Hội thảo diễn ra với sự tổ chức của Viện NCTG thuộc Viện Hàn Lâm KHXH Việt Nam phối hợp với Ban Văn hóa T.Ư GHPGVN, GHPGVN tỉnh Hải Dương và Sở VHTT & DL tỉnh Hải Dương, Sơn môn Tào Động VN và UBND huyện Kinh Môn.

Nhân kỷ niệm 311 năm ngày Viên tịch của Quốc sư Thủy Nguyệt và gần 350 năm thiền phái Tào Động có mặt tại Việt Nam.

Đến Chứng minh tham dự Hội thảo có HT.Thích Thanh Đàm, Ủy viên TT HĐCM T.Ư GHPGVN; HT.Thích Thiện Nhơn, Chủ tịch HĐTS T.Ư GHPGVN; Chư tôn đức Giáo phẩm Lãnh đạo Giáo hội, chư tôn đức Ban Văn hóa T.Ư GHPGVN, chư tôn đức BTS Phật giáo Hải Dương và các tỉnh thành lân cận cùng đông đảo các nhà khoa học, phật tử trong và ngoài tỉnh.

Đại diện BTG chính phủ đến dự có ông Dương Ngọc Tấn, Phó trưởng BTG Chính phủ; Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Quốc Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tôn giáo,  ông Nguyễn Mạnh Hiển, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Hải Dương cùng đại diện các cấp chính quyền tỉnh Hải Dương.

Hội thảo là dịp để các nhà nghiên cứu trong và ngoài Giáo hội Phật giáo Việt Nam hội tụ, đánh giá một cách khoa học và khách quan về những giá trị lịch sử, văn hóa và Phật giáo của Khu di tích lịch sử văn hóa tại chùa Nhẫm Dương, đóng góp của Thiền sư Thủy Nguyệt, nhằm góp phần bảo tồn và phát huy tác dụng, giữ gìn bản sắc dân tộc Việt Nam trong thời kỳ hội nhập.

Trong 4 phiên của hội thảo, các đại biểu đã làm sáng tỏ nhiều vấn đề về lịch sử hình thành, quá trình phát triển của thiền phái Tào Động ở Việt Nam và lịch sử hình thành chùa Nhẫm Dương; giá trị lịch sử, văn hóa, Phật giáo, khảo cổ chùa Nhẫm Dương trong quần thể di tích Nhẫm Dương hiện nay và công tác bảo tồn phát huy giá trị.

Một đoạn trong bài Tham luận Hội thảo của Nhà Nghiên cứu Tăng Bá Hoành Chủ tịch Hội Sử học Hải Dương như sau:

“- Thế kỷ XVII, là nơi khởi dựng thiền phái Tào Động mà người sáng lập là nhà sư Thủy Nguyệt, khi đó chùa có tên là Thánh Quang Tự (聖光寺). Chùa được trùng tu, tôn tạo ở những thế kỷ sau, nhưng đến kháng chiến chống Pháp chùa đã bị hủy diệt, sau ngày thống nhất đất nước, chùa mới từng bước được khôi phục để được khang trang như hiện nay, công đầu thuộc về Ni sư Thích nữ Diệu Mơ.

- Đây từng là căn cứ chống giặc Bắc và kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ liên quan đến nhiều nhân vật lịch sử.

Vào những năm 90 của thế kỷ trước, chúng tôi muốn sớm xếp hạng khu di tích này để bảo tồn cảnh quan thiên nhiên tiêu biểu cho vùng núi đá vôi, liền kề với đồng bằng, giữ môi trường cho động vật hoang dã, cùng những di tích thời tiền sử và phong kiến. Nhưng kiến trúc chùa Thánh Quang khi đó còn tiêu sơ, chỉ có vài gian cấp bốn xiêu vẹo nên khó thuyết phục các nhà chức trách về việc xếp hạng di tích mà chỉ thống nhất việc khoanh vùng bảo vệ. 

Năm 1996, chùa bắt đầu được trùng tu.

Năm 2000, nhà chùa tự khai quật động Thánh Hóa với mục đích tìm các pho tượng cổ từng được chôn cất ở đây trong kháng chiến chống Pháp. Rất may là quá trình tìm kiếm các tượng cổ đã phát hiện nhưng di vật có giá trị.

- Khu di tích Nhâm Dương, trong đó có động Thánh Hóa là di tích thời tiền sử quý hiếm, có hóa thạch động vật và con người cách ngày nay từ 3 đến 5 vạn năm, di tích loại này rất hiếm trên đất nước ta. Nó giúp chúng ta có cái nhìn trực quan về quá khứ xa xăm.

- Nơi có núi đá vôi với hang động điển hình, tuy không phải kỳ quan thì cũng là danh thắng một vùng, khi mà phần lớn núi non, hang động đã hy sinh cho công nghiệp hóa.

- Nhẫm Dương còn là nơi có ngôi chùa cổ, gắn liền với sự ra đời của thiền phái Tào Động, từng được mệnh danh là danh lam cổ tích từ thế kỷ XVII, mà bằng chứng vật chất và minh văn còn đến ngày nay. . . “

Ông Nguyễn Đức Việt, Phó Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Hải Dương đề nghị: “Viện Nghiên cứu Tôn giáo, Viện Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Ban Văn hóa Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, UBND huyện Kinh Môn, Ban Trị sự Tỉnh hội Phật giáo tỉnh Hải Dương, Sơn môn Tào Động Việt Nam, các nhà Khoa học, cùng toàn thể quý vị đại biểu, quý vị Tăng ni phối hợp chặt chẽ hơn nữa với Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch trong công tác quản lý, bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa tại di tích khảo cổ chùa Nhẫm Dương và các hang động xã Duy Tân, huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương”.Vân Tuyền