Ngày xưa có một chàng voi

Thân người bạc trắng dễ coi vô cùng

Long lanh như ánh sao rừng

Chân thời bóng láng oai hùng bước đi

Miệng tươi đỏ tựa hoa kia

Mắt trong huyền diệu khác gì báu châu

Lung linh phô đủ năm mầu

Đây là vẻ đẹp từ lâu bên ngoài,

Tâm voi cũng đẹp tuyệt vời

Từng tu “thập thiện” từ thời xa xưa

Qua bao kiếp tốt vô bờ

Giờ đây voi có tâm từ chứa chan.

*

Chàng voi lớn giữa non ngàn

Trong vùng Hy Mã Lạp Sơn chập chùng

Các voi ở khắp quanh vùng

Tỏ ra kính trọng, phục tùng chàng voi

Quây quần tụ lại một nơi

Dần dần nhiều đến tám mươi ngàn rồi

Thế là xáo trộn tơi bời

Còn đâu an tĩnh như thời trước đây,

Chàng bèn vội tách ra ngay

Sống riêng một góc rừng này tĩnh tâm,

Chàng voi thánh thiện muôn phần

Nên voi khắp chốn xa gần mệnh danh

“Chúa voi Đức Hạnh” rừng xanh

Bầy voi thán phục tâm thành thiết tha.

*

Một hôm có kẻ phương xa

Từ Ba La Nại tìm ra khu rừng

Mong tìm vật quý trong vùng

Đem về bán lại kiếm đường nuôi thân,

Không quen nơi chốn sơn lâm

Loanh quanh cả buổi lạc dần rừng sâu

Muốn ra nào biết đường đâu

Tới lui mệt mỏi bắt đầu hoang mang

Thân run rẩy, miệng khóc than

Tiếng kêu thảm não âm vang núi đồi.

Chúa voi Đức Hạnh nghe rồi

Động lòng muốn cứu giúp người lâm nguy

Voi lần tìm tới quản chi,

Thấy voi to lớn kẻ kia hãi hùng

Vội vàng chạy trốn điên khùng

Voi nhìn thấy vậy liền dừng bước chân

Kẻ kia mệt, đứng lại luôn,

Voi đi, người lại hết hồn chạy đi

Sau vài lần thấy lạ kỳ

Kẻ kia thầm nhủ: “Có gì hại đâu

Voi kia chắc muốn giúp nhau.”

Hắn bèn can đảm quay đầu đứng yên.

Khi vừa chạy tới kề bên

Chúa voi lên tiếng hỏi liền: “Bạn ơi

Sao lang thang chốn núi đồi

Giữa rừng than khóc vang lời thảm thương?”

Kẻ kia: “Tôi bị lạc đường

Sợ rằng bỏ mạng chốn hoang vu này.”

Chúa voi tử tế giúp ngay

Đưa về chỗ ở hàng ngày của voi

Trái cây ngon ngọt đem mời

Cho ăn uống mấy ngày trời êm xuôi

Rồi voi chúa nói: “Bạn ơi

Yên lòng, chớ sợ! Leo ngồi lưng ta

Ta đưa ra khỏi rừng già.”

Kẻ kia nghe vậy thật là mừng vui

Ngồi lưng voi, nghĩ xa xôi:

“Khi về kể lại cho người khác nghe

Muốn tường thuật rõ mọi bề

Thời ta phải cố mà ghi nhớ đường.”

Nhìn phương hướng, nhớ nẻo rừng

Hắn ghi hình thể trên từng lối qua.

Khi ra khỏi cánh rừng già

Chúa voi vội chỉ hắn ta đường về

Dặn rằng: “Đừng kể ai nghe

Nơi ta sinh sống chớ hề nói ra

Sợ nguy hiểm, nên lo xa.”

Nói xong voi từ biệt và trở lui.

*

Về Ba La Nại êm xuôi

Kẻ kia một bữa dạo chơi phố phường

Đi ngang cửa tiệm bên đường

Thấy ngà voi quý tiệm đương trưng bày

Ngà voi khắc chạm đẹp thay

Thợ nghề tinh xảo khéo tay hoàn thành

Hắn bèn hỏi giọng thân tình:

“Ngà voi còn sống các anh có cần?”

Thợ cười: “Hỏi lạ vô ngần

Ngà voi còn sống muôn phần quý hơn.”

Hắn vui vẻ miệng hứa luôn:

“Nay mai tôi sẽ bán buôn ngà này.”

