreed, but one day, during a storm, he ignored the warning. When the other vultures stopped at their safe limit, he pushed on alone. He entered the region of the fierce Veramba wind, a powerful storm current that no bird could survive. Caught in its grip, Supatta was torn apart in the sky.

The Buddha explained that the young vulture’s destruction had come from disobedience, and that those who ignore the guidance of the wise bring harm upon themselves and those who depend on them.

Having finished the story, the Buddha identified the characters: the disobedient vulture of the past was the same monk who was disobedient in the present, and the parent vulture who had given wise counsel was the Buddha himself.

.... o ....

J428. Kosambi Jātaka -- Khi Tăng đoàn chia rẽ, mọi người đều đau khổ.

Tóm tắt: Hai nhóm nhà sư tranh cãi về vấn đề kỷ luật. Bất chấp sự khiển trách của Đức Phật, họ vẫn tiếp tục bất đồng. Đáp lại, Đức Phật kể câu chuyện về một vị hoàng tử đã tha thứ cho kẻ giết cha mình, và khuyên các nhà sư hãy cư xử với ít nhất là sự khoan dung và vị tha như tấm gương cao quý này.

.

Khi Đức Phật đang ngụ tại Vườn Ghosita gần Kosambi, một cuộc tranh cãi nghiêm trọng đã nổ ra giữa các vị sư sống tại đó. Mâu thuẫn được mô tả trong Luật tạng (Vinaya), và nguyên nhân bắt đầu từ hai vị sư sống cùng một nơi. Một vị rất thông thạo Luật tạng (Vinaya), tức là giới luật; vị kia chuyên về Kinh tạng (Sutras).

Một hôm, vị sư thông thạo Kinh tạng sử dụng nhà vệ sinh và để lại một bình đựng nước còn thừa để súc miệng. Sau đó, vị học giả Luật tạng (Vinaya) bước vào, nhìn thấy nước và hỏi người bạn đồng hành về nó. Khi biết vị học giả Kinh tạng đã để lại bình nước đó, ông giải thích rằng hành động như vậy được coi là một tội. Vị sư kia, do không biết về luật lệ, đã đề nghị sửa đổi. Nhưng khi biết rằng một hành động vô ý không bị coi là lỗi, ông cho rằng không có hành vi sai trái nào xảy ra cả. Điều này khiến ông coi những gì thực sự không đúng đắn là vô hại.

Vị học giả Luật Tạng sau đó nói với các học trò của mình rằng vị học giả Kinh Tạng không nhận ra hành vi sai trái ngay cả khi ông ta đã phạm tội, và các học trò lại cáo buộc này với các đệ tử của vị sư kia. Những học trò này đã chuyển lời phàn nàn đến thầy của họ, và thầy kết luận rằng vị học giả Luật Tạng đã tự mâu thuẫn với chính mình và chắc chắn là không trung thực. Lời cáo buộc này lại được lặp lại với nhóm của vị học giả Luật Tạng, và cuộc cãi vã lan rộng. Cuối cùng, vị học giả Luật Tạng chính thức trục xuất vị sư kia vì không chịu thừa nhận lỗi lầm của mình.

Mâu thuẫn lan rộng ra ngoài phạm vi hai vị thầy. Những cư sĩ ủng hộ các nhà sư chia rẽ thành nhiều phe phái. Các cộng đồng Ni cô liên kết với họ cũng chia phe. Ngay cả các vị thần hộ mệnh và các vị thần linh - từ những vị ngự trên trời đến những vị ở cõi Phạm Thiên - những người chưa đạt được giác ngộ, cũng đứng về một trong hai phe. Sự hỗn loạn đã lan đến tận trời.

Cuối cùng, một vị sư đến gặp Đức Phật và giải thích lập trường của cả hai bên: một nhóm tuyên bố việc trục xuất đã được thực hiện đúng đắn, nhóm kia khăng khăng rằng đó là bất công, và những người ủng hộ vẫn tiếp tục tụ tập xung quanh vị sư bị trục xuất mặc dù đã được yêu cầu không làm như vậy. Đức Phật nhận ra rằng cộng đồng đã rạn nứt và đích thân đến gặp họ. Ngài chỉ ra những đau khổ do việc trục xuất ai đó một cách sai trái và che giấu hành vi sai trái gây ra, nhưng các nhà sư không giải quyết được tranh chấp.

