Ngôi Danh lam Cổ tự Dambulla có chiều dài khoảng 52m, chiều rộng khoảng 23m và chiều cao khoảng 7m. Do sự hóa nhũ tự nhiên của ngọn núi đá vôi cao khoảng 160m đã hình thành bên trong lòng của nó 5 hang động khá rộng. Điều đặc biệt là cả 5 hang động này đều khô ráo không bị hiện tượng nước nhỏ giọt xuống so với các hang động thạch nhũ khác, đây là hang động huyền bí lớn nhất và bảo tồn tốt nhất ở Quốc gia Phật giáo Sri Lanka.

 Bảo tháp đá cao 160 m so với đồng bằng. Có hơn 80 hang động được ghi nhận trong khu vực xung quanh. Điểm hấp dẫn chính được trải ra trong 5 hang động, có chứa các bức tượng và các bức tranh. Những tranh tượng này có liên quan đến lịch sử đức Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni.

Tổng số 153 bức tượng Phật, 3 bức tượng của vị vua Sri Lanka và 4 bức tượng của các vị thần và nữ thần. Loại thứ hai bao gồm hai bức tượng của các vị thần Hindu, Vishnu thần và thần Ganesh. Các bức tranh tường có diện tích 2.100 mét vuông. Miêu tả trên các bức tường của hang động bao gồm sự cám dỗ của quỷ Mara, và bài giảng đầu tiên của Đức Phật.

Người Sri Lanka thời tiền sử Sri Lanka sinh sống trong những khu phức hợp hang động trước khi sự xuất hiện của Phật giáo ở Sri Lanka có bãi chôn lấp với bộ xương của con người khoảng 2700 năm tuổi khu lĩnh vực này, tại Ibbankatuwa gần khu phức hợp hang động Dambull huyền bí.

Vào thế kỷ đầu trước công nguyên, Anuradhapura là kinh đô rực rỡ của dân tộc Sri Lanka, dưới sự trị vì của đức Vua Valagambahu. Do bị xâm lăng đánh chiếm kinh đô Anuradhapura của vương triều Nam Á, vua Valagambahu đành phải rời kinh đô của mình, tìm chỗ ẩn nhẫn chờ thời cơ để khôi phục quyền bính. Đức Vua đã chọn vùng đất Dambulla là nơi an toàn để trú ẩn.

15 năm sau, binh hùng, tướng mạnh, đức Vua đã khôi phục vương quyền và chiếm lại Kinh đô từ tay người Nam Á. Quan sát thấy sự linh thiêng mầu nhiệm trong thời gian ẩn dật. Đức Vua quyết định biến 5 hang động huyền bí này thành ngôi Đại Già lam Phật địa, để tri ân Tam Bảo đã che chở trong thời gian Vua gặp hoạn nạn. Công trình kiến trúc Văn hóa Phật giáo kỳ vĩ này được hoàn thiện vào thê kỷ thứ 2-3 trước công nguyên. Các Vương triều sau đó cứ tiếp tục trùng tu hoặc tạc thêm các tượng Phật bên trong, biến nơi đây thành Trung tâm Phật giáo của cả vùng.

Trải bao thăng trầm cùng vận nước, bao hưng phế suy vong của thời cuộc, nhưng ngôi Danh lam Cổ tự Dambulla hang động huyền bí này vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt.

Nơi thu hút hấp dẫn bao du khách trong nước và quốc tế hành hương chiêm bái, cùng thả hồn theo mây gió, lắng nghe tiếng kim kinh ngọc kệ, hòa lẫn tiếng chuông mõ ngân vang, tiêu tan mùi tục lụy, lòng nhẹ thanh thêng như gió thoảng mây bay.

***Clip Video:

https://www.youtube.com/watch?v=M4_F5cBW8eM

https://www.youtube.com/watch?v=E38j0rv4Bww

https://www.youtube.com/watch?v=8tHx10RPa_4

____ Thích Vân Phong sưu tập _____