Tìm hiểu về nghi thức sám hối trong đạo Phật

Nghi thức sám hối có thể trì tụng mỗi nửa hoặc mỗi tháng một lần. Bài Sám Nguyện chính là một tấm gương để bản thân chúng ta tự soi, và kết quả của nó là để bản thân ta thấy được những vụng về do nếp sống thiếu chánh niệm hàng ngày của mình tạo ra.

Sám hối là gì?

Có thể hiểu sám hối như là biết lỗi cũ sai lầm nên ăn năn hối hận và nguyện sau này không tái phạm tội lỗi thế nữa.

Nghi thức sám hối có thể trì tụng mỗi nửa hoặc mỗi tháng một lần. Bài Sám Nguyện chính là một tấm gương để bản thân chúng ta tự soi, và kết quả của nó là để bản thân ta thấy được những vụng về do nếp sống thiếu chánh niệm hàng ngày của mình tạo ra.

Về nghi thức sám hối

Nghi thức này gồm 3 phần. Phần một chính là cung thỉnh chư Phật, Bồ Tát về chứng minh gia hộ, có thể mô tả ngắn gọn công hạnh của các ngài để mỗi người tán thán và noi gương, phần hai mời các oan gia về dự lễ giải oan cũng như thưa chuyện và xin lỗi cuối cùng phần ba là chia sẻ các bài kệ tụng nhắc nhở việc tu tập để âm dương đều được lợi lạc. Trừ phần hai ra thì phần một cung thỉnh chư Phật và các bài kệ tụng, đều có thể dùng trong các thời kinh hàng ngày, hay trong những nghi lễ cầu an, đều rất thông dụng. Trong nghi thức sám hối đơn giản này luôn chứa đựng quy luật nhân quả nghiệp báo không phải chỉ riêng cho Phật giáo, mà còn là quy luật tất nhiên trong vũ trụ chính vì vậy, nên dùng trí tuệ quan sát sự họa phúc trong đời mình đều do chính mình tạo ra cả. Nếu không hiểu xuyên suốt quy luật này hay chỉ máy móc đọc theo mà không nỗ lực nâng cấp đạo đức và tầm nhìn thì chắc chắn chẳng lợi ích gì bao nhiêu. Phải đọc trước các bài kệ làm sao lúc đọc lên, giống như tiếng nói trôi chảy tự nhiên phát từ lòng mình chứ không phải là máy móc trả bài. Nếu không chắc chắn sẽ giảm tác dụng.

Nghi thức sám hối tuy đơn giản, phẩm vật thô sơ, nhưng phát xuất từ đáy lòng ăn năn hối lỗi của con người.

Tại sao phải sám hối?

Chúng ta tạo tội rất nhiều trong đời sống và cứ tiếp nối hết đời này sang đời kia như xâu chuỗi dài vô tận. Trong mỗi đời người từ sinh tới chết tạo tội thêm chính từ cái lỗi nọ cho tới lỗi kia trong mười điều ác. Ba điều về thân sát sinh, trộm cướp và tà dâm, bốn điều về miệng thì nói dối, nói hai lưỡi, nói thêu dệt, nói ác, và cuối cùng là ba điều về ý tham lam, sân giận hận thù hay si mê tà kiến, những lầm lỗi này tạo thành sức mạnh gọi chung là nghiệp lực, nghiệp lực đưa bản thân chúng ta vào đường khổ não tức phải gánh quả báo của tội lỗi. Tất cả chúng sinh trong sáu không có loài nào hoàn toàn trong sạch. Riêng đối với con người, chúng ta thấy lòng tham, sân, si che khuất tất cả, nó có thể làm tăng trưởng lòng dục vọng, từ ý nghĩ lời nói đến hành động thường hay gây nên tội lỗi nhưng Phật giáo có cách tẩy trừ nó bằng cách sám hối, nhưng phải nhớ khi sám hối rồi, không được tái phạm nữa mới đúng với ý nghĩa thực sự của sám hối.

Chí tâm sám hối 

Đệ tử và chúng sinh trong pháp giới, từ đời vô thỉ cho đến ngày nay, bị vô minh che đậy nên điên đảo, u mê, lầm lạc, lại do sáu căn ba nghiệp quen theo pháp chẳng lành, rộng phạm mười điều dữ cùng năm tội vô gián và tất cả các tội khác. Mười phương các đức Phật thường ở chính trong đời sống, tiếng pháp không dứt, hương mầu đầy lấp, pháp vị ngập tràn và phóng ánh sáng sạch trong chếu soi tất cả. Đệ tử biết sám hối rồi không lỗi lầm thì chắc chắn căn lành, tu tập cũng trọn thanh tịnh, hết thảy đều hồi hướng, dùng trang nghiêm tịnh độ để với chúng sinh, đồng sinh về nước an dưỡng.

Sám hối của Phật giáo ra sao?

Tội lỗi do chính tâm của người tạo ra thì cũng phải từ tâm mà sám hối. Kẻ gieo giống xấu phải ăn trái dở và người trồng giống qúy được ăn qủa ngon, chắc chắn không ai có quyền thưởng phạt làm khác đi được cả. Thật rõ ràng chí lý hợp với khoa học thực nghiệm. Vậy muốn hết tội chúng ta phải từ tâm sám hối theo phương pháp của Phật giáo mà thực hành.

Có thể hiểu sám hối như là biết lỗi cũ sai lầm nên ăn năn hối hận và nguyện sau này không tái phạm tội lỗi thế nữa.

Minh Chính (Tổng Hợp)