Sau đó, khi các nhà sư cố gắng tổ chức lễ Uposatha trong cùng một ranh giới trong khi vẫn đang cãi vã trong phòng ăn, Đức Phật đã hướng dẫn họ ngồi xen kẽ - mỗi nhóm một người - để xoa dịu căng thẳng. Tuy nhiên, xung đột vẫn tiếp diễn. Khi Ngài một lần nữa thúc giục họ dừng lại, một nhà sư từ nhóm đối thủ đã nói với Ngài đừng bận tâm, khăng khăng rằng họ sẽ tiếp tục tranh cãi bất kể thế nào.

Thấy sự bướng bỉnh của họ, Đức Phật đã kể cho họ một ví dụ từ quá khứ. Ngài nhắc nhở họ rằng trước đây, khi vua Brahmadatta của Benares giết chết Dighati, vua Kosala, và chiếm lấy ngai vàng, con trai của vị vua đã chết, Hoàng tử Dighavu, sau đó đã tha mạng cho Brahmadatta. Bất chấp lịch sử của họ, cuối cùng hai người đã trở thành bạn thân. Đức Phật giải thích, nếu các vị vua, được trang bị vũ khí và quyền lực, có thể thể hiện lòng kiên nhẫn và từ bi như vậy, thì các nhà sư đã chọn một đời sống tâm linh nghiêm túc chắc chắn cũng phải biết tha thứ và dịu dàng.

Ngài lặp lại lời kêu gọi hòa hợp ba lần, nhưng cuộc tranh cãi vẫn không chấm dứt. Thấy không thể thuyết phục được họ, Đức Phật bỏ đi. Ngài suy ngẫm rằng các nhà sư đã trở nên giống như những kẻ bị ma ám, vượt ngoài tầm hiểu biết của lý trí.

Ngày hôm sau, sau khi đi khất thực trở về, Đức Phật dọn dẹp phòng ốc, cầm lấy y bát, bay lên không trung trước đại chúng và thuyết giảng về nỗi khổ do chia rẽ gây ra, sự vô ích của oán hận, giá trị của sự kiềm chế, và sự bình an tìm thấy trong cô độc hoặc khi kết giao với bậc trí tuệ. Ngài nhấn mạnh rằng những ai bám víu vào bất bình sẽ bị mắc kẹt trong xung đột, trong khi những người buông bỏ sẽ tìm thấy sự hòa giải. Ngay cả những kẻ thù mang thương tích bởi bạo lực cũng có thể trở thành bạn bè; do đó, các nhà sư không nên để sự chia rẽ tiếp diễn.

Không thể hòa giải cộng đồng, Đức Phật rời Kosambi và đến làng Balaka. Tại đây, Ngài đã thuyết giảng cho Tôn giả Bhagu về những lợi ích của cuộc sống độc cư. Sau đó, Ngài đến thăm ba vị quý tộc trẻ và giảng dạy họ về niềm vui đến từ sự hòa hợp. Sau đó, Ngài lui về khu rừng Parileyyaka, trú ngụ tại đó ba tháng trước khi đến Savatthi.

Trong khi đó, cư sĩ Kosambi suy ngẫm về tình hình. Họ cảm thấy các nhà sư đã gây ra tổn hại lớn khi xua đuổi Đức Phật. Họ quyết định không chào hỏi, kính trọng và bố thí cho cả hai phe. Hình phạt này khiến các nhà sư vô cùng đau khổ. Cuối cùng, họ đến Savatthi và cầu xin Đức Phật tha thứ.

Vào cuối bài giảng, Đức Phật đã xác định các nhân vật từ câu chuyện trước đó: vua Dighati là cha của ngài, Suddhodana; hoàng hậu là mẹ của ngài, Mahamaya; và hoàng tử Dighavu chính là Đức Phật.

.... o .....

J428. Kosambi Jātaka -- When the Sangha is divided, everyone involved suffers.

Summary: Two groups of monks become embroiled in a dispute over a disciplinary issue. Despite the Buddha’s rebuke, they persist in their disagreement. In response, the Buddha shares a story about a prince who forgave the man who killed his father, urging the monks to conduct themselves with at least the same grace and forgiveness as this noble example.

.

While the Buddha was dwelling in the Ghosita Park near Kosambi, a serious dispute arose among the monks living there. The conflict is described in the Vinaya, and its cause began with two monks who lived in the same residence. One was skilled in the Vinaya, the disciplinary code; the other specialized in the Sutras.

One day, the monk versed in the Sutras used the lavatory and left behind a vessel containing the leftover water for rinsing the mouth. Later, the Vinaya scholar entered, saw the water, and asked his companion about it. When he learned that the Sutra specialist had left it there, he explained that such an act was considered an offense. The other monk, unaware of the rule, offered to make amends. But when he learned that an unintentional act was not considered a fault, he assumed that no wrongdoing had occurred at all. This caused him to view what was actually improper as harmless.

The Vinaya scholar then told his own students that the Sutra scholar did not recognize wrongdoing even when he committed it, and the students repeated this accusation to the followers of the other monk. Those students relayed the complaint to their teacher, who concluded that the Vinaya scholar had contradicted himself and must be untruthful. This accusation in turn was repeated back to the Vinaya scholar’s group, and the quarrel spread. Eventually, the Vinaya scholar formally excommunicated the other monk for refusing to acknowledge his fault.

The conflict expanded beyond the two teachers. Laypeople who supported the monks became divided into factions. Nun communities associated with them also took sides. Even guardian deities and divine beings—from those dwelling in the sky to those in the world of Brahma—who had not yet attained awakening, aligned themselves with one party or the other. The turmoil reached the heavens.

A monk finally approached the Buddha and explained the positions of both sides: one group claimed the excommunication had been carried out correctly, the other insisted it was unjust, and supporters continued to gather around the expelled monk despite being told not to. The Buddha recognized that the community had fractured and went to them himself. He pointed out the suffering caused both by excommunicating someone wrongly and by concealing wrongdoing, but the monks did not settle their dispute.

Later, when the monks attempted to hold their Uposatha ceremony in the same boundary while still quarreling in the refectory, the Buddha instructed them to sit in alternating order—one from each group—to calm the tensions. Yet the conflict continued. When he again urged them to stop, one monk from the rival group told him not to trouble himself, insisting that they would continue to argue regardless.

Seeing their stubbornness, the Buddha gave them an example from the past. He reminded them that in an earlier time, when King Brahmadatta of Benares had killed Dighati, king of Kosala, and seized his throne, the dead king’s son, Prince Dighavu, later spared Brahmadatta's life. Despite their history, the two eventually became close friends. If kings, armed with power and weapons, could show such patience and compassion, the Buddha explained, then monks who had chosen a disciplined spiritual life ought surely to be able to practice forgiveness and gentleness.

He repeated his call for harmony three times, but the quarrel did not end. Seeing that they could not be persuaded, the Buddha departed. He reflected that the monks had become like people possessed, beyond the reach of reason.

The next day, after returning from his alms round, the Buddha tidied his chamber, took up his robe and bowl, rose into the air before the assembly, and delivered teachings about the suffering caused by division, the futility of resentment, the value of restraint, and the peace found in solitude or in companionship with the wise. He emphasized that those who cling to grievances remain trapped in conflict, while those who let go find reconciliation. Even enemies scarred by violence may become friends; therefore, monks should not remain divided.

Unable to reconcile the community, the Buddha left Kosambi and went to the village of Balaka. There he instructed the venerable Bhagu on the benefits of solitary living. He then visited three young nobles and taught them about the joy that comes from harmony. Afterward, he withdrew to the Parileyyaka forest, where he lived for three months before going to Savatthi.

Meanwhile, the laypeople of Kosambi reflected on the situation. They felt the monks had caused great harm by driving the Buddha away. They decided to withhold greetings, respect, and alms from both factions. This punishment left the monks distressed. Eventually they traveled to Savatthi and sought forgiveness from the Buddha.

At the end of the teaching, the Buddha identified the characters from the earlier story: the king Dighati was his father, Suddhodana; the queen was his mother, Mahamaya; and Prince Dighavu was the Buddha himself.

.... o .....

J429. Mahasuka Jātaka -- Chúng ta nên chấp nhận thức ăn đơn giản và sống với lòng biết ơn và tử tế.

Tóm tắt: Một nhà sư chật vật xin bố thí quyết định rời ngôi làng. Đáp lại, Đức Phật kể câu chuyện về một con vẹt không chịu rời khỏi cây vả đã chết mà nó đã sống từ lâu. Cảm động trước lòng trung thành của con vẹt, Đế Thích khen ngợi nó và hồi sinh cây vả.

.

Khi Đức Phật còn ở tại Kỳ Viên, Ngài đã kể về một vị sư từng sống trong một khu rừng gần một ngôi làng biên giới ở Kosala. Vị sư này đã nhận được chỉ dạy thiền định từ Đức Phật và định cư tại một nơi ở do dân làng địa phương xây dựng cho ngài. Nơi ở rất thoải mái, có chỗ ở cả ngày lẫn đêm, và mọi người đã chăm sóc ngài rất chu đáo.

Tuy nhiên, ngay trong tháng đầu tiên của mùa mưa, tai họa đã xảy ra. Một trận hỏa hoạn đã quét qua ngôi làng và thiêu rụi tất cả. Dân làng không còn một hạt giống nào và không còn có thể cúng dường cho vị sư những thức ăn bổ dưỡng mà ngài cần. Mặc dù nơi ở của ngài vẫn thoải mái, nhưng vị sư lại phải chịu cảnh thiếu thốn vật thực. Cơn đói và sự khó chịu của ngài ngày càng dữ dội đến nỗi ngài không thể nhập thiền sâu hay đạt được bất kỳ tiến bộ tâm linh nào. Sau khi kết thúc ba tháng an cư mùa mưa, ngài đến Kỳ Viên để yết kiến ​​Đức Phật. Khi Đức Phật hỏi về hoàn cảnh của ngài, vị sư giải thích rằng nơi ở thoải mái đã bị lu mờ bởi cuộc chiến giành giật thức ăn.

Nghe nói nhà sư vẫn sống trong cảnh nhàn nhã, Đức Phật nhắc nhở rằng một nhà sư nên buông bỏ lòng tham, chấp nhận bất cứ thức ăn nào có sẵn và thực hiện bổn phận tâm linh mà không phàn nàn. Đức Phật giải thích rằng ngay cả những chúng sinh sinh ra làm thú vật trong quá khứ cũng đã thể hiện sự mãn nguyện lớn hơn thế này. Họ đã chấp nhận những thức ăn đơn giản nhất, trung thành với nơi ở của mình, và sống với lòng biết ơn và tử tế. Để minh họa cho sự thật này, Đức Phật kể một câu chuyện từ rất lâu rồi.

Ngày xưa, có một đàn chim vẹt đông đúc sống trong rừng Himalaya bên bờ sông Hằng. Vua vẹt, thủ lĩnh của chúng, đã chọn làm nhà trên một cây sung lớn. Khi quả của cây hết, nó không tìm nơi khác. Thay vào đó, nó ăn bất cứ thứ gì còn lại - lá, chồi, vỏ hoặc vỏ - và uống nước từ sông Hằng. Sự mãn nguyện của nó sâu sắc đến mức nó luôn hạnh phúc và an lạc.

Bản chất an lạc của nó mạnh mẽ đến nỗi nó đã vươn tới cõi trời. Cõi của Sakka, vua của các vị thần, rung chuyển trước sức mạnh của sự mãn nguyện của con vẹt. Tự hỏi điều gì đã gây ra sự xáo trộn, Đế Thích nhìn xuống và phát hiện ra con vẹt. Tò mò muốn thử đức hạnh của mình, Đế Thích dùng thần thông làm khô cây vả. Nó trở thành một gốc cây trơ trụi, lổn nhổn lỗ chỗ, hứng chịu mọi cơn gió mạnh. Từ những lỗ hổng đó, chỉ có bụi bay ra.

Vua vẹt không rời đi. Ngài chỉ ăn bụi từ gốc cây và tiếp tục uống nước từ dòng sông. Dù gió hay nắng gắt có chiếu vào, ngài vẫn ở nguyên tại chỗ, biết ơn cây đã che chở cho mình.

Thấy vậy, Đế Thích quyết định ban thưởng cho ngài. Hóa thân thành một con ngỗng chúa, cùng với nữ thần Suja cải trang thành tiên nữ A Tu La, ngài đến thăm khu rừng. Sau khi chứng kiến ​​lòng trung thành bất diệt của con vẹt, Đế Thích hiện thân và ban cho con vẹt bất kỳ phước lành nào mà ngài mong muốn. Con vẹt không cầu xin gì cho bản thân - chỉ mong cây vả mà nó yêu quý được phục hồi.

Cảm động trước lòng biết ơn của con vẹt, Đế Thích đồng ý. Ngài lấy nước sông Hằng trong tay và vẩy lên gốc cây đã chết. Ngay lập tức, cây sống lại, cao lớn và sum suê, cành lá sum suê và trái ngọt. Cây tỏa sáng như một ngọn núi tráng lệ phủ đầy châu báu. Vua vẹt hân hoan, chúc phước lành cho Sakka, rồi Sakka trở về thiên cung cùng Suja.

Đức Phật kết thúc câu chuyện bằng cách nhắc nhở các nhà sư rằng ngay cả một con vẹt cũng đã từng sống không tham lam và ở yên một chỗ với sự mãn nguyện không lay chuyển. Một nhà sư đã tiếp nhận lời dạy của Đức Phật cũng có thể làm được như vậy. Sau đó, Ngài hướng dẫn thêm cho nhà sư sống trong rừng những bài thiền định. Nhà sư trở về nơi ẩn cư và nhờ tinh tấn thực hành, cuối cùng đã đạt được giác ngộ viên mãn, chứng quả A la .

Cuối cùng, Đức Phật đã tiết lộ thân phận từ quá khứ: Sakka chính là Anuruddha, và vua vẹt chính là Đức Phật.

.... o ....

J429. Mahasuka Jātaka -- We should embrace simple foods and live with gratitude and kindness.

Summary: A monk struggling to receive alms decides to leave the village. In response, the Buddha shares a story about a parrot that refused to leave a dead fig tree it had long inhabited. Moved by the parrot's loyalty, Sakka praises him and restores the tree to life.

.

While the Buddha was staying at Jetavana, he spoke about a monk who had once lived in a forest near a border village in Kosala. This monk had received meditation instructions from the Buddha and settled into a dwelling built for him by the local villagers. The place was comfortable, with day and night quarters, and the people cared for him diligently.

However, during the very first month of the rainy season, disaster struck. A fire swept through the village and destroyed everything. The villagers were left without even a single seed and could no longer offer the monk the nourishing food he needed. Though his residence remained pleasant, the monk suffered from lack of alms. His hunger and discomfort grew so strong that he could not enter into deep meditation or attain any spiritual progress. After the three-month rains retreat ended, he went to Jetavana to visit the Buddha. When the Buddha asked about his situation, the monk explained how the pleasant dwelling had become overshadowed by the struggle for food.

Hearing that the monk still lived in comfortable quarters, the Buddha reminded him that a monk should put aside craving, accept whatever food is available, and carry out the duties of the spiritual life without complaint. The Buddha explained that even beings born as animals in the past had shown greater contentment than this. They had accepted the simplest food, remained loyal to their place of dwelling, and lived with gratitude and kindness. To illustrate this truth, the Buddha told a story from long ago.

In ancient times, a vast flock of parrots lived in the Himalayan forests on the banks of the Ganges. Their leader, the parrot king, made his home in a large fig tree. When the tree’s fruit ran out, he did not search for another place. Instead, he ate whatever remained—leaves, shoots, bark, or rind—and drank from the Ganges. His contentment was so deep that he remained happy and at peace.

His peaceful nature was so powerful that it reached the celestial realm. The abode of Sakka, king of the gods, trembled with the force of the parrot’s contentment. Wondering what had caused the disturbance, Sakka looked down and discovered the parrot. Curious to test his virtue, Sakka used his divine power to dry up the fig tree. It became a bare stump, riddled with holes, exposed to every harsh wind. From those holes, only dust drifted out.

The parrot king did not leave. He simply ate the dust from the stump and continued drinking from the river. Whether wind or blazing sun beat upon him, he remained where he was, grateful for the tree that had sheltered him.

Seeing this, Sakka decided to reward him. Taking the form of a royal goose and accompanied by the goddess Suja disguised as an asura maiden, he visited the grove. After observing the parrot’s unwavering loyalty, Sakka revealed himself and offered the parrot any blessing he desired. The parrot asked for nothing for himself—only that the fig tree he loved be restored.

