Nguyên bản: Pali

Anh dịch: W.H.D. Rouse và Ānandajoti Bhikkhu

Việt dịch và rút ngắn: Nguyên Giác

J221. Kasava Jātaka -- Chiếc Y và Con Voi

Tóm tắt: Cư sĩ tụ tập và dâng y cho Đề Bà Đạt Đa. Nghe vậy, Đức Phật kể câu chuyện về một người thợ săn cải trang thành một vị Độc Giác Phật để săn voi, và Bồ Tát đã khiển trách anh ta vì đã làm mất phẩm giá y.

.

Khi Đức Phật còn ở tại Kỳ Viên, Ngài đã kể một câu chuyện về Đề Bà Đạt Đa.

Lúc bấy giờ, tại thành Vương Xá, người ta đang gom lễ vật để dâng lên chư Tăng. Một thương gia mang đến một chiếc y vàng tuyệt đẹp, tẩm hương liệu, và xin cúng dường. Dân chúng trong thành dâng tiền và các lễ vật khác, nhưng chiếc y vẫn còn. Họ phân vân không biết ai nên nhận nó -- Trưởng lão Xá Lợi Phất hay Đề Bà Đạt Đa.

Một số người cho rằng Đề Bà Đạt Đa nên nhận chiếc y, nhưng những người khác lại cho rằng Đề Bà Đạt Đa sống gần đó và luôn ở gần đó để giúp đỡ. Cuối cùng, hầu hết mọi người đều chọn Đề Bà Đạt Đa. Ông lấy chiếc y, cắt thành nhiều mảnh, khâu lại, nhuộm vàng và mặc nó một cách tự hào.

Sau đó, ba mươi vị tăng từ Savatthi đến yết kiến ​​Đức Phật. Họ kể lại sự việc và nói: "Đề Bà Đạt Đa mặc y của bậc thánh, nhưng nó không hợp với ông ta."

Đức Phật đáp: "Đây không phải lần đầu Đề Bà Đạt Đa mặc y áo thánh không hợp với tâm mình." Rồi Ngài kể một câu chuyện cổ.

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, Đức Phật giáng sinh là một con voi lớn ở dãy Himalaya. Ngài dẫn đầu một đàn voi hoang dã gồm tám mươi ngàn con.

Tại Benares, một người đàn ông nghèo thấy những người thợ làm ngà voi đang làm đồ trang sức và hỏi họ có muốn mua ngà voi không. Họ đồng ý. Vì vậy, người đàn ông đó khoác lên mình chiếc áo choàng vàng, giả làm một vị Phật Độc Giác. Ông ta đứng chắn đường đàn voi và giết một con, lấy ngà bán lấy tiền. Ông ta cứ làm như vậy, luôn giết chết con voi cuối cùng trong đàn.

Bầy voi ngày càng ít đi. Những con voi hỏi thủ lĩnh của chúng tại sao nhiều con lại biến mất như vậy. Con voi thông thái nhận ra có người đang giả làm Phật Độc Giác và giết chúng. Nó quyết định tìm hiểu.

Một ngày nọ, nó để những con khác đi trước và đi theo sau. Người đàn ông nhìn thấy nó và lao về phía trước với một vũ khí. Con voi đã sẵn sàng tấn công—nhưng rồi nó nhìn thấy chiếc áo cà sa màu vàng. Nó dừng lại và nói: “Ta phải tôn trọng chiếc áo cà sa, ngay cả khi người mặc nó không chân thật.”

Rồi voi nói:

“Nếu một người đầy dối trá và tham lam Mặc chiếc áo cà sa chân lý và an lạc, Nhưng không sống tự chủ, Chiếc áo đó không phải để cho người đó giữ.

Nhưng một người trung thực, bình tĩnh và tử tế, Người từ bỏ mọi điều ác, Người sống với đức hạnh, chân lý và sự quan tâm— Người đó xứng đáng được mặc chiếc áo cà sa đó.”

Con voi cảnh báo người đàn ông không bao giờ được quay lại, nếu không anh ta sẽ bị trừng phạt. Người đàn ông sợ hãi bỏ chạy.

Sau khi kể câu chuyện, Đức Phật nói: “Đề-bà-đạt-đa là người đã mặc chiếc áo cà sa giả dối. Và ta là con voi đã nhìn thấu hắn.”

.... o ....

J221. Kasava Jātaka -- The Robe and the Elephant

Summary: Laypeople gathered and offered robes to Devadatta. Upon hearing this, the Buddha recounted a story about a hunter who had disguised himself as a Paccekabuddha to kill elephants, and how the Bodhisatta had rebuked him for dishonoring the robes.

.

While the Buddha was staying at Jetavana, he shared a story about Devadatta.

At that time, in the city of Rajagaha, people were gathering gifts to offer to monks. A merchant brought a beautiful yellow robe, scented with perfume, and asked to donate it. The townspeople gave money and other offerings, but the robe remained. They wondered who should receive it—Elder Sariputta or Devadatta.

Some said Sariputta should have it, but others argued that Devadatta lived nearby and was always around to help. In the end, most people chose Devadatta. He took the robe, cut it into pieces, stitched it together, dyed it golden, and wore it proudly.

Later, thirty monks came from Savatthi to visit the Buddha. They told him what had happened and said, “Devadatta wears the robe of a saint, but it doesn’t suit him.”

The Buddha replied, “This isn’t the first time Devadatta has worn holy robes that don’t match his heart.” Then he told an old story.

Long ago, when King Brahmadatta ruled Benares, the Buddha was born as a great elephant in the Himalayas. He led a herd of eighty thousand wild elephants.

In Benares, a poor man saw ivory workers making jewelry and asked if they would buy elephant tusks. They said yes. So the man dressed himself in yellow robes, pretending to be a Pacceka-Buddha. He stood in the elephants’ path and killed one, selling its tusks for money. He kept doing this, always killing the last elephant in the herd.

The herd grew smaller. The elephants asked their leader why so many were disappearing. The wise elephant realized someone was pretending to be a Pacceka-Buddha and killing them. He decided to find out.

One day, he let the others go ahead and followed behind. The man saw him and rushed forward with a weapon. The elephant was ready to strike—but then he saw the yellow robes. He stopped himself and said, “I must respect the robes, even if the person wearing them is not true.”

Then he spoke:

“If someone full of lies and greed Wears the robe of truth and peace, But does not live with self-control, That robe is not for him to keep.

But one who’s honest, calm, and kind, Who leaves behind all harmful ways, Who lives with virtue, truth, and care— That one deserves the robe to wear.”

The elephant warned the man never to return, or he would be punished. The man fled in fear.

After telling the story, the Buddha said, “Devadatta was that man who wore the robe falsely. And I was the elephant who saw through him.”

.... o ....

J222. Cula-Nandiya Jātaka -- Anh Em Khỉ và Thợ Săn Tàn Ác

Tóm tắt: Đề Bà Đạt Đa tìm cách giết Đức Phật, và Ngài đáp lại bằng cách kể một câu chuyện từ kiếp trước. Trong câu chuyện đó, một người thợ săn đã tàn nhẫn giết Ngài khi Ngài còn là một con khỉ đang chăm sóc mẹ. Không lâu sau, vì lòng độc ác của hắn, mặt đất đã nuốt chửng người thợ săn, đúng như lời tiên tri của vị thầy của y.

.

Khi Đức Phật đang ở trong Rừng Trúc, các nhà sư đang trò chuyện trong Chánh Pháp Đường. Họ nói: "Đề Bà Đạt Đa thật tàn ác. Hắn ta đã cố gắng hãm hại Đức Phật - hắn ta ném đá, và thậm chí còn sai voi rừng Nalagiri tấn công Ngài. Hắn ta không có lòng tốt hay lòng trắc ẩn."

Đức Phật bước vào và hỏi họ đang bàn luận điều gì. Khi họ kể lại, Ngài nói: "Đây không phải lần đầu Đề Bà Đạt Đa tàn nhẫn và độc ác. Ngày xưa, hắn ta cũng vậy." Và rồi Đức Phật kể câu chuyện này từ quá khứ.

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, Bồ Tát đã sinh ra là một con khỉ tên là Jolly. Ngài sống trên dãy Himalaya với người em trai Jollikin. Họ cùng nhau dẫn đầu một đàn khỉ tám mươi ngàn con. Họ cũng chăm sóc người mẹ già yếu và mù lòa của mình.

Mỗi ngày, hai anh em đều hái trái cây ngọt trong rừng và gửi cho mẹ. Nhưng sứ giả đã không mang thức ăn đến. Bà gầy gò và yếu ớt vì đói.

Một hôm, Jolly hỏi: "Mẹ ơi, chúng con gửi cho mẹ nhiều trái cây thế. Sao mẹ gầy thế?"

Bà đáp: "Con trai ơi, mẹ chẳng bao giờ nhận được cả."

Jolly đau khổ: "Nếu con cứ tiếp tục dẫn đầu đoàn quân, mẹ con sẽ chết mất. Con phải tự mình chăm sóc mẹ."

Ông yêu cầu Jollikin tiếp quản đoàn quân, nhưng Jollikin nói: "Không, anh ạ. Con cũng sẽ giúp chăm sóc mẹ."

Thế là họ rời khỏi đoàn quân và đưa mẹ đến một cây đa an toàn gần bìa rừng, nơi họ cho bà ăn và chăm sóc bà bằng tình yêu thương.

Trong khi đó, một thanh niên Bà La Môn đến từ Takkasila đã hoàn thành chương trình học với một vị thầy uyên bác. Trước khi rời đi, vị thầy cảnh báo anh ta: "Con thật khắc nghiệt và tàn nhẫn. Những người như con thường gặp nhiều đau khổ. Hãy cẩn thận đừng làm những điều con sẽ hối hận."

