Đã về làng cổ Đường Lâm (xã Đường Lâm, huyện Ba Vì, Hà Nội), hẳn sẽ không có du khách nào lại không ghé thăm chùa Mía, một ngôi chùa cổ nổi tiếng của làng Đường Lâm cũng như cả xứ Đoài. 

Theo truyền thuyết, chùa Mía (tên chữ là Sùng Nghiêm tự) do bà Nguyễn Thị Rong, vợ chúa Trịnh Tráng (1623-1657), còn được gọi là Bà Chúa Mía cho xây dựng. Tuy vậy, theo văn bia còn giữ lại thì chùa được lập từ năm 1621, đến năm 1632 được trùng tu, quy mô mở rộng khá nhiều. 

Ngày nay, kiến trúc chùa Mía được đánh giá là độc đáo, quy mô bề thế và còn khá nguyên vẹn. Đây cũng là ngôi chùa đang nắm kỷ lục Việt Nam về số lượng tượng nghệ thuật được lưu giữ. Chùa Mía hiện có 287 pho tượng thờ, trong đó có 174 tượng bằng đất nung sơn son thếp vàng, 107 tượng mộc và 6 tượng đồng.

Dù rất nổi tiếng, nhưng vào những dịp lễ, Tết, chùa Mía vẫn giữ được dáng vẻ trầm mặc, thanh tịnh, không có cảnh khách viếng chùa không ồn ào, chen chúc, khói hương không nghi ngút như nhiều ngôi chùa lớn khác. Ghé thăm chùa vào những ngày đầu xuân, Phật tử gần xa sẽ cảm thấy mọi nỗi ưu tư đời thường như tan biến trong tiếng chuông chùa văng vẳng…

Dưới đây là một số hình ảnh Đất Việt ghi nhận về chùa Mía: