Phần 2: PHẬT GIÁO ỨNG DỤNG - 05. Hạnh phúc vẫn hiện hữu trong cuộc sống hiện đại

Phật pháp cho mọi người

• 78. Phật pháp cho mọi người
• Phần 1: GIÁO LÝ CĂN BẢN - 01. Phật pháp cho tất cả mọi người
• Phần 1: GIÁO LÝ CĂN BẢN - 02. Phương pháp rèn luyện tâm
• Phần 1: GIÁO LÝ CĂN BẢN - 03. Nhìn sự vật như chúng thật sự là
• Phần 1: GIÁO LÝ CĂN BẢN - 04. Quan điểm của đức Phật
• Phần 1: GIÁO LÝ CĂN BẢN - 05. Ngôi nhà thật sự của chúng ta
• Phần 1: GIÁO LÝ CĂN BẢN - 06. Chuẩn bị cho cái chết
• Phần 2: PHẬT GIÁO ỨNG DỤNG - 01. Một đời sống có ý nghĩa
• Phần 2: PHẬT GIÁO ỨNG DỤNG - 02. Có khổ mới biết tu
• Phần 2: PHẬT GIÁO ỨNG DỤNG - 03. Lời nói dễ nghe
• Phần 2: PHẬT GIÁO ỨNG DỤNG - 04. Lợi ích tối đa
• Phần 2: PHẬT GIÁO ỨNG DỤNG - 05. Hạnh phúc vẫn hiện hữu trong cuộc sống hiện đại
• Phần 2: PHẬT GIÁO ỨNG DỤNG - 06. Phương pháp thư giãn nơi làm việc
• Phần 2: PHẬT GIÁO ỨNG DỤNG - 07. Thời gian và tiền bạc
• Phần 2: PHẬT GIÁO ỨNG DỤNG - 08. Đối trị các uế nhiễm dầu hắc
• Phần 2: PHẬT GIÁO ỨNG DỤNG - 09. Gương soi
• Phần 2: PHẬT GIÁO ỨNG DỤNG - 10. Vô nhãn, nhỉ, tỷ
• Phần 2: PHẬT GIÁO ỨNG DỤNG - 11. Hãy dẹp bỏ tánh nóng giận
• Phần 2: PHẬT GIÁO ỨNG DỤNG - 12. Đối trị cơn giận
• Phần 3: GIA ĐÌNH & CON CÁI - 01. Gia đình & con cái
• Phần 3: GIA ĐÌNH & CON CÁI - 02. Hòa hợp gia đình
• Phần 3: GIA ĐÌNH & CON CÁI - 03. Tình thương yêu đầu đời
• Phần 3: GIA ĐÌNH & CON CÁI - 04. Quan tâm đến con cái
• Phần 3: GIA ĐÌNH & CON CÁI - 05. Làm mẹ và hành thiền
• Phần 3: GIA ĐÌNH & CON CÁI - 06. Vượt qua trở ngại
• Phần 3: GIA ĐÌNH & CON CÁI - 07. Bổn phận của cha mẹ
• Phần 3: GIA ĐÌNH & CON CÁI - 08. Món quà của lòng biết ơn
• Phần 4: CÁC PHƯƠNG PHÁP THIỀN - 01. Sửa soạn bữa ăn
• Phần 4: CÁC PHƯƠNG PHÁP THIỀN - 02. Thiền và nghệ thuật nấu ăn
• Phần 4: CÁC PHƯƠNG PHÁP THIỀN - 03. Theo dấu chân Thầy
• Phần 4: CÁC PHƯƠNG PHÁP THIỀN - 04. Đâu phải bởi cuộc đời
• Phần 4: CÁC PHƯƠNG PHÁP THIỀN - 05. Dẹp bàn
• Phần 4: CÁC PHƯƠNG PHÁP THIỀN - 06. Thiền Minh Sát trong ứng dụng
• Phần 4: CÁC PHƯƠNG PHÁP THIỀN - 07. Phỏng vấn Thiền sư S.N.Goenka
• Phần 4: CÁC PHƯƠNG PHÁP THIỀN - 08. Phỏng vấn TS. Bhante Gunaratana
• Phần 4: CÁC PHƯƠNG PHÁP THIỀN - 09. Vipassana và Kinh doanh
• Phần 4: CÁC PHƯƠNG PHÁP THIỀN - 10. Lời khuyên thiết thực cho Thiền sinh

Thượng Tọa Horowpothane Sathindriya Thera hiện trú tại Trung tâm Thiền Định Phật giáo (Samadhi Buddhist Meditation Centre), ở Campbellfield, Victoria, Úc.

__________________________

Tất cả mọi người trong xã hội đều kiếm tìm hạnh phúc.  Hòa bình, an lạc, thanh tịnh, thư giãn, tự tại và hạnh phúc là những điều chúng tôi muốn nói đến ở đây.

Tuy nhiên, ngày nay nền văn hóa hiện đại dựa trên thương mại, tiêu dùng, vật chất, ma túy, sự phân biệt chủng tộc, những xung đột gia đình, những xáo trộn chính trị, vũ khí hạt nhân và súng đạn đang càng ngày càng tràn lan khắp thế giới.

Hiện tại xã hội chúng ta tràn đầy bao xung đột. Mọi thứ đều biến chuyển. Khoa học và kỹ thuật đang tấn công chúng ta, nền kinh tế quốc gia và văn hóa dân tộc bị đe dọa bởi sự toàn cầu hóa của văn hóa Mỹ.

Tính nhân bản, những giá trị xã hội, đạo đức, luân lý và tập quán đang bị mai một và lãng quên. Những nét văn hóa đặc thù của chúng ta và những kỷ cương đạo đức từng được tôn trọng đang bị nền văn hóa bạo lực hủy diệt.

Không chối cãi là với toàn cầu hóa, chúng ta đang cùng đồng hành đến một điểm chung, nhưng so sánh với ba mười năm về trước, thì những giá trị, chất lượng sống, cách sống của con người đã hoàn toàn thay đổi.  Nó đã đảo lộn một cách nghiêm trọng. Người ta phải đối mặt, phải chịu đựng bao vấn đề về sức khỏe.

Nhiều người phải trải qua những đau đớn tột cùng nơi thân và tâm. Khủng hoảng tâm lý, trầm cảm, căng thẳng, bức xúc, âu lo, sợ hãi và bao điều tiêu cực khác đang gia tăng tốc độ trong xã hội loài người chúng ta. Do đó, số người tự tử, hiếp dâm, những ca ly dị, xung đột trong gia đình, hỗn loạn ngoài xã hội và bạo lực đang ngày càng tăng trưởng với cấp số nhân. Mặc dù khoa học và kỹ thuật tân tiến đã phát triển vượt bực, chúng ta cũng không tìm được thuốc để chữa những đau đớn, ung tấy nơi tâm hồn chúng ta.

Niềm hạnh phúc, sự tự tại và hạnh phúc nội tâm không hiện hữu ở bên ngoài, mà chúng ở bên trong chúng ta.  Nếu ta muốn tìm được hạnh phúc đích thực, ta phải vun trồng và phát triển những tư tưởng tích cực, hướng thiện để tạo ra sự an bình trong ta.

Chúng ta cần quán sát nội tâm của mình, giống như người gác cổng hay người bảo vệ canh giữ, trông chừng kẻ ra người vào.

Từ thời thơ ấu, chúng ta đã tích lũy bao tư tưởng bất thiện như ham muốn, sân hận, ghét bỏ, ganh tỵ, tự ái, hiềm thù, công kích, v.v...  Rõ ràng là những tình cảm này đã tạo nên bao vấn đề, bao nội kết trong ta.

Sống đơn giản, biết đủ là cách thực hành quan trọng nhất đối với những ai đang sống trong nền văn hóa tiêu thụ tinh vi, luôn khuyến dụ ta sống trong thế giới ảo tưởng.  Nếu có thể thõa mản những nhu cầu căn bản, thì ta cũng nên thấy đủ, hơn là muốn được có thêm nhiều, nhiều vật chất hơn nữa.

Hơn thế nữa, ta cần thân cận với những thiện hữu tri thức, những người biết coi trọng những giá trị nội tâm của con người.

Tứ Chánh Cần là một yếu tố quan trọng cần được vung trồng và thực tập để tẩy uế những tâm ô nhiễm của chúng ta. Nếu ta áp dụng được các đức tính đó vào cuộc sống hằng ngày, ta sẽ đạt được những lợi ích của chân hạnh phúc và tâm an bình.

Tứ Chánh Cần là:

1.     Ngăn cản những tư tưởng bất thiện và tiêu cực không để chúng phát khởi.

2.     Buông bỏ những tư tưởng bất thiện và tiêu cực khi chúng đã phát sinh.

3.     Ươm mầm và vung trồng những tư tưởng thiện và tích cực khi chúng chưa phát khởi.

4.     Duy trì và phát triển những tư tưởng thiện và tích cực khi chúng đã phát sinh.

Không có gì có thể ảnh hưởng đến tâm ta, ngoại trừ những tư tưởng bất thiện và tiêu cực, chúng dày vò tâm ta không thể tưởng được. Hiểu được điều này, ta phải quyết tâm không để bất cứ tư tưởng bất thiện, tiêu cực nào đến với tâm ta.

Thường tâm ta giống như một chú khỉ hoang, lang thang đây đó, nhảy từ cây này sang cây khác, chuyền từ cành nọ sang cành kia với đầy lòng ái dục trong một cánh rừng rộng lớn. Tâm khỉ đó tạo ra bao biến động trong tâm ta. Tâm chưa được điều phục, mất thăng bằng sẽ dẫn đưa ta đến một cuộc sống đầy tai ương, khiến ta tưởng chừng mình đang sống trong địa ngục, dầu chưa lìa khỏi cõi đời này.

Đa số chúng ta thường cảm thấy oán hận và tỵ hiềm với tha nhân. Nhiều người không thể chịu đựng nổi khi thấy kẻ khác thành công, giàu có hơn mình. Họ không thể hoan hỷ và chia sẻ sự tiến bộ, hạnh phúc, thành đạt và may mắn của người khác.

Đó là một căn bịnh tạo ra những xung đột tâm sinh lý và những trạng thái tâm khủng hoảng nơi con người.  Những con vi-rút tâm uế nhiễm này khiến tâm ta tăm tối, vô minh, khiến ta không thể biết là tâm ta sâu sắc đến dường nào.

Đó là lý do tại sao Đức Phật, vị đạo sự tuyệt vời, đã dạy bảo, khuyến khích ta thực hành, điều phục tâm mình, để ta có thể tẩy uế và giải thoát tâm khỏi những khổ đau, những điều bất như ý.

Chúng ta không thể trách ai cả.  Chúng ta phải tự mang đến hạnh phúc cho tâm và buông bỏ mọi tiêu cực khiến tâm cảm thấy bất hạnh. Chúng ta có thể nổi giận vì bị ai đó dùng lời sỉ nhục, khích bác, hay hành động đầy ác ý và khiêu khích. Chúng ta có thể đau lòng bởi những lời đàm tiếu hay những điều thêu dệt bời những người gian ác, thâm độc. Nhưng ngay khi điều đó xảy ra, hãy cố gắng hết sức để quay vào bên trong và quán sát chặt chẽ nội tâm mình, xem ta đang cảm giác, suy nghĩ gì. Nếu đó là tình cảm sân hận, thì hãy nhẹ nhàng và khôn khéo buông bỏ nó. Vì sân hận chỉ làm mờ ám, đầu độc tâm ta, khiến ta đau đớn và hoàn toàn bất hạnh.

Hãy cứng rắn. Hãy cố gắng hết sức để mạnh mẽ ngăn chặn, không để một ý nghĩ uế nhiễm nào có thể ở trong tâm, khiến tâm đau khổ.

Để đạt được hạnh phúc nội tâm chân thực, thì CHÁNH NIỆM là yếu tố quan trọng và chủ lực để giúp ta rèn luyện tâm và quán sát, gìn giữ ý với nỗ lực và sự quyết tâm mạnh mẽ.

Chúng ta cần phải rèn luyện để buông bỏ mọi lo âu, bao gánh nặng, khiến ta không thể có được hạnh phúc và nội tâm an tịnh.

Như Đức Phật đã dạy: “Tâm rất khó nhận biết; nó rất mỏng manh và vi tế; nó đến và đi tùy ý.  Người khôn cần kiềm giữ tâm mình, vì biết gìn giữ tâm sẽ mang đến cho ta hạnh phúc”.

TT. Horowpothane Sathindriya Thera

(Dịch Theo Happiness Exists in Busy Life, nguồn: Buddha Dharma Education Association, Úc).