Chàng trai trẻ đến Benares, kết hôn và trở thành thợ săn. Anh sống trong một ngôi làng gần rừng và sống bằng nghề giết thú vật và bán thịt của chúng.

Một ngày nọ, sau khi không tìm thấy con mồi nào, anh ta nhìn thấy cây đa và nghĩ: "Có lẽ mình sẽ tìm thấy thứ gì đó ở đây." Hai anh em khỉ vừa cho mẹ ăn và đang ngồi im lặng phía sau mẹ. Khi thấy thợ săn đến, chúng liền trốn vào trong cành cây.

Thợ săn nhìn thấy con khỉ già mù và nghĩ: "Mình sẽ bắn chết bà ta và mang bà ta về nhà." Anh ta giương cung lên.

Jolly thấy vậy liền nói với anh trai: "Hắn muốn giết mẹ chúng ta. Mình sẽ hy sinh mạng sống của mình để cứu mẹ. Xin hãy chăm sóc bà ấy khi mình ra đi."

Rồi anh ta trèo xuống và kêu lên: "Ôi trời, đừng bắn mẹ tôi! Bà ấy đã mù và già rồi. Hãy lấy mạng tôi thay cho bà ấy."

Thợ săn đồng ý và bắn Jolly. Rồi anh ta lại nhắm vào mẹ.

Jollikin nhìn thấy điều này và nghĩ: "Dù bà ấy có sống thêm được một ngày nữa thì cũng đáng. Mình cũng sẽ hy sinh mạng sống của mình."

Anh ta trèo xuống và nói: "Ôi trời, hãy tha cho mẹ chúng ta. Hãy lấy mạng cả hai anh em chúng ta thay cho bà ấy."

Người thợ săn bắn chết Jollikin. Sau đó, anh ta giết chết khỉ mẹ. Anh ta treo cả ba con khỉ lên cây sào và đi bộ về nhà.

Nhưng khi gần đến làng, anh ta nhận được tin dữ: một tia sét đã đánh trúng nhà anh ta, giết chết vợ con anh ta. Chỉ còn lại mái nhà và cọc tre.

Quá đau buồn, anh ta buông cây sào và cung, xé toạc quần áo và chạy về nhà khóc lóc. Ngay lúc đó, cọc tre đổ sập và đè bẹp đầu anh ta. Mặt đất nứt ra, lửa bùng lên, và anh ta bị nuốt chửng vào địa ngục.

Khi chìm xuống, anh ta nhớ lại lời thầy mình cảnh báo và kêu lên: "Giờ thì tôi đã hiểu lời thầy tôi - đây chính là ý của thầy! Hãy cẩn thận đừng làm những điều mà con sẽ hối hận. Những gì chúng ta làm sẽ quay trở lại với chúng ta. Thiện sẽ sinh thiện, ác sẽ sinh ác. Hành động của chúng ta là hạt giống, và chúng sẽ nảy mầm thành quả."

Và thế là anh ta tái sinh trong vực thẳm đau khổ.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, Ngài nói: “Đề-bà-đạt-đa là thợ săn. Xá-lợi-phất là bậc thầy thông thái. Ananda là Jollikin. Bà Gotami là mẹ. Và ta là khỉ Jolly.”

.... o ....

J222. Cula-Nandiya Jātaka -- The Monkey Brothers and the Cruel Hunter

Summary: Devadatta attempts to kill the Buddha, who responds by telling a story from a past life. In that story, a hunter mercilessly killed him when he was a monkey caring for his mother. Shortly afterward, due to his wickedness, the earth swallowed the hunter, fulfilling his teacher’s prediction.

.

While the Buddha was staying in the Bamboo Grove, the monks were talking in the Hall of Truth. They said, “Devadatta is so cruel. He tried to harm the Buddha—he threw a stone, and even sent the wild elephant Nalagiri to attack him. He has no kindness or compassion.”

The Buddha entered and asked what they were discussing. When they told him, he said, “This is not the first time Devadatta has been harsh and merciless. Long ago, he was just the same.” And then the Buddha told this story from the past.

Long ago, when King Brahmadatta ruled Benares, the Bodhisatta was born as a monkey named Jolly. He lived in the Himalayas with his younger brother Jollikin. Together, they led a troop of eighty thousand monkeys. They also cared for their blind and elderly mother.

Each day, the brothers would gather sweet fruits from the forest and send them to their mother. But the messengers didn’t deliver the food. She grew thin and weak from hunger.

One day, Jolly asked, “Mother, we send you so much fruit. Why are you so thin?”

She replied, “My son, I never receive it.”

Jolly was heartbroken. “If I keep leading the troop, my mother will die. I must care for her myself.”

He asked Jollikin to take over the troop, but Jollikin said, “No, brother. I will help care for her too.”

So they left the troop and brought their mother to a safe banyan tree near the edge of the forest, where they fed her and watched over her with love.

Meanwhile, a young Brahmin from Takkasila had finished his studies with a wise teacher. Before leaving, the teacher warned him, “You are harsh and cruel. People like you often meet great suffering. Be careful not to do things you’ll regret.”

The young man went to Benares, got married, and became a hunter. He lived in a village near the forest and survived by killing animals and selling their meat.

One day, after finding no prey, he saw the banyan tree and thought, “Maybe I’ll find something here.” The monkey brothers had just fed their mother and were sitting quietly behind her. When they saw the hunter coming, they hid in the branches.

The hunter saw the blind, old monkey and thought, “I’ll shoot her and take her home.” He raised his bow.

Jolly saw this and said to his brother, “He wants to kill our mother. I’ll give my life to save hers. Please care for her when I’m gone.”

Then he climbed down and called out: “O man, don’t shoot my mother! She is blind and old. Take my life instead.”

The hunter agreed and shot Jolly. Then he aimed at the mother again.

Jollikin saw this and thought, “Even if she lives just one more day, it’s worth it. I’ll give my life too.”

He climbed down and said: “O man, spare our mother. Take both of us brothers instead.”

The hunter shot Jollikin too. Then he killed the mother monkey. He hung all three on his pole and walked home.

But as he neared his village, he was met with terrible news: a lightning bolt had struck his house, killing his wife and children. Only the roof and bamboo posts remained.

Overcome with grief, he dropped his pole and bow, tore off his clothes, and ran home crying. Just then, the bamboo posts collapsed and crushed his head. The earth opened, flames rose, and he was swallowed into hell.

As he sank, he remembered his teacher’s warning and cried out: “Now I understand my teacher’s words—this is what he meant! Be careful not to do things you’ll regret. What we do returns to us. Good brings good, evil brings evil. Our actions are seeds, and they grow into fruit.”

And so he was reborn in the depths of suffering.

When the Buddha finished the story, he said, “Devadatta was the hunter. Sariputta was the wise teacher. Ananda was Jollikin. Lady Gotami was the mother. And I was the monkey Jolly.”

.... o ....

J223. Puta-Bhatta Jātaka -- Người Chồng Ích Kỷ và Vị Cố Vấn Thông Thái

Tóm tắt: Một người giàu có giấu vợ một phần cơm nhận được trong chuyến đi và ăn hết. Đức Phật kể câu chuyện về một hoàng hậu không thể cúng dường cho các nhà sư khổ hạnh vì nhà vua không chu cấp đầy đủ cho bà.

.

Khi Đức Phật còn ở tại Kỳ Viên, Ngài đã kể câu chuyện về một người chủ đất và vợ ông ta.

Một hôm, một người đàn ông từ Savatthi cùng vợ đến thăm một người chủ đất khác đang nợ tiền ông. Nhưng người nợ nói rằng ông không thể trả. Vừa giận dữ vừa đói bụng, người đàn ông bỏ đi mà không ăn gì. Trên đường, một vài người tốt bụng thấy ông trông mệt mỏi và đói bụng. Họ đưa cho ông một nồi thức ăn và nói: "Hãy chia sẻ với vợ ông."

Nhưng người đàn ông không muốn chia sẻ. Ông nói với vợ: "Khu vực này đầy rẫy trộm cắp. Em nên đi trước đi." Khi bà đi khuất, ông đã ăn hết thức ăn.

Sau đó, ông chỉ cho bà cái nồi rỗng và nói dối: "Nhìn này, họ đưa cho anh một cái nồi rỗng!" Bà biết ông đã ăn hết và cảm thấy vô cùng đau khổ.

Khi đi ngang qua tu viện Kỳ Viên, họ dừng lại để uống nước. Đức Phật đang đợi ở đó, ngồi yên bình dưới bóng mát của túp lều thơm ngát. Ngài chào đón họ nồng nhiệt và hỏi người vợ: "Này chị, chồng chị có tốt bụng và nhân hậu không?"

Cô ấy trả lời: "Thưa ngài, tôi yêu anh ấy, nhưng anh ấy không yêu tôi. Hôm nay, anh ấy được cho ăn mà không chia sẻ một miếng nào. Anh ấy đã ăn hết sạch."

Đức Phật nói: "Đây không phải lần đầu tiên anh ta ích kỷ. Chị luôn yêu thương, còn anh ta thì không. Nhưng một ngày nào đó, với sự giúp đỡ của bậc hiền trí, anh ấy sẽ hiểu được giá trị của chị và tôn trọng chị." Theo lời thỉnh cầu của cô, Đức Phật kể một câu chuyện cổ xưa.

Khi vua Brahmadatta trị vì Benares, Bồ tát được sinh ra là con trai của một cố vấn hoàng gia. Khi lớn lên, ngài trở thành cố vấn đáng tin cậy của nhà vua. Nhưng nhà vua lo sợ một ngày nào đó chính con trai của mình sẽ lên thay thế mình, nên đã đuổi hoàng tử đi.

