Cắt lớp cái tôi
(Lược trích chương III " Cắt lớp cái tôi " - Tác phẩm TINH HOA TRÍ TUỆ - Giảng tại chùa Xá Lợi,ngày 27/12/2009.Phiên tả: Mỹ Tuyết)
Ngã và Pháp trong Tâm Kinh
Trong chương ba, ta đi sâu vào phần triết học của Bát Nhã Tâm Kinh. Nội dung chương này đề cập đến "thực tướng" của cái "tôi" hay "ngã" và "sự vật",hiện tượng hay "pháp".
Để hiểu triết lý chính yếu của bản kinh này, các khái niệm "thực tướng"."ngã" và "sự vật" cần được hiểu một cách bao quát.Ngã và sự vật là hai ý niệm được Bát Nhã Tâm Kinh đề cập đến.Thuật ngữ Phật giáo gọi Atma là "ngã" và Dharma là "pháp".
Về Ngã, ta đã hiểu qua chương trước,trong đoạn văn "ngũ uẩn giai không" ,là một tổ hợp sinh - tâm - vật - lý gồm có 5 nhóm yếu tố,mà ta thường đồng hoác chúng với cái " tôi".
Ngũ uẩn với 6 giác quan,trong tương tác với ngoại cảnh sẽ mang lại kinh nghiệm giác quan trong tâm trí,mà ta cho là có các " sự vật " bên ngoài ta thực sự.
Thực ra,nhưng "sự vật" mà ta kinh nghiệm chỉ là những phóng ảnh của các trải nghiệm giác quan trong tâm trí của ta;hay nói cách khác,đó là những gì giác quan của ta "xào nấu" và đem lại cho ta. Các "sự vật" này là đối tượng của nhận thức được gọi là ngũ uẩn ngoại thân,còn tấm thân ngũ uẩn này là chủ thể của nhận thức,gọi là " ngũ uẩn nội thân".
Đây là cách nhắc khéo ta rằng,mọi cái mà ta nhận thức được,kể cả chính bản thân này chỉ là "nhận thức của ta" mà thôi,không phải " thực -tại -- như - chúng-là".Nếu ta gọi ngũ uẩn nội thân là Ngã thì ngũ uẩn ngoại thân là Pháp.Trong Phật giáo,thuật ngữ "Pháp" là một phạm trù bao quát hơn nhiều.
Nội dung của thuật ngữ"Pháp" rất rộng.Bất cứ điều gì con người có thể thấy,nghe,ngửi,biết từ nhỏ nhất cho đến tất cả các hành tinh hay địa cầu,thậm chí có nhiều sự vật,hiện tượng ta chỉ có thể tưởng tượng và hình dung,nhung trong thực tế, không hề có một thực tại tồn tại tương xứng với những gì mà thực tại được định danh,đều được gọi chung là Pháp.Cho nên,trong ý nghĩa rộng,Ngã cũng là một Pháp.
Khái niệm Pháp trong triết học Phật giáo có 15 nghĩa và nghĩa trong ngữ cảnh của Bát nhã Tâm Kinh,là mọi "sự vật",hiện tượng" bao gồm: Tâm và thế giới vật chất. Trong bản dịch của chúng tôi,tạm gọi "pháp" là "sự vật" cho dễ hiểu.
****
Quý vị có thể nghe trọn quyển tại đường link bên dưới:
https://www.youtube.com/watch?v=gL8a4AQf_r0&index=6&list=PLXfpVI7YBnIxzkdqfDVWJi-KMm1Zjnf_8
- Vào Hoa Nghiêm Nhất Chân Trần Trọng Sĩ
- Những Điểm Đặc Sắc Và Những Nơi Cần "Khảo Nghiệm Lại" Trong Sách "Khảo Nghiệm Duy Thức Học" Thích Đồng Trí
- Trực Truyền Tâm Pháp – tập 10 Bạch Mã
- Tỉnh Thức Đối Diện Với Bệnh Tật Và Cái Chết Tỳ-khưu Anālayo (2016) - Bình Anson dịch (2023)
- Hành Thiền HT. Thích Minh Châu, Bình Anson hiệu đính và trình bày
- Thế gian vô thường Thích Nhật Từ
- Sách “Người ăn chay” lọt Top 10 quyển sách hay nhất 2016 Vân Tuyền
- Cha của Bill Gates dạy con như thế nào? Theo Letu Minh Quân
- Thực Hành Phật Pháp Để Vui Sống Tuổi Già Nguyễn Văn Tiến
- Hãy Buông Bỏ Sự Căng Thẳng Nguyễn Văn Tiến
- Ứng dụng và tu tập Bát chánh đạo Thich Giac Chinh
- Tiểu Luận Về Phật A Di Đà (Chương 1. Ý Nghĩa Danh Hiệu A-Di-Đà.. 3) Phước Nguyên
- Tiểu Luận Về Phật A Di Đà Phước Nguyên (PL. 2559 DL. 2015)
- Giáo sĩ Thừa Sai và chính sách thuộc địa của Pháp tại Việt Nam (1857-1914) Cao Huy Thuần
- Tác phẩm: "Hạt giống nảy mầm – Tin yêu" Nguyễn Trường Giang
Đánh giá bài viết này
Cùng tác giả
- Khóa tu và nghi thức Xuất gia gieo duyên
- Từ điển Phật giáo Việt Nam: Các mục từ đã làm xong
- Quy cách phiên dịch và biên tập Tam tạng thánh điển Phật giáo Việt Nam
- Thư mời tham gia biên soạn "Từ điển Phật giáo Việt Nam"
- Từ điển Phật học vần A-Z (2010 mục từ, ngày 02/1/2023)
- Từ điển Phật giáo (50 từ gợi ý trong tổng số 3500 mục từ đã hoàn tất) - Một số mục từ Văn học Phật giáo Việt Nam gợi ý
- Quy cách biên soạn "Từ điển Phật giáo Việt Nam"
- Dự thảo các nhóm biên soạn bộ "Từ điển Phật giáo Việt Nam"
- Bản sắc hóa và quốc tế hóa vị thế của Giáo hội Phật giáo Việt Nam
- Khái quát Nội dung Kinh Trung Bộ
Bình luận (0 đã gửi)
Gửi bình luận của bạn
BÌNH LUẬN BẰNG TÀI KHOẢN FACEBOOK ( đã gửi)