Năm rồng đưa nước vào nhà

Tạp chí Đạo Phật Ngày Nay số 13

• Nếu như thật thà      Lưu Đình Long
• Sự ra đời của Tổng liên đoàn Phật giáo quốc tế      Thích Chí Giác Thông thực hiện
• Nghị quyết của Đại hội Phật giáo toàn cầu 2011 thành lập Tổng liên đoàn Phật giáo quốc tế tại Ấn Độ      TT. Thích Nhật Từ dịch
• Kinh Pháp Cú. Chương V: Phẩm A La Hán      TT. Thích Nhật Từ dịch
• Sử dụng tiền bạc đúng pháp      Quảng Tánh
• Phật giáo & vận mệnh      Phước Tâm dịch
• Doanh nhân Lê Phước Vũ: Tôi đã từng khao khát có được một vị thầy nương tựa tâm linh      Bằng Lăng Tím thực hiện
• Tạ ơn      Thích Minh Niệm
• Tình bạn theo Phật giáo      Pháp Đức - Vũ Tường Thịnh dịch
• 48 cách niệm Phật      Thích Tịnh Lạc dịch
• Thêm và bớt trong ứng xử vợ chồng      TT. Thích Nhật Từ
• Lãnh đạo GHPGVN thỉnh xá-lợi tại Bồ Đề Đạo Tràng & thăm Tăng Ni sinh du học tại Ấn Độ      NS. Thích Nữ Huệ Liên
• Lục Tổ Huệ Năng "Người khai sáng" thiền tông Trung Quốc      Thích Ngộ An lược dịch
• Lễ hội văn hóa Phật giáo châu Á - lần thứ nhất      Thích Trọng Đức
• Lễ hội nến ở Thái Lan      Chu Mạnh Cường
• Baci lễ cầu phước của người dân Lào      Hồng Ngọc
• Thông tin Phật giáo thế giới      Hải Hạnh lược dịch
• Tổ sư Nguyên Thiều với hành tung & thi kệ tịch      Thích Thái Hòa
• Vai trò của Phật giáo trong tiến trình văn hóa của dân tộc Việt Nam      Trí Dũng
• Sùng Quang Tự với nghệ thuật kiến trúc chùa tháp Đại thừa      Thanh Huyền
• Khôi phục một dòng thiền trên mảnh đất địa linh nhân kiệt      Phương Hoa
• Soi gương      Thích Chân Pháp Sĩ
• Doanh nhân & lòng từ bi      Giác Hạnh Hoa
• Câu Thi Na (Kusinagar) hành trình cuối cùng của Phật      Thích Phước Tiến
• Giúp con hư đoàn tụ gia đình      TT. Thích Nhật Từ
• Giáo dục ứng dụng      TT. Thích Thiện Hữu
• Hãy cứu lấy trái đất      Nguyễn Nguyên An
• Quan điểm của Phật giáo về vấn đề xem tử vi bói toán      Tâm Diệu
• Ý nghĩa ngày tết      TN. Diệu Huệ
• Cảm thức về Xuân của thiền sư      Đông Tùng
• Cùng đón tân Xuân lành mạnh      Thích Hạnh Chơn
• Đi chùa đầu năm      Dũng Cận
• Năm rồng đưa nước vào nhà      Anh Đức
• Tết chơi trăng      Hoa Duyên
• Hương vị ngày tết bánh tét      Kim Hoa
• Suy ngẫm đầu Xuân      Ái Thi Nhân
• Mùa Xuân nói về rượu và tác hại của rượu      Minh Hạnh Đức
• Mai phương Nam      Hoàng Dũng Hùng
• Mâm ngũ quả      Trà Kim Long
• Chiếc lá đầu tiên      TG Minh Thạnh
• Thơ: Xuân quê hương      Nhiều tác giả
• Nhất chi mai chất người muôn thuở      Phan Trang Hy
• Có một "tâm chay"      Bùi Kim Sơn
• Lợi ích của sự thực hành chánh niệm      Minh Đức
• Thay đổi cách nhìn về loài vật      Tâm Linh chuyển ngữ
• Những vấn đề về mắt      Vũ Thụy

Với quan niệm nước mát lành đem lại sự sống, nước chảy róc rách vui tai khiến tâm tư sảng khoái, nước tích của, tụ phúc từ xưa đặc biệt là những ngày đầu xuân và Tết, ông cha ta đã có thú chơi nước mang cảnh đẹp bằng nước - thủy cảnh vào trang trí trong nhà. Và thể hiện bằng rất nhiều phong thái nghệ thuật như qua các hồ sen, bể cá, hòn non bộ, các mô hình ghềnh, thác, đập tràn, đài phun, máng, cọn mi ni...

Thú chơi nước hiện nay đang phổ biến khắp nơi, ngoài những kiểu hình truyền thống nhiều người còn chơi cảnh nước mang những phong cách mới lạ của phương Tây. Về kiểu dáng thì khác biệt nhưng về tính chất đại thể có hai dạng là thủy cảnh tĩnh với dòng nước ngưng đọng hoặc tương đối bình lặng cho không khí yên ắng, êm ả thường áp dụng vào các phòng ngủ, mát xoa, đọc sách và thủy cảnh động với dòng nước dịch chuyển và biến đổi liên tục cho không khí sôi nổi, hào hứng ở các lối đi dạo, phòng khách, phòng ăn. Về vị trí sắp đặt cũng có ba loại là cảnh nước chìm, nổi và lửng, tạo điểm nhấn, sự chuyển tiếp nhẹ nhàng, che giấu những khuyết điểm của ngôi nhà và cân bằng nhiệt lượng, độ ẩm không khí.

Tuy gọi là cảnh nước song nhiều khi thủy cảnh cũng bao gồm cả cây xanh, đất, đá, gỗ, kim loại, khi ấy dân chơi gọi nó là một khu vườn nước. Cũng có khi vườn nước chỉ có duy nhất nước được bố trí chảy ở các vị trí khác nhau tạo nên những luồng hơi phì phụt, những cột nước biết nhảy múa và cất lên những tiếng động réo rắt cùng hình ảnh ngộ nghĩnh. Trong vườn nước thường thấy ở ven mặt nước các loại cây cao bóng rũ mà nổi bật là những hàng cau, liễu, anh đào mỗi khi hoa nở làm mặt nước rực rỡ và thơm nức. Cũng thấy các loại cây thấp cho hoa đẹp như lan, cúc, huệ, nhài, hồng, trà, mẫu đơn,... Và cây thủy sinh nổi bồng bềnh như sen, súng, thủy nước, khoai ráy, lục bình, diên vĩ,... Tùy hình dạng, chất liệu và tính âm của đá mà chúng được đặt ở nhiều nơi trong vườn. Thường những hòn đá có hình thù kỳ lạ như núi non trùng điệp sẽ được chồng bên cạnh hoặc trên mặt nước để tạo khung cảnh sơn thủy hữu tình. Những viên đá tảng có hình chữ nhật, vuông hay dạng đĩa được xếp làm bậc thang lên xuống hồ ao hoặc đứng tách riêng giả lập một ngọn thác, một cái đập đổ nước từ trên cao xuống. Những hòn đá nhỏ hơn như sỏi, cuội được quây xen kẽ bên mép hồ hoặc rải xuống lòng suối nhằm khi có chân người bước qua hay nước xô đẩy sẽ va chạm cất tiếng lạo xạo. Tương tự, tượng và phù điêu, đèn màu cũng được sắp đặt đây đó vừa tạo vẻ hào nhoáng sang trọng, sống động của chốn có người ở vừa phản chiếu làm mặt nước lung linh, mờ ảo tựa thiên đàng. Nhờ kết hợp tinh tế mọi yếu tố gồm màu sắc, âm thanh, ánh sáng, làn gió và mùi hương những khu vườn nước luôn mang lại hiệu quả thẩm mỹ cao một tâm thế cân bằng cho người xem và cho gia chủ nhiều điềm lành.

