ÂN ĐỨC THẾ ĐỘ PHÚ PHÁP TÔN SƯ

Thành Kính Đảnh Lễ Giác Linh Hòa Thượng Bổn Sư

Con có duyên lành được sinh trưởng trong một gia đình kính mộ đạo Phật, trong hương trầm dịu ngọt xứ Huế, lại được đi từ thiện với bác Siêu đến cúng dường quý Cao Tăng thạcđức trên 40 ngôi chùa ở Cố đô. Cảm mến nếp sống thanh thoát nơi chốn thiền môn nên con và 3 bạn học lớp 9 đã có ý nguyện xuất gia từ năm 1967. Nhưng rồi cuộc chiến trên quê hương trở nên khốc liệt và nỗi thống khổ của người dân lànhđã kéo con vào cuộc đời binh nghiệp hộ quốc an dân, rồi vào trại cải tạo 5 năm rưỡi, lập gia đình, qua Mỹ theo diện H.O. Đến năm 70 tuổi, khi đã tạm xong các duyên sự ở đời, ước nguyện xuất gia ngày xưa mới thành tựu.

Ngày con đến gặp Ôn tại chùa Kim Linh để xin xuất gia, Ôn nói Ôn đang gặp khó khăn và không có chỗ ở, vậy con còn muốn xuất gia với Ôn không? Con thành kính đảnh lễ Ôn, kiên định là con đã chọn Ôn làm Thầy, và con không lưu tâmnhững chuyện thị phi. Con được Ôn thế phát xuất gia tại Hội quán Hội Từ Bi Quán Thế Âm ngày 18/11/2017. Ôn phương tiện dạy con thực hành lời Trưởng lão Hòa thượng Thích Trí Quang: “Không cần học gì nhiều, chỉ cần chuyên tâm niệm Phật và lạy Phật thì cái gì cũng thành tựu”. Con thưa hỏi Ôn là con có cần đổi Pháp danh theo tông môn Pháp phái không? Ôn trả lời “không”. Nhờ thân cận bên Ôn nên con học được nhiều hạnh lành qua thân giáo và khẩu giáo của Ôn.

Ôn nói thời gian 1960-1975, rất nhiều Thánh Tăng xuất hiện tại Khánh Hòa, Việt Nam. Ôn kể nhiều người thật, việc thật mà hành trạng vi diệu không khác gì các Bậc Thánh Tăng trong sử sách. Như chuyện Thầy Huệ An, Tăng sinh tại Phật Học viện Trung phần Hải Đức, Nha Trang, lúc ấy Ôn là Tăng sinh Quản chúng. Thầy Huệ An thường phụ việc tại nhà bếp, quần ống cao ống thấp, học chú Đại Bi 2 năm không thuộc, đến phiên cúng Ngọ thì đọc chú Đại Bi chỉ trong một phút, lộn xộn trước sau làm nhiều người coi thường. Nhưng một đêm ngồi thiền, hào quang Thầy chợt tỏa sáng cả góc phòng, ai cũng khiếp phục. Thầy Huệ An thị tịch sớm, Ôn nói “Có lẽ Thầy đã hoàn mãn một hạnh nguyện nào đó nên đến nơi khác”. Vì thế Ôn dạy con đừng xem thường một ai cả, đừng nhìn bề ngoài để phán đoán một người nào đó, biết đâu họ chính là Thánh Tăng!

Con thưa hỏi Ôn có gặp một Bậc Thánh Tăng Việt Nam nào tại Hoa Kỳ không? Ôn nói “có”. Trong một khóa tu đến 300 Tăng Ni do Ôn tổ chức, Ôn cảm nhận khóa tu diễn tiến rất nhẹ nhàng, an lạc, nên nghĩ rằng trong Tăng chúng tiềm ẩn Thánh Tăng. Ôn chia sẻ với một nhà Sư đến dự khóa tu mà chưa từng quen biết, rồi hỏi: “Có phải là ông không”? Nhà Sư điềm đạm trả lời: “Đừng nói cho người khác biết”! Những mẩu chuyện Ôn kể như vậy thật vô cùng quý giá, giúp con kiên định rằng cõi Ta Bà này là phàm Thánh đồng cư độ.

