Nhà vua nọ thời xa xưa

Có quan cố vấn rất ư nhiều tài

Ông quan thông thái hơn người

Tiếng loài vật nói ông thời hiểu ngay

Chuyện trò với chúng hàng ngày

Bằng ngôn ngữ của loài này, loài kia.

Một hôm rảnh rỗi ông đi

Cùng đoàn hầu cận theo kề một bên,

Dọc bờ sông nước dâng lên

Mấy người đánh cá neo thuyền vung tay

Tung ra lưới khắp sông này

Hòng mong bắt cá vào đây kiếm tiền.

Nhìn xuống sông ông thấy liền

Một nàng cá đẹp như tiên dẫn đầu

Thân hình lóng lánh tươi mầu

Cầu vồng phô sắc cũng đâu sánh bằng

Theo sau đuôi là một chàng

Thân to, cũng đẹp rỡ ràng kém chi

Chàng ta mải miết bơi đi

Hầu như không để ý gì chung quanh

Chỉ nhìn theo dáng xinh xinh

Dõi theo nàng, mắt si tình dại ngây

Khi gần tới lưới giăng đây

Tinh khôn nàng cá đã hay biết rồi

Nàng bèn lanh lẹ lách người

Bơi quanh lưới cá tức thời tránh ngay

Chỉ riêng chàng cá, buồn thay,

Đang mê tâm khảm, đang say cõi lòng

Cho nên mù quáng vô cùng

Lưới kia chui thẳng vào trong, tàn đời!

Thế là chàng bị bắt thôi

Vui mừng ngư phủ được mồi kéo lên

Ném chàng cá lớn qua bên

Vót cây cho nhọn chờ xiên cá này

Lửa nhóm lên, khói quyện bay

Cá mà nướng lửa xưa nay tuyệt trần!

*

Bờ sông chàng cá phơi thân

Vẫy vùng rên xiết vô ngần thương đau

Cá than thở một hồi lâu

Quan nghe hiểu cá, gật đầu cảm thông

Ông quay lại đám tùy tùng

Vội vàng thuật lại nỗi lòng cá kia.

Ông thầm nghĩ: “Cá u mê

Không hề sợ chết, không hề sợ xiên

Chỉ lo nàng cá buồn phiền

Nghĩ chàng phản bội có thêm cuộc tình”

Cá luôn miệng nói một mình:

“Đời tôi ao ước ở quanh bên nàng

Thân tôi đây tôi chẳng màng

Vì nàng tôi sẽ sẵn sàng xả thân

Lo cho nàng là tối cần

Nàng đâu? Tôi muốn luôn gần nàng thôi!”

Ông quan buông tiếng thở dài

Khi nghe cá thốt những lời bi thương

Quan thầm nhủ: “Cá điên cuồng

Thân giờ bi đát vì vương dục tình

Nhưng tâm thời vẫn quẩn quanh

Cái vòng luyến ái thoát nhanh được nào

Rồi đây chết sẽ ra sao

Con đường địa ngục đọa vào tránh đâu

Thôi ta nên giúp cá mau

Kiếp sau khỏi phải đớn đau đọa đày!”

Ông quan rất tốt bụng này

Ghé người đánh cá tại đây ngỏ lời:

“Bác chài trên bến sông ơi

Thần dân chung thủy lâu đời của vua!

Từ lâu lắm, từ xa xưa

Ta chưa hề được bác đưa tặng quà

Hôm nay hãy biếu cho ta

Một con cá để gọi là xã giao!”

Trưởng đoàn đánh cá thưa mau:

“Xin vâng! Nào chúng tôi đâu tiếc gì

Xin ngài cứ lấy cá đi

Cá nào ngài thích tôi thì kính dâng!”

Ông quan: “Vậy tốt vô ngần

Cá kia to xác nằm gần sông xanh

Trông ra có vẻ ngon lành!”

Trưởng đoàn: “Ngài muốn xin dành ngài ngay!”

Ông quan cầm cá lên tay

Cá còn rên rỉ giọng đầy bi thương.

Quan bèn nói với cá rằng:

“Ngươi sao dục lạc vấn vương cả đời

Nếu ta không thấy được ngươi

Hôm nay ngươi sẽ tàn đời còn chi

Con đường mù quáng ham mê

Mãi đưa ngươi tới não nề khổ đau

Cá ngu ơi, thoát ra mau

Từ nay chớ có chui đầu bẫy xưa

Đừng nên tham đắm say sưa

Cội nguồn tình ái luôn thừa sầu bi!”

Lời vàng thức tỉnh lương tri

Bến bờ giác ngộ tràn trề hương thơm

Cá nhìn quan nói cám ơn

Ơn lời chỉ giáo khôn ngoan vô cùng.

Quan bèn thả cá xuôi dòng

Quay lên cùng đám tùy tùng ra đi.

*

Tâm Minh Ngô Tằng Giao

(thi hóa phỏng dịch theo bản văn xuôi

THE FORTUNATE FISH

của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)

*

Nhận diện tiền thân Đức Phật

TRUYỆN CON CÁ MAY MẮN

(Ông quan cố vấn của nhà vua là tiền thân Đức Phật.)

_________________________________________________