Chàng trai trẻ rời đi cùng vợ và định cư tại một ngôi làng ở Kasi. Sau đó, khi nhà vua băng hà, Hoàng tử quyết định trở về Benares để lên ngôi. Trên đường đi, có người đưa cho ngài một bát cơm và nói: "Hãy ăn đi, rồi chia cho vợ con."

Nhưng ngài ăn hết sạch mà không cho nàng một xu. Nàng cảm thấy buồn và nghĩ: "Chàng thật độc ác."

Khi đến Benares, ngài lên ngôi vua và phong cho vợ mình làm hoàng hậu. Nhưng ngài vẫn đối xử tệ bạc với nàng, không bao giờ hỏi thăm sức khỏe hay cho nàng bất cứ thứ gì.

Bồ Tát, lúc này là cố vấn của hoàng gia, nhận thấy điều này. Ngài nghĩ: "Hoàng hậu rất yêu thương và hầu hạ vua, nhưng vua lại chẳng tôn trọng nàng. Ta sẽ giúp vua thấy được giá trị thực sự của nàng."

Ngài đến gặp hoàng hậu và chào hỏi bà. Hoàng hậu hỏi: "Thưa ngài, có chuyện gì vậy?"

Ngài nói: "Thưa phu nhân, lẽ ra ngài nên tặng các bậc trưởng thượng một món quà - có thể là vải vóc hoặc thức ăn chăng?"

Nàng đáp: "Thưa ngài, tôi chẳng nhận được gì cả. Tôi có thể cho gì? Khi tôi có gì, tôi đã chia sẻ. Nhưng giờ đây, vua chẳng cho tôi gì cả. Ngay cả trên đường đi, ngài nhận được một bát cơm mà không cho tôi một miếng nào."

"Bà sẽ nói điều này trước mặt đức vua chứ?" Ngài hỏi.

"Vâng," nàng đáp.

"Vậy thì hôm nay, khi tôi nói trước mặt đức vua, xin bà hãy nói như vậy. Tôi sẽ giúp đức vua thấy được lòng tốt của bà."

Sau đó, trước mặt đức vua, Bồ Tát nói với hoàng hậu: "Thưa hoàng hậu, bà thật không tử tế. Bà không nên cúng dường các bậc trưởng thượng sao?"

Bà đáp: "Thưa ngài cố vấn đức vua, tôi không nhận được gì từ đức vua. Tôi có thể cúng dường gì?"

"Nhưng bà không phải là hoàng hậu sao?" Ngài hỏi.

"Làm hoàng hậu thì có ích gì nếu tôi không được kính trọng?" bà nói. "Ngay cả khi đức vua nhận được thức ăn trên đường, ngài cũng không cho tôi."

Bồ Tát quay sang đức vua: "Điều này có đúng không?" Đức vua gật đầu.

Bấy giờ, Bồ Tát nói với hoàng hậu: “Tại sao lại ở với người không thương yêu hay tôn trọng mình? Sống không thương yêu chỉ mang lại đau khổ. Người ta tôn trọng những người biết tôn trọng mình. Nếu ai đó không tôn trọng mình, hãy khôn ngoan mà bỏ đi. Thế giới rộng lớn.”

Và Ngài đọc những vần kệ này:

“Hãy đáp lại tình thương bằng tình thương, và tôn kính bằng tôn kính. Hãy giúp đỡ những người đã giúp mình. Nhưng nếu ai đó quay lưng, mình không cần phải ở lại và chịu đau khổ.

Đáp lại sự thờ ơ bằng sự thờ ơ. Đừng an ủi người đã không còn quan tâm. Thế giới rộng lớn—Khi chim chóc thấy cây không có quả, chúng bay đi.”

Nghe vậy, nhà vua nhận ra sai lầm của mình. Ngài bắt đầu tôn trọng hoàng hậu, và từ ngày đó trở đi, họ sống hòa thuận với nhau.

Khi Đức Phật kết thúc bài pháp, Ngài thuyết giảng Chân Lý và xác định Tiền Thân. Khi kết thúc Chân Lý, hai vợ chồng đã đạt được sơ quả Nhập Lưu. “Cả hai vợ chồng đều giống y tiền thân, và người cố vấn thông thái chính là ta.”

.... o ....

J223. Puta-Bhatta Jātaka -- The Selfish Husband and the Wise Counselor

Summary: A wealthy man hides a gift of rice he received during a journey from his wife and eats it all himself. The Buddha tells a story about a queen who was unable to give gifts to the ascetics because the king did not support her adequately.

.

While the Buddha was staying at Jetavana, he shared a story about a landowner and his wife.

One day, a man from Savatthi went with his wife to visit another landowner who owed him money. But the debtor said he couldn’t pay. Angry and hungry, the man left without eating. On the road, some kind people saw how tired and hungry he looked. They gave him a pot of food and said, “Please share this with your wife.”

But the man didn’t want to share. He told his wife, “This area is full of thieves. You should walk ahead.” Once she was out of sight, he ate all the food.

Then he showed her the empty pot and lied, “Look, they gave me an empty pot!” She knew he had eaten everything and felt deeply hurt.

As they passed the Jetavana monastery, they stopped to drink water. The Buddha was waiting there, seated peacefully under the shade of his fragrant hut. He greeted them warmly and asked the wife, “Lay Sister, is your husband kind and loving?”

She replied, “I love him, sir, but he doesn’t love me. Today, he was given food and didn’t share a single bite. He ate it all himself.”

The Buddha said, “This is not the first time he has been selfish. You have always been loving, and he has not. But one day, with the help of the wise, he will learn your worth and honor you.” At her request, the Buddha told an ancient story.

When King Brahmadatta ruled Benares, the Bodhisatta was born as the son of a royal advisor. When he grew up, he became the king’s trusted counselor. But the king feared his son might one day take his place, so he sent him away.

The young man left with his wife and settled in a village in Kasi. Later, when the king died, the son decided to return to Benares to claim the throne. On the way, someone gave him a bowl of rice and said, “Eat, and share this with your wife.”

But he ate it all himself and gave her nothing. She felt sad and thought, “How cruel he is.”

When he reached Benares, he became king and made his wife the queen. But he still treated her poorly, never asking how she was or giving her anything.

The Bodhisatta, now the royal advisor, noticed this. He thought, “The queen loves the king and serves him well, but he shows her no respect. I will help him see her true worth.”

He went to the queen and greeted her. She asked, “What is it, dear sir?”

He said, “Lady, shouldn’t you offer the elders a gift—perhaps some cloth or food?”

She replied, “Dear sir, I receive nothing myself. What can I give? When I had something, I shared it. But now the king gives me nothing. Even on the road, he received a bowl of rice and didn’t give me a single bite.”

“Will you say this in front of the king?” he asked.

“Yes,” she said.

“Then today, when I speak before the king, please say the same. I will help him see your goodness.”

Later, in the king’s presence, the Bodhisatta said to the queen, “Madam, you are very unkind. Shouldn’t you offer something to the elders?”

She replied, “Good sir, I receive nothing from the king. What can I give?”

“But aren’t you the queen?” he asked.

“What use is being queen if I’m not respected?” she said. “Even when the king received food on the road, he gave me none.”

The Bodhisatta turned to the king, “Is this true?” The king nodded.

Then the Bodhisatta said to the queen, “Why stay with someone who doesn’t love or honor you? Living without love brings sorrow. People respect those who show respect. If someone doesn’t honor you, it’s wise to walk away. The world is wide.”

And he spoke these verses:

“Give love for love, and honor for honor. Help those who help you in return. But if someone turns away, You need not stay and suffer.

Return neglect for neglect. Don’t comfort one who no longer cares. The world is vast— When birds see a tree has no fruit, they fly away.”

Hearing this, the king realized his mistake. He began to honor his queen, and from that day on, they lived together in harmony.

When the Buddha concluded this discourse, he proclaimed the Truths and identified the Birth. At the conclusion of the Truths, the husband and wife attained the Fruit of the First Path. “The husband and wife are the same in both cases, and the wise counsellor was I myself.”

.... o ....

J224. Kumbhila Jātaka -- Khỉ và Cá Sấu

Tóm tắt: Đề Bà Đạt Đa quyết định giết Đức Phật, và Đức Phật trả lời rằng ông cũng đã từng làm điều này trong quá khứ. Đức Phật sau đó kể lại một câu chuyện từ kiếp trước của mình khi còn là một con khỉ, lúc đó ngài đã đánh lừa một con cá sấu và thoát khỏi bị ăn thịt.

.

Một hôm, khi đang ở tại Trúc Lâm, Đức Phật kể cho các vị tỳ kheo nghe về Đề Bà Đạt Đa, kẻ đã toan hãm hại Ngài. Đức Phật nói: "Đây không phải lần đầu Đề Bà Đạt Đa mưu hại Ta. Hắn đã từng toan tính nhưng thất bại." Rồi Ngài kể lại câu chuyện xưa.

Ngày xưa, tại thành Benares, có một con khỉ thông minh sống một mình bên bờ sông. Nó khỏe mạnh - gần bằng một con ngựa non - và rất thông minh. Giữa dòng sông có một hòn đảo nhỏ đầy xoài, mít và các loại trái cây ngon khác. Chỉ có một tảng đá nằm giữa hòn đảo và bờ sông. Mỗi ngày, con khỉ đều nhảy từ bờ lên tảng đá, rồi lên hòn đảo, ăn no nê, và chiều tối lại quay trở về theo đường cũ.

Dòng sông đó có một cặp vợ chồng cá sấu. Một hôm, vợ của con cá sấu đang mang thai, thấy con khỉ nhảy qua nhảy lại. Cô bỗng thèm khát trái tim của con khỉ và bảo chồng bắt nó.

Cá sấu đồng ý và đợi trên tảng đá, hy vọng sẽ tóm được khỉ trên đường về nhà. Nhưng khỉ đã quan sát rất kỹ. Tối hôm đó, nó nhận thấy tảng đá trông cao hơn bình thường, mặc dù mực nước không thay đổi. Nó bắt đầu nghi ngờ.

Để kiểm tra linh cảm của mình, khỉ gọi: "Ê, Đá!" Không có tiếng trả lời. Nó lại gọi: "Ê, Đá!" Vẫn im lặng. Lần thứ ba: "Ê, Đá! Sao hôm nay mày không trả lời tao?"

Cá sấu nghĩ: "À, khỉ mong tảng đá trả lời. Mình sẽ giả vờ là tảng đá." Vậy là nó nói: "Ừ, khỉ. Cái gì vậy?"

"Ngươi là ai?" khỉ hỏi.

"Ta là cá sấu," tiếng trả lời vang lên.

"Sao ngươi lại ở trên tảng đá?"

"Để tóm ngươi và ăn tim ngươi."

Con khỉ biết mình phải khôn ngoan mới sống sót được. Vậy nên nó nói: "Được rồi, ta sẽ nhảy vào miệng ngươi. Há to mồm ra!"

Giờ thì, khi cá sấu há miệng, mắt chúng nhắm lại. Ngay khi cá sấu há miệng, khỉ nhảy lên - đầu tiên là nhảy lên đầu cá sấu, sau đó nhanh chóng nhảy xuống bờ sông. Nó đã an toàn!

Cá sấu kinh ngạc. Nó nói: "Này khỉ, bất cứ ai có chân lý, trí tuệ, dũng khí và lòng tốt sẽ luôn chiến thắng hiểm nguy. Rõ ràng là ngươi có đủ cả bốn."

Sau đó, nó đọc một bài kệ:

"Chân lý, trí tuệ, dũng khí và lòng tốt - Bốn đức tính này đánh bại mọi kẻ thù."

Nói xong, cá sấu trở về nhà.

Đức Phật kết thúc câu chuyện và nói: "Đề-bà-đạt-đa là cá sấu. Ciñcā, cô gái Bà-la-môn, là vợ của cá sấu. Và ta là con khỉ thông thái."

... o ....

J224. Kumbhila Jātaka -- The Monkey and the Crocodile

Summary: Devadatta sets out to kill the Buddha, who responds that he attempted this in the past as well. The Buddha then recounts a story from his previous life as a monkey, in which he outwitted a crocodile and escaped being eaten.

.

One day, while staying at the Bamboo Grove, the Buddha spoke to the monks about Devadatta, who had tried to harm him. The Buddha said, “This isn’t the first time Devadatta tried to kill me. Long ago, he tried and failed.” Then he shared this story from the past.

A long time ago, in the city of Benares, a wise monkey lived alone by a river. He was strong—almost as big as a young horse—and very clever. In the middle of the river was a small island full of mangoes, breadfruit, and other delicious fruits. A single rock stood between the island and the riverbank. Every day, the monkey would leap from the bank to the rock, then to the island, eat his fill, and return the same way in the evening.

In that river lived a crocodile and his wife. One day, the crocodile’s wife, who was expecting babies, saw the monkey jumping back and forth. She suddenly craved the monkey’s heart and asked her husband to catch him.

The crocodile agreed and waited on the rock, hoping to grab the monkey on his way home. But the monkey was observant. That evening, he noticed the rock looked taller than usual, even though the water level hadn’t changed. He became suspicious.

To test his hunch, the monkey called out, “Hey, Rock!” No answer. He called again, “Hey, Rock!” Still silence. A third time, “Hey, Rock! Why won’t you answer me today?”

The crocodile thought, “Ah, the monkey expects the rock to reply. I’ll pretend to be the rock.” So he said, “Yes, monkey. What is it?”

“Who are you?” asked the monkey.

“I’m a crocodile,” came the reply.

“Why are you on the rock?”

“To catch you and eat your heart.”

The monkey knew he had to be clever to survive. So he said, “Alright, I’ll jump into your mouth. Open wide!”

Now, when crocodiles open their mouths, their eyes close. As soon as the crocodile opened his jaws, the monkey leapt—first onto the crocodile’s head, then quickly to the riverbank. He was safe!

The crocodile was amazed. He said, “Monkey, anyone who has truth, wisdom, courage, and kindness will always overcome danger. You clearly have all four.”

Then he recited a verse:

“Truth, wisdom, courage, and kindness— These four virtues defeat all enemies.”

With that, the crocodile returned home.

The Buddha finished the story and said, “Devadatta was the crocodile. Ciñcā, the brahmin girl, was the crocodile’s wife. And I was the wise monkey.”

... o ....

J225. Khanti-Vannana Jātaka -- Đức Vua Kiên Nhẫn

Tóm tắt: Một vị cận thần dan díu tà hạnh trong hậu cung của vua Kosala, và nhà vua đã thỉnh cầu Đức Phật cho lời khuyên nên làm gì. Đức Phật kể một câu chuyện xưa về một vị cận thần đang vướng vào tà hạnh trong hậu cung, trong khi người hầu của cận thần này lại dan díu tà hạnh với chính vợ của vị cận thần đó. Khi nhà vua phàn nàn về quan cận thần, Đức Phật giải thích rằng cách hành động của Ngài là phải kiên nhẫn.

.

Một ngày nọ, vua Kosala kể với Đức Phật về một vị quan thân tín đã cư xử tà hạnh trong hậu cung của vua. Nhà vua biết chuyện, nhưng quyết định không trừng phạt người này vì ông ta có ích. Thay vào đó, nhà vua lặng lẽ chịu đựng sự sỉ nhục và kể lại câu chuyện với Đức Phật.

Đức Phật đáp: "Các vị vua trong quá khứ cũng đã làm như vậy," và kể câu chuyện này.

Ngày xưa, tại thành Benares, vua Brahmadatta trị vì rất sáng suốt. Một cận thần của ngài đã vướng vào một mối quan hệ bất xứng với một người trong hậu cung của nhà vua. Kỳ lạ thay, chính cận thần đó lại có một người hầu cũng cư xử như vậy ngay tại nhà của cận thần đó.

Vị cận thần vô cùng phẫn nộ và dẫn người hầu đến trước mặt nhà vua. Vị cận thần thưa: "Thưa bệ hạ, tôi tớ này làm việc rất chăm chỉ, nhưng hắn đã phản bội tôi. Tôi phải làm sao đây?" Rồi ông đọc một bài kệ:

“Trong nhà của hạ thần có một người, cũng là một người hầu trung thành—Nhưng hắn đã phản bội lòng tin của hạ thần, tâu bệ hạ! Hạ thần phải làm sao với hắn đây?”

Nhà vua lắng nghe và đáp lại bằng một bài kệ của riêng mình:

“Trẫm cũng có một người cận thần trung thành—giờ hắn đang đứng trước mặt trẫm. Người tốt khó tìm, nên trẫm chọn sự kiên nhẫn.”

Vị cận thần hiểu rằng nhà vua đang nói về mình. Ông cảm thấy xấu hổ và không bao giờ tái phạm nữa. Người hầu của ông, nhận ra nhà vua biết hết mọi chuyện, cũng thay đổi cách cư xử.

Đức Phật kể xong câu chuyện và nói: “Ta từng là vua xứ Benares.” Và vị cận thần, nhận ra Đức Phật đã nói về mình, không bao giờ lặp lại sai lầm nữa.

.... o ....

J225. Khanti-Vannana Jātaka -- The King’s Patience

Summary: A courtier had an affair in the king of Kosala’s harem, and the king asked the Buddha for advice on what he should do. The Buddha told a story about a courtier who was involved in intrigues within the harem, while his attendant was having an affair with the courtier’s own wife. When the king complained about the attendant, the Buddha explained that his own course of action was to be patient.

.

One day, the king of Kosala told the Buddha about a trusted official who had behaved badly in the royal harem. The king knew what had happened, but chose not to punish the man because he was useful. Instead, he quietly endured the insult and shared the story with the Buddha.

The Buddha replied, “Kings in the past have done the same,” and told this story.

Long ago, in the city of Benares, King Brahmadatta ruled wisely. One of his courtiers got involved with someone in the king’s harem. Strangely enough, that same courtier had a servant who behaved in the same way in the courtier’s own home.

The courtier was deeply offended and brought his servant before the king. He said, “My lord, this servant of mine works hard, but he has betrayed me. What should I do?” Then he recited a verse:

“There’s a man inside my house, a loyal servant too— But he’s broken my trust, O king! What should I do with him?”

The king listened and replied with a verse of his own:

“I too have a loyal servant—he stands before me now. Good people are hard to find, so I choose patience for now.”

The courtier understood that the king was speaking about him. He felt ashamed and never misbehaved again. His servant, realizing the king knew everything, also changed his ways.

The Buddha finished the story and said, “I was the king of Benares.” And the courtier, realizing the Buddha had spoken of him, never repeated his mistake.

.... o ....

J226. Kosiya Jātaka -- Cú và Đàn Quạ

Tóm tắt: Vua Kosala muốn cùng quân đội của mình đi viễn chinh, nhưng trước tiên, ông đã tìm đến lời khuyên của Đức Phật. Đức Phật bèn kể câu chuyện về một con cú đến một bụi tre vào đúng lúc không thích hợp và bị một đàn quạ giết chết.

.