Mặc dù tuổi cao, bận nhiều Phật sự nhưng Ôn không bao giờ bỏ qua một thời công phu sáng là lạy 70 danh hiệu Phật, Bồ Tát trích từ Nghi Lạy Tam Bảo do Cố Hòa thượng Thích Trí Thủ biên soạn, tụng Chú Lăng Nghiêm, Thập Chú, ngồi thiền. Đôi khi Ôn hoằng Pháp từ các tiểu bang miền Đông hoặc Hawaii trở về chùa đã 10 giờ đêm, giấc ngủ khác nhau đến 3 tiếng đồng hồ, vậy mà đúng 5 giờ rưỡi sáng hôm sau, Ôn đã lên Chánh điện lễ Phật. Nhiều lần xướng danh hiệu Phật mà Ôn cảm ứng ứa nước mắt, giọng run run làm con cảm kích nổi da gà, niềm tôn kính Tam Bảo dâng đầy.

Ôn rất có lòng thỉnh mời Chư Tôn đức cùng ngồi lại với nhau để tụng đọc giới luật hàng tháng và chung lo Phật sự. Lòng tôn kính Chư Tôn đức của Ôn thật là mẫu mực khiêm cung, chuyển hóa tận cùng tâm thức con, như khi Ôn cung kính vấn an Hòa thượng chùa Quang Nghiêm và tự xưng là con. Ôn kể chuyện vào thăm thất của Thầy Nhất Hạnh ở Làng Mai, chỉ có một tấm ván kê trên mấy viên gạch, trên tường viết “Thiền duyệt vi thực”. Ôn cảm thán: “Sao mà thanh bạch quá”! Ôn hay kể chuyện về thời gian tu học tại Tu viện Quảng Hương Già Lam mà Ôn gọi là “long đàm, hổ huyệt” với nhiều bậc anhtài như Thầy Tuệ Sỹ, Thầy Mạnh Thác v.v… Ôn rơi lệ khi nhắc đến lời Hòa thượng Thích Trí Thủ nói trước Tăng chúngvào lúc Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất gặp khó khăn: “Tôi chịu nhục để các Thầy sống”!

Là một Bậc Thầy lớn nhưng cuộc sống Ôn thật thanh đạm. Ôn thường mặc áo nhật bình màu lam, là chiếc áo của người mới vào tu, không ăn chiều đã trên 25 năm, không uống trà, không cà phê, không có bình bát riêng, chén đũa riêng, không tổ chức sinh nhật. Năm 2018, Ôn tròn 50 năm thọ Tỳ kheo giới, chúng đệ tử xin làm lễ chúc mừng nhưng Ôn không cho. Khi nhận bì thư cúng dường của đạo hữu, Ôn trân trọng đặt lên trán. Đạo hữu đem đến cúng dường ly chè hay dĩa khoai, Ôn đều nói đem lên cúng Phật trước. Đạo hữu đến sửa soạn lon, chai recycles, Ôn xăn tay áo cùng làm. Đạo hữu từ giã ra về, Ôn tiễn đưa ra tận cửa ngõ, chờ xe chạy xong mới vào chùa.

Nét đặc thù nơi Ôn là nụ cười luôn nở trên môi, hòa đồng với mọi người. Người trí thức hay kẻ bình dân, già hay trẻ đềucảm thấy dễ dàng nói chuyện với Ôn. Ôn rất lưu tâm cúng dường quý Tăng Ni trẻ. Ngay từ khi còn du học tại Ấn Độ, Ôn đã lập một ngân quỹ giúp Tăng Ni sinh lâm trọng bệnh. Sau này Ôn giao cho đệ tử là Sư Cô Thông Niệm tiếp tục. Tại Hoa Kỳ, Ôn cũng thường xuyên giúp những người khổ nạn, không nhà.

