Ngàn năm Sala xào xạc thầm thì

Đức Thế Tôn bốn lăm (45) năm giáo hóa

Hạnh độ sanh, đi hành khất lang thang

Thân ngũ uẩn đã đến kỳ rệu rã

Tuổi tám mươi (80) Ngài tính nhập Niết Bàn.

Tỳ Xá Ly, gọi A Nan gợi ý :

Bậc Như Lai bốn thần túc thâm sâu

Khi cần thiết, nếu có lời thỉnh nghị

Thì Như Lai kéo thọ mạng thêm lâu.

Ngài A Nan bị Ma che tâm trí

Dù Như Lai ba lần bảo rành rành

Vẫn lơ là, không nhận ra ý chỉ

Không thỉnh cầu Phật trụ thế độ sanh.

Ác Ma đến dùng hết lời  rỉ rả :

Ngài độ xong hàng đệ tử đủ duyên

Việc cần làm, Ngài đã làm tất cả

Cần chi đâu? Ngài trụ thế thêm phiền.

Cơ duyên vậy nên Như Lai chịu hứa :

Này Ác Ma, Ta sắp nhập Niết Bàn

Cơ hội tốt trôi qua, còn đâu nữa?

Ngài A Nan nghe thương xót, bàng hoàng.

Câu Thi Na, hai Thầy Trò hướng đến

Ba tháng trường bao vất vả gian nan

Thân Như Lai yếu già sinh nhiều bệnh

Tìm thức ăn, miếng uống khó vô vàn.

Dùng câu gì để trùng tuyên Kinh Kệ?

Phương thức nào trị Xa Nặc Tỳ Kheo?

Bằng cách nào nhóm “Lục Quần” vì nể?

Ngài dặn dò cho đệ tử vâng theo.

Đến Vườn Xoài, gặp Thuần Đà, thợ sắt

Với thành tâm, nấu cháo nấm cúng dâng

Thọ trai xong, lên cơn đau quặn thắt

Lòng từ bi, Ngài khuyên giải ân cần.

Hai cúng dường phước báo nhiều vô số

Một bữa ăn trước khi chứng Như Lai

Một bữa ăn trước khi Ta diệt độ

Ông Thuần Đà hưởng phước báu lâu dài.

Câu Thi Na, Cây Sa La tỏa bóng

Đức Như Lai an ngự tại nơi này

Nhắn nhủ hết những điều gì quan trọng

“Di Giáo” ghi lời tha thiết như vầy :

Chư Tỳ Kheo, khi Như Lai diệt độ

Đừng bảo rằng không còn nữa vị Thầy

Pháp và Luật, đó chính là nơi chỗ

Để các Ông an trụ tại nơi đây.

Trong học giới, có điều chi nhỏ nhặt

Thì chúng Tăng có thể bỏ ra đi

Khi hành Đạo không khô khan cứng nhắc

Tùy thời cơ mà uyển chuyển, tùy nghi.

Các Tỳ Kheo, sáu căn nên gìn giữ

Không phan duyên, phóng túng với buông lung

Như đàn bò lúa mạ kia bêu nhử

Phải khéo chăn, không để phá lung tung.

Khi thọ thực phải tinh cần quán chiếu

Không tham cầu món ngon ngọt cúng dường

Nhận tín thí phải tu trì, lo liệu

Ong đến hoa, không tổn hại sắc hương.

Như trong nhà còn chứa nhiều loài  rắn

Việc đầu tiên phải bắt rắn ra ngoài

Cõi bất an, phải tu hành tinh tấn

Biết thẹn lòng khi lỡ phạm điều sai.

Chư Tỳ Kheo, khi có người quấy phá

Đừng nổi Sân, đừng phản ứng ào ào

Ngọn lửa Sân đốt cháy tiêu tất cả

Biết vậy rồi, không cẩn thận hay sao?

Người tu hành cần phải nên chơn chất

Không quanh co, không uẩn khúc, lòng vòng

Cần phải sống với Trực Tâm, như thật

Luôn giữ lòng cho lặng lẽ, sáng trong.