Một ngày nọ, tại Kỳ Viên, Đức Phật thuyết pháp cho vua Kosala. Nhà vua đang chuẩn bị một chiến dịch quân sự vào thời điểm không thuận lợi trong năm. Thấy nhà vua lo lắng, Đức Phật kể cho ngài nghe một câu chuyện xưa.

Ngày xưa, vua Benares đang chuẩn bị chiến tranh trong một mùa không may. Ngài dựng trại trong vườn thượng uyển. Gần đó, một con cú ẩn núp trong một bụi tre. Một đàn quạ nhìn thấy con cú và nói: "Chúng ta sẽ bắt nó ngay khi nó ra ngoài." Thế là chúng vây quanh bụi tre và chờ đợi.

Con cú, cảm thấy bất an, cố gắng trốn thoát trước khi mặt trời lặn - thời điểm an toàn thường lệ của nó. Nhưng bầy quạ đã sẵn sàng. Chúng tấn công nó từ mọi phía, mổ nó cho đến khi nó ngã xuống đất.

Nhà vua, chứng kiến ​​cảnh tượng này, hỏi Bồ Tát: "Thưa bậc hiền triết, tại sao bầy quạ lại tấn công con cú?"

Bồ Tát đáp: “Tâu Đại Vương, những kẻ rời bỏ nơi trú ẩn không đúng lúc cũng khổ như con cú này. Phải biết chờ đúng thời điểm mới được ra đi.”

Rồi Ngài đọc những vần kệ này:

“Mọi việc đều có thời điểm của nó—Nếu ra đi quá sớm, chắc chắn sẽ gặp rắc rối, Như con cú, con chim xui xẻo bị nhiều quạ mổ chết.

Nhưng người biết đường lối đúng đắn, Hiểu được ưu điểm và khuyết điểm của người khác, Sẽ sống khôn ngoan, như một con cú thông minh, và chiến thắng mọi kẻ thù.”

Nghe vậy, nhà vua hiểu ra bài học và trở về nhà, chọn sự kiên nhẫn thay vì vội vã.

Đức Phật kết thúc câu chuyện và nói: “A-nan là vua trong kiếp trước, còn ta là cận thần thông thái.”

.... o ....

J226. Kosiya Jātaka -- The Owl and the Crows

Summary: The king of Kosala wished to embark on an expedition with his army, but first, he sought the counsel of the Buddha. The Buddha then told a story about an owl that came to a bamboo thicket at an inopportune time and was killed by a flock of crows.

.

One day at Jetavana, the Buddha spoke to the king of Kosala. The king had begun a military campaign during a bad time of year. The Buddha, seeing the king’s concern, shared a story from the past.

Long ago, the king of Benares prepared for war during an unwise season. He set up camp in his royal park. Nearby, an owl had hidden in a bamboo thicket. A flock of crows saw him and said, “We’ll catch him as soon as he comes out.” So they surrounded the thicket and waited.

The owl, feeling uneasy, tried to escape before sunset—his usual safe time. But the crows were ready. They attacked him from all sides, pecking him until he fell to the ground.

The king, watching this, asked the Bodhisatta, “Wise one, why are the crows attacking the owl?”

The Bodhisatta replied, “Great king, those who leave their shelter at the wrong time suffer just like this owl. One should wait for the right moment before stepping out.”

Then he spoke these verses:

“There’s a right time for everything— If one goes out too soon, trouble will surely come, As it did for the owl, unlucky bird, pecked down by many crows.

But one who knows the proper way, Who understands others’ strengths and flaws, Will live wisely, like a clever owl, and overcome all foes.”

Hearing this, the king understood the lesson and returned home, choosing patience over haste.

The Buddha ended the story and said, “Ananda was the king in that past life, and I was the wise courtier.”

.... o ....

J227. Gutha-Pana Jātaka -- Con Bọ Hung Cánh Cứng

Tóm tắt: Một thanh niên quấy rối các nhà sư khi họ đang đi khất thực, khiến họ phải bỏ làng. Một nhà sư giải quyết tình hình bằng cách đánh cho thanh niên một trận. Đức Phật sau đó kể một câu chuyện về kiếp trước, một con voi đã giết chết một con bọ hung bằng phân của nó.

.

Gần Kỳ Viên, có một ngôi làng, nơi các nhà sư được phát gạo và các bữa ăn đặc biệt bằng phiếu. Nhưng các nhà sư trẻ tránh đến đó. Tại sao? Bởi vì một người đàn ông thô lỗ trong làng luôn lớn tiếng hỏi họ: "Ai muốn ăn đồ cứng? Ai muốn uống nước? Ai muốn ăn đồ mềm?" Nếu họ không trả lời đúng, ông ta sẽ chế giễu và sỉ nhục họ. Nhiều người cảm thấy xấu hổ và không đến làng nữa.

Một ngày nọ, một nhà sư thông thái đến phòng vé và hỏi: "Trong làng đó có cúng dường đồ ăn không?"

"Có," một nhà sư khác nói, "nhưng có một kẻ gây rối ở đó. Hắn ta hỏi những câu hỏi khó chịu và sỉ nhục bất cứ ai không trả lời được. Không ai muốn đến đó cả."

Nhà sư thông thái trả lời: "Hãy cho tôi một phiếu. Tôi sẽ dạy cho hắn một bài học - nhẹ nhàng nhưng kiên quyết. Sau hôm nay, hắn sẽ bỏ chạy mỗi khi gặp một nhà sư."

Vậy là họ đưa cho ông ta một phiếu, và ông đi bộ đến làng. Đến cổng, ông mặc áo cà sa vào. Người đàn ông thô lỗ kia nhìn thấy ông liền chạy đến, hét lớn: "Hãy trả lời câu hỏi của ta, sư huynh!"

Nhà sư bình tĩnh nói: "Để ta lấy cơm rồi về sảnh đường. Rồi ta sẽ trả lời ngươi."

Sau khi lấy cơm, người đàn ông lại hỏi. Nhà sư đáp: "Để ta ăn xong, dọn dẹp phòng ốc, lấy cơm rồi ta sẽ trả lời."

Xong xuôi, nhà sư đưa bát cho người đàn ông và nói: "Bây giờ, hãy đi theo ta."

Nhà sư dẫn ông ta ra khỏi làng, vắt áo lên vai, lấy bát lại và đứng sẵn sàng. "Hãy hỏi đi," ông nói.

Người đàn ông hét lên: "Hãy trả lời ta!"

Chỉ bằng một động tác nhanh nhẹn, nhà sư đã đánh ngã ông ta, làm thâm tím mắt, bôi bẩn lên mặt ông ta, và nói: "Nếu ngươi còn làm phiền nhà sư nào nữa, ta sẽ quay lại."

Từ hôm đó trở đi, mỗi khi thấy nhà sư nào, người đàn ông đều bỏ chạy.

Sau đó, các nhà sư bàn tán về chuyện này trong Chánh Điện. “Các ngươi có nghe không? Nhà sư kia ném đất vào mặt người đàn ông thô lỗ rồi bỏ đi!”

Đức Phật bước vào và hỏi họ đang bàn tán chuyện gì. Họ kể lại. Ngài nói: “Đây không phải lần đầu tiên nhà sư đó đối xử với người đàn ông như vậy. Chuyện này cũng đã xảy ra từ lâu rồi.” Và Ngài kể lại câu chuyện này từ quá khứ.

Ngày xưa, những người lữ hành từ Anga và Magadha thường dừng chân tại một nhà nghỉ giữa hai vương quốc. Họ uống rượu, ăn cá và rời đi vào sáng sớm.

Một ngày nọ, một con bọ hung ngửi thấy mùi thức ăn thừa và đến uống rượu đổ. Cảm thấy táo bạo và say xỉn, nó quay lại đống phân của mình và trèo lên trên. Đống phân mềm lún xuống một chút, và con bọ hung hét lên: “Thế gian này không thể chịu nổi sức nặng của ta!”

Ngay lúc đó, một con voi hoang dã đi ngang qua. Nó ngửi thấy mùi phân và quay đi với vẻ ghê tởm. Con bọ hung thấy vậy liền nghĩ: “Ha! Nó sợ ta! Ta phải thách thức nó mới được!”

Thế là ông ta hét lên: “Cả hai chúng ta đều dũng cảm! Hãy chiến đấu! Quay lại đi, Voi! Đừng chạy trốn! Hãy để Anga và Magadha thấy được lòng dũng cảm của chúng ta!”

Voi nghe vậy liền đáp: “Ta sẽ không dùng chân, tay hay ngà. Nhưng vì ngươi quá yêu phân, nên ngươi đáng chết vì nó.”

Rồi voi đổ một đống phân khổng lồ lên con bọ hung, tạo thành nước, rồi vừa đi vào rừng vừa rống lên.

Đức Phật kể xong câu chuyện và nói: “Hồi đó, kẻ thô lỗ chính là con bọ hung. Nhà sư đứng lên chống lại hắn chính là con voi. Còn ta chính là vị thần cây đã chứng kiến ​​tất cả.”

.... o ....

J227. Gutha-Pana Jātaka -- The Bold Beetle

Summary: One youth harasses the monks as they go around collecting alms, causing them to abandon the village. One monk resolves the situation by giving the youth a firm beating. The Buddha then tells a story about how, in a previous life, an elephant killed a dung beetle with its excrement.

.

Near Jetavana, there was a village where rice and special meals were given to monks by ticket. But the young monks avoided going there. Why? Because a rude man in the village would always question them loudly: “Who wants solid food? Who wants drinks? Who wants soft food?” If they didn’t answer properly, he mocked and insulted them. Many felt embarrassed and stopped visiting the village.

One day, a wise monk came to the ticket hall and asked, “Is there food being offered in that village?”

“Yes,” said another monk, “but there’s a troublemaker there. He asks annoying questions and insults anyone who can’t answer. No one wants to go.”

The wise monk replied, “Give me a ticket. I’ll teach him a lesson—kindly but firmly. After today, he’ll run away whenever he sees a monk.”

So they gave him the ticket, and he walked to the village. At the gate, he put on his robe. The rude man spotted him and rushed over, shouting, “Answer my question, monk!”

The monk calmly said, “Let me first collect my meal and return to the hall. Then I’ll answer you.”

After getting his food, the man asked again. The monk replied, “Let me finish eating, clean the room, and collect my rice. Then I’ll answer.”

When all was done, the monk handed his bowl to the man and said, “Now, come with me.”

He led him outside the village, folded his robe over his shoulder, took back his bowl, and stood ready. “Ask your question,” he said.

The man shouted, “Answer me!”

With one swift move, the monk knocked him down, bruised his eyes, smeared dirt on his face, and said, “If you ever bother another monk again, I’ll be back.”

From that day on, the man fled at the sight of any monk.

Later, the monks were talking about this in the Hall of Truth. “Did you hear? That monk threw dirt in the face of the rude man and left him!”

The Buddha entered and asked what they were discussing. They told him. He said, “This isn’t the first time that monk dealt with the man like this. It happened long ago too.” And he told this story from the past.

Long ago, travelers from Anga and Magadha would stop at a rest house between the two kingdoms. They drank liquor, ate fish, and left early in the morning.

One day, a dung beetle smelled the leftovers and came to drink the spilled liquor. Feeling bold and drunk, he returned to his pile of dung and climbed on top. The soft dung sank a little, and the beetle shouted, “The world can’t bear my weight!”

Just then, a wild elephant passed by. He smelled the dung and turned away in disgust. The beetle saw this and thought, “Ha! He’s afraid of me! I must challenge him!”

So he shouted: “We’re both brave! Let’s fight! Turn back, Elephant! Don’t run away! Let Anga and Magadha see our courage!”

The elephant heard him and replied: “I won’t use my feet, hands, or tusks. But since you love dung so much— You deserve to die by it.”

Then the elephant dropped a huge pile of dung on the beetle, made water, and walked off into the forest, trumpeting.

The Buddha finished the story and said, “Back then, the rude man was the dung beetle. The monk who stood up to him was the elephant. And I was the tree spirit who watched it all.”

.... o ....

J228. Kamanita Jātaka -- Vị Bà la môn và trận lụt

Tóm tắt: Một Bà-la-môn, sau khi chăm sóc mùa màng cẩn thận với ý định dâng lễ vật lên Đức Phật và Tăng đoàn, đã mất hết tất cả trong một đêm lụt lội. Đức Phật bèn kể một câu chuyện xưa về một vị vua tham lam đã đánh mất cơ hội chiếm được ba vương quốc, trước khi học được sự ngu xuẩn của dục vọng và gạt bỏ nỗi đau buồn.

.

Câu chuyện này, được Đức Phật kể tại Tinh xá Kỳ Viên, kể về một Bà-la-môn tên là Kāmanīta. Hoàn cảnh cũng được giải thích trong Kāmajātaka [Jataka 467].

Tại thành phố Sāvatthi, một người Bà La Môn tên là Kamanita đang dọn đất bên sông Aciravatī để trồng trọt. Mỗi lần Đức Phật đến Sāvatthi để khất thực, Ngài đều dừng lại và nói chuyện tử tế với vị Bà-la-môn.

"Ngươi đang làm gì vậy, Bà La Môn?" Đức Phật hỏi.

"Tôi đang chuẩn bị mảnh đất này để trồng trọt," người đàn ông trả lời.

"Rất tốt," Đức Phật nói. Và ngài tiếp tục đến thăm vị Bà La Môn khi công việc tiến triển – khi cây cối được dọn sạch, khi ruộng được cày, khi các kênh dẫn nước được xây dựng.

Vào ngày gieo hạt, vị Bà-la-môn nói: "Hôm nay là ngày lễ cày của tôi, thưa ngài Gotama. Khi vụ mùa chín, tôi sẽ cúng dường thức ăn cho Tăng đoàn, với ngài dẫn đầu."

Đức Phật chấp nhận lời hứa của ông và tiếp tục lên đường.

Sau đó, ngài thấy vị Bà La Môn đang theo dõi vụ mùa đang lớn của mình. "Ngươi đang làm gì vậy, Bà La Môn?"

"Đang xem bắp, thưa ngài Gotama."

"Rất tốt," Đức Phật nói, rồi tiếp tục đi.

Vị Bà-la-môn nghĩ: "Gotama thường đi đường này. Ngài chắc hẳn đang mong có đồ ăn. Tôi chắc chắn sẽ cúng cho ngài một ít." Ngay tối hôm đó, Đức Phật đã đến thăm nhà ông, và vị Bà La Môn cảm thấy một sự tin tưởng và vui mừng sâu sắc.

Khi vụ mùa chín, vị Bà La Môn dự định thu hoạch vào ngày hôm sau. Nhưng đêm đó, mưa lớn trút xuống thượng nguồn. Một trận lụt đã quét xuống sông và phá hủy toàn bộ cánh đồng. Không còn một thân cây nào.

Vị Bà La Môn đau lòng khôn xiết. Anh đặt tay lên ngực và khóc. Anh trở về nhà trong nỗi buồn và nằm xuống, than khóc.

Sáng hôm sau, Đức Phật thấy nỗi khổ của ông và nghĩ: "Ta sẽ an ủi ông ấy." Sau khi đi khất thực, ngài sai các nhà sư trở về tu viện, còn mình cùng một thị giả trẻ đến nhà của vị Bà-la-môn.

Vị Bà La Môn chào đón ngài và mời ngồi. Đức Phật hỏi: "Này Bà-la-môn, sao ngươi buồn bã thế?"

"Ôi Gotama," ông nói, "ngài biết tôi đã làm việc từ đầu như thế nào. Tôi đã hứa sẽ bố thí khi vụ mùa sẵn sàng. Nhưng giờ đây, trận lụt đã cuốn trôi mọi thứ - hàng trăm xe ngũ cốc, tất cả đều mất hết. Tôi đau khổ tột cùng."

Đức Phật nhẹ nhàng hỏi: "Đau buồn có thể mang lại những gì đã mất không?"

"Không, Gotama, nó sẽ không."

"Vậy thì tại sao phải đau buồn? Trên thế giới này, con người có của cải và mùa màng, và đôi khi họ lại mất chúng. Mọi thứ được tạo ra rồi sẽ có ngày bị hủy diệt. Đừng chìm đắm trong nỗi buồn."

Sau đó, Đức Phật chia sẻ một bài giảng từ kinh Kāma. Khi ngài nói, tâm của vị Bà la môn mở ra, và ông đạt được Sơ Quả Nhập Lưu. Nỗi đau của ông dịu đi, và Đức Phật trở về tu viện.

Tin tức lan truyền khắp thị trấn: Đức Phật đã an ủi một vị Bà La Môn đang đau buồn và giúp ông tìm thấy sự bình an và giác ngộ tâm linh.

Sau đó, trong Chánh Pháp Đường, các Tỳ kheo đã nói về điều đó: "Đức Phật kết bạn với vị Bà-la-môn, chờ đợi thời điểm thích hợp và giảng dạy Chánh Pháp cho ông khi tâm ông này tan vỡ. Đức Phật đã làm dịu cơn đau cho người kia và giúp anh đạt đến Sơ quả Nhập Lưu."

Đức Phật bước vào và hỏi họ đang thảo luận điều gì. Họ đã kể lại với ngài. Đức Phật nói: "Đây không phải lần đầu tiên ta giúp anh ta vượt qua nỗi đau. Cách đây rất lâu, ta cũng làm như vậy." Và ngài kể câu chuyện này từ quá khứ.

Ngày xưa, vua Benares có hai người con trai. Người anh trở thành vua; người em là phó của anh ta. Vua tham lam—mải mê theo đuổi của cải, khoái lạc và quyền lực.

Lúc đó, Bồ Tát là Sakka, vua của các vị thần. Thấy sự tham lam của nhà vua, Sakka quyết định dạy cho ông ta một bài học. Ngài cải trang thành một thanh niên Brahmin và đến thăm nhà vua.

"Ngươi muốn gì?" nhà vua hỏi.

"Tôi biết ba thành phố giàu có—đầy vàng, voi và binh lính. Chúng có thể bị chinh phục dễ dàng. Tôi đến để dâng chúng cho ngài."

"Khi nào chúng ta đi?"

"Ngày mai," Sakka nói.

"Chuẩn bị quân đội!" nhà vua nói.

Nhưng ông ta không cho người Bà La Môn chỗ ở, không cho thức ăn, không cho lòng tốt. Ngày hôm sau, người Bà La Môn đã biến mất không dấu vết.

Nhà vua vô cùng đau khổ. "Ta đã mất đi vinh quang lớn lao!" Nỗi buồn khiến nhà vua phát bệnh. Không bác sĩ nào có thể giúp nhà vua.

Sau vài ngày, Sakka trở lại, lại cải trang thành một vị Bà La Môn. "Tôi đến để chữa bệnh cho nhà vua," anh nói.

Vua đáp: "Ngay cả những bác sĩ giỏi nhất cũng thất bại. Hãy trả tiền cho anh này rồi đuổi đi."

"Tôi không yêu cầu phí," Sakka nói. "Hãy để tôi gặp nhà vua."

Anh ấy được phép vào. "Hãy nói cho tôi biết bệnh của ngài," anh ta nói.