Lần đầu tổ chức Bát Quan trai tại chùa Đại Bảo Trang Nghiêm mới tạo dựng ở thành phố Hayward, cơm và thức ăn dư nhiều, vậy là cả tuần lễ đó Ôn phải ăn cơm nguội và thức ăn hâm lại. Thôi thì đủ món: cơm hấp, cơm chiên, cơm xào, cơm trộn, cơm thập cẩm, cơm nấu lại, cơm nấu cháo cúng Cô hồn, nhưng tất cả chỉ từ cơm và thức ăn… thừa! Thấy Ôn tự tại kham nhẫn như vậy mà con ứa nước mắt.

Là thị giả nhưng con nấu ăn vụng về quá, Ôn thường phải nấu giúp. Chỉ được 2 món Ôn khen là cháo gạo đỏ cùng 5 loại đậu nấu nồi low cook, và, nước ép 5 loại trái cây: củ dền, cà rốt, cam, táo, cần tây. Thỉnh thoảng Ôn nói con chở đi chợ mua bắp, khoai, sắn, rau quả, mì căn, đậu khuôn, rồi Ôn vào bếp xắt, gọt, kho, nấu nhiều món thật ngon lành, nhất là mướp đắng Ấn Độ chiên vàng rồi kho rim mà không đắng!Chiên nấu công phu như vậy nhưng ăn có bao nhiêu đâu, đạo hữu đến tụng Kinh, Ôn cho “to go” hết nên đạo hữu rất vui, cảm động và nhớ mãi tấm lòng Ôn.

Một sáng mùa đông, ngoài trời mây xám lạnh, trong bếp chỉ hai thầy trò, Ôn mặc chiếc áo ấm dài, tay nâng đôi đũa thanh lịch như nâng một cánh hoa, nhẹ nhàng trở từng miếng đậu khuôn trong chảo dầu. Trong khoảng 5 phút lặng lẽ, con cảm như Ôn đang nhập định mặc dầu đang chậm rãi chiên đậu khuôn. Sau này con thưa lại giây phút nhiệm mầu đó thì Ôn rất xúc cảm.

Bản thân con vì nghiệp dày phước mỏng nên mới xuất gia được 4 tháng thì bị heart attack, phải đặt 2 stents vào mạch máu trong tim. Ôn cho về nhà chữa bệnh 5 tháng, trở lại chùa thì 1 năm sau lại phải thông tim lần thứ hai, đặt thêm 1 stent nữa vào tim. Khi dịch bệnh covid-19 lan tràn, Bác sĩ khuyến cáo những người có bệnh nền tim mạch như con cần cách ly chỗ đông người. Ngoài ra, sức khỏe mẹ các cháu đã yếu kém, cần sự chăm sóc. Con tự xét cần minh bạch hoàn cảnhcủa mình nên đã quỳ đảnh lễ Ôn tại Chánh điện, xin xả giới Sa di. Ôn từ bi dạy: “Tiến tu mới khó chứ lùi rất dễ. Thôi, khỏi cần xả giới, cho về nhà tu tập, khi thuận duyên thì trở lại”.

Từ đó khi nào có việc thì Ôn gọi về, hoặc khi Ôn hoằng Pháp phương xa thì con về coi chùa, tụng Kinh, cúng Thí thực.Tháng 11/2021, Ôn về Winchester Chứng minh lễ Trai đàn Chẩn tế tại Tinh xá Thiền Lâm của Đại đệ tử là Thượng tọa Thông Lý. Khi trở về, Ôn dạy là sang năm cho con thọ giới Tỳ kheo. Sáng mồng 3 Tết Nhâm Dần, khi hầu Ôn dùng điểm tâm, Ôn dạy: “Ôn nhập Hạ nhiều rồi. Năm nay đổi lại, Thông Đạo thay thế Ôn tòng Hạ An Cư tại chùa Pháp Vương cho biết, còn Ôn ở lại coi chùa”! Con lấy làm lạ không hiểu sao Ôn dạy như vậy, chỉ biết dạ thôi.