Người tu hành cần phải nên Tri Túc

Không chạy theo đủ loại dục lao xao

Không quỵ lụy, theo ý người phiền phức

An phận nghèo nhưng đạo hạnh thanh cao.

Chư Tỳ Kheo! Chớ ham ưa huyên náo

Sống một mình, hạnh tịch tĩnh, vô vi

Chim chen chúc, gãy cành thêm khổ não

Dục sinh mê, không thông tỏ lối đi.

Dòng nước nhỏ chảy hoài xuyên thủng đá

Trong việc tu nhất thiết phải tinh chuyên

Người biếng nhác chẳng làm nên chi cả

Mới cọ cây, lửa đâu thể sinh liền?

Chư Tỳ Kheo, Chánh Niệm luôn hỗ trợ

Lực đủ đầy thì còn sợ cái chi

Mất Chánh Niệm công đức liền đổ vỡ

Chánh Niệm là người Bạn suốt đường đi.

Chư Tỳ Kheo, nên siêng tu Thiền Định

Nhờ vậy mà biết các tướng thế gian

Trăng phản chiếu trong mặt hồ an tịnh

Khéo đắp đê, không để nước ngập tràn.

Trí Tuệ như chiếc thuyền qua biển cả

Như ngọn đèn chiếu sáng  nẻo vô minh

Như chiếc búa bao não phiền đốn ngã

Thường xét soi, đừng vướng chấp nơi mình.

Chư Tỳ Kheo, giỡn đùa tâm tán loạn

Gìn oai nghi, niềm vui Đạo thanh cao

Thói trêu cợt phát sinh nhiều hoạn nạn

Tật không chừa thì giải thoát làm sao?

Chư Tỳ Kheo! Ta cũng như Thầy thuốc

Lại cũng như Thầy sáng chỉ đường di

Nhưng hành giả phải miệt mài tiến bước

Phải tìm nơi thích hợp để hành trì.

Chư Tỳ Kheo, mọi nghi ngờ, nếu có

Một lần này, đem ra hỏi hết đi

Tứ Thánh Đế là con đường thoát khổ

Vậy có ai chưa thấu đáo, hồ nghi?

A Na Luật lặng lẽ soi tâm ý

Rồi thành tâm thưa bạch với Như Lai:

Pháp Phật giảng thật nhiệm mầu chí lý

Chúng tỏ thông, không nghi ngại lầm sai.

Pháp thế gian đều vô thường chuyển biến

Hãy tự mình thắp đuốc tỏ đường đi

Làm hòn đảo cho chính mình giữa biển

Với Như Lai, còn mong đợi điều gì?

Cõi hồng trần vốn xoay vần như thế

Đến rồi đi, có hợp ắt có tan

Vững tâm lên, tiếc thương chi nhỏ lệ

Thời đến rồi, Ta phải nhập Niết Bàn.

Đất quay cuồng, vầng thái dương chợt tắt

Cây Sa La xào xạc nặng tâm tư

Khắp đại  chúng nghẹn ngào trong tiếng nấc

Lòng thẫn thờ cung tiễn bậc Tôn Sư.

Câu Thi Na vẫn ngàn năm huyền diệu

Ai một lần lặng lẽ ngắm Sa La

Nghe cảm xúc trào dâng, ta chợt hiểu

Phật còn đây, Phật nào có đi xa?

Vì người cha muốn người con uống thuốc

Khéo vẽ bày, làm bộ đã ra đi

Khi người con dùng xong phương diệu dược

Ắt cha con sẽ gặp lại tức thì

Rằm tháng Hai con cúi đầu đảnh lễ

Gió vọng về, xào xạc tiếng Sa La

Thì thầm mãi, chuyện ngàn năm vẫn kể

Bóng hình xưa với lời dạy thiết tha.

Thiếu duyên phước, con sinh sau thời Phật

Được thân người thì Ngài đã đi xa

Nhưng Pháp Thân vẫn còn hoài, chẳng mất

Con ngộ rồi, Phật luôn ở trong Ta.

 ***

Rằm tháng Hai, Mậu Tuất - 2018

Kỷ niệm Vía Phật nhập niết bàn, PL 2562