"Nó đến từ điều tôi nghe được," nhà vua nói. "Một người Bà La Môn trẻ tuổi đã hứa với tôi ba thành phố. Tôi không cho anh ta gì cả, và anh ta biến mất. Trái tim tôi tan vỡ vì mất đi vinh quang. Chữa bệnh cho tôi, nếu bạn có thể."

Sau đó, ông đọc bài kệ:

"Ba thành phố trên cao trên đồi, tôi khao khát chiếm lấy, cùng với tất cả vàng của chúng. Nhưng giờ đây tôi đau khổ, bệnh tật vì tham lam— Hỡi Bà-la-môn, hãy chữa lành cho tôi, làm cho tôi khỏe mạnh trở lại!”

Sakka trả lời:

"Có loại chữa rắn cắn, có loại lành vết thương, Nhưng lòng tham – không loại thảo dược nào có thể chữa lành. Chỉ có trí tuệ mới chữa lành tâm hồn lạc lối trong đêm vô tận của tham ái."

Sakka tiếp tục: "Dù có cai trị bốn thành phố, liệu ngài có thể mặc bốn bộ áo cùng một lúc không? Ăn từ bốn món? Ngủ trên bốn giường? Tham vọng là vô tận và nguy hiểm. Nó dẫn đến đau khổ và thậm chí là địa ngục. Đừng để nó chi phối ngài."

Nhà vua lắng nghe. Nỗi buồn của vua tan biến. Cơ thể nhà vua đã lành lặn. Sakka dạy vua giữ đức hạnh rồi trở về cõi trời. Vua bố thí, sống khôn ngoan và qua đời với tái sinh nơi tốt đẹp.

Đức Phật kết luận: "Vị tỳ kheo đang đấu tranh với dục vọng hôm nay chính là vị vua ngày xưa." Và ta là Sakka, người đã đến để hướng dẫn nhà vua."

.... o ....

J228. Kamanita Jātaka -- The Brahmin and the Flood

Summary: One Brahmin, after carefully tending his crops with the intention of offering a gift to the Buddha and the Saṅgha, loses everything in a night’s flood. The Buddha then tells a story from the past about a greedy king who loses his chance to gain three kingdoms, before learning the folly of desire and setting aside his grief.

.

This story, which the Buddha told at Jetavana, is about a Brahmin named Kāmanīta. The circumstances are also explained in the Kāmajātaka [Jataka 467].

In the town of Sāvatthi, a brahmin named Kamanita was clearing land by the river Aciravatī to grow crops. Each time the Buddha came to Sāvatthi for alms, he would stop and speak kindly to the brahmin.

“What are you doing, brahmin?” he asked.

“I’m preparing this land for farming,” the man replied.

“Very good,” said the Buddha. And he continued to visit the brahmin as the work progressed—when the trees were cleared, when the field was plowed, when the water channels were built.

On the day of sowing, the brahmin said, “Today is my plowing festival, Gotama. When the crop is ripe, I will offer food to the Saṅgha, with you at the head.”

The Buddha accepted his promise and went on his way.

Later, he saw the brahmin watching his growing crop. “What are you doing, brahmin?”

“Watching the corn, Gotama.”

“Very good,” said the Buddha, and walked on.

The brahmin thought, “Gotama often comes this way. He must be hoping for food. I will surely give him some.” That very evening, the Buddha visited his home, and the brahmin felt a deep sense of trust and joy.

When the crop was ripe, the brahmin planned to harvest it the next day. But that night, heavy rain fell upstream. A flood swept down the river and destroyed the entire field. Not a single stalk remained.

The brahmin was heartbroken. He pressed his hand to his chest and wept. He returned home in sorrow and lay down, grieving.

The next morning, the Buddha saw his suffering and thought, “I will comfort him.” After collecting alms, he sent the monks back to the monastery and went with a young attendant to the brahmin’s house.

The brahmin welcomed him and offered a seat. The Buddha asked, “Why are you so sad, brahmin?”

“O Gotama,” he said, “you know how I worked from the beginning. I promised to give alms when the crop was ready. But now the flood has taken everything—hundreds of cartloads of grain, all gone. I am crushed with grief.”

The Buddha gently asked, “Will grieving bring back what is lost?”

“No, Gotama, it will not.”

“Then why grieve? In this world, people have wealth and crops, and sometimes they lose them. All things that are made will one day be destroyed. Don’t dwell in sorrow.”

Then the Buddha shared a teaching from the Kāma discourse. As he spoke, the brahmin’s heart opened, and he attained the Fruit of the First Path. His pain eased, and the Buddha returned to the monastery.

News spread through the town: the Buddha had comforted a grieving brahmin and helped him find peace and spiritual awakening.

Later, in the Dhamma Hall, the monks spoke of it: “The Buddha befriended the brahmin, waited for the right moment, and taught him the Dhamma when his heart was broken. He eased his pain and helped him reach the First Path.”

The Buddha entered and asked what they were discussing. They told him. He said, “This is not the first time I’ve helped him through grief. Long ago, I did the same.” And he told this story from the past:

Long ago, the king of Benares had two sons. The elder became king; the younger was his deputy. The king was greedy—chasing wealth, pleasure, and power.

At that time, the Bodhisatta was Sakka, king of the gods. Seeing the king’s greed, Sakka decided to teach him a lesson. He disguised himself as a young brahmin and visited the king.

“What do you want?” asked the king.

“I know of three rich cities—full of gold, elephants, and soldiers. They can be conquered easily. I came to offer them to you.”

“When shall we go?”

“Tomorrow,” said Sakka.

“Prepare the army!” said the king.

But he gave the brahmin no place to stay, no food, no kindness. The next day, the brahmin was nowhere to be found.

The king was devastated. “I’ve lost great glory!” His sorrow made him sick. No doctor could help him.

After a few days, Sakka returned, again disguised as a brahmin. “I’ve come to heal the king,” he said.

The king replied, “Even the best doctors failed. Give him a fee and send him away.”

“I ask for no fee,” said Sakka. “Let me see the king.”

He was allowed in. “Tell me your illness,” he said.

“It came from something I heard,” said the king. “A young brahmin promised me three cities. I gave him nothing, and he vanished. My heart broke from the loss of glory. Cure me, if you can.”

Then he recited:

“Three cities high upon the hills, I longed to take, with all their gold. But now I suffer, sick with greed— O brahmin, cure me, make me whole!”

Sakka replied:

“Some heal snake bites, some cure wounds, But greed—no herb can make it right. Only wisdom heals the soul That’s lost in craving’s endless night.”

He continued: “Even if you ruled four cities, could you wear four robes at once? Eat from four dishes? Sleep in four beds? Desire is endless and dangerous. It leads to suffering and even hell. Do not let it rule you.”

The king listened. His sorrow lifted. His body healed. Sakka taught him virtue and returned to the heavens. The king gave alms, lived wisely, and passed away to a good rebirth.

The Buddha concluded, “The monk who struggles with desire today was that king long ago. And I was Sakka, who came to guide him.”

.... o ....

J229. Palayi Jātaka -- Kẻ Lang Thang Trốn Chạy

Tóm tắt: Một vị đạo sĩ nọ đi khắp nơi tranh luận với bất kỳ ai ông gặp. Khi đến Kỳ Viên, ông cảm thấy e ngại trước cánh cổng quá lớn và quyết định không bước vào hay tranh luận. Đức Phật sau đó kể câu chuyện về một vị vua hùng mạnh đã tập hợp một đội quân hùng hậu, nhưng khi nhìn thấy cánh cổng của thành phố mà ông định chiếm đoạt, ông trở nên e ngại và quyết định rút lui.

.

Một hôm, tại Kỳ Viên, Đức Phật kể về một vị du sĩ lang thang—một người đàn ông đi khắp Ấn Độ để tìm người tranh luận. Ông ta thích tranh luận và muốn chứng tỏ mình thông thái hơn người khác. Nhưng không ai dám thách thức ông ta.

Cuối cùng, ông ta đến Xá Vệ và hỏi: “Ở đây có ai có thể tranh luận với ta không?”

Mọi người đáp: “Vâng! Đức Phật, Gotama, đang ở đây. Ngài là bậc trí tuệ vô song. Ngay cả một ngàn người tranh luận như ông cũng không thể sánh bằng Ngài. Mọi lý lẽ đều tan vỡ trước Ngài như sóng vỗ bờ.”

“Bây giờ Ngài ấy ở đâu?” vị khất sĩ hỏi.

“Ở Kỳ Viên,” họ nói.

“Vậy thì ta sẽ đi thách thức Ngài ấy!” ông ta tuyên bố, rồi bỏ đi với một đám đông theo sau.

Khi nhìn thấy những tòa tháp cổng lớn của Kỳ Viên—do Thái tử Kỳ Đà xây dựng với chi phí khổng lồ—ông ta hỏi: “Đó có phải là nơi Đức Phật Gotama sống không?”

“Không,” họ nói, “đó chỉ là cổng thôi!”

"Nếu cánh cổng tráng lệ như thế này," ông kêu lên, "thì nơi ở sẽ ra sao?"

"Có vô vàn những căn phòng thơm ngát," họ trả lời.

Vị du sĩ dừng lại. "Ai có thể tranh luận với một vị thầy như thế này?" ông nói - rồi quay người bỏ chạy.

Đám đông cười vang và reo hò, ùa vào vườn báo với Đức Phật.

"Sao quý vị lại đến sớm thế?" ngài hỏi.

Họ kể lại cho ngài nghe chuyện đã xảy ra.

