Ôi!

Sống giữa đời

Tôi đã thấy rất nhiều ngã rẽ

Ngã rẽ của những con sông

Nó chia cắt làng mạc, núi đồi

Nhưng lại đem đến hoa màu,

Tươi nhuận ruộng vườn

Cùng cỏ cây xanh mướt!

Ngã rẽ của những con đường

Cho kẻ du hành vạn lý

Đeo mang hoài bão, tư lương

Nghiệp toại, danh thành!

Ôi!

Có những ngã rẽ

Từ lịch sử ngàn năm

Như Phật giáo

Từ Ấn Độ

Vượt Bắc Himalaya

Qua hằng trăm tiểu quốc

Đến Mãn Châu, Mông Cổ

Nhật Bản, Trung Quốc, Triều Tiên...

Có những ngã rẽ xuôi Nam

Đến Đảo Quốc Tích Lan

Rồi lên thuyền viễn du

Sang Thái Lan, Miến Điện...

Đấy là những ngã rẽ

Đại hùng, vô úy

Của gót chân khất sĩ, sa môn

Của những tỳ-khưu chân đất, đầu trần

Dẵm lửa, dẵm gai

Mang thông điệp trí tuệ, từ bi

Cho nhân sinh khổ nạn

Cho u tối, mê si

Những ngọn đèn xán lạn...

Ôi!

Tôi đã chảy nước mắt

Trên những trang sử dặm trình

Khi có vị tỳ-khưu xẻ thịt giấu kinh

Có vị tỳ-khưu bị quỷ người lóc thịt

Có những sa-môn

Uống nước tiểu mình

Khi đi qua sa mạc

Một cọng cỏ vàng không có để cầm hơi

Có những sa-môn tuổi trẻ

Chết đuối giữa biển khơi

Có kẻ đói, đói... đến mắt vàng

Nhưng nội lực tâm linh

Như đốm sao bùng cháy!

Họ đã chiến đấu với bản năng

Với hằng ngàn tai ương, hoạn nạn

Mà tâm vẫn mỉm cười

Dịu dàng

Tinh khiết

Như hoa tuyết đầu non...

Ôi!

Tôi muốn ví

Như Khất Sĩ Việt Nam

Cũng là một ngã rẽ

Khi tạo cho mình một đặc thù phong cách

Chẳng phải Bắc, chẳng phải Nam

Nhưng đều là con Phật đó thôi!

Từ phố thị, thôn quê

Cho đến những làng bản xa xôi

Những tịnh xá, những liêu am

Những thiền đường, tăng viện

Lấy chữ Giác làm tên

Đi qua thế gian vô minh, tà kiến

Bén rễ sâu

Vùng sỏi đá hoang vu

Thấp thoáng mảnh vàng y

Như mảnh trăng buổi sơ thu

Làm mát mẻ nhân sinh

Mát mẻ cho những tộc người

Đói đức tin, đói phước!

Ôi!

Tôi yêu những ngã rẽ

Mà đâm chồi nẩy lộc

Những ngã rẽ

Từ điêu tàn, đổ nát

Mà dựng xây từ ái, nhân văn

Những ngã rẽ

Từ trong tâm thức trở trăn

Biến bế tắc, hoài nghi

Thành đức tin trong sáng

Những ngã rẽ

Bước ra từ kiêu căng, ngã mạn

Thành khiêm nhu, nhu thuận, hiền hòa

Đã biết sống đời vô ngã, vị tha...

Ôi!

Cuộc đời nầy

Thật là vô lượng vô biên ngã rẽ

Có ai đứng giữa ngã ba

Không lựa chọn bao giờ?

Một sát-na tư duy

Đã trăm bến, nghìn bờ

Và ai đứng lại được

Giữa nghịch lưu chảy xiết

Dòng sông tử sinh

Dòng sông thức tri, cảm giác

Dòng sông giáo kinh

Tông hệ, tông môn

Một hơi thở thôi

Là nghiệp mệnh không còn

Thì nói chi

Chuyện chia phân kỳ thị

Tôi yêu những ngã rẽ

Vì yêu thương chân lý

Yêu thương thế gian

Khổ đế đã ngàn muôn

Trong tất cả những ngã rẽ

Tôi sợ nhất là ngã rẽ tâm hồn

Nó xẻ cắt trái tim

Nó ly cách đạo nghĩa

Nó chia biệt tình người

Dẫu đức Phật có hiện thân

Cũng bó tay cứu độ!

Ôi!

Những ngã rẽ

Với bài toán tâm linh

Còn bỏ lửng dấu than triết sử!

Sơ Xuân Giáp Ngọ

Minh Đức Triều Tâm Ảnh