Được sự cho phép và khích lệ của Ôn, con mạo muội chuyển ngữ và chú thích Kinh Ngũ Bách Danh Quán Thế Âm sang tiếng Anh, tiếng Việt, đối chiếu thêm phần chữ Hán. Tuy ở nhà nhưng thời khóa tu tập của con vẫn tinh tấn. Ngoài giờ ănuống, nghỉ ngơi, thể dục chữa bệnh, con có 4 thời công phu: tụng Chú Lăng Nghiêm, lạy Ngũ Bách Danh Quán Thế Âm mỗi chữ một lạy, ngồi thiền, tụng kinh tối với gia đình. Thời gian còn lại là đối chiếu tài liệu từ Kinh sách Nguyên thủy và Đại thừa, ghi chép, đánh máy, sử dụng Adobe InDesign để layout bản thảo, tâm thường không rời chủ đề Quán Thế Âm Bồ Tát. Thỉnh thoảng con tự dừng lại để xem thử có bị vọng niệm dẫn dắt không, ngay khi đó toàn thân nhẹ nhàng, thưdãn, tâm lặng yên, biết rõ. Vậy là Phật tánh nơi con có mặt trong khi làm việc!

Bản thảo Kinh Ngũ Bách Danh Quán Thế Âm với 3 ngôn ngữViệt, Anh, Hán được in 5 lần để thỉnh Ôn góp ý và sửa chữarất nhiều. Bản thảo cũng được Chư tôn Thiền đức Chứng minh cùng quý Thiện hữu tri thức giúp sửa văn phạm tiếng Anh và chính tả tiếng Việt. Ôn khích lệ: “Ấn phẩm này tuy sinh sau đẻ muộn nhưng vẫn có giá trị của nó”. 

Ôn dạy phần danh hiệu tiếng Việt nên in thành một bản chữ thật lớn để đạo hữu dễ lễ lạy và Ôn đặt tên là “500 LẠY BỒ TÁT QUÁN THẾ ÂM”. Ôn hoan hỷ viết lời Tựa và Giới thiệu cho cả 2 ấn bản. Nhờ tịnh tài của quý đạo hữu nên ấn tống được 2.030 bản in màu offset, cúng dường tại Việt Nam, Hoa Kỳ và nhiều nơi khác. Ôn cũng dạy in lại bản “500 LẠY BỒ TÁT QUÁN THẾ ÂM” vì có nhiều đạo tràng yêu cầu, nhưng chưa thực hiện được thì Ôn đã về Tây.

Không một dấu hiệu sức khỏe nào giảm sút, Ôn nhẹ nhàng xả báo thân vào chiều Chủ nhật 18 tháng Hai năm Nhâm Dần (20/3/2022) tại bổn tự. Sáng Chủ nhật ấy, Ôn cùng quý đạo hữu đi thăm và biếu quà các bạn homeless tại thành phố San Jose, trưa về chùa thọ trai rồi vào phòng nghỉ trong khi các đạo hữu dọn dẹp. Ba giờ chiều, Ôn điện thoại với đạo hữu Chúc Tiến, rồi Ôn đi tắm, giặt và sấy áo quần. Điện thoại với đạo hữu Võ Văn Tường lúc 5 giờ, viết message trả lời đạo hữu Nguyên Hoa lúc 5 giờ 49 phút. Rồi Ôn an tường thâu thần viên tịch vào lúc 7 giờ chiều, trụ thế 78 năm, hạ lạp 54.

Lễ Tang Ôn được Chư tôn Thiền đức Tăng Ni Cộng đồng Phật giáo Bắc California và Môn đồ Pháp quyến tổ chức trang nghiêm tại nhà quàn Chapel of the Angels, thành phố Fremont, vào ba ngày 8, 9, 10/4/2022. Nhiều Hòa thượng, Thượng tọa từ Canada, Pháp, cũng như các tiểu bang, thành phố xa xôi đều về thắp hương tưởng niệm trước Kim quan Ôn. Đệ tử xuất gia của Ôn là: Thượng tọa Thông Lý, quý Đại đức Thông Hạnh, Thông Hoằng, Thông Định, Thông Tạng, Sa di Thông Đạo, quý Sư Cô Thông Tâm, Thông Niệm, Thông Độ, Thông Hòa. Đại diện gia đình huyết thống có người em ruột tại tiểu bang Florida và người cháu đến từ Việt Nam. Tro cốt của Ôn được thờ tại 4 nơi: (1) Chùa Đại Bảo Trang Nghiêm, Hayward; (2) Chùa Phật Bảo, Philadelphia; (3) Tinh xá Thiền Lâm, Winchester; (4) Tổ đình Thiền Lâm, Phan Rang.

