Từ báo cáo Tổng kết công tác phật sự của Ban TTTT T.Ư GHPGVN: Để truyền thông Phật giáo thực sự là mũi nhọn

Bản báo cáo có độ dày 8 trang A4, không quá dài nhưng vừa đủ nêu lên những thành tựu lẫn khiếm khuyết trong năm vừa qua. Đặc biệt, bản báo cáo đã nhận định rất sát những vấn đề nổi cộm dư luận trong và ngoài Phật giáo rất quan tâm. Từ trong một góc khuất của khán phòng ở đầu cầu phía Nam, người viết rất chăm chú vào từng chi tiết bản báo cáo đặt ra mà trong đó, từng khía cạnh  đã được bóc trần, nhất là  mảng đấu tranh với tiêu cực trong nội bộ Phật giáo được trình bày cụ thể trong phần 2 mục “Xử lý Thông Tin”. Qua đó cho thấy lãnh vực này rất còn thiếu những ngòi bút thiện chí, mạnh dạng đứng ra đóng góