J71. Varana Jātaka -- Truyện về Trưởng lão Tissa, con trai của một vị điền chủ

Tóm tắt: Một vị sư, đáng lẽ phải đang nỗ lực, đã ngủ quên và bị gãy xương đùi sau khi ngã. Đức Phật kể một câu chuyện từ kiếp trước, trong đó chính vị sư này đã ngủ quên trong giờ làm việc, và khi thức dậy, mắt bị thương và mang về một khúc gỗ xanh, khiến các bạn đồng hành không được ăn.

.

Một ngày nọ, ba mươi thanh niên quý tộc từ thành Xá Vệ quyết định đến viếng thăm Đức Phật tại Kỳ Viên. Họ mang theo hoa, hương liệu và y phục để cúng dường. Khi đến nơi, họ dành thời gian trong những khu rừng yên tĩnh - giữa những cây gỗ lim, cây sa la, và nhiều cây khác - để chờ Đức Phật thuyết pháp.

Tối hôm đó, Đức Phật từ hương thất đi ra và ngồi trên pháp tòa trong Chánh pháp đường. Các thanh niên bước vào, dâng lễ vật, đảnh lễ dưới chân Ngài - đôi chân được khắc dấu bánh xe thiêng liêng - và ngồi xuống lắng nghe. Cảm động trước những lời dạy của Đức Phật, họ quyết định xuất gia. Sau khi buổi thuyết pháp kết thúc, họ cung kính xin gia nhập Tăng đoàn, và Đức Phật đã chấp nhận họ.

Trong năm năm tiếp theo, họ đã siêng năng tu tập. Họ ghi nhớ những giáo lý cốt lõi, học cách ứng xử đúng đắn, thực hành lòng biết ơn và chuẩn bị y phục. Cuối cùng, họ cảm thấy sẵn sàng để sống như những tu sĩ ẩn dật trong rừng. Họ lại đến gặp Đức Phật và thưa: “Chúng con đã chán ngán sinh, lão, bệnh, tử. Xin Ngài ban cho chúng con một đề tài thiền định để giúp chúng con thoát khỏi vòng luân hồi này.”

Đức Phật đã cân nhắc kỹ lưỡng ba mươi tám đề tài thiền định và chọn một đề tài phù hợp với họ. Sau khi thọ nhận giáo lý, các vị tỳ kheo đảnh lễ và rời đi để bắt đầu cuộc sống trong rừng.

Trong số đó có một vị tỳ kheo tên là Tissa, con trai của một điền chủ. Tissa có tinh thần yếu đuối và ưa thích sự an nhàn. Ngài tự nhủ: “Ta sẽ không sống sót trong rừng. Ta không thể sống bằng khất thực hay làm việc chăm chỉ. Ta nên quay trở lại.” Vì vậy, sau khi đi được một đoạn đường với những người khác, ngài trở về Kỳ Viên.

Còn các anh em khác, trong chuyến hành hương khất thực qua xứ Kosala, họ đến một ngôi làng biên giới. Gần ngôi làng này, trong một khu rừng rậm, họ đã thọ nhận mùa mưa. Sau ba tháng nỗ lực và vật lộn, họ đã đạt được mầm mống của Trí tuệ và chứng đắc quả A-la-hán, khiến cho trái đất hân hoan.

Khi mùa mưa kết thúc, họ mừng lễ hội Pavarana và trở về Jetavana để chia sẻ tiến trình tu tập với Đức Phật. Họ đặt y bát xuống, đến thăm các vị thầy và đến yết kiến ​​Đức Phật. Ngài nồng nhiệt chào đón họ, và họ thưa với Ngài về sự giác ngộ của mình. Đức Phật khen ngợi họ.

Nghe vậy, Tissa cảm thấy hứng khởi. Ngài cũng muốn sống như một tu sĩ ẩn dật. Những người khác xin phép Đức Phật được trở về ẩn dật, và Ngài đồng ý.

Đêm đó, Tissa bỗng nhiên tràn đầy nhiệt huyết. Ngài cố gắng tu tập như một ẩn sĩ lão luyện—ngồi thẳng bên giường, không chịu nằm xuống. Nhưng giữa đêm, ngài mất thăng bằng và ngã gãy xương đùi. Cơn đau rất dữ dội, và các vị sư khác phải chăm sóc ngài, làm chậm trễ chuyến đi.

Sáng hôm sau, khi họ đến yết kiến ​​Đức Phật, Ngài hỏi: “Các con không định đi hôm nay sao?”

“Vâng, thưa Ngài,” họ đáp. “Nhưng bạn Tissa của chúng ta đã cố gắng quá sức, quá sớm. Anh ấy đã ngã gãy xương đùi. Bây giờ chúng ta phải ở lại đây để chăm sóc Tissa.

Đức Phật nói: “Đây không phải lần đầu tiên sự thiếu kiên nhẫn của Tissa gây ra rắc rối. Anh ấy đã từng làm điều tương tự trong quá khứ.” Rồi Ngài kể một câu chuyện từ rất lâu rồi.

Ngày xưa, tại thành Takkasila, xứ Gandhara, Bồ Tát là một vị thầy thông thái với 500 đệ tử. Một ngày nọ, Ngài sai họ vào rừng kiếm củi. Trong số họ có một đệ tử lười biếng. Anh ta tìm thấy một cây lớn và nghĩ: “Trông cây này khô quá. Ta sẽ ngủ trước rồi kiếm củi sau.”

Anh ta nằm xuống và ngáy rất to. Những người khác làm xong việc và thấy anh ta vẫn đang ngủ. Họ đá anh ta tỉnh dậy rồi bỏ đi. Nửa tỉnh nửa mê, anh ta trèo lên cây. Một cành cây gãy và đập vào mắt anh ta. Bị thương, anh ta nhặt củi xanh, buộc lại và vội vã về nhà. Anh ta ném củi xanh của mình lên trên đống củi khô của những người khác.

Tối hôm đó, thầy giáo nói với các học sinh rằng họ sẽ đến thăm một ngôi làng vào ngày hôm sau để dự tiệc. "Các em cần ăn sáng trước khi đi," thầy nói. "Hãy nấu cháo sớm và mang thức ăn về cho thầy nữa."

Sáng hôm sau, các học sinh thức dậy sớm và nhờ một người hầu gái nấu ăn. Cô ta lấy củi từ trên đống củi xanh của Tissa và cố gắng nhóm lửa. Nhưng nó không cháy. Cô ta thổi mãi, nhưng lửa không bắt lửa. Đến khi mặt trời mọc, thì đã quá muộn để đi.

Các học sinh kể lại cho thầy nghe chuyện đã xảy ra. "Vì một học sinh lười biếng," họ nói, "mà chúng em đã bỏ lỡ bữa tiệc."

Bồ Tát nhẹ nhàng giải thích bài học: sự thiếu kiên nhẫn và bất cẩn có thể gây rắc rối cho tất cả mọi người.

Sau khi kể câu chuyện, Đức Phật nói: "Cũng như người học trò lười biếng kia đã trì hoãn chuyến đi từ lâu, Tissa bây giờ cũng làm như vậy." Rồi Ngài tiết lộ mối liên hệ: "Tissa chính là người học trò đó. Các vị sư khác chính là những vị Bà-la-môn trẻ tuổi. Và ta chính là thầy giáo."

.... o ....

J71. Varana Jātaka -- The Story of Elder Tissa, the Squire’s Son

Summary: One monk, who should have been striving, fell asleep and broke his thigh after falling. The Buddha tells a story from a past life in which the same person had slept through his work time and, upon waking, had injured his eye and brought back green wood, which prevented his companions from receiving their meal.

.

One day, thirty young noblemen from the city of Savatthi decided to visit the Buddha at Jetavana. They brought flowers, perfumes, and robes as offerings. When they arrived, they spent time in the peaceful groves—among ironwood trees, sal trees, and others—waiting for the Buddha to speak.

That evening, the Buddha came from his fragrant chamber and sat on the seat of truth in the Hall of Teaching. The young men entered, offered their gifts, bowed at his feet—feet marked with the sacred Wheel—and sat down to listen. Moved by the Buddha’s words, they decided to become monks. After the teaching ended, they respectfully asked to join the monastic order, and the Buddha accepted them.

Over the next five years, they trained diligently. They memorized key teachings, learned proper conduct, practiced gratitude, and prepared their robes. Eventually, they felt ready to live as forest monks. They approached the Buddha again and said, “We are weary of birth, sickness, aging, and death. Please give us a meditation theme to help us break free from this cycle.”

The Buddha carefully considered thirty-eight meditation subjects and chose one suitable for them. After receiving the teaching, the monks bowed and left to begin their forest life.

Among them was a monk named Tissa, the son of a squire. Tissa was weak in spirit and loved comfort. He thought to himself, “I won’t survive in the forest. I can’t live on alms or work hard. I should turn back.” So, after walking partway with the others, he returned to Jetavana.

As for the other brothers, they came during their alms-pilgrimage through Kosala to a certain border village. Near this village, in a wooded area, they observed the Rainy Season. After three months of striving and wrestling, they attained the germ of Discernment and achieved Arahatship, causing the earth to rejoice.

When the rains ended, they celebrated the Pavarana festival and returned to Jetavana to share their progress with the Buddha. They laid down their robes and bowls, visited their teachers, and went to see the Buddha. He welcomed them warmly, and they told him of their awakening. The Buddha praised them.

Hearing this, Tissa felt inspired. He, too, wanted to live as a forest monk. The others asked the Buddha for permission to return to the forest, and he agreed.

That night, Tissa was filled with sudden zeal. He tried to practice like a seasoned recluse—sitting upright beside his bed, refusing to lie down. But in the middle of the night, he lost balance and fell, breaking his thigh. The pain was severe, and the other monks had to care for him, delaying their journey.

When they came to see the Buddha the next morning, he asked, “Didn’t you plan to leave today?”

“Yes, sir,” they replied. “But our friend Tissa tried too hard, too soon. He fell and broke his thigh. Now we must stay here to care for Tissa.

The Buddha said, “This is not the first time Tissa’s impatience has caused trouble. He did the same in the past.” And then he told a story from long ago.

Long ago in the city of Takkasila, in the land of Gandhara, the Bodhisatta was a wise teacher with 500 students. One day, he sent them to the forest to gather firewood. Among them was a lazy student. He found a large tree and thought, “This looks dry. I’ll nap first and gather wood later.”

He lay down and snored loudly. The others finished their task and found him still sleeping. They kicked him awake and left. Half-asleep, he climbed the tree. A branch snapped and struck his eye. Injured, he gathered green wood, tied it up, and hurried home. He threw his green wood on top of the others’ dry bundles.

That evening, the teacher told the students they would visit a village the next day for a feast. “You’ll need breakfast before you go,” he said. “Have rice gruel cooked early, and bring back food for me too.”

The next morning, the students woke early and asked a maid to cook. She grabbed wood from the top of the pile—Tissa’s green wood—and tried to light a fire. But it wouldn’t burn. She blew and blew, but the fire wouldn’t catch. By the time the sun rose, it was too late to go.

The students told their teacher what had happened. “Because of one lazy student,” they said, “we missed the feast.”

The Bodhisatta gently explained the lesson: impatience and carelessness can cause trouble for everyone.

After telling the story, the Buddha said, “Just as that lazy student delayed the journey long ago, Tissa has done the same now.” He then revealed the connection: “Tissa was that student. The other monks were the young Brahmins. And I was the teacher.”

.... o ....

J72. Silavanaga Jātaka -- Người Vô Ơn và Voi Vua Tốt Lành

Tóm tắt: Đề Bà Đạt Đa bị coi là kẻ vô ơn. Đức Phật giải thích rằng y cũng từng như vậy trong quá khứ và kể lại câu chuyện về việc khi còn là một con voi hùng mạnh, Bồ Tát đã từng cứu một người làm nghề rừng. Sau đó, người làm nghề rừng liên tục quay lại, cầu xin ngà voi, và cuối cùng ngài đã đồng ý. Tuy nhiên, mặt đất nứt ra và nuốt chửng người làm nghề rừng như một hình phạt cho tội ác của y.

.

Câu chuyện này được Đức Phật kể lại tại Rừng Trúc.

Một hôm, các nhà sư tụ họp tại Chánh Pháp Đường, bàn luận về Đề Bà Đạt Đa. "Đề Bà Đạt Đa thật vô ơn," họ nói. "Hắn ta không biết ơn lòng tốt và trí tuệ của Đức Phật."

Khi Đức Phật bước vào, Ngài hỏi họ đang bàn luận điều gì. Sau khi nghe họ nói, Ngài nói: "Đây không phải lần đầu Đề Bà Đạt Đa vô ơn. Trước kia hắn cũng vậy." Và rồi, theo lời thỉnh cầu của họ, Đức Phật kể câu chuyện từ rất lâu rồi.

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì ở Ba La Nại, Bồ Tát giáng sinh làm một con voi trắng tuyệt đẹp trên dãy núi Himalaya. Thân Ngài sáng như bạc, mắt Ngài lấp lánh như kim cương, vòi Ngài rực sáng màu đỏ và vàng. Bàn chân Ngài trông như được đánh bóng bằng sơn mài. Ngài đẹp đẽ về mọi mặt, tràn đầy trí tuệ và lòng từ bi.

Khi Ngài lớn lên, 80.000 con voi đi theo Ngài làm thủ lĩnh. Nhưng khi thấy một số người trong số họ cư xử không tốt, Ngài đã chọn sống một mình trong rừng, cống hiến hết mình cho một cuộc sống trong sạch và bình yên. Nhờ lòng tốt của mình, Ngài được biết đến với cái tên Voi Vua Tốt Lành.

Một ngày nọ, một người đi rừng từ Benares lang thang vào dãy Himalaya để tìm kiếm gỗ và dụng cụ. Anh ta bị lạc đường và trở nên sợ hãi, kêu lên trong tuyệt vọng. Voi Vua Tốt Lành nghe thấy tiếng kêu của anh ta và động lòng trắc ẩn. Ngài đến gần người đàn ông để giúp đỡ.

Nhưng người đàn ông sợ hãi và bỏ chạy. Con voi dừng lại. Thấy vậy, người đàn ông cũng dừng lại. Khi con voi tiếp tục tiến về phía trước, người đàn ông lại chạy tiếp. Sau một lúc, người đàn ông nhận ra con voi không cố ý làm hại mình. Anh ta đứng yên, và con voi nhẹ nhàng tiến lại gần.

"Sao anh lại khóc vậy, anh bạn?" con voi hỏi.

"Tôi bị lạc đường," người đàn ông nói. "Tôi không biết làm thế nào để về nhà, và tôi sợ mình sẽ chết ở đây."