Trong suốt 49 ngày qua, mỗi tối, các đệ tử xuất gia và tại gia của Ôn đều vân tập về chùa Đại Bảo Trang Nghiêm tiếp tục lễ bái Vạn Phật, 500 Lạy Bồ Tát Quán Thế Âm, tụng kinh Di Đà, Địa Tạng, Pháp Hoa. Ngoài ra, chúng con còn tụng tất cả các bản Kinh Ôn đã dịch ra tiếng Việt là: Vãng Sanh Tịnh Độ Thần Chú, Kinh Phật Dạy Cách Phát Tâm Bồ Đề, Phật Thuyết Kinh Diệt Tội Trường Thọ và Thần Chú Bảo Hộ Hài Nhi, Vô Biên Pháp Lạc, Thất Phật Kệ. Sư Cô Thông Niệm chia sẻ ý kiến là học được 3 Pháp tu từ cuộc đời Ôn: Trên kính trọng Chư Tôn đức, dưới từ bi hỷ xả với đạo hữu, bản thân thì thiểu dục tri túc.

Luận án Tiến sĩ Phật học của Ôn năm 2002 tại trường Đại học Magadh, Bodhgaya, Ấn Độ, về đề tài “So Sánh Các Giới Bản Tỳ Kheo Giữa Các Bộ Phái Phật Giáo Chính” bằng 4 ngôn ngữ Anh, Sankrit, Pali, Hán đã được đưa lên Internettheo ý nguyện của Ôn. Trong 7 tuần qua đã có đến 1.700 người vào đọc. 

Kính Lạy Giác Linh Ôn!

Đêm nay thứ Bảy, 7/5/2022, là Chung Thất của Ôn, con thành kính ôn lại hạnh nguyện Bồ Tát của Ôn giữa cuộc đời điên đảo cuồng si mà dòng lệ tuôn trào. Thật đúng với Lời bạt Ôn viết trong Kinh Phật Dạy Cách Phát Tâm Bồ Đề: “Thực hành đạo Bồ Tát thật đầy chông gai và thử thách. Càng cực khổ, càng nguy hiểm, càng khó khăn bao nhiêu thì tâm Bồ Tátcàng yêu thương, càng hy sinh, càng tinh tấn… thì càng đến gần giác ngộ, giải thoát”.

Sự ra đi nhanh chóng của Ôn là một tia chớp khai thị cho con về xả bỏ, sanh diệt, diệt sanh trong từng giây phút. Con cung kính y giáo phụng hành những điều Ôn dạy, sắp xếp việc nhà để dõng mãnh cầu Tỳ Kheo giới tại Đại giới đàn Ưu Ba Cúc Đa do Viện Phật học Bồ Đề Phật Quốc, miền Nam California tổ chức. Mai đây, xin phép Ôn cho con về Tinh xá Thiền Lâm nương tựa Sư huynh Thông Lý để tiến tu.

Nhưng dù đi bất cứ nơi đâu, con vẫn hướng về chốn Tổ “Lâm Tế Chánh tôn, Minh Hải Pháp phái” là chùa Đại Bảo Trang Nghiêm do Ôn Khai sơn và Trụ trì. Con xin nguyện góp sứccùng Chư tôn Thiền đức và quý Phật tử ấn tống bản Kinh Vô Biên Pháp Lạc II do Ôn biên dịch và Kỷ yếu Tưởng NiệmCuộc Đời Của Ôn vào lễ Tiểu Tường. Xin chân thành niệm ân tất cả quý Phật tử đã hết lòng hỗ trợ.

Nam mô Lâm Tế Chánh tôn, Tứ thập nhị thế, Khai sơn Đại Bảo Trang Nghiêm tự, thượng Thị hạ Đạt, tự Hạnh Hưng, hiệu Đỗng Tuyên Hòa thượng Giác Linh Thùy từ Chứng minh Gia hộ.

Con Sa di Thông Đạo thành tâm cẩn bạch.