Bhutan là quốc gia nằm kín trong lục địa Nam Á giữa Ấn Độ với Trung Quốc. Vương quốc này nằm trên dãy núi Himalaya nổi tiếng thế giới với sự bí ẩn và nét đẹp truyền thống được lưu giữ trong cuộc sống thường nhật. Để bảo vệ vẻ đẹp hoang sơ và bảo tồn truyền thống văn hóa của mình, hoàng gia Bhutan quyết định hàng năm chỉ cho phép khoảng 6.000 du khách đến đất nước này. Mỗi khách du lịch phải đóng ít nhất 200 USD cho mỗi ngày ở Bhutan, và đi theo chương trình do một công ty du lịch Bhutan thu xếp. Đó là còn chưa kể những đặc thù khó khăn mà lí thú khác, ví như chỉ có một phi đội bay duy nhất được điều khiển các chuyến bay tới sân bay chính của đất nước này. Đến Bhutan không dễ nhưng luôn có rất nhiều du khách chờ đợi để được đến đây, một phần chính vì để ngắm hệ kiến trúc dzong độc đáo và huyền bí.

Kiến trúc dzong là lối kiến trúc pháo đài tu viện đặc thù của những quốc gia cùng dãy Himalaya mà tiêu biểu nhất chính là ở Bhutan. Loại kiến trúc này có dáng dấp bên ngoài rất đồ sộ, có tường tháp bao quanh một khu phức hợp gồm sân, đền, văn phòng chính quyền và cư xá của tu sĩ. Các pháo đài tu viện được sử dụng như là những trung tâm tôn giáo, quân sự, hành chính và xã hội. Đây còn là địa điểm để tổ chức các lễ hội tôn giáo hằng năm. Không gian dành cho công việc hành chính và không gian dành cho tôn giáo gần như bằng nhau.

Dzong vừa là nơi đặt cơ quan quyền lực, cơ quan hành chính và cai trị của đất nước Bhutan, vừa là trụ sở của tăng đoàn ở một đất nước thấm đẫm niềm tin, tinh thần và văn hoá Phật giáo (dù về mặt chính thức Phật giáo không là quốc giáo). Đất nước Bhutan có rất nhiều những dzong được xây dựng từ nhiều thế kỷ trước, như Paro, như Thimphu – thủ đô hiện tại, nơi đặt ngai vua và là nơi vị sư trưởng Bhutan cư ngụ. Như Punakha – cố đô ở miền Trung Bhutan, nơi có kiến trúc dzong là đẹp nhất, nằm giữa hai con sông Pho (Trống) và Mo (Mái)...

Kiến trúc dzong ở Bhutan nổi tiếng khắp thế giới với nhiều đặc điểm kiến trúc đặc thù như tường bao dốc đứng nghiêng về phía trong, xây bằng gạch đá, sơn trắng, có ít hoặc không có cửa sổ. Dọc theo tường rào, phía trên cao, có một đường vạch lớn màu đất đỏ, đôi khi điểm những vòng màu vàng. Cửa ra vào đồ sộ thường làm bằng gỗ và sắt. Sân và các ngôi đền được trang trí bằng các môtif nghệ thuật có chủ đề Phật giáo…

Đa số các pháo đài đều được xây trên đỉnh đồi hoặc sườn núi. Pháo đài tu viện Wangdue Phodrang, được xây trên một ngọn đồi nhìn xuống ngã ba sông Puna Chhu và sông Tang Chhu với mục đích ngăn chặn các cuộc xâm nhập bằng đường sông.

Nguồn: Đô Thị