Moved by the parrot’s gratitude, Sakka agreed. He took water from the Ganges in his hand and splashed it upon the lifeless stump. Instantly, the tree sprang back to life, growing tall and full once more, rich with branches and sweet fruit. It shone like a magnificent jewel-covered mountain. The parrot king rejoiced, offering his blessings to Sakka, who then returned to his heavenly home with Suja.

The Buddha ended the story by reminding the monks that even a parrot had once lived without greed and had remained in one place with unwavering contentment. A monk who had accepted the Buddha’s teachings should be able to do the same. He then gave the forest-dwelling monk further meditation instructions. The monk returned to his retreat and, through diligent practice, eventually attained full awakening.

Finally, the Buddha revealed the identities from the past: Sakka had been Anuruddha, and the parrot king had been the Buddha himself.

.... o ....

J430. Cullasuka Jātaka -- Sống kiên nhẫn và xa lìa tham muốn.

Tóm tắt: Do hạn hán, Đức Phật gặp khó khăn trong việc khất thực nhưng vẫn ở lại làng cho đến khi khóa hạ kết thúc. Ngài kể câu chuyện về một con vẹt không chịu rời khỏi cây sung đã chết mà nó coi là nhà, và cách vua trời Sakka khen ngợi con vẹt và phục hồi sức sống cho cây.

.

Trong khi Đức Phật đang ở tại Jetavana, các vị tăng bắt đầu thảo luận về một sự kiện đã xảy ra sau khi Ngài an cư mùa mưa ở Veranja. Họ nhớ lại việc Đức Phật, một tướng quân kshatriya xuất thân từ hoàng tộc, từng sống trong nhung lụa và giờ đây sở hữu những năng lực tâm linh vĩ đại, đã nhận lời mời của một bà la môn từ Veranja và ở lại với ông ta trong ba tháng.

Trong thời gian đó, do ảnh hưởng của Ma Vương, vị bà la môn này đã không cúng dường Đức Phật dù chỉ một ngày thức ăn. Tuy nhiên, Đức Phật đã thể hiện sự mãn nguyện hoàn toàn. Ở lại nơi đó suốt ba tháng, Ngài chỉ sống bằng nước và một ít bột rễ cây xay. Các vị tăng kinh ngạc trước sự kiên nhẫn và không ham muốn của Ngài.

Khi Đức Phật hiểu được những gì họ đang thảo luận, Ngài giải thích rằng không có gì đáng ngạc nhiên khi Ngài thoát khỏi lòng tham lam bây giờ. Ngay cả trong quá khứ xa xôi, Ngài nói, khi Ngài sinh ra dưới hình dạng một thú vật, Ngài đã thực hành sự mãn nguyện hoàn toàn. Để minh họa điều này, Ngài kể một câu chuyện từ một kiếp trước.

Vào thời xa xưa ấy, vô số loài chim sống giữa những cây sung sum suê, trĩu quả trong một khu rừng rộng lớn. Trong số đó có một vị vua chim vẹt, làm tổ trên một cây sung cao lớn. Cây sung từng cho rất nhiều trái, và vẹt đã thưởng thức nó trong nhiều mùa. Cuối cùng, mùa trái cũng kết thúc, và những loài chim khác rời đi tìm kiếm nơi kiếm ăn tốt hơn. Cây sung trơ ​​trụi, không có trái hay thậm chí là lá, và dần dần khô héo cho đến khi trông như không còn sức sống.

Tuy nhiên, vua vẹt vẫn không rời đi. Vì biết ơn tất cả những gì cây đã cung cấp, ngài vẫn ở lại trên cành cây ngay cả khi nó chẳng cho lại gì. Vỏ cây khô và bụi từ gỗ mục nát là thức ăn duy nhất của ngài, và ngài sống sót bằng cách bổ sung nước từ một con sông gần đó. Mặc dù cây đã mất đi tất cả vẻ đẹp và công dụng trước đây, vua vẹt vẫn ở lại với nó, trung thành với nơi đã che chở cho ngài bấy lâu nay.

Sự kiên định của ngài đã lay động cả cõi trời. Sakka (Đế Thích), vị thần cai quản các vị thần, nhận ra lòng biết ơn không lay chuyển của con chim vẹt và quyết định thử thách đức hạnh của nó. Ngài khiến cây sung héo úa hơn nữa, chỉ còn là một gốc cây rỗng ruột, trơ trụi, chỉ còn lại bụi phấn. Con vẹt vẫn không rời đi. Chim ăn bụi còn sót lại, uống nước sông, và tiếp tục đậu trên gốc cây cũ mà không mong cầu điều gì tốt đẹp hơn.

Thấy vậy, Đế Thích nhận ra lòng tốt sâu sắc của con vẹt. Vô cùng cảm động, ngài quyết định ban thưởng cho lòng trung thành đó. Ngài đã phục hồi sức sống và sức mạnh ban đầu của cây sung. Với thần lực, ngài khiến cây vươn lên, cao lớn và sum suê, với những cành lá tươi tốt, bóng mát lan tỏa, và trái ngọt ngào như cam lồ. Con vẹt, chứng kiến ​​phép màu, tràn ngập niềm vui và lòng biết ơn. Đế Thích, sau khi tôn vinh đức hạnh của con vẹt, đã cùng hoàng hậu của ngài trở về cõi trời.

Sau khi kể xong câu chuyện, Đức Phật giải thích ý nghĩa của nó cho các nhà sư. Trong kiếp trước, Đế Thích là Anuruddha, một trong những đại đệ tử của Ngài, và vua vẹt chính là Đức Phật. Vì vậy, Ngài nhắc nhở các nhà sư rằng ngay cả trong những kiếp trước, Ngài đã sống không tham lam, bằng lòng với bất kỳ hoàn cảnh nào Ngài gặp phải.

.... o ....

J430. Cullasuka Jātaka -- Be patient and free from desire.

Summary: Due to a drought, the Buddha faces challenges in obtaining alms but remains in the village until the retreat concludes. He shares a story about a parrot that refused to leave a dead fig tree it had called home, and how Sakka praised the parrot and restored the tree.

.

While the Buddha was dwelling at Jetavana, the monks began discussing an event that had taken place after he spent the rainy season in Veranja. They recalled how the Buddha, a noble-born kshatriya who had once lived in luxury and who now possessed great spiritual powers, accepted the invitation of a brahmin from Veranja and stayed with him for three months.

During that time, through the influence of Mara, the brahmin failed to provide him even a single day’s offering of food. Yet the Buddha showed complete contentment. Staying in that same place for the entire three months, he lived only on water and a small amount of ground root flour. The monks marveled at his patience and lack of desire.

When the Buddha learned what they were discussing, he explained that there was nothing surprising about his being free from covetousness now. Even in the distant past, he said, when he was born in the form of an animal, he had already practiced complete contentment. To illustrate this, he told a story from a previous life.

In that former time, countless birds lived among the lush, fruit-bearing trees of a great forest. Among them was a king of the parrots, who made his home in a tall fig tree. The tree had once given abundant fruit, and the parrots had enjoyed it for many seasons. Eventually the fruit came to an end, and the other birds left in search of better feeding grounds. The fig tree stood bare, without fruit or even leaves, and gradually dried up until it appeared lifeless.

Yet the parrot king did not leave. Out of gratitude for all the nourishment the tree had once provided, he remained on its branches even when it gave nothing in return. The dried bark and the dust from its decayed wood became his only food, and he survived by supplementing it with water from a nearby river. Though the tree had lost all of its former beauty and usefulness, the parrot king stayed with it, loyal to the place that had sheltered him for so long.

His steadfastness stirred the heavens. Sakka, ruler of the gods, became aware of the parrot’s unwavering gratitude and decided to test his virtue. He caused the fig tree to wither even further, reducing it to a hollow, weather-beaten stump that released only powdery dust. Still the parrot did not leave. He ate the dust that remained, drank river water, and continued to perch on the same old stump without longing for anything better.

Seeing this, Sakka recognized the depth of the parrot’s goodness. Deeply moved, he decided to reward such loyalty. He restored the fig tree to its former life and strength. With divine power he caused it to rise again, tall and full, with fresh branches, spreading shade, and fruit as sweet as ambrosia. The parrot, seeing the miracle, was filled with joy and gratitude. Sakka, having honored the parrot’s virtue, then returned with his queen to his heavenly abode.

After completing the story, the Buddha explained its meaning to the monks. In that past life, Sakka had been Anuruddha, one of his great disciples, and the parrot king had been the Buddha himself. Thus he reminded the monks that even in earlier births he had lived without greed, content with whatever circumstances he found.

.... o ....

.