Chỉ ham tiền, đáng buồn thay

Quên ơn voi chúa trước đây cứu mình

Vô ơn, bạc nghĩa, bội tình

Hắn theo lối cũ rừng xanh tìm vào

Mang theo cưa sắt trong bao

Rắp tâm cưa cắt ngà đâu ngại ngùng.

Thấy người, voi rất lạ lùng:

Hỏi: “Anh bạn trở lại rừng làm chi?”

Tên gian bịa chuyện lâm li:

“Voi ơi gia cảnh tôi thì khổ đau

Cuộc đời cơ cực đã lâu

Hôm nay quay lại mong cầu xin voi

Ngà voi một khúc nhỏ thôi

Đem về bán lại cầm hơi qua ngày.”

Chúa voi thương hại tràn đầy:

“Được thôi, ta sẽ cho ngay, dễ mà

Có cưa không? Hãy lấy ra.”

Hắn thưa: “Dạ có, quả là từ tâm.”

Chúa voi quỳ thấp đôi chân

Đưa ngà trắng bạc không ngần ngại chi

Tên gian vội vã cưa đi

Mỗi bên một khúc ngà thì khá to

Chúa voi nói giọng hiền từ:

“Ngà này giá trị rất ư nhiệm mầu

Đưa ta giải thoát được mau

Soi đường giác ngộ, qua cầu vô minh

Sẽ khôn ngoan, sẽ tinh anh

Tinh thông các Pháp, đạt thành đạo tâm.”

Tên gian nào có thấm nhuần

Bao lời vàng ngọc chẳng cần lọt tai

Đem ngà bán, lấy tiền xài

Ít ngày là hết, kéo dài chẳng lâu

Thế là hắn lại quay đầu

Vào rừng năn nỉ thỉnh cầu chúa voi:

“Voi ơi tiền bạc vừa rồi

Đủ dùng thanh toán nợ thôi, không nhiều

Vẫn nghèo hèn, vẫn tiêu điều

Nên tôi quay lại để liều xin thêm.”

Chúa voi hoan hỉ cho liền,

Tên gian cưa hết ngà bên phía ngoài

Sát vào da, hết chiều dài

Ra về không hé nửa lời cám ơn

Máu tham ám ảnh tâm hồn

Hắn mờ con mắt không còn lương tri,

Mang ngà voi hắn đi về

Ăn tiêu hoang phí, hả hê, hoang đàng

Trắng tay, trở lại rừng hoang

Đặt điều xin xỏ, tìm đường kêu la

Ngà voi giờ cụt sát da

Chúa voi Đức Hạnh bao la nhân từ

Vẫn cho người, chẳng chần chừ

Tên gian nào có còn chờ gì đâu

Đầu voi trèo vội lên mau

Moi da, móc thịt vào sâu chân ngà

Sâu trong thịt, thấu trong da

Rồi dùng cưa sắt cưa ra. Quản gì!

Cưa xong cầm vội ngà kia

Gốc chân ngà đó máu thì còn rơi

Nghĩ rằng ngà đã hết rồi

Không cần voi nữa. Hắn thời lặng thinh

Chẳng cần cảm tạ ân tình

Mau mau rời khỏi rừng xanh ra về

Sướng vui, thỏa thích, hả hê

Mặc voi đau đớn, không hề nhìn lui.

*

Rừng cây thầm lặng bùi ngùi

Dù cho quả đất lâu đời đã quen

Chở bao sức nặng vô biên

Núi đồi hùng vĩ khắp triền non xa

Chở luôn cả chất thối tha

Phân và nước tiểu tuôn ra hàng ngày

Nhưng không chịu nổi kẻ này

Tham lam, độc ác, tràn đầy xấu xa,

Trời không dung, đất chẳng tha

Cho nên mặt đất nứt ra bất thần

Tạo thành vực thẳm dưới chân

Lửa từ địa ngục phun dần lên cao

Bao quanh kẻ ác, cuốn vào

Lôi ngay xuống đáy xiết bao kinh hồn.

Người gian tham, kẻ vô ơn

Thường đào mồ để tự chôn chính mình.

*

Tâm Minh Ngô Tằng Giao

(Thi hóa phỏng dịch theo bản văn xuôi

THE ELEPHANT KING GOODNESS

của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)

*

Nhận diện tiền thân Đức Phật

TRUYỆN CHÚA VOI ĐỨC HẠNH

Chúa voi Đức Hạnh là tiền thân Đức Phật.

Tên gian phản bội là Đề Bà Đạt Đa.

__________________________________________