Con voi đưa anh ta về nhà trong rừng và chăm sóc anh ta, cho anh ta trái cây và chỗ ở. Vài ngày sau, con voi nói: "Đừng lo. Ta sẽ đưa ngươi về nơi có người ở." Nó đặt người đàn ông lên lưng và cõng ông ta đến con đường dẫn đến Benares.

Trước khi rời đi, con voi nói: "Làm ơn, bạn ơi, đừng nói với ai về nơi tôi sống." Người đàn ông đồng ý và trở về thành phố.

Tại Benares, người đàn ông đi ngang qua chợ ngà voi và thấy những người thợ đang đẽo ngà thành những món đồ tuyệt đẹp. Anh ta hỏi: "Các ông có trả tiền mua ngà voi sống không?"

"Có," họ trả lời. "Nó đáng giá hơn nhiều so với ngà voi chết."

Lòng tham thúc đẩy người đàn ông trở về rừng với thức ăn và một cái cưa sắc bén. Khi nhìn thấy anh ta, con voi hỏi tại sao anh ta lại quay lại.

"Tôi nghèo," người đàn ông nói dối. "Tôi không thể kiếm sống. Ngài có thể cho tôi một miếng ngà của ngài để bán được không?"

Voi Vua Tốt Lành đáp: "Tất nhiên rồi. Nếu ngài có cưa, ngài có thể lấy cả một cái ngà." Người đàn ông nói rằng ông đã mang đến một chiếc. Con voi quỳ xuống, sẵn lòng dâng tặng ngà của mình.

Sau khi cắt rời, con voi đưa chúng cho người đàn ông và nói: "Những chiếc ngà này rất quý giá, nhưng còn quý giá hơn đối với tôi là trí tuệ nhìn thấu vạn vật. Cầu mong món quà này giúp tôi đạt được trí tuệ đó."

Người đàn ông bán ngà và tiêu hết tiền. Sau đó, ông ta quay lại, nói rằng mình vẫn nghèo và cần thêm ngà. Con voi tốt bụng cho phép người đàn ông cắt bỏ những chiếc ngà còn lại.

Sau khi bán hết số ngà còn lại, người đàn ông lại quay lại. "Tôi vẫn không thể sống sót," ông ta nói. "Xin hãy cho tôi những chiếc ngà còn lại của ngài."

Voi Vua Tốt Lành đồng ý. Ông ta lại quỳ xuống. Nhưng lần này, người đàn ông tỏ ra tàn nhẫn. Ông ta giẫm lên chiếc vòi thiêng của con voi, trèo lên đầu nó, và đá vào gốc ngà để lộ ra xương. Sau đó, ông ta cưa đứt gốc ngà và bỏ đi.

Ngay khi người đàn ông biến mất, một điều phi thường đã xảy ra. Đất trời, nơi chứa đựng núi non và đại dương, không thể chịu nổi sức nặng của sự tàn ác của hắn. Nó nứt ra thành một vực thẳm lớn. Ngọn lửa từ địa ngục sâu thẳm nhất bốc lên nuốt chửng người đàn ông, bao bọc ông trong lửa như một tấm vải liệm.

Một vị thần cây sống gần đó kêu lên: "Ngay cả một vương quốc cũng không thể làm hài lòng kẻ vô ơn!"

Cả khu rừng vang vọng sự thật này.

Đức Phật kết thúc câu chuyện và nói: "Đề-bà-đạt-đa là kẻ vô ơn đó. Xá-lợi-phất là thần cây. Còn ta là Voi Vua Tốt Lành."

.... o ....

J72. Silavanaga Jātaka -- The Ungrateful Man and the Good King Elephant

Summary: Devadatta is regarded as ungrateful. The Buddha explains that he was like this in the past as well and recounts a story about how, when he was a magnificent elephant, he once saved a forester. Later, the forester returned repeatedly, begging for the elephant’s tusks, which he ultimately gave. However, the earth opened up and swallowed the forester as punishment for his wickedness.

.

This story is told by the Buddha at the Bamboo Grove.

One day, the monks were gathered in the Hall of Truth, speaking about Devadatta. “Devadatta is so ungrateful,” they said. “He doesn’t appreciate the Buddha’s kindness or wisdom.”

When the Buddha entered, he asked what they were discussing. After hearing their words, he said, “This is not the first time Devadatta has shown ingratitude. He was just the same in the past.” And then, at their request, the Buddha told this story from long ago.

Once, when King Brahmadatta ruled in Benares, the Bodhisatta was born as a magnificent white elephant in the Himalayan mountains. His body shone like silver, his eyes sparkled like diamonds, and his trunk glowed with red and gold. His feet looked as if polished with lacquer. He was beautiful in every way and full of wisdom and compassion.

As he grew older, 80,000 elephants followed him as their leader. But when he saw that some among them were behaving badly, he chose to live alone in the forest, dedicating himself to a pure and peaceful life. Because of his goodness, he became known as the Good King Elephant.

One day, a forester from Benares wandered into the Himalayas, searching for wood and tools. He lost his way and became frightened, crying out in despair. The Good King Elephant heard his cries and felt compassion. He approached the man to help him.

But the man was terrified and ran away. The elephant stopped. Seeing this, the man stopped too. When the elephant moved forward again, the man ran once more. After a few moments, the man realized the elephant was not trying to harm him. He stood still, and the elephant gently came closer.

“Why are you crying, friend?” asked the elephant.

“I’m lost,” said the man. “I don’t know how to get home, and I’m afraid I’ll die here.”

The elephant took him to his forest home and cared for him, offering fruits and shelter. After a few days, the elephant said, “Don’t worry. I’ll take you back to where people live.” He placed the man on his back and carried him to the road leading to Benares.

Before leaving him, the elephant said, “Please, friend, do not tell anyone where I live.” The man agreed and returned to the city.

In Benares, the man walked through the ivory market and saw craftsmen carving tusks into beautiful items. He asked, “Would you pay for ivory from a living elephant?”

“Yes,” they said. “It’s worth much more than ivory from a dead one.”

The man, driven by greed, returned to the forest with food and a sharp saw. When the elephant saw him, he asked why he had come back.

“I’m poor,” the man lied. “I can’t earn a living. Could you please give me a piece of your tusk to sell?”

The Good King Elephant replied, “Of course. If you have a saw, you may take a whole tusk.” The man said he had brought one. The elephant knelt down, offering his tusks willingly.

After cutting them off, the elephant handed them to the man and said, “These tusks are precious, but even more precious to me is the wisdom that sees all things clearly. May this gift help me reach that wisdom.”

The man sold the tusks and spent the money. Then he returned, saying he was still poor and needed more ivory. The kind elephant allowed the man to cut off the remaining tusks.

After selling the additional ivory, the man returned once more. “I still can’t survive,” he said. “Please give me the stumps of your tusks.”

The Good King Elephant agreed. He knelt again. But this time, the man was cruel. He stepped on the elephant’s sacred trunk, climbed onto his head, and kicked at the roots of the tusks to expose the bone. Then he sawed out the stumps and left.

As soon as the man disappeared, something extraordinary happened. The earth, which holds mountains and oceans, could not bear the weight of his wickedness. It split open in a great chasm. Flames from the deepest hell rose up and swallowed the man, wrapping him in fire like a shroud.

A tree spirit who lived nearby cried out, “Even the gift of a kingdom cannot satisfy the ungrateful!”

The forest echoed with this truth.

The Buddha finished the story and said, “Devadatta was that ungrateful man. Sariputta was the tree spirit. And I was the Good King Elephant.”

.... o ....

J73. Saccamkira Jātaka -- Hoàng tử vô ơn và vị ẩn sĩ từ bi

Tóm tắt: Đề Bà Đạt Đa tìm cách giết Đức Phật, và Đức Phật kể lại câu chuyện về việc ông ta đã làm điều tương tự trong quá khứ. Là một vị vua độc ác, ông ta đã cố gắng trả ơn Bồ Tát, người đã cứu mạng ông ta, bằng cách giết Ngài. Khi dân chúng phát hiện ra điều này, họ đã giết chết vị vua độc ác và bầu Bồ Tát lên làm vua mới.

.

Câu chuyện này được Đức Phật kể tại Rừng Trúc.

Ngày xưa, tại thành phố Benares, có một vị vua tên là Brahmadatta. Ông có một người con trai được gọi là Hoàng tử Hung dữ. Hoàng tử đối xử tàn nhẫn và khắc nghiệt với tất cả mọi người. Anh ta xúc phạm người khác, đánh họ và không hề có lòng tốt. Người ta sợ anh như sợ rắn độc hay quỷ khổng lồ hoang dã. Không ai—dù trong hay ngoài cung điện—cảm thấy an toàn khi ở gần anh ta.

Một ngày nọ, hoàng tử cùng một đoàn tùy tùng lớn đến sông để bơi lội. Nhưng khi họ đến gần mặt nước, một cơn bão bất ngờ ập đến. Bầu trời tối sầm lại, và gió gào thét. "Hãy đưa ta ra giữa sông," hoàng tử ra lệnh, "tắm cho ta ở đó, rồi mang ta trở lại."

Những người hầu của ông ta vâng lời, nhưng khi họ đang ở giữa sông, họ thì thầm với nhau: "Phục vụ kẻ tàn ác này thì có ích lợi gì chứ?" Hãy chấm dứt sự đau khổ của anh ấy—và của chúng ta. Vậy là họ ném anh ta xuống sông, vừa hét lớn: "Đi đi, đồ sâu mọt!"

Khi họ trở lại bờ, những người khác hỏi hoàng tử ở đâu. Họ nói dối rằng: "Chúng tôi không biết. Khi bão đến, chắc chắn anh ấy đã về nhà trước chúng ta rồi.

Nhà vua lo lắng. Ông ra lệnh mở cổng thành và vội vã chạy ra bờ sông. Ông sai người đi tìm dọc ngang sông, nhưng không ai tìm thấy thái tử. Thật ra, cơn bão đã cuốn anh đi. Anh ta đã bám vào một thân cây trôi nổi và đang trôi xuôi dòng, vừa khóc lớn vì sợ hãi.

Trên cùng một bờ sông đó, từ rất lâu trước, một thương nhân giàu có đã chôn giấu bốn trăm triệu (forty crores = 400 million) lượng vàng. Sau khi ông qua đời, sự gắn bó mạnh mẽ của ông với tài sản đã khiến ông tái sinh thành một con rắn canh giữ kho báu. Một người đàn ông khác đã chôn kho báu ba trăm triệu lượng vàng gần đó và tái sinh thành chuột vì cùng một lý do.

Khi cơn bão làm ngập nhà dưới lòng đất của họ, cả rắn và chuột đều thoát ra và trèo lên cùng một thân cây mà hoàng tử đang bám vào – mỗi con ở một đầu.

Gần đó, một con vẹt non trẻ sống trên cây bông gòn. Cơn bão đã nhổ bật gốc cây, và con vẹt, không thể bay trong mưa lớn, đã đậu trên cùng một thân cây trôi nổi. Giờ đây, hoàng tử, con rắn, con chuột và con vẹt đều đang trôi dạt cùng nhau xuôi theo dòng sông.

Vào thời điểm đó, Bồ Tát đã tái sinh thành một ẩn sĩ khôn ngoan và nhân từ, sống gần khúc sông. Đêm khuya, ngài nghe tiếng kêu của hoàng tử và nghĩ: "Ta không thể để ai đó chết trong khi ta đứng nhìn. Ta phải giúp."

Ngài gọi lớn, "Đừng sợ!" và khỏe như voi, kéo thân cây vào bờ. Vị ẩn sĩ đã cứu hoàng tử và nhận thấy ba con vật. Ngài mang tất cả chúng đến túp lều của mình, đốt lửa, sưởi ấm cho các con vật trước, sau đó mới đến hoàng tử. Ngài cho họ trái cây và chăm sóc họ một cách nhẹ nhàng.

Hoàng tử, kiêu ngạo và ích kỷ, cảm thấy bực bội. "Vị ẩn sĩ này đối xử với động vật tốt hơn cả ta, một người hoàng tộc!" anh ta nghĩ. Anh bắt đầu ghét Bồ Tát.

Sau vài ngày, cơn bão đã qua và mọi người đều hồi phục. Con rắn nói: "Cha ơi, cha đã cứu mạng con. Con có có bốn trăm triệu (forty crores = 400 million) vàng được chôn gần đây. Nếu ngài cần, cứ đến và gọi 'Rắn'. Nó sẽ là của ngài."

Con chuột nói: "Tôi cũng có ba trăm triệu. Cứ gọi là "Chuột", tôi sẽ đưa nó cho bạn."

Con vẹt nói: "Tôi không có vàng, nhưng nếu bạn cần gạo, hãy gọi 'Vẹt'." Gia đình tôi và tôi sẽ mang đến cho bạn những xe đầy ngũ cốc."

Sau đó, hoàng tử nói, giấu đi sự căm ghét của mình: "Hãy đến gặp ta khi ta là vua, và ta sẽ cho ngươi mọi thứ ngươi cần." Ông ấy rời đi và chẳng bao lâu sau đã trở thành vua.

Một ngày nọ, Bồ Tát quyết định thử lời nói của họ. Anh ta đến nhà con rắn và gọi: "Rắn ơi!" Con rắn cung kính bò ra và nói: "Đây là kho báu. Cứ dùng khi nào ngài muốn."

Sau đó, ông đến thăm chuột, chuột cũng chào đón ông và dâng vàng của mình. Con vẹt bay xuống và hỏi: "Con có nên nhặt lúa cho cha không ạ?" Bồ Tát cảm ơn tất cả họ và hứa sẽ quay lại nếu cần.

Cuối cùng, ông đến thành phố để thử thách hoàng tử. Ăn mặc gọn gàng, ẩn sĩ vào thành phố để xin ăn. Lúc đó, nhà vua đang ngự trong một đoàn rước long trọng trên voi hoàng gia của mình. Từ xa, ông thấy ẩn sĩ và nghĩ: "Tên khốn đó lại đến để xin ăn và nhắc nhở mọi người về những gì ông ta đã làm cho ta. Ta phải bịt miệng hắn."

Vua ra lệnh cho lính canh của mình: "Bắt lấy ẩn sĩ đó. Đánh hắn ở mọi góc phố. Sau đó đưa hắn ra ngoài thành, chặt đầu hắn và treo xác hắn lên cọc."

Lính gác tuân theo. Họ trói Bồ Tát lại và đánh đập Ngài trên đường phố. Nhưng Bồ Tát vẫn giữ bình tĩnh. Ngài không kêu lên. Thay vào đó, ngài lặp lại một câu thơ: "Họ biết thế giới, những người đã tạo ra câu tục ngữ này đúng đắn – một khúc gỗ còn đáng cứu vớt hơn một số người."

Mọi người bắt đầu tự hỏi tại sao ẩn sĩ lại bị trừng phạt. Những người khôn ngoan trong số họ hỏi: "Vị ẩn sĩ này đã làm gì để xứng đáng với điều này?"

Bồ Tát kể toàn bộ câu chuyện—cách ngài đã cứu mạng hoàng tử và giờ đây lại bị đối xử tàn nhẫn. Đám đông phẫn nộ.

"Vị vua này thật vô ơn!" họ kêu lên. "Hắn không xứng đáng với ngai vàng!"

Trong cơn thịnh nộ, họ tấn công nhà vua bằng tên, đá và gậy. Họ kéo thi thể y đến một cái hố và ném vào đó. Sau đó, họ tôn Bồ Tát làm vị vua mới của họ.

Khi làm vua, Bồ Tát đã cai trị bằng trí tuệ và lòng từ bi. Ngài lại đến thăm con rắn, con chuột và con vẹt. Mỗi con đều mang đến cho ngài những kho báu của chúng —bốn trăm triệu từ rắn, ba trăm triệu từ chuột, và gạo từ gia đình vẹt.

Bồ Tát đã xây một cung điện tráng lệ để cất giữ của cải và tạo ra những ngôi nhà xinh đẹp cho các loài vật: một ống vàng cho rắn, một hộp pha lê cho chuột và một lồng vàng cho vẹt. Chúng được cho ăn hàng ngày bằng thức ăn đựng trong những chiếc bát vàng.

Bồ Tát tiếp tục sống với lòng từ bi và sự rộng lượng. Khi những con vật qua đời, chúng được tôn vinh, và mỗi con đều nhận được phần thưởng cho những việc tốt của mình.

Sau khi kể câu chuyện, Đức Phật nói: "Đây không phải là lần đầu tiên Đề Bà Đạt Đa cố gắng làm hại ta. Y là hoàng tử độc ác trong câu chuyện đó. Sariputta là con rắn, Moggallana là con chuột, Ananda là con vẹt, và ta là vị ẩn sĩ tốt bụng đã trở thành vua."

.... o ....

J73. Saccamkira Jātaka -- The Ungrateful Prince and the Kind Hermit

Summary: Devadatta seeks to kill the Buddha, who then tells a story about how he did the same in the past. As a wicked king, he had tried to repay the Bodhisatta, who had saved his life, by having him killed. When the citizens discovered this, they killed the wicked king instead and elected the Bodhisatta as the new king.

.

This story is told by the Buddha at the Bamboo Grove.

Long ago, in the city of Benares, there lived a king named Brahmadatta. He had a son known as Prince Wicked. The prince was cruel and harsh to everyone. He insulted people, hit them, and showed no kindness. People feared him like a poisonous snake or a wild ogre. No one—inside or outside the palace—felt safe around him.

One day, the prince went to the river with a large group of attendants to enjoy a swim. But as they reached the water, a storm suddenly broke out. The sky turned dark, and the wind howled. “Take me to the middle of the river,” the prince ordered, “bathe me there, and bring me back.”

His attendants obeyed, but once they were in the middle of the river, they whispered among themselves, “What good will come from serving this cruel man? Let’s end his misery—and ours.” So they threw him into the river, shouting, “Away with you, pest!”

When they returned to shore, others asked where the prince was. They lied, saying, “We don’t know. When the storm came, he must have gone home ahead of us.”

The king was worried. He ordered the city gates opened and rushed to the riverbank. He sent people to search up and down the river, but no one could find the prince. In truth, the storm had swept him away. He had grabbed onto a floating tree trunk and was drifting downstream, crying loudly in fear.

On that same riverbank, long ago, a wealthy merchant had buried forty crores of gold. After he died, his strong attachment to wealth caused him to be reborn as a snake guarding the treasure. Another man had buried thirty crores nearby and was reborn as a rat for the same reason.

When the storm flooded their underground homes, both the snake and the rat escaped and climbed onto the same tree trunk the prince was clinging to—one at each end.

Nearby, a young parrot lived in a silk-cotton tree. The storm uprooted the tree, and the parrot, unable to fly in the heavy rain, landed on the same floating trunk. Now, the prince, the snake, the rat, and the parrot were all drifting together down the river.

At that time, the Bodhisatta had been reborn as a wise and kind hermit living by a bend in the river. Late at night, he heard the prince’s cries and thought, “I cannot let someone die while I stand by. I must help.”

He called out, “Don’t be afraid!” and, strong as an elephant, pulled the tree trunk to shore. He rescued the prince and noticed the three animals. He carried them all to his hut, lit a fire, and warmed the animals first, then the prince. He gave them fruits and cared for them gently.

The prince, proud and selfish, was frustrated. “This hermit treats animals better than me, a royal!” he thought. He began to hate the Bodhisatta.

After a few days, the storm passed and everyone recovered. The snake said, “Father, you saved my life. I have forty crores of gold buried nearby. If you ever need it, come and call ‘Snake.’ It will be yours.”

The rat said, “I too have thirty crores. Call ‘Rat,’ and I’ll give it to you.”

The parrot said, “I have no gold, but if you ever need rice, call ‘Parrot.’ My family and I will bring you wagonloads of grain.”

Then the prince said, hiding his hatred, “Come to me when I am king, and I will give you all you need.” He left and soon became king.

One day, the Bodhisatta decided to test their words. He went to the snake’s home and called, “Snake!” The snake came out respectfully and said, “Here is the treasure. Take it whenever you wish.”

Then he visited the rat, who also welcomed him and offered his gold. The parrot flew down and asked, “Shall I gather rice for you, Father?” The Bodhisatta thanked them all and promised to return if needed.

Last, he went to the city to test the prince. Dressed neatly, he entered the city to beg for alms. At that moment, the king was riding in a grand procession on his royal elephant. From afar, he saw the hermit and thought, “That wretched man has come to beg and remind people of what he did for me. I must silence him.”

He ordered his guards, “Seize that hermit. Beat him at every street corner. Then take him outside the city, cut off his head, and impale his body.”

The guards obeyed. They tied up the Bodhisatta and flogged him through the streets. But the Bodhisatta remained calm. He did not cry out. Instead, he repeated a verse:

“They knew the world, who framed this proverb true—a log pays better salvage than some men.”

People began to wonder why he was being punished. The wise among them asked, “What did this hermit do to deserve this?”

The Bodhisatta told the whole story—how he had saved the prince’s life and was now being repaid with cruelty. The crowd was outraged.

“This king is ungrateful!” they cried. “He doesn’t deserve the throne!”

In their fury, they attacked the king with arrows, stones, and clubs. They dragged his body to a ditch and threw it in. Then they crowned the Bodhisatta as their new king.

As king, the Bodhisatta ruled with wisdom and compassion. He visited the snake, rat, and parrot again. Each gave him their treasures—forty crores from the snake, thirty from the rat, and rice from the parrot’s family.

He built a grand palace to store the wealth and created beautiful homes for the animals: a golden tube for the snake, a crystal box for the rat, and a golden cage for the parrot. They were fed daily with food served in golden bowls.

The Bodhisatta continued to live with kindness and generosity. When the animals passed away, they were honored, and each received the rewards of their good deeds.

After telling the story, the Buddha said, “This is not the first time Devadatta tried to harm me. He was the wicked prince in that story. Sariputta was the snake, Moggallana the rat, Ananda the parrot, and I was the kind hermit who became king.”

.... o ....

J74. Rukkhadhamma Jātaka --  Đức Phật dạy hãy đoàn kết.

Tóm tắt: Hai bộ tộc có quan hệ họ hàng tranh cãi về việc phân phối nước. Đức Phật kể một câu chuyện từ quá khứ, minh họa việc những cây đứng cạnh nhau thì vững chắc và có thể chống chọi với gió bão, trong khi những cây đơn độc thì dễ bị đổ.

.

Khi ở Kỳ Viên, Đức Phật kể lại câu chuyện về một cuộc tranh chấp liên quan đến nước đã gây ra đau khổ cho thân quyến của Ngài.

Một ngày nọ, một cuộc tranh cãi gay gắt nổ ra giữa hai nhóm thân quyến của Đức Phật. Họ đang tranh giành nước từ sông Rohini, và cuộc xung đột ngày càng nghiêm trọng. Nghe tin này, Đức Phật bay lên không trung và hiện ra trên dòng sông, ngồi kiết già trên bầu trời. Ngài tỏa ra một bóng tối bí ẩn khiến mọi người bên dưới giật mình.

Sau đó, Ngài nhẹ nhàng hạ xuống và ngồi trên bờ sông. Sự hiện diện của Ngài đã làm dịu đám đông. Ngài nhìn những người thân và nói:

“Này quý vị, gia đình nên sống hòa thuận là điều đúng đắn. Khi người thân đoàn kết, kẻ thù không có cơ hội gây hại. Điều này không chỉ đúng với con người - ngay cả những cái cây không có tâm trí cũng cho chúng ta thấy sự thật này. Ngày xửa ngày xưa, trên dãy Himalaya, một cơn bão đã tấn công một khu rừng cây Sal. Nhưng vì cây cối, dây leo và bụi rậm đều đan xen và hỗ trợ lẫn nhau, nên cơn bão không thể quật ngã dù chỉ một cây. Vậy mà trong sân gần đó có một cây đại thụ, cao lớn và kiêu hãnh, nhưng lại đứng trơ ​​trọi. Mặc dù nó có nhiều cành và rễ sâu, nhưng nó không kết nối với những cây khác. Cơn bão đã nhổ bật gốc nó và ném nó xuống đất. Vì vậy, ta nói với quý vị: hãy đoàn kết, như rừng cây. Đừng để sự chia rẽ hủy hoại quý vị.”

Theo lời thỉnh cầu của những người tụ họp, Đức Phật kể một câu chuyện từ quá khứ để minh họa cho lời dạy của Ngài.

Ngày xửa ngày xưa, vua Brahmadatta trị vì ở Benares. Vào thời điểm đó, người bảo vệ thế giới phía bắc, vua Vessavana, đã băng hà. Sakka, vua của các vị thần, đã chỉ định một Vessavana mới để kế vị mình.

Vị vua mới đã gửi một thông điệp đến tất cả các vị tiên cây: "Hãy chọn nơi ở của các ngươi một cách khôn ngoan. Các ngươi có thể định cư ở bất cứ nơi nào các ngươi muốn - giữa cây cối, bụi rậm, hay dây leo."

Vào thời đó, Bồ Tát giáng sinh là một vị tiên cây thông thái sống trong một khu rừng Sal trên dãy Himalaya. Ngài tập hợp các vị tiên khác và nói: "Đừng chọn những cây đứng đơn độc giữa không gian mở. Chúng có thể trông mạnh mẽ, nhưng chúng rất dễ bị tổn thương. Hãy để chúng ta sống cùng nhau trong khu rừng này, nơi cây cối của chúng ta gần gũi và hỗ trợ lẫn nhau."

Các vị tiên thông thái lắng nghe và định cư gần cây của Bồ Tát, tạo thành một cộng đồng gắn bó chặt chẽ. Nhưng một số vị tiên ngu ngốc nói: "Tại sao lại sống trong rừng? Hãy chuyển đến gần làng mạc và thành phố. Người dân ở đó cúng dường nhiều hơn và tôn thờ chúng ta hơn."

Vì vậy, họ rời đi và định cư trên những cây lớn, đơn độc gần nơi ở của con người.

Một ngày nọ, một cơn bão lớn quét qua vùng đất này. Gió hú và bầu trời tối sầm lại. Những cây đại thụ gần làng mạc, tuy cao lớn và rễ bám sâu, nhưng không thể chống đỡ được cơn bão. Cành cây gãy, thân cây nứt ra, và chúng bị nhổ bật khỏi mặt đất.

Các vị tiên sống trên những cây đó trở thành những kẻ vô gia cư. Họ bế con cái lên đường đến dãy Himalaya và kể lại câu chuyện của mình cho các vị tiên trong rừng.

Bồ Tát lắng nghe và nhẹ nhàng nói: "Điều này xảy ra vì họ đã không nghe theo lời khuyên sáng suốt. Họ chọn sự cô lập thay vì đoàn kết."

Sau đó, Ngài chia sẻ chân lý này bằng bài kệ: "Đoàn kết như rừng, nên đứng vững; Bão tố quật ngã cây cô đơn."

Sau khi kể câu chuyện, Đức Phật quay sang người thân và nói: "Hãy coi đây là bài học cho quý vị. Cũng như cây rừng đứng vững bên nhau, quý vị cũng nên như vậy. Hãy sống trong hòa bình và đoàn kết, và sẽ không có tai họa nào xảy đến với quý vị."

Sau đó, Ngài tiết lộ ý nghĩa sâu xa hơn của câu chuyện: "Các vị tiên trong câu chuyện là những người theo ta. Và chính ta là vị tiên cây thông thái."

.... o ....

J74. Rukkhadhamma Jātaka -- The Buddha’s Teaching on Unity

Summary: Two related tribes argue over the distribution of water. The Buddha tells a story from the past, illustrating how trees standing together are strong and can withstand the winds, whereas solitary trees are easily overthrown.

.

While at Jetavana, the Buddha recounted a story about a water-related quarrel that had caused his kinsfolk suffering.

One day, a bitter argument broke out between two groups of the Buddha’s relatives. They were fighting over water from the river Rohini, and the conflict was growing serious. Hearing of this, the Buddha flew through the air and appeared above the river, seated cross-legged in the sky. He radiated a mysterious darkness that startled everyone below.

Then he gently descended and sat on the riverbank. His presence calmed the crowd. He looked at his kinsfolk and said:

“Dear ones, it is right that family should live in harmony. When relatives are united, enemies have no chance to cause harm. This is true not only for people—even trees without minds show us this truth. Long ago, in the Himalayas, a storm struck a forest of Sal trees. But because the trees, vines, and bushes were all intertwined and supported one another, the storm could not knock down even a single tree. Yet in a courtyard nearby stood a mighty tree, tall and proud, but alone. Though it had many branches and deep roots, it was not connected to others. The storm uprooted it and threw it to the ground. So I say to you: stay united, like the forest. Do not let division destroy you.”

At the request of those gathered, the Buddha then told a story from the past to illustrate his teaching.

Long ago, King Brahmadatta ruled in Benares. At that time, the guardian of the northern world, King Vessavana, passed away. Sakka, the king of the gods, appointed a new Vessavana to take his place.

The new king sent a message to all the tree-fairies: “Choose your homes wisely. You may settle wherever you wish—among trees, bushes, or vines.”

In those days, the Bodhisatta was born as a wise tree-fairy living in a Sal forest in the Himalayas. He gathered his fellow fairies and said:

“Do not choose trees that stand alone in open spaces. They may look strong, but they are vulnerable. Let us live together in this forest, where our trees are close and support one another.”

The wise fairies listened and settled near the Bodhisatta’s tree, forming a close-knit community. But some foolish fairies said: “Why live in the forest? Let’s move near villages and cities. People there offer more gifts and worship us more.”

So they left and settled in large, solitary trees near human dwellings.

One day, a powerful storm swept across the land. The wind howled and the sky darkened. The great trees near the villages, though tall and deeply rooted, could not withstand the storm. Their branches broke, their trunks split, and they were torn from the earth.

The fairies who had lived in those trees were left homeless. Carrying their children, they journeyed to the Himalayas and told their story to the forest fairies.

The Bodhisatta listened and said gently: “This happened because they did not follow wise advice. They chose isolation over unity.”

He then shared this truth in verse:

“United, forest-like, should kinsfolk stand; The storm o’erthrows the solitary tree.”

After telling the story, the Buddha turned to his kinsfolk and said: “Let this be your lesson. Just as the forest trees stood strong together, so should you. Live in peace and unity, and no harm will come to you.”

He then revealed the deeper meaning of the tale: “The fairies in the story were my followers. And I myself was the wise tree-fairy.”

.... o ....

J75. Maccha Jātaka -- Đức Phật Làm Mưa

Tóm tắt: Cả nước đang chịu hạn hán, tất cả các dòng nước đều cạn kiệt. Tuy nhiên, Đức Phật muốn ban mưa để cứu cá và rùa, nên Ngài đến đứng bên bờ một ao cạn và cầu xin mưa xuống. Sakka, thấy Ngài ở đó, liền ra lệnh cho thần mưa thực hiện bổn phận của mình. Đức Phật giải thích rằng trong một kiếp trước, khi Ngài còn là một con cá, Ngài cũng đã làm mưa bằng cách khẳng định sự thật về việc giữ giới luật của mình.

.

Đây là câu chuyện Đức Phật kể khi ở Kỳ Viên, về trận mưa mà Ngài đã tạo ra. Vào thời đó, Kosala không có mưa; mùa màng khô héo, ao hồ khắp nơi đều cạn khô. Ngay cả ao nước của Kỳ Viên, gần cổng thành cũng khô cạn; cá và rùa vùi mình trong bùn. Rồi quạ và diều hâu, với cái mỏ nhọn như mũi giáo, đến và bận rộn bắt chúng khi chúng quằn quại, ngọ nguậy, ăn thịt cá và rùa.

Khi chứng kiến ​​cảnh cá và rùa bị hủy diệt, Đức Phật động lòng từ bi, và Ngài thốt lên: "Hôm nay ta phải làm ra mưa."

Bình minh, Đức Phật chuẩn bị vào thành Savatthi để khất thực. Được các nhà sư vây quanh, Ngài bước đi với vẻ uy nghiêm, hoàn hảo trong lòng từ bi và trí tuệ. Sau khi nhận được cúng dường, Ngài trở về Kỳ Viên vào buổi chiều.

Khi đến bậc thềm dẫn đến hồ nước khô, Ngài quay sang thị giả Ananda và nói: “Này Ananda, hãy mang áo tắm đến cho ta. Ta muốn tắm trong hồ Jetavana.”

“Nhưng thưa Đức Phật,” Ananda đáp: “Hồ nước đã khô rồi. Chỉ còn lại bùn.”

“Năng lực của một vị Phật thật vĩ đại, Ananda. Ngươi hãy mang áo đến.”

Ananda vâng lời. Đức Phật quấn một đầu áo quanh eo và đầu kia quanh người. Sau đó, Ngài đứng trên bậc thềm và tuyên bố: “Ta muốn tắm trong hồ Jetavana.”

Ở cõi trời xa xôi, Sakka - vua của các vị thần - cảm thấy ngai vàng của mình nóng lên. Ngài biết có điều gì đó quan trọng sắp xảy ra. Nhờ thiên nhãn, Ngài nhìn thấy Đức Phật đang đứng bên hồ nước và hiểu được ước nguyện của Ngài.

Sakka gọi Pajjunna, Vua của Mây Bão, và nói: “Đức Phật muốn tắm. Hãy nhanh chóng đi và đổ mưa xuống khắp Kosala.”

Pajjunna khoác lên mình những đám mây - một đám mây làm áo trong, một đám mây làm áo ngoài - và hát bài ca cầu mưa. Ngài bay về phía đông, ban đầu chỉ là một đám mây nhỏ, rồi lớn dần, lớn dần cho đến khi che phủ cả bầu trời.

Sấm rền vang. Chớp lóe sáng. Pajjunna cúi mặt xuống đất và trút xuống một trận mưa như trút nước. Mưa rơi xuống khắp vương quốc, lấp đầy ao hồ và sông ngòi. Hồ Jetavana nhanh chóng đầy nước, dâng lên đến bậc thang trên cùng.

Đức Phật tắm rửa một cách thanh thản. Sau đó, Ngài khoác lên mình chiếc áo cà sa màu cam, để trần một bên vai, và bình thản bước đến Hương Điện, nơi có hương hoa thơm ngát. Ngài ngồi trên tòa Phật, thuyết pháp cho các vị tăng, và cuối cùng nằm xuống nghỉ ngơi, như một con sư tử, nghiêng mình về phía bên phải.

Tối hôm đó, các vị tăng tụ họp tại Chánh Điện. Họ nói về lòng từ bi vĩ đại của Đức Phật.

"Khi đất đai khô cằn, muôn thú đau khổ, Đức Thế Tôn đã đứng trên bậc thang hồ nước và khiến mưa rơi xuống," họ nói. “Ngài đã cứu mùa màng, chúng sanh, và làm vơi đi nỗi khổ của biết bao người.”

Ngay lúc đó, Đức Phật bước vào đại điện và hỏi họ đang bàn luận điều gì. Họ thưa với Ngài.

“Đây không phải lần đầu tiên ta khiến mưa rơi,” Đức Phật nói. “Từ lâu lắm rồi, ta cũng đã làm như vậy khi ta sinh ra làm cá.” Và Ngài kể lại câu chuyện từ kiếp trước.

Con Cá Gọi Mưa: Một câu chuyện từ kiếp trước của Đức Phật.

Ngày xưa, tại xứ Kosala, nơi hiện nay là Kỳ Viên, có một cái ao. Xung quanh ao là cây leo và cây cối xanh tươi. Bồ Tát sinh ra trong ao ấy là một con cá thông thái và cao quý.

Một trận hạn hán ập đến, giống như ngày nay. Nước cạn khô. Cá và rùa vùi mình trong bùn. Chim chóc đến ăn thịt chúng.

Bồ Tát thấy đồng loại của mình đang đau khổ. Ngài biết chỉ có mình mới có thể giúp đỡ. Vì vậy, Ngài đã phát nguyện long trọng, một lời nguyện Thiện Lành, hy vọng mưa sẽ đến.

Ngài lội qua bùn lầy và nổi lên mặt nước. Thân thể Ngài phủ đầy bùn đen, như một hộp gỗ đàn hương được bôi một lớp bột nhão sẫm màu. Đôi mắt Ngài sáng ngời như những viên hồng ngọc được đánh bóng.

Nhìn lên bầu trời, Ngài gọi Pajjunna, Vua của Mây Bão: “Lòng tôi trĩu nặng vì dòng họ của tôi, Pajjunna. Tại sao ngài không ban mưa? Mặc dù tôi sinh ra giữa loài cá, tôi chưa bao giờ làm hại ai. Tôi chưa bao giờ ăn thịt dù chỉ là một sinh vật nhỏ bé nhất. Với lời tuyên bố chân thật này, tôi cầu xin ngài – hãy ban mưa và cứu chúng tôi.”

Rồi, như một người chủ gọi người hầu, Ngài đọc bài kệ này: “Pajjunna, sấm sét! Hãy làm rối loạn, cản trở, con quạ! Hãy mang đến đau khổ cho nó – hãy làm tôi vơi đi nỗi đau khổ!”

Xúc động trước sự thanh tịnh và lòng từ bi của Bồ Tát, Pajjunna đã ban xuống những cơn mưa lớn. Ao nước đầy tràn, và các sinh vật được cứu sống. Khi cuộc đời của Bồ Tát kết thúc, Ngài được tái sinh theo công đức của mình.

“Vậy thì,” Đức Phật nói, “đây không phải lần đầu tiên ta mang mưa đến. Ta đã làm điều đó từ lâu rồi, khi ta còn là Vua Cá.”

Sau đó, Ngài tiết lộ ý nghĩa sâu xa của câu chuyện: “Những con cá là đệ tử của ta. Pajjunna là Ananda. Và chính ta là con cá đã gọi mưa.”

.... o ....

J75. Maccha Jātaka -- The Buddha Brings Rain

Summary: The entire country is suffering from a drought, and all the waterways have dried up. However, the Buddha wants to bring rain to save the fish and tortoises, so he goes and stands at the edge of a dry pond and asks for rain to come. Sakka, seeing him there, orders the rain god to fulfill his duty. The Buddha explains that in a past life, when he was a fish, he had also made it rain by asserting the truth regarding his observance of the precepts.

.

This is a story the Buddha told while at Jetavana, about the rain he caused to fall. In those days, it is said, no rain fell in Kosala; the crops withered, and everywhere the ponds, tanks, and lakes dried up. Even the pool of Jetavana, near the embattled gateway, dried out; the fish and tortoises buried themselves in the mud. Then the crows and hawks, with their lance-like beaks, came and busily picked them out as they writhed and wriggled, devouring them.

As he observed the destruction of the fish and tortoises, the Master’s heart was moved with compassion, and he exclaimed, “This day I must cause rain to fall.”

At dawn, after his morning routine, the Buddha prepared to go into the city of Savatthi to collect alms. Surrounded by monks, he walked with calm dignity, perfect in his compassion and wisdom. After receiving offerings, he returned to Jetavana in the afternoon.

As he reached the steps leading to the dry tank, he turned to his attendant, the Elder Ananda, and said, “Bring me my bathing robe, Ananda. I wish to bathe in the Jetavana tank.”

“But Master,” Ananda replied, “the tank is dry. There’s only mud left.”

“A Buddha’s power is great, Ananda. Please bring the robe.”

Ananda obeyed. The Buddha wrapped one end of the robe around his waist and the other over his body. Then he stood on the steps and declared, “I wish to bathe in the Jetavana tank.”

Far away, in the heavenly realm, Sakka—the king of the gods—felt his throne grow hot. He knew something important was happening. Using his divine sight, he saw the Buddha standing at the tank and understood his wish.

Sakka called Pajjunna, the King of the Storm Clouds, and said, “The Buddha wishes to bathe. Go quickly and pour rain over all of Kosala.”

Pajjunna dressed himself in clouds—one as a lower garment, one as an upper robe—and sang the rain-song. He flew eastward, appearing first as a small cloud, then growing larger and larger until it covered the sky.

Thunder roared. Lightning flashed. Pajjunna bent his face toward the earth and released a mighty downpour. Rain fell across the entire kingdom, filling ponds, lakes, and rivers. The Jetavana tank filled quickly, rising until the water touched the top step.

The Buddha bathed peacefully. Then he dressed in his orange robes, leaving one shoulder bare, and walked calmly to his Perfumed Chamber, fragrant with flowers. He sat on the Buddha-seat, gave teachings to the monks, and finally lay down to rest, like a lion, on his right side.

That evening, the monks gathered in the Hall of Truth. They spoke of the Buddha’s great compassion.

“When the land was dry, when the animals were suffering, the Master stood on the tank steps and caused rain to fall,” they said. “He saved the crops, the creatures, and eased the suffering of many.”

Just then, the Buddha entered the hall and asked what they were discussing. They told him.

“This is not the first time I have caused rain to fall,” said the Buddha. “Long ago, I did the same when I was born as a fish.” And he told this story from the past.

The Fish Who Called for Rain: A story from a past life of the Buddha.

Long ago, in the same land of Kosala, there was a pond where Jetavana now stands. It was surrounded by climbing plants and thick greenery. In that pond lived the Bodhisatta, born as a wise and noble fish.

A drought came, just like in the present day. The water dried up. Fish and tortoises buried themselves in the mud. Birds came and began eating them.

The Bodhisatta saw his fellow creatures suffering. He knew only he could help. So he made a solemn vow, a Profession of Goodness, hoping it would bring rain.

He pushed through the mud and rose to the surface. His body was covered in black silt, like a sandalwood box smeared with dark paste. His eyes shone like polished rubies.

Looking up to the sky, he called out to Pajjunna, King of the Storm Clouds: “My heart is heavy for my kin, Pajjunna. Why do you not send rain? Though I was born among fish, I have never harmed another. I have never eaten even the smallest creature. By the truth of this vow, I ask you—send rain and save us.”

Then, like a master calling a servant, he spoke this verse: “Pajjunna, thunder! Baffle, thwart, the crow! Bring sorrow to him—ease me of woe!”

Moved by the Bodhisatta’s purity and compassion, Pajjunna sent down heavy rains. The pond filled, and the creatures were saved. When the Bodhisatta’s life ended, he was reborn according to his merit.

“So you see,” said the Buddha, “this is not the first time I have brought rain. I did so long ago, when I was King of the Fish.”

He then revealed the deeper meaning of the story: “The fish were my disciples. Pajjunna was Ananda. And I myself was the fish who called for rain.”

.... o ....

J76. Asamkiya Jātaka -- Khi một người bảo vệ chính mình, người đó cũng bảo vệ người khác, và ngược lại.

Tóm tắt: Một vị cư sĩ sùng mộ đang đi cùng một đoàn lữ hành, dành cả đêm để thiền hành. Bọn trộm tưởng nhầm ngài là người gác cổng nên đã bỏ lỡ cơ hội. Khi nghe chuyện này, Đức Phật kể lại một sự kiện tương tự trong một kiếp trước của ngài khi còn là một nhà tu khổ hạnh.

.

Đức Phật kể câu chuyện này về một vị cư sĩ sống ở Savatthi khi Ngài còn ở Jetavana.

Trong thời gian Đức Phật ở tại Tu viện Jetavana, một cư sĩ thuần thành từ thành Savatthi đến thăm Ngài. Người này đã vào được Đạo và rất thành tâm tu tập. Ông kể lại một câu chuyện từ chuyến đi gần đây.

Ông đang đi cùng một đoàn lữ hành do một thương gia dẫn đầu. Một buổi tối, đoàn lữ hành dừng lại trong rừng, tháo dây buộc xe và dựng trại. Khi màn đêm buông xuống, vị cư sĩ lặng lẽ đi tới đi lui dưới gốc cây gần người dẫn đầu đoàn lữ hành, luôn cảnh giác và chánh niệm.

Họ không hề biết rằng năm trăm tên cướp đã bao vây trại. Chúng trang bị cung tên, gậy gộc và vũ khí, chờ cơ hội tấn công. Nhưng khi thấy vị cư sĩ đi đều bước dưới gốc cây, họ thì thầm với nhau: "Chắc chắn là lính canh. Hãy đợi cho đến khi ông ấy ngủ thiếp đi."

Nhưng vị cư sĩ vẫn không dừng lại. Vị này đi qua canh một, canh giữa, và cuối cùng là canh cuối. Bình minh ló dạng, bọn cướp bỏ cuộc, vứt vũ khí bỏ chạy.

Sau khi xong việc, vị cư sĩ trở về Savatthi và đến gặp Đức Phật. Ông hỏi: “Bạch Đức Thế Tôn, khi một người tự bảo vệ mình, thì người đó cũng bảo vệ người khác sao?”

Đức Phật đáp: “Vâng, này cư sĩ. Khi một người tự bảo vệ mình, thì người đó cũng bảo vệ người khác. Và khi người đó bảo vệ người khác, thì người đó cũng bảo vệ chính mình.”

Người đàn ông rất vui mừng. “Thật vậy, thưa Đức Thế Tôn! Trên đường đi, con đã chọn cách tự bảo vệ mình bằng cách tỉnh thức và bước đi trong chánh niệm. Và bằng cách đó, con đã bảo vệ được cả đoàn lữ hành.”

Đức Phật mỉm cười và nói: “Thật vậy, này cư sĩ. Những bậc hiền trí trong quá khứ cũng bảo vệ người khác trong khi tự bảo vệ mình.” Sau đó, theo lời yêu cầu của người đàn ông, Đức Phật kể một câu chuyện từ rất lâu rồi.

Vị Tu Sĩ Khổ Hạnh Cứu Một Đoàn Lữ Hành: Câu chuyện tiền kiếp của Đức Phật

Ngày xửa ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì xứ Benares, Bồ Tát sinh ra là một Bà La Môn. Khi lớn lên, Ngài nhận thấy những nguy hiểm của dục vọng trần tục và chọn sống ẩn dật trong những khu rừng gần dãy Himalaya.

Một ngày nọ, vì cần muối và giấm, Ngài đã gia nhập một đoàn lữ hành thương gia đang đi qua vùng nông thôn. Khi đoàn lữ hành dừng lại nghỉ ngơi trong một khu rừng, Bồ Tát lặng lẽ đi bộ dưới một gốc cây gần trại, tận hưởng sự bình yên của thiền định và tuệ giác.

Đêm đó, năm trăm tên cướp rón rén tiến về phía trại, định tấn công. Nhưng khi thấy vị tu sĩ đang bình thản đi bộ dưới gốc cây, chúng đã do dự. "Nếu hắn thấy chúng ta, hắn sẽ báo động," chúng nói. "Hãy đợi cho đến khi hắn ngủ."

Nhưng Bồ Tát không bao giờ ngủ. Ngài đi bộ suốt đêm, vững vàng và thanh thản. Bọn cướp bắt đầu nản lòng. Lúc rạng đông, họ vứt vũ khí xuống và hét lớn với đoàn lữ hành: “Này các người! Nếu không có vị ẩn sĩ kia đi dưới gốc cây, chúng tôi đã cướp sạch hết rồi. Ngày mai nhớ đến bái kiến ​​ngài nhé!” Rồi họ biến mất vào rừng.

Sáng hôm sau, đoàn lữ hành nhìn thấy vũ khí bị vứt bỏ và tiến lại gần Bồ Tát với lòng kính trọng. “Ngài có thấy bọn cướp không?” họ hỏi.

“Vâng, tôi có thấy,” Ngài đáp.

“Ngài không sợ sao?” họ hỏi.

“Không,” Bồ Tát đáp. “Sợ hãi chỉ đến với những người có của cải. Ta không sở hữu gì cả. Dù sống trong làng hay trong rừng, ta cũng không sợ.”

Rồi Ngài đọc bài kệ này để dạy họ chân lý: “Ngôi làng không gây ra sợ hãi trong ta; cánh rừng không làm ta nao núng. Ta đã chiến thắng bằng tình thương và lòng từ bi; giải thoát là con đường hoàn hảo.”

Nghe những lời này, đoàn lữ hành cảm thấy bình an trong lòng. Họ tôn kính Bồ Tát và đối xử với Ngài hết sức kính trọng. Ngài tiếp tục sống một cuộc đời trí tuệ và từ bi, và sau khi chết, Ngài được tái sinh vào cõi Phạm Thiên.

Sau khi kể câu chuyện, Đức Phật nói: “Những người đi buôn trong câu chuyện đó là đệ tử của ta. Còn ta là vị ẩn sĩ đi dưới gốc cây ấy.”

.... o ....

J76. Asamkiya Jātaka -- When someone guards himself, he also guards others, and vice versa.

Summary: A faithful lay brother traveling with a caravan spends the night in walking meditation. Thieves, mistaking him for a watchman, miss their opportunity. When the Buddha hears about this, he recounts a similar event from one of his own past lives as an ascetic.

.

The Buddha told this story about a lay brother who lived in Savatthi while he was at Jetavana.

While the Buddha was staying at Jetavana Monastery, a devoted lay follower from the city of Savatthi came to visit him. This man had entered the Path and was sincere in his practice. He shared a story from a recent journey.

He had been traveling with a caravan led by a merchant. One evening, the caravan stopped in the jungle, unyoked the carts, and set up camp. As night fell, the lay follower quietly walked back and forth beneath a tree near the caravan leader, staying alert and mindful.

Unbeknownst to them, five hundred robbers had surrounded the camp. Armed with bows, clubs, and weapons, they waited for a chance to attack. But when they saw the lay follower pacing steadily under the tree, they whispered among themselves, “That must be their guard. Let’s wait until he falls asleep.”

But the lay follower never stopped. He walked through the first watch of the night, then the middle watch, and finally the last. Dawn came, and the robbers, having lost their chance, threw down their weapons and fled.

After finishing his business, the lay follower returned to Savatthi and approached the Buddha. He asked, “Master, when a person guards himself, does he also protect others?”

The Buddha replied, “Yes, lay follower. When someone guards himself, he also guards others. And when he guards others, he guards himself.”

The man was delighted. “How true, Master! On my journey, I chose to guard myself by staying awake and walking mindfully. And by doing so, I protected the entire caravan.”

The Buddha smiled and said, “Indeed, lay follower. Wise people in the past also protected others while guarding themselves.” Then, at the man’s request, the Buddha told a story from long ago.

The Ascetic Who Saved a Caravan: A story from a past life of the Buddha

Long ago, when King Brahmadatta ruled in Benares, the Bodhisatta was born as a Brahmin. As he grew older, he saw the dangers of worldly desires and chose to live as a hermit in the forests near the Himalayas.

One day, needing salt and vinegar, he joined a merchant caravan traveling through the countryside. When the caravan stopped in a forest to rest, the Bodhisatta walked quietly under a tree near the camp, enjoying the peace of meditation and insight.

That night, five hundred robbers crept toward the camp, planning to attack. But when they saw the ascetic walking calmly beneath the tree, they hesitated. “If he sees us, he’ll raise the alarm,” they said. “Let’s wait until he sleeps.”

But the Bodhisatta never slept. He walked all night, steady and serene. The robbers grew frustrated. At dawn, they threw down their weapons and shouted to the caravan, “Hey, you people! If it weren’t for that ascetic walking under the tree, we would have robbed you all. Be sure to honor him tomorrow!” Then they disappeared into the forest.

When morning came, the caravan members saw the discarded weapons and approached the Bodhisatta with respect. “Did you see the robbers?” they asked.

“Yes, I saw them,” he replied.

“Weren’t you afraid?” they asked.

“No,” said the Bodhisatta. “Fear comes to those who have possessions. I own nothing. Whether I live in a village or a forest, I have no fear.”

Then he shared this verse to teach them the truth: "The village breeds no fear in me; no forests dismay me. I’ve won by love and charity; salvation’s the perfect way."

Hearing these words, the caravan people felt peace in their hearts. They honored the Bodhisatta and treated him with extreme respect. He continued to live a life of wisdom and compassion, and after death, he was reborn in the Brahma realm.

After telling the story, the Buddha said, “The caravan people in that story were my followers. And I was the ascetic who walked beneath the tree.”

.... o ....

J77. Mahasupina Jātaka -- Mười Sáu Giấc Mơ Của Vua xứ Kosala

Tóm tắt: Vua Pasenadi đã có mười sáu giấc mơ khiến ngài lo sợ. Ngài tham khảo ý kiến ​​của các vị cố vấn Bà-la-môn, và họ cho rằng những giấc mơ này là điềm gở và khuyên ngài nên làm một lễ tế lớn để xua đuổi hiểm họa. Tuy nhiên, Đức Phật trấn an ngài rằng đây là những giấc mơ tiên tri báo trước những thời điểm khó khăn sắp tới, nhưng chúng sẽ không ảnh hưởng đến bản thân đức vua. Sau đó, Ngài giải thích những giấc mơ này đã xuất hiện trong một kiếp trước và được diễn giải theo cách tương tự.

.

Một đêm nọ, vua xứ Kosala trải qua mười sáu giấc mơ kỳ lạ và đáng lo ngại. Khi tỉnh dậy, ngài sợ hãi đến nỗi cuộn tròn trên giường, lo sợ rằng điều gì đó khủng khiếp sắp xảy ra - có thể là đối với vương quốc, tính mạng hoặc tài sản của ngài.

Các vị tư tế và cận thần đến hỏi thăm giấc ngủ của ngài. Nhà vua kể lại những giấc mơ và nói rằng ngài lo sợ đó là điềm báo tai ương. Các vị Bà-la-môn, tin rằng những giấc mơ là điềm gở, khuyên ngài nên làm lễ tế thần tại các ngã tư đường để tránh tai ương. Họ bắt đầu thu thập động vật - chim chóc và các loài bốn chân - để làm lễ. Nhưng họ cứ quay lại xin thêm, nói rằng vẫn còn thiếu thứ gì đó.

Hoàng hậu Mallika nhận thấy điều này và hỏi nhà vua tại sao các vị Bà-la-môn cứ quay lại. Nhà vua, vẫn còn lo lắng, quyết định cầu xin Đức Phật giúp đỡ. Ngài nói: "Chỉ có Đức Thế Tôn mới có thể thực sự giải thích ý nghĩa của những giấc mơ này."

Đức Phật đồng ý và nói: “Không ai khác có thể giải thích chính xác những giấc mơ này. Ta sẽ nói cho ngươi biết ý nghĩa của chúng. Nhưng hãy nhớ rằng: không có giấc mơ nào trong số chúng có thể gây hại cho ngươi lúc này. Chúng là dấu hiệu của những gì sẽ xảy ra trong tương lai xa xôi, khi thế giới đã trở nên bại hoại.”

Ý nghĩa của những giấc mơ

Nhà vua mô tả từng giấc mơ, và Đức Phật giải thích ý nghĩa của chúng:

Bốn con bò đen từ bốn phương đến nhưng không đánh nhau. Điều này có nghĩa là trong tương lai, người ta sẽ nói về chiến tranh, nhưng sẽ không có trận chiến nào xảy ra. Xung đột sẽ chỉ còn là lời nói.

Những cô gái trẻ chơi đùa với hoa và kết trái. Trong tương lai, sự tôn trọng đối với người lớn tuổi sẽ phai nhạt. Con cái sẽ chỉ chăm sóc cha mẹ nếu chúng muốn. Người già sẽ phụ thuộc vào người trẻ.

Những con bò đực khỏe mạnh đã được tháo ách và thay thế bằng những con bê non. Một ngày nào đó, những nhà lãnh đạo khôn ngoan và giàu kinh nghiệm sẽ bị phớt lờ. Những người trẻ tuổi và ngu ngốc sẽ được trao quyền lực, và công lý sẽ bị áp bức.

Một chiếc bát vàng được dâng cho một con chó rừng để tiểu tiện. Trong tương lai, các gia đình quý tộc sẽ sụp đổ, và những người thấp kém sẽ vươn lên. Người khôn ngoan sẽ phụ thuộc vào những kẻ ngu ngốc, thậm chí gả con gái cho họ.

Một người đàn ông đang dệt dây thừng trong khi một con chó rừng lén lút nhai nó. Một ngày nào đó, phụ nữ sẽ từ bỏ bổn phận của mình và chạy theo lạc thú và dục vọng, bỏ mặc nhà cửa và gia đình.

Người ta đổ nước vào một chiếc bình đầy, bỏ mặc những chiếc bình cạn. Trong tương lai, những người cai trị sẽ tham lam và ích kỷ. Họ sẽ lấy của người nghèo mà không đền đáp.

Sinh vật tụ tập quanh ao sen để uống. Các vị vua sẽ trở nên tàn bạo và bất công, cai trị vì lợi ích riêng và áp bức thần dân bằng thuế má.

Cơm sôi không đều trong nồi. Xã hội sẽ trở nên bất chính. Ngay cả gió và thiên nhiên cũng trở nên khắc nghiệt. Con người sẽ mất đi ý thức về đúng sai.

Sữa chua được đổi lấy gỗ đàn hương quý giá. Trong tương lai, các nhà sư giả sẽ rao giảng về lòng tham nhưng bản thân lại sống tham lam, đổi giáo lý thiêng liêng lấy thức ăn và quần áo.

Những quả bí ngô rỗng chìm trong nước. Những kẻ hạ đẳng sẽ lên nắm quyền, và lời nói của họ sẽ có trọng lượng trong các tòa án và hội đồng, trong khi những người thông thái sẽ bị phớt lờ.

Những tảng đá rắn chắc nổi như những con tàu. Những vị vua yếu đuối sẽ sợ mất ngai vàng. Họ sẽ đưa người hầu và thợ cạo lên nắm quyền, trong khi giới quý tộc sẽ bị buộc phải phục vụ họ.

Dê săn đuổi và ăn thịt báo, trong khi sói bỏ chạy vì sợ hãi. Những kẻ hạ đẳng sẽ trở thành sủng thần của hoàng gia. Giới quý tộc sẽ bị sỉ nhục và tước đoạt quyền lợi. Họ sẽ bị đánh đập và chế giễu tại tòa án, buộc phải từ bỏ tài sản của mình.

Đức Phật giải thích rằng những giấc mơ này không phải là dấu hiệu của mối nguy hiểm trước mắt. Chúng là những viễn cảnh về một thế giới tương lai đầy bất công, tham lam và hỗn loạn. Ngài bảo nhà vua đừng sợ hãi và đừng nghe theo những người Bà-la-môn đòi hỏi phải tế lễ. Giết hại động vật sẽ không ngăn chặn được tai họa hay mang lại hòa bình.

Sau đó, Đức Phật kể một câu chuyện từ rất lâu rồi. Dưới triều đại của vua Brahmadatta ở Benares, một vị Bà-la-môn trẻ tuổi thông thái và uyên bác đã hỏi nhà vua về ý nghĩa của những giấc mơ. Các vị tế sư của nhà vua muốn cử hành lễ tế, nhưng chàng thanh niên Bà-la-môn không đồng ý. Chàng nói: "Giết một sinh vật không thể ban sự sống cho sinh vật khác."

Bồ-tát, xuất thân là một nhà khổ hạnh thông thái, nghe được chuyện này và từ rừng xuống để giúp đỡ. Ngài xuất hiện trong vườn thượng uyển và ngồi trên tảng đá tế lễ. Chàng thanh niên Bà-la-môn tâu với nhà vua rằng một vị thánh đã đến, người có thể giải thích những giấc mơ.

Nhà vua gặp Bồ-tát, người đã giải thích những giấc mơ giống như Đức Phật đã làm. Ngài trấn an nhà vua và dừng việc tế lễ. Nhà vua nghe theo lời khuyên của Ngài, bố thí rộng rãi và sống một cuộc đời tốt đẹp.

Sau khi kể xong câu chuyện, Đức Phật nói: "Những giấc mơ này không phải là mới. Các vị vua thời xưa cũng từng có. Bồ-tát, người đã giải thích chúng một cách thông thái, chính là ta. Ananda là nhà vua, và Sariputta là chàng thanh niên Bà-la-môn."

.... o ....

J77. Mahasupina Jātaka -- The Sixteen Dreams of the King of Kosala

Summary: King Pasenadi had sixteen dreams that left him fearful. He consulted his Brahmin advisors, who suggested that the dreams were inauspicious and advised him to perform a great sacrifice to ward off the danger. However, the Buddha assured him that these were prophetic dreams foretelling difficult times ahead, but they would not affect the good king himself. He then explained how these dreams had appeared in a past life and were interpreted in a similar manner.

.

One night, the King of Kosala had sixteen strange and troubling dreams. When he woke, he was so frightened that he curled up in bed, fearing that something terrible was about to happen—perhaps to his kingdom, his life, or his wealth.

His priests and advisors came to ask how he had slept. The king told them about the dreams and said he feared they were signs of disaster. The brahmins, believing the dreams were evil omens, advised him to perform sacrifices at crossroads to prevent harm. They began gathering animals—birds and four-footed creatures—for the rituals. But they kept returning to the king, asking for more, saying something was still missing.

Queen Mallika noticed this and asked the king why the brahmins kept coming back. The king, still anxious, decided to ask the Buddha for help. He said, “Only the Blessed One can truly explain what these dreams mean.”

The Buddha agreed and said, “No one else can interpret these dreams correctly. I will tell you what they mean. But know this: none of them will bring harm to you now. They are signs of what will happen in the distant future, when the world has grown corrupt.”

The Meaning of the Dreams

The king described each dream, and the Buddha explained their meanings:

Four black bulls came from the four directions but didn’t fight. This means that in the future, people will speak of war, but no battles will happen. Conflict will remain only in words.

Young girls playing with flowers and bearing fruit. In the future, respect for elders will fade. Children will care for their parents only if they feel like it. The old will depend on the young.

Strong oxen were unyoked and replaced by young steers. One day, wise and experienced leaders will be ignored. Foolish and young people will be given power, and justice will suffer.

A golden bowl was offered to a jackal to urinate in. In the future, noble families will fall, and the low-born will rise. The wise will depend on the foolish, even offering their daughters in marriage to them.

A man weaving rope while a jackal secretly chewed it. One day, women will abandon their duties and chase after pleasure and desire, ignoring their homes and families.

People poured water into a full pitcher, ignoring the empty ones. In the future, rulers will be greedy and selfish. They will take from the poor and give nothing in return.

Creatures crowded around a lotus pond to drink. Kings will become cruel and unjust, ruling for their own gain and crushing their people with taxes.

Rice boiling unevenly in a pot. Society will become unrighteous. Even the winds and nature will turn harsh. People will lose their sense of right and wrong.

Sour buttermilk was traded for precious sandalwood. In the future, false monks will preach against greed but live greedily themselves, trading sacred teachings for food and clothing.

Empty pumpkins sank in water. The low-born will rise to power, and their words will carry weight in courts and councils, while the wise will be ignored.

Solid rocks floated like ships. Weak kings will fear losing their thrones. They will raise servants and barbers to power, while nobles will be forced to serve them.

Goats chased and ate panthers, while wolves fled in fear. The low-born will become royal favorites. Nobles will be humiliated and stripped of their rights. They will be beaten and mocked in court, forced to give up their property.

The Buddha explained that these dreams were not signs of immediate danger. They were visions of a future world filled with injustice, greed, and confusion. He told the king not to fear and not to listen to the brahmins who demanded sacrifices. Killing animals would not prevent harm or bring peace.

The Buddha then told a story from long ago. During the reign of King Brahmadatta in Benares, a wise and learned young brahmin asked the king about the meaning of dreams. The king’s priests wanted to perform sacrifices, but the young brahmin disagreed. He said, “Killing one creature does not give life to another.”

The Bodhisatta, born as a wise ascetic, heard of this and came down from his forest home to help. He appeared in the royal garden and sat on the ceremonial stone. The young brahmin told the king that a holy man had arrived who could explain the dreams.

The king met the Bodhisatta, who interpreted the dreams just as the Buddha did. He reassured the king and stopped the sacrifices. The king followed his advice, gave generously, and lived a good life.

After finishing the story, the Buddha said, “These dreams were not new. Kings of the past had them too. The Bodhisatta, who explained them wisely, was me. Ananda was the king, and Sariputta was the young brahmin.”

.... o ....

J78. Illisa Jātaka -- Kẻ keo kiệt trở nên hào phóng

Tóm tắt: Một người keo kiệt được Trưởng lão Mục Kiền Liên chuyển hóa thành một người rộng lượng. Đức Phật kể lại một sự kiện tương tự trong tiền kiếp, trong đó một người keo kiệt khét tiếng đã được Vua Trời Sakka, cha cũ của ông, chuyển hóa, người đã đạt được địa vị Vua của chư Thiên nhờ lòng rộng lượng của mình.

.

Ngày xửa ngày xưa, gần thành phố Rajagaha, có một người đàn ông rất giàu, một quan chức cấp cao được gọi là Nhà keo kiệt triệu phú.  Ông ấy có khối tài sản lên tới 800 triệu, một số tiền lớn đến mức khó tưởng tượng.  Tuy nhiên, ông lại cực kỳ keo kiệt.  Ông sẽ không dùng tài sản của mình cho gia đình hay cho người khác, thậm chí không cả một giọt dầu nhỏ.  Tiền của ông giống như một cái hồ được quỷ canh giữ—không ai đụng vào và không được sử dụng.

Một ngày nọ, Đức Phật, đang ngụ tại Tinh Xá Kỳ Viên, dùng thiên nhãn nhìn ra và thấy người đàn ông keo kiệt này cùng vợ ông ta. Ngài biết họ đã sẵn sàng thay đổi cách sống và tìm một con đường tốt hơn.

Chỉ một ngày trước đó, người keo kiệt đã thấy một người nông dân nghèo đang ăn một chiếc bánh nhân ngon lành.  Cảnh tượng đó khiến ông khao khát một chiếc bánh cho riêng mình một cách tuyệt vọng.  Nhưng khi về đến nhà, ông lại trở nên lo lắng. Ông nghĩ: "Nếu mình  bánh, ai cũng muốn ăn, và mình sẽ phải dùng hết gạo, bơ và đường. Mình không được nói một lời nào."  Ông cố gắng quên đi cơn thèm khát, nhưng nó quá mạnh. Ông trở nên nhợt nhạt và yếu ớt, các tĩnh mạch nổi lên.  Cuối cùng, ông về phòng, nằm trên giường và ôm nó, quá sợ hãi để nói và lãng phí tiền bạc.

Vợ ông bước vào và hỏi có chuyện gì vậy.  "Không có gì," ông lầm bầm.  Cô vợ hỏi xem nhà vua có tức giận với ông không, hay con cái có làm phiền ông ta không. Ông nói không với mọi thứ.  Cuối cùng, cô vợ hỏi, "Chàng có muốn ăn gì không?" Ông vẫn không trả lời, sợ hãi trước chi phí.  Người vợ lại thúc giục, và cuối cùng ông thốt lên, "Ta muốn một chiếc bánh nhồi!"

"Sao anh không nói sớm hơn?" cô vợ hỏi. "Chàng giàu thật đấy! Em sẽ làm đủ cho cả thị trấn!"

"Không!" ông nói, "hãy để họ làm việc để kiếm ăn."

Sau đó, cô vợ đề nghị làm đủ cho cả con phố của họ, rồi đến gia đình họ, rồi chỉ cho con cái họ thôi.  Mỗi lần, ông ta đều gọi cô vợ là người tiêu xài hoang phí.  Cuối cùng, cô nói, "Được rồi, em sẽ làm một cái cho anh."

"Tốt," ông nói, "nhưng cẩn thận nhé.  Mọi người luôn theo dõi.  Chỉ dùng một ít gạo tấm và một chút sữa, bơ và mật ong.  Lên tầng trên cùng của ngôi nhà, tầng thứ bảy, và nấu nó ở đó.  Tôi sẽ ăn một mình, không cho ai biết."

Chuyến thăm kỳ diệu của nhà sư

Người vợ đã làm theo lời ông ta.  Cô thu thập các nguyên liệu và đi thẳng lên tầng bảy. Cô đuổi người hầu đi và gọi chồng. Ông trèo lên, khóa chặt mọi cánh cửa sau lưng cho đến khi lên đến đỉnh.  Khi vợ ông bắt đầu nấu ăn, một điều kỳ lạ đã xảy ra.  Đức Phật đã cử đệ tử cao cấp của mình, Trưởng lão Moggallana (Mục Kiền Liên), đến nhà của người keo kiệt.  Sử dụng năng lực đặc biệt của mình, Moggallana xuất hiện trên không, bên ngoài cửa sổ tầng bảy, một hình ảnh thanh bình tỏa sáng như một bức tượng nạm ngọc.

Người keo kiệt nổi giận đùng đùng.  "Tôi lặn lội lên tận đây để tránh những người như sư," ông suy nghĩ như thế.  Ông quát vào mặt nhà sư, bảo rằng nhà sư sẽ chẳng được gì nếu chỉ đứng đó.  Moggallana bắt đầu đi qua đi lại trong không trung. Kẻ keo kiệt lại gào lên: "Đi bộ thì sư chẳng được gì đâu! Sư có thể ngồi bắt chéo chân và thiền, nhưng thầy vẫn sẽ chẳng được gì cả!"

Trưởng lão Moggallana ngồi xuống giữa không trung.  Người keo kiệt, ngày càng bực bội, nói với trưởng lão rằng sư thậm chí có thể đứng trên bậu cửa sổ mà vẫn không nhận được gì.  Vị sư di chuyển đến bệ cửa sổ.  Người keo kiệt sau đó nói rằng nhà sư có thể phun ra khói, và điều đó sẽ không thay đổi bất cứ điều gì.  Moggallana tung ra một làn khói dày đặc bao trùm căn phòng.  Đôi mắt của kẻ keo kiệt cay xè, và cuối cùng ông ta dừng lại, lo lắng nhà mình sẽ bị nhà sư đốt cháy.

Nhận thấy nhà sư sẽ không đi, người keo kiệt nói với vợ: "Cứ cho ông thầy một chiếc bánh nhỏ để ông thầy đi đi."  Vợ ông múc ra một ít bột, nhưng bột nở ra và lấp đầy cả nồi.  Người keo kiệt bị sốc và cố gắng tự nướng một miếng nhỏ, nhưng nó cũng trở nên khổng lồ.  Sau đó, ông bảo vợ lấy một chiếc bánh trong giỏ cho nhà sư, nhưng khi cô chạm vào một chiếc, tất cả các bánh dính lại với nhau.  Cả hai đều cố gắng kéo các bánh rời ra nhưng không được.  Nỗ lực đó khiến người keo kiệt đổ mồ hôi, và cơn thèm bánh của ông ta biến mất.

"Tôi không muốn chúng," ông nói.  "Hãy đưa cả giỏ cho nhà sư."

Vợ ông mang giỏ đến cho Moggallana.  Vị sư đã giảng một bài thuyết pháp về tầm quan trọng của việc bố thí và những phần thưởng của lòng từ thiện.  Người keo kiệt xúc động đến mức mời nhà sư vào trong nhà ăn cơm.

"Đức Phật đang chờ bữa ăn bánh," vị sư nói.  Ngài đang ở Jetavana, cách đây 45 dặm. "Ta có thể đưa ngươi và vợ đến đó ngay lập tức bằng sức mạnh của mình.  Nó sẽ nhanh như đi xuống cầu thang nhà ông vậy."  Người keo kiệt đồng ý. Trưởng lão Moggallana dùng thần lực của mình, và trong nháy mắt, họ đã thấy mình ở cổng tu viện Kỳ Viên.

Bài học của Đức Phật

Người keo kiệt và vợ ông cúi đầu trước Đức Phật và dâng bánh cho Ngài cùng 500 vị tăng.  Mọi người ăn no căng bụng, nhưng nguồn cung bánh dường như không bao giờ cạn.  Cơn thèm khát của kẻ keo kiệt đã biến mất, và trái tim ông tràn ngập một cảm giác hào phóng mới. Ông và vợ đã ăn no nê, mà vẫn còn bánh thừa.  Họ nói với Đức Phật, người bảo họ ném phần còn lại vào một hang động gần cổng tu viện.  Đến tận ngày nay, nơi đó vẫn được gọi là "Bánh Nồi".

Sau bữa ăn, Đức Phật ban cho một bài giảng, và người keo kiệt cùng vợ cuối cùng đã hiểu được con đường dẫn đến hạnh phúc chân thật.  Họ đã thay đổi đến mức trở về nhà và dùng tài sản khổng lồ của mình để ủng hộ giáo pháp của Đức Phật.

Ngày hôm sau, các nhà sư đang nói chuyện về sức mạnh to lớn của Moggallana và cách Trưởng lão đã đưa người keo kiệt vào đạo.  Đức Phật nghe và nói: "Một nhà sư nên giống như con ong, hút mật từ hoa mà không làm hại hoa." Ngài giải thích rằng Trưởng lão Moggallana đã chuyển hóa người keo kiệt bằng sự dịu dàng, không phải bằng sức mạnh.  Sau đó, ngài kể một câu chuyện khác từ quá khứ để cho thấy đây không phải là lần đầu tiên họ gặp nhau.

Ngày xưa, có một thủ kho keo kiệt khác tên là Illisa, người cũng giàu có vô cùng nhưng không chịu chia sẻ bất cứ thứ gì.  Cha ông này rất hào phóng và đã tái sinh thành vua của các vị trời, Sakka.  Sakka nhìn xuống từ trên trời và thấy con trai mình là Illisa là một người keo kiệt.  Sakka quyết định dạy cho anh ta một bài học. Vua trời Sakka đến Trái Đất, cải trang thành Illisa, và đến gặp nhà vua.  Ông xin nhà vua lấy kho báu 800 triệu của mình, nhưng nhà vua nói không.  Vậy là, Illisa giả mạo tuyên bố sẽ bố thí tất cả.  Ông về nhà và bảo vợ cùng gia nhân đem hết tài sản của ông đi cho.  Họ ngạc nhiên nhưng vui vẻ tuân theo.

Trong khi đó, Illisa thật lại đang uống một mình ở một nơi hẻo lánh, sợ chia sẻ rượu của mình.  Ông nghe lỏm một người đàn ông khen ngợi "Illisa thủ kho" vì sự hào phóng của ông ta và thấy xe ngựa của mình đầy kho báu chạy đi. Ông cố gắng ngăn người đàn ông nhưng bị đánh đập và ném xuống đất.  Khi cuối cùng ông cũng về đến nhà, anh lại bị chính những người hầu của mình đánh đập, vì họ không nhận ra ông và đang làm theo lệnh của Illisa giả.

Bối rối và bầm dập, Illisa thật đã đến gặp nhà vua, nhưng nhà vua không thể phân biệt được hai người đàn ông y hệt nhau.  Vợ, con cái hay người hầu của ông cũng không thể.  Ngay cả người thợ cạo, người biết về một vết sẹo đặc biệt trên đầu của Illisa thật, cũng không thể phân biệt được họ vì Sakka đã tạo ra vết sẹo tương tự trên đầu mình.

Ngay khi Illisa thật tuyệt vọng, Vua trời Sakka đã lộ ra hình dạng thật của mình. Sakka giải thích rằng ông là cha thật sự của Illisa và rằng ông đã tái sinh thành vua trời vì lòng hào phóng của mình.  Ông nói với con trai rằng nó phải thay đổi cách sống nếu không muốn mất tất cả.  Illisa hứa sẽ trở thành một người tốt hơn.  Từ ngày đó trở đi, ông trở thành người hào phóng và tìm thấy hạnh phúc.

Đức Phật kết thúc câu chuyện của mình bằng cách nói rằng người keo kiệt trong câu chuyện chính là người đã từng là Illisa trong quá khứ. Trưởng lão Moggallana là Sakka, và chính Đức Phật đã từng là người thợ cạo khôn ngoan.  Câu chuyện cho thấy sự hào phóng và lòng tốt là những chân lý cổ xưa luôn dẫn đến một cuộc sống tốt đẹp hơn.

.... o .....

J78. Illisa Jātaka -- The Miser Who Became Generous

Summary: A miser is transformed by Elder Moggallāna and becomes a generous man. The Buddha recounts a similar event from a past life, in which a renowned miser was converted by Sakka, his former father, who had attained the position of King of the Devas through his generosity.

.

Once upon a time, near the city of Rajagaha, there lived a very wealthy man, a high-ranking official known as the Millionaire Miser. He had a fortune of 80 crores, an amount so large it's hard to imagine. Yet, he was incredibly cheap. He wouldn't use his wealth for his family or for others, not even for a tiny drop of oil. His money was like a pool guarded by demons—untouched and unused.

One day, the Buddha, who was staying at Jetavana, looked out with his divine sight and saw this miserly man and his wife. He knew they were ready to change their ways and find a better path.

Just a day earlier, the miser had seen a poor countryman eating a tasty stuffed cake. The sight made him desperately crave a cake for himself. But when he got home, he became anxious. He thought, "If I ask for a cake, everyone will want one, and I'll have to use up my rice, butter, and sugar. I must not say a word." He tried to forget the craving, but it was too strong. He grew pale and weak, and his veins bulged. Finally, he went to his room, lay on his bed, and hugged it, too afraid to speak and waste his money.

His wife came in and asked what was wrong. "Nothing," he grumbled. She asked if the king had been angry with him or if his children had annoyed him. He said no to everything. Finally, she asked, "Are you craving something to eat?" He still didn't answer, terrified of the cost. The wife pressed him again, and he finally blurted out, "I want a stuffed cake!"

"Why didn't you say so?" she asked. "You're rich! I'll make enough for the whole town!"

"No!" he said, "let them work for their food."

She then suggested making enough for their street, then their household, then just for their children. Each time, he called her extravagant. Finally, she said, "Fine, I'll just make one for you."

"Good," he said, "but be careful. People are always watching. Use only a little broken rice and a tiny bit of milk, butter, and honey. Go up to the top floor of the house, to the seventh story, and cook it there. I will eat it alone, without anyone knowing."

The Monk's Miraculous Visit

The wife did as he asked. She gathered the ingredients and went all the way up to the seventh floor. She sent the servants away and called her husband. He climbed up, locking every door behind him until he reached the top. As his wife began to cook, a remarkable thing happened. The Buddha had sent his senior disciple, the great monk Moggallana, to the miser's home. Using his special powers, Moggallana appeared in the air outside the seventh-story window, a peaceful figure shining like a jeweled statue.

The miser was furious. "I came all the way up here to avoid people like you," he thought. He yelled at the monk, telling him he would get nothing by just standing there. Moggallana began to walk back and forth in the air. The miser yelled again, "You'll get nothing from walking! You can sit cross-legged and meditate, and you'll still get nothing!" Moggallana sat down in the air. The miser, growing more frustrated, told him he could even stand on the windowsill and still get nothing. The monk moved to the windowsill. The miser then said he could belch smoke, and it wouldn't change a thing. Moggallana released a thick smoke that filled the room. The miser's eyes stung, and he finally stopped, worried the monk would set his house on fire.

Realizing the monk wouldn't leave, the miser said to his wife, "Just give him one small cake so he'll go away." His wife took some dough, but it swelled up and filled the whole pot. The miser was shocked and tried to bake a tiny piece himself, but it also grew huge. Then he told his wife to give the monk a cake from the basket, but when she touched one, all the cakes stuck together. They both tried to pull them apart but couldn't. The effort made the miser sweat, and his craving for the cakes vanished.

"I don't want them," he said. "Give the whole basket to the monk."

His wife took the basket to Moggallana. The monk gave a sermon about the importance of giving and the rewards of charity. The miser was so moved that he asked the monk to come inside and eat.

"The Buddha is waiting for a meal of cakes," the monk said. "He is in Jetavana, 45 leagues away. I can take you and your wife there instantly with my powers. It will be as quick as walking down your own stairs." The miser agreed. Moggallana used his power, and in a flash, they found themselves at the entrance of Jetavana monastery.

The Buddha's Lesson

The miser and his wife bowed before the Buddha and served the cakes to him and the 500 monks. Everyone ate until they were full, but the supply of cakes never seemed to end. The miser's craving was gone, and his heart was full of a new feeling of generosity. He and his wife ate their fill, and there were still cakes left over. They told the Buddha, who told them to throw the rest in a cave by the monastery gate. To this day, that place is called "The Crock-Cake."

After the meal, the Buddha gave a final teaching, and the miser and his wife finally understood the path to true happiness. They were so changed that they returned home and used their immense wealth to support the Buddha's teachings.

The next day, the monks were talking about Moggallana's great power and how he had converted the miser. The Buddha overheard them and said, "A monk should be like a bee, which gathers nectar from a flower without harming it." He explained that Moggallana converted the miser with gentleness, not force. He then told another story from the past to show that this wasn't the first time they had met.

Long ago, there was another miserly treasurer named Illisa, who was also incredibly rich but wouldn't share a thing. His father had been very generous and was reborn as the king of the gods, Sakka. Sakka looked down from heaven and saw his son Illisa was a miser. Sakka decided to teach him a lesson. He came to Earth, disguised as Illisa, and went to the king. He asked the king to take his 80 crores of treasure, but the king said no. So, the fake Illisa announced he would give it all away. He went home and told his wife and servants to give away all his wealth. They were surprised but happy to obey.

The real Illisa, meanwhile, was out drinking alone in a secluded spot, afraid to share his alcohol. He overheard a man praising "Illisa the treasurer" for his generosity and saw his own cart full of treasure. He tried to stop the man but was beaten up and thrown to the ground. When he finally got home, he was beaten again by his own servants, who didn't recognize him and were following the fake Illisa's orders.

Confused and bruised, the real Illisa went to the king, but the king couldn't tell the difference between the two men. Neither could his wife, children, or servants. Even the barber, who knew of a special mark on the real Illisa's head, couldn't tell them apart because Sakka had made the same mark appear on himself.

Just as the real Illisa was losing hope, Sakka revealed his true form. He explained that he was the real Illisa's father and that he had been reborn as a god because of his generosity. He told his son that he had to change his ways or lose everything. Illisa promised to become a better man. From that day on, he was a generous giver and found happiness.

The Buddha finished his story by saying that the miser from the first story was the same person as Illisa from the past. Moggallana was Sakka, and the Buddha himself had been the wise barber. The story shows how generosity and kindness are ancient truths that always lead to a better life.

..... o ....

J79. Kharassara Jātaka -- Vị Quan Phản Bội Ngôi Làng Mình.

Tóm tắt: Một vị quan đã thỏa thuận với bọn cướp và rút quân lính của mình khỏi việc bảo vệ một ngôi làng, sau đó ngôi làng bị cướp bóc. Đức Phật kể lại rằng quan này đã làm điều tương tự trong một kiếp trước.

.

Câu chuyện này được Đức Phật kể lại tại Kỳ Viên.

Trong thời gian Đức Phật ngự tại Kỳ Viên, nhà vua đến báo tin dữ. Một trong những vị quan của ngài, người được vua tin tưởng, đã phạm một tội phản quốc nghiêm trọng.

Vị quan được cử đến một ngôi làng biên giới để thu thuế. Nhưng ông đã bí mật thỏa thuận với một nhóm cướp: ông sẽ dẫn lính canh làng vào rừng, bỏ làng lại không được bảo vệ, và đổi lại, bọn cướp sẽ chia cho ông một nửa số tài sản chúng cướp được.

Lúc bình minh, vị quan dẫn quân vào rừng. Đúng như dự định, bọn cướp tấn công. Chúng giết và ăn thịt gia súc, cướp phá nhà cửa, rồi tẩu thoát với tài sản cướp được. Tối hôm đó, vị quan trở về cùng quân lính, giả vờ như không có chuyện gì xảy ra.

Nhưng sự gian trá của ông đã sớm bị phát hiện. Nhà vua biết được sự việc, cách chức vị quan và bổ nhiệm người khác thay thế. Bực tức vì sự phản bội, nhà vua đến gặp Đức Phật và kể lại mọi chuyện.

Đức Phật lắng nghe và nói: "Thưa bệ hạ, người này chỉ thể hiện đúng bản chất của mình trong quá khứ." Theo lời thỉnh cầu của nhà vua, Đức Phật kể một câu chuyện từ rất lâu rồi.

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì ở Benares, ngài đã cử một vị quan coi sóc một ngôi làng biên giới. Vị quan này, giống như vị quan hiện tại, đã bí mật sắp xếp cho bọn cướp tới cướp bóc ngôi làng trong khi ông dẫn lính canh đi.

Lúc bấy giờ, Bồ Tát - vị Phật tương lai - là một thương nhân đang đi qua các ngôi làng biên giới. Ngài tình cờ đang ở tại chính ngôi làng đó.

Tối hôm đó, khi vị quan trở về với tiếng trống đánh, giả vờ như mọi việc vẫn ổn, Bồ Tát đã nhìn thấu hành động này. Ngài nói lớn: "Hắn ta đã cho bọn cướp thời gian để lùa gia súc đi giết, đốt nhà và bắt người; rồi vừa đánh trống vừa trở về nhà - y không còn là con nữa, vì đứa con kia đã chết rồi."

Với những lời này, Bồ Tát lên án sự phản bội của viên quan. Không lâu sau, sự thật được phơi bày, và nhà vua đã trừng phạt quan này như ông ta đáng phải chịu.

Sau khi kể câu chuyện, Đức Phật nói: "Đây không phải lần đầu tiên người đàn ông này hành động như vậy. Trước đây ông ta cũng vậy."

Sau đó, Ngài tiết lộ mối liên hệ: "Vị quan trong câu chuyện hôm nay chính là người đàn ông đó trong quá khứ. Và ta chính là thương nhân thông thái đã lên tiếng phản đối ông ta."

.... o ....

J79. Kharassara Jātaka -- The Minister Who Betrayed His Village

Summary: A minister makes an agreement with thieves and withdraws his men from protecting a village, which is subsequently plundered. The Buddha recounts how he did the same thing in a past life.

.

This story is narrated by the Buddha at Jetavana.

While the Buddha was staying at Jetavana Monastery, the king came to him with troubling news. One of his ministers, who had gained the king’s trust, had committed a serious betrayal.

The minister had been sent to a border village to collect taxes. But secretly, he made a deal with a group of robbers: he would lead the village guards away into the jungle, leaving the village unprotected, and in return, the robbers would give him half of whatever they stole.

At dawn, the minister marched his men into the forest. As planned, the robbers attacked. They killed and ate the cattle, looted homes, and escaped with their stolen goods. That evening, the minister returned with his guards, pretending nothing had happened.

But his deceit was soon discovered. The king learned of the betrayal, removed the minister from his position, and appointed someone else in his place. Upset by the treachery, the king went to the Buddha and told him everything.

The Buddha listened and said, “Sire, this man has simply shown the same character he had in the past.” At the king’s request, the Buddha told a story from long ago.

Long ago, when King Brahmadatta ruled in Benares, he appointed a minister to oversee a border village. That minister, similar to the one in the present, secretly arranged for robbers to plunder the village while he led the guards away.

At that time, the Bodhisatta—the future Buddha—was a trader traveling through border villages. He happened to be staying in that very village.

That evening, as the minister returned with drums beating, pretending all was well, the Bodhisatta saw through the act. He said aloud: “He gave the robbers time to drive and slay the cattle, burn the houses, and capture folk; and then with drums a-beating, home he marched—a son no more, for such a son is dead.”

With these words, the Bodhisatta condemned the minister’s betrayal. Not long after, the truth came out, and the king punished the man as he deserved.

After telling the story, the Buddha said, “This is not the first time this man has acted this way. He was the same in the past.”

He then revealed the connection: “The minister in today’s story was the same man in the past. And I was the wise trader who spoke out against him.”

.... o ....

J80. Bhimasena Jātaka -- Nhà sư khoe khoang và Hiền nhân Tiểu Cung Thủ

Tóm tắt: Một nhà sư nói dối về gia đình, tài sản và danh tiếng của mình cho đến khi bị phát hiện. Đức Phật kể một câu chuyện từ một kiếp trước, trong đó chính người này đã cố gắng lừa dối người khác tin rằng mình là một anh hùng vĩ đại. Nhưng thực ra, chính Bồ Tát - người đã tái sinh trong kiếp đó dưới hình dạng một chú lùn - mới là người thực sự cứu giúp chúng sinh.

.

Trong khi Đức Phật đang ở Tinh xá Kỳ Viên, các nhà sư tập trung tại Giảng đường Chân lý để thảo luận về một vị sư nổi tiếng thích khoe khoang.  Ông sẽ tập hợp các nhà sư ở mọi lứa tuổi và tự hào kể về dòng dõi cao quý của mình.

"Không có gia đình nào cao quý hơn gia đình tôi," nhà sư ấy thường nói.  Tôi đến từ dòng dõi hoàng gia cao quý nhất.  Tài sản của chúng ta là vô tận—vàng, bạc và kho báu không đếm xuể.  Ngay cả người hầu của chúng ta cũng ăn cơm và hầm thịt, mặc vải Benares đẹp và dùng nước hoa thơm nhất.  Nhưng vì tôi đã gia nhập Tăng đoàn, tôi phải sống với thức ăn nghèo nàn và áo choàng đơn giản."

Nhưng một nhà sư khác đã điều tra lai lịch của ông ta và phát hiện ra rằng những lời khoe của vị kia là sai sự thật.  Kẻ khoe khoang không có dòng dõi quý tộc hay tài sản lớn.  Các nhà sư bắt đầu thảo luận về sự không trung thực của ông ta và việc mặc dù đã thề từ bỏ những thứ trần tục, ông vẫn tiếp tục lừa dối người khác.

Khi Đức Phật bước vào và nghe cuộc trò chuyện của họ, Ngài nói: "Đây không phải là lần đầu tiên người này khoe khoang.  Anh ấy đã làm điều tương tự trong quá khứ."  Và rồi Đức Phật kể câu chuyện này xảy ra từ rất lâu trước đây.

Ngày xưa, khi Vua Brahmadatta trị vì ở Benares, Bồ Tát đã tái sinh làm một Bà La Môn ở một thị trấn chợ phía bắc.  Ông lớn lên và học tập dưới sự hướng dẫn của một vị thầy nổi tiếng ở Takkasila, thông thạo Ba Bộ Vệ Đà và Mười tám môn học.  Ông được biết đến với danh hiệu Hiền nhân Tiểu Cung Thủ.

Sau khi hoàn thành việc học, ngài đã đến vùng Andhra để tích lũy kinh nghiệm.  Trong kiếp đó, Bồ Tát là một người lùn nhỏ bé, lưng gù. Ngài nghĩ: "Nếu ta xuất hiện trước mặt nhà vua, ngài sẽ hỏi một người lùn như ta có ích lợi gì.  Nhưng nếu ta tìm được một người đàn ông cao lớn, khỏe mạnh làm bình phong cho mình, ta có thể kiếm sống dưới bóng anh ta."

Vậy là chàng đến khu thợ dệt và tìm thấy một người đàn ông to lớn tên là Bhimasena.  "Tên bạn là gì?" anh hỏi.  "Bhimasena," người thợ dệt trả lời.  "Tại sao một người đàn ông khỏe mạnh như anh lại làm công việc dệt?"  "Vì tôi không thể kiếm sống bằng cách nào khác."

"Ngừng dệt đi," Bồ Tát nói.  "Tôi là cung thủ giỏi nhất trong vùng, nhưng các vị vua sẽ không thuê tôi vì vóc dáng của tôi.  Bạn phải giả vờ là cung thủ.  Vua sẽ thuê anh, còn tôi sẽ làm công việc hậu trường.  Chúng ta sẽ cùng nhau thịnh vượng."

Bhimasena đồng ý, và họ đi đến Benares.  Tại cổng cung điện, Bồ Tát đã sai Bheem gửi lời đến nhà vua.  Họ được triệu tập, và nhà vua hỏi: "Tại sao các ngươi đến đây?"

"Tôi là một cung thủ tài giỏi," Bhimasena nói.  "Không ai giống tôi trên toàn cõi này."

"Ngươi muốn trả công bao nhiêu?" nhà vua hỏi.

"Một nghìn đồng mỗi hai tuần."

"Và người đàn ông này đi cùng ngươi là ai?"

"Anh ta là phụ tá của tôi."

"Được rồi," nhà vua nói.  "Hãy vào phục vụ ta."

Bhimasena vào làm việc cho nhà vua, nhưng chính Bồ Tát mới là người làm tất cả mọi việc.  Một ngày nọ, một con hổ bắt đầu khủng bố những người đi đường trên một con đường trong rừng.  Vua hỏi Bhimasena xem anh có thể giết nó không.

"Làm sao tôi có thể tự gọi mình là cung thủ nếu không thể giết được một con hổ?" anh ta đáp.  Vua cho anh ta tiền và đuổi anh ta đi.

Bhimasena trở lại với Bồ Tát.  "Tôi được cử đến để giết một con hổ," anh nói.

"Cứ tự nhiên," Bồ Tát nói.  "Nhưng hãy nghe kế hoạch của tôi."

"Xin hãy nói cho tôi biết."

"Đừng đi một mình.  Tập hợp một nhóm lớn dân làng mang cung.  Khi hổ xuất hiện, hãy ẩn nấp trong bụi rậm.  Cứ để dân làng giết nó đi.  Sau đó cắn đứt một dây leo và đi về phía con hổ đã chết, kéo theo dây leo.  Hãy nói, 'Ai đã giết con hổ?'  Tôi định dẫn nó đến gặp nhà vua như một con bò, dùng dây nho này.  Tôi vừa đi để đem nó về.  Dân làng sẽ sợ và hối lộ bạn để bạn giữ im lặng.  Nhà vua sẽ tin rằng bạn đã giết con hổ và sẽ thưởng cho bạn."

Bhimasena đã tuân theo kế hoạch một cách chính xác.  Dân làng đã giết con hổ, và anh ta trở về gặp nhà vua, tuyên bố chiến thắng.  Nhà vua hài lòng và ban cho ông nhiều quà.

Sau đó, một con trâu bắt đầu gây rối trên một con đường khác.  Nhà vua lại sai Bhimasena đi.  Anh ấy làm theo kế hoạch tương tự và trở lại với nhiều phần thưởng hơn.  Giờ đây anh ta đã giàu có và kiêu hãnh.

Bhimasena bắt đầu đối xử với Bồ Tát một cách thiếu tôn trọng.  "Tôi không cần anh nữa," anh ấy nói.  "Anh nghĩ anh là người thông minh duy nhất à?"

Ngay sau đó, một vị vua thù địch đã tấn công Benares.  Nhà vua ra lệnh cho Bhimasena dẫn quân.  Anh ta mặc giáp đầy đủ và cưỡi voi chiến.  Bồ Tát, lo lắng cho sự an toàn của Bhimasena, cũng mặc áo giáp và ngồi phía sau ông.

Khi voi đến chiến trường, trống vang lên.  Bhimasena run rẩy vì sợ hãi.  "Nếu ông ngã xuống, ông sẽ chết," Bồ Tát nói, buộc một sợi dây quanh người để giữ cho vững vàng.

Nhưng Bhimasena sợ đến mức tè ra quần trên lưng voi.

Bồ Tát nói: "Ngươi khoe khoang về sự dũng cảm của mình, nhưng bây giờ lòng dũng cảm của ngươi đã biến mất." 

Sau đó, Bồ Tát nói một cách tử tế: "Đừng sợ.  Tôi ở đây để bảo vệ bạn." Bồ Tát giúp Bhimasena xuống khỏi voi, bảo ông tự làm sạch mình rồi cho ông về nhà.

Bồ Tát cất tiếng kêu chiến trận và lao vào cuộc chiến. Ngài đã phá vỡ phòng tuyến của kẻ thù, bắt sống vị vua đối phương và đưa ông ta trở lại Benares.

Nhà vua vô cùng vui mừng và tôn vinh Bồ Tát.  Từ ngày đó trở đi, tên của hiền nhân Tiểu Cung Thủ được biết đến trên khắp Ấn Độ. Bồ Tát thưởng cho Bhimasena và cho anh ta về nhà, còn bản thân Bồ Tát tiếp tục sống một cuộc đời hào phóng và đức hạnh.  Khi ngài qua đời, ngài đã tái sinh vào một cõi trời.

Sau khi kể câu chuyện, Đức Phật nói: "Nhà sư khoe khoang hôm nay chính là Bhimasena trong kiếp quá khứ đó.  Và ta là Hiền nhân Tiểu Cung Thủ."

.... o ....

J80. Bhimasena Jātaka -- The Boastful Monk and the Little Bowman

Summary: A monk lies about his family, fortune, and fame until he is discovered. The Buddha tells a story from a past life in which the same person tried to deceive others into believing he was a great hero. In reality, it was the Bodhisatta—who had been born in that life as a dwarf—who truly saved the people.

.

While the Buddha was staying at Jetavana Monastery, the monks gathered in the Hall of Truth to discuss a certain brother who was known for boasting. He would gather monks of all ages and speak proudly about his noble birth.

“There’s no family as noble as mine,” he would say. “I come from the highest royal line. Our wealth is endless—gold, silver, and treasures beyond measure. Even our servants eat rice and meat stews, wear fine Benares cloth, and perfume themselves with the best scents. But because I joined the Brotherhood, I must live with poor food and simple robes.”

But another monk investigated his background and discovered that his claims were false. The braggart had no noble lineage or great wealth. The monks began discussing his dishonesty and how, despite taking vows to leave worldly things behind, he continued to deceive others.

When the Buddha entered and heard their conversation, he said, “This is not the first time this man has boasted. He did the same in the past.” And then he told this story from long ago.

Long ago, when King Brahmadatta ruled in Benares, the Bodhisatta was born as a Brahmin in a northern market town. He grew up and studied under a famous teacher in Takkasila, mastering the Three Vedas and the Eighteen Branches of Knowledge. He became known as the Sage Little Bowman.

After completing his education, he traveled to the Andhra region to gain experience. In that life, the Bodhisatta was a small, crooked dwarf. He thought, “If I appear before a king, he’ll ask what use a dwarf like me could be. But if I find a tall, strong man to act as my front, I can earn a living in his shadow.”

So he went to the weavers’ quarter and found a large man named Bhimasena. “What’s your name?” he asked. “Bhimasena,” replied the weaver. “Why does a strong man like you work at weaving?” “Because I can’t earn a living any other way.”

“Stop weaving,” said the Bodhisatta. “I’m the best archer in the land, but kings won’t hire me because of my size. You must pretend to be the archer. The king will hire you, and I’ll do the work behind the scenes. We’ll both prosper.”

Bhimasena agreed, and they traveled to Benares. At the palace gates, the Bodhisatta had Bhimasena send word to the king. They were summoned, and the king asked, “Why have you come?”

“I’m a mighty archer,” said Bhimasena. “There’s no one like me in the whole land.”

“What pay do you want?” asked the king.

“A thousand coins every two weeks.”

“And who is this man with you?”

“He’s my little page.”

“Very well,” said the king. “Enter my service.”

Bhimasena joined the king’s service, but it was the Bodhisatta who did all the work. One day, a tiger began terrorizing travelers on a forest road. The king asked Bhimasena if he could kill it.

“How could I call myself an archer if I couldn’t kill a tiger?” he replied. The king gave him money and sent him off.

Bhimasena returned to the Bodhisatta. “I’ve been sent to kill a tiger,” he said.

“Go ahead,” said the Bodhisatta. “But listen to my plan.”

“Please tell me.”

“Don’t go alone. Gather a large group of villagers with bows. When the tiger appears, hide in the bushes. Let the villagers kill it. Then bite off a vine and walk toward the dead tiger, dragging the vine. Say, ‘Who killed the tiger?’ I was going to lead it to the king like an ox, using this vine. I just went to fetch it.’ The villagers will be afraid and bribe you to stay quiet. The king will believe you killed the tiger and reward you.”

Bhimasena followed the plan exactly. The villagers killed the tiger, and he returned to the king, claiming victory. The king was pleased and gave him many gifts.

Later, a buffalo began causing trouble on another road. The king sent Bhimasena again. He followed the same plan and returned with more rewards. Now he was rich and proud.

Bhimasena began to treat the Bodhisatta with disrespect. “I don’t need you anymore,” he said. “Do you think you’re the only clever one?”

Soon after, a hostile king attacked Benares. The king ordered Bhimasena to lead the army. He was dressed in full armor and mounted on a war elephant. The Bodhisatta, worried for his safety, also dressed for battle and sat behind him.

As the elephant reached the battlefield, the drums sounded. Bhimasena trembled with fear. “If you fall off, you’ll die,” said the Bodhisatta, tying a rope around him to keep him steady.

But Bhimasena was so terrified that he soiled himself on the elephant’s back.

The Bodhisatta said, “You boasted of your bravery, but now your courage is gone.”

Then he said kindly, “Don’t be afraid. I’m here to protect you.” He helped Bhimasena off the elephant, told him to clean himself, and sent him home.

The Bodhisatta raised the battle cry and charged into the fight. He broke through the enemy lines, captured the hostile king, and brought him back to Benares.

The king was overjoyed and honored the Bodhisatta. From that day on, the name of the sage Little Bowman was known throughout India. He gave Bhimasena a reward and sent him home, while he himself continued to live a life of generosity and virtue. When he died, he was reborn in a heavenly realm.

After telling the story, the Buddha said, “This brother who boasts today was Bhimasena in that past life. And I was the Sage Little Bowman.”

.... o ....