Đức Phật mỉm cười và nói: "Đây không phải lần đầu tiên ông kia bỏ chạy chỉ vì nhìn thấy cánh cổng. Ông kia đã từng làm như vậy từ lâu rồi." Và ngài kể lại câu chuyện từ quá khứ:

Ngày xưa, Bồ Tát giáng sinh làm một vị vua thông thái ở Takkasila, thuộc xứ Gandhara. Vào thời đó, Brahmadatta là vua xứ Benares. Brahmadatta nổi lòng tham và muốn chinh phục Takkasila.

Ông tập hợp một đội quân hùng hậu - voi, ngựa, xe ngựa và bộ binh - và đóng trại gần thành phố. Vua này hùng hồn tuyên bố: “Hãy để voi ngựa của chúng ta gầm rú như mây giông! Hãy để xe ngựa của chúng ta bắn tên như mưa! Hãy để chiến binh của chúng ta tấn công bằng kiếm và giáo! Hãy để tiếng hô xung trận của chúng ta gầm rú như sấm!”

Rồi vua tiến về phía cổng thành.

Khi nhìn thấy cổng thành cao chót vót, vua này hỏi: “Đó có phải là cung điện của nhà vua không?”

“Không,” họ nói, “chỉ là tháp cổng thôi.”

“Nếu cổng thành hùng vĩ như thế này,” ngài nói, “thì cung điện sẽ như thế nào?”

“Giống như cung điện trên trời của Sakka!” họ trả lời.

Nhà vua xứ Benares sửng sốt. “Chúng ta không thể đánh bại một vị vua huy hoàng như vậy!” ngài nói. Thậm chí không vào thành, ngài quay đầu bỏ chạy về Benares.

Đức Phật kể xong câu chuyện và nói: “Vị du sĩ lang thang đó đã từng là vua của Benares. Còn ta là vua của Takkasila.”

.... o ....

J229. Palayi Jātaka -- The Wanderer Who Fled

Summary: An ascetic goes about arguing with everyone he meets. When he arrives at Jetavana, he is intimidated by the size of the gate and decides not to enter or argue. The Buddha then tells a story of a mighty king who assembled a huge army, but upon seeing the gate of the city he intended to overthrow, he became intimidated and chose to withdraw.

.

One day at Jetavana, the Buddha spoke about a wandering mendicant—a man who traveled all across India looking for someone to argue with. He loved debates and wanted to prove himself wiser than others. But no one challenged him.

Eventually, he arrived in Sāvatthi and asked, “Is there anyone here who can argue with me?”

The people replied, “Yes! The Buddha, Gotama, is here. He is wise beyond measure. Even a thousand debaters like you could not match him. All arguments break against him like waves crashing on the shore.”

“Where is he now?” asked the mendicant.

“At Jetavana,” they said.

“Then I’ll go challenge him!” he declared, and marched off with a crowd following.

When he saw the grand gate towers of Jetavana—built by Prince Jeta at great cost—he asked, “Is that where Gotama lives?”

“No,” they said, “that’s just the gate!”

“If the gate is this magnificent,” he cried, “what must the dwelling be like?”

“There are endless fragrant chambers,” they replied.

The mendicant paused. “Who could argue with a teacher like this?” he said—and turned around and fled.

The crowd laughed and cheered, rushing into the park to tell the Buddha.

“What brings you here so early?” he asked.

They told him what had happened.

The Buddha smiled and said, “This isn’t the first time he ran away just from seeing the gate. He did the same long ago.” And he shared this story from the past:

Long ago, the Bodhisatta was born as a wise king in Takkasila, in the land of Gandhara. At that time, Brahmadatta was king of Benares. Brahmadatta grew greedy and wanted to conquer Takkasila.

He gathered a huge army—elephants, horses, chariots, and foot soldiers—and camped near the city. He gave a fiery speech:

“Let our elephants and horses thunder like storm clouds! Let our chariots shoot arrows like rain! Let our warriors strike with swords and spears! Let our battle cry roar like thunder!”

Then he marched toward the city gates.

When he saw the towering gate, he asked, “Is that the king’s palace?”

“No,” they said, “just the gate tower.”

“If the gate is this grand,” he said, “what must the palace be like?”

“Like the heavenly palace of Sakka!” they replied.

The king was stunned. “We can’t fight a king with such glory!” he said. Without even entering the city, he turned around and fled back to Benares.

The Buddha finished the story and said, “That wandering mendicant was once the king of Benares. And I was the king of Takkasila.”

.... o ....

J230. Dutiya-Palayi Jātaka -- Vị Du Sĩ Lại Bỏ Trốn

Tóm tắt: Một vị du sĩ lang thang tranh luận với tất cả mọi người mà ông gặp. Tuy nhiên, khi gặp Đức Phật, ông cảm thấy e ngại trước hào quang rạng rỡ trên khuôn mặt Ngài và quyết định không tranh luận. Đức Phật sau đó kể một câu chuyện về một vị vua hùng mạnh đã tập hợp một đội quân hùng hậu, nhưng khi nhìn thấy hào quang rạng rỡ trên khuôn mặt của vị vua mà ông định lật đổ, ông đã bị đe dọa và quyết định rút lui.

.

Một ngày nọ, tại Kỳ Viên, Đức Phật ngồi giữa đông đảo chư Tăng và Phật tử. Ngài ngồi trên một tòa tọa được trang hoàng lộng lẫy, đặt trên một bục gỗ đỏ, thuyết giảng Phật Pháp với sức mạnh và sự trong trẻo như tiếng gầm của sư tử.

Một vị du sĩ lang thang - nổi tiếng với việc du hành khắp Ấn Độ để tranh biện với người khác - bước vào đám đông. Khi nhìn thấy sự hiện diện rạng rỡ của Đức Phật, khuôn mặt Ngài sáng ngời như trăng rằm và vầng trán lấp lánh như vàng, ông vô cùng kinh ngạc. "Ai có thể đánh bại một người như thế này?" ông kêu lên - rồi quay người bỏ chạy.

Đám đông đuổi theo ông, rồi quay lại và kể lại cho Đức Phật nghe chuyện đã xảy ra.

Đức Phật mỉm cười và nói: "Đây không phải lần đầu tiên hắn bỏ chạy khi nhìn thấy khuôn mặt vàng của ta. Hắn cũng đã từng làm như vậy từ lâu rồi." Và Ngài kể lại câu chuyện từ quá khứ.

Ngày xửa ngày xưa, Bồ Tát giáng sinh làm một vị vua thông thái ở Benares. Tại thành Takkasila, vua xứ Gandhara cai trị. Vị vua ấy nổi lòng tham và muốn chinh phục Benares.

Ông tập hợp một đội quân hùng mạnh - voi, ngựa, xe và bộ binh - và bao vây thành phố. Đứng ở cổng thành, ông nhìn quân đội của mình với vẻ tự hào và tuyên bố:

“Hãy nhìn vô số lá cờ của ta! Quạ không thể ngăn sóng biển, Bão tố không thể lay chuyển núi non - Không ai có thể đánh bại ta!”

Nhưng Bồ Tát, vua Benares, lộ ra khuôn mặt rạng rỡ, sáng ngời như trăng rằm. Ông nói với giọng bình tĩnh:

“Hỡi nhà vua ngu ngốc, đừng khoe khoang. Ngươi chưa bao giờ gặp một đối thủ thực sự. Ta như một con voi hoang dã - Ta sẽ nghiền nát quân đội của ngươi như lau sậy dưới chân ta!”

Vua Gandhara ngước lên và thấy vầng trán vàng của Bồ Tát. Nỗi sợ hãi bao trùm lấy ông. Sợ bị bắt, ông quay đầu bỏ chạy - trở về kinh thành của mình mà không chiến đấu.

Đức Phật kể xong câu chuyện và nói: “Người du sĩ khoác lác kia vốn là vua xứ Gandhara. Còn ta vốn là vua xứ Benares.”

.... o ....

J230. Dutiya-Palayi Jātaka -- The Mendicant Who Fled Again

Summary: A wandering mendicant goes about arguing with everyone he meets. However, when he encounters the Buddha, he is intimidated by the radiance of the Buddha's face and decides not to argue. The Buddha then tells a story about a mighty king who assembled a huge army, but upon seeing the radiance of the face of the king he intended to overthrow, he was intimidated and chose to withdraw.

.

One day at Jetavana, the Buddha sat surrounded by many monks and lay followers. He sat on a beautifully decorated seat, raised on a red platform, teaching the Dharma with the strength and clarity of a lion’s roar.

A wandering mendicant—known for traveling across India to challenge others in debate—came into the crowd. When he saw the Buddha’s radiant presence, his face shining like the full moon and his forehead gleaming like gold, he was overwhelmed. “Who could possibly defeat someone like this?” he cried—and turned around and ran away.

The crowd chased after him, then returned and told the Buddha what had happened.

The Buddha smiled and said, “This isn’t the first time he fled at the sight of my golden face. He did the same long ago.” And he shared this story from the past:

Long ago, the Bodhisatta was born as a wise king in Benares. In the city of Takkasila, the king of Gandhara ruled. That king became greedy and wanted to conquer Benares.

He gathered a mighty army—elephants, horses, chariots, and foot soldiers—and surrounded the city. Standing at the gate, he looked proudly at his forces and declared:

“Look at my countless banners! Crows cannot stop the ocean waves, Storms cannot shake a mountain— No one alive can defeat me!”

But the Bodhisatta, the king of Benares, revealed his radiant face, shining like the full moon. He spoke with calm strength:

“Foolish king, don’t boast. You’ve never met a true rival. I am like a wild elephant— I will crush your army like reeds beneath my feet!”

The king of Gandhara looked up and saw the Bodhisatta’s golden forehead. Fear gripped him. Afraid of being captured, he turned and fled—back to his own city without a fight.

The Buddha finished the story and said, “That boastful mendicant was once the king of Gandhara. And I was the king of Benares.”

.... o ....

.