Tùy sở thích, điều kiện người ta có thể thiết kế ra vô số cảnh nước trong nhà. Những nơi đất đai rộng rãi thì xây thủy cảnh lớn như các ao hồ để cố định ngoài sân, còn hạn hẹp thì dựng thủy cảnh nhỏ trong nhà mà lý tưởng là những hòn non bộ và bonsai di động, dùng một cái bồn ở trên đặt các hòn đá đổ đất trồng cây ở dưới cho nước chảy lơ thơ. Vì non bộ chủ yếu để tăng sinh khí trong gia đình nên người chơi có thể tùy ý mang chúng đi trưng trên bàn ăn, bàn trang điểm trong phòng, bậu cửa, góc chân cầu thang... vừa thỏa mãn sở thích chơi nước vừa đáp ứng thú nuôi cá, trồng cây và ý thích lấy thêm được nhiều đất gỗ, đá vào nhà. Cũng có người tạo dựng những thủy cảnh dưới dạng bình, vò, cối xay, cọn nước thu nhỏ mà về cơ bản là cho bình nghiêng đổ trào nước ra ngoài và dụng máy bơm điều vận... Khéo léo hơn còn biến những mảng tường thành một thác nước bằng cách lát trên tường một lớp đá hoặc gỗ công nghiệp chống thấm và lồng phía dưới một số vòi phun cho nước chảy trên bề mặt. Mỗi thủy cảnh dù to nhỏ, nằm ngang hoặc dọc theo phong thái Việt đều có tính chất ước lệ, thuận mắt, hài hòa, cân xứng với đồ nội thất và thường bằng 1/10 diện tích ngôi nhà và đẹp mắt là từ hai đến 10 m².

Nhằm phát huy mọi thế lợi của nước dựa vào đặc tính của nước là linh hoạt (trôi, chảy, vỗ bờ) khi làm thủy cảnh, nhiều người luôn cho nước lưu chuyển, với cảnh tĩnh thì xây dựng mô hình có dạng khúc khuỷu hoặc lát đá theo kiểu bậc thang dẫn xuống lòng hồ để khi mưa gió, mặt đất rung động sóng nước sẽ xô dạt đánh sang hai bên bờ. Với cảnh động thì ngoài để nước chảy từ trên cao xuống, còn cho nước dội vào các tảng đá, mỏm đá làm nước bắn tung tóe. Người ta thường chỉ xây thủy cảnh sâu khoảng một mét vì đó là độ sâu thích hợp cho cây thủy sinh hấp thụ ánh sáng mọc tốt và không gây nguy hiểm cho người và vật khi ngang qua bị ngã xuống. Cẩn trọng hơn, ở các hồ rộng dân sành điệu luôn xây giữa hồ một lối đi hoặc đặt các tảng đá cho người và vật leo bám. Ngoài ra khi để đá chắn ngang dòng chảy sẽ làm sóng sánh nước hòa thêm oxi từ không khí vào nước cho cá tôm dưới hồ sinh trưởng.

Những người chơi cảnh nước lâu năm hiểu nhiều về phong thủy âm dương ngũ hành thường đặt thủy cảnh ở hướng Nam trước cửa nhà và bên cạnh cửa sổ có nhiều gió có thể lan tỏa sức mạnh của nước (hơi mát), cũng như phản chiếu ánh sáng mặt trời, mặt trăng, các vì tinh tú vào trong nhà hoặc đặt chuyển tiếp giữa các phòng làm như một tấm bình phong cho ngôi nhà có vẻ rộng hơn. Về mặt tâm linh điều này sẽ giúp gia chủ có tâm trạng an bình như được thần linh chở che phù hộ ăn ngon ngủ yên, về khoa học cũng chữa được nhiều bệnh tật, rối loạn về hệ tim mạch, hô hấp, tiêu hóa...

Muốn giải phóng mình khỏi những không gian bó hẹp, những lo toan tất bật đời thường mọi người luôn tìm về với nước là yếu tố linh hoạt mềm dẻo giúp thả sức bay bổng. Dù nhỏ chỉ bằng một góc nhà hay rộng cả khoảng sân, cảnh nước đều cho mỗi người gần gũi với thiên nhiên và khi hòa mình vào không gian xanh mát, tràn đầy sự sống thêm vui vẻ, hoạt bát, tin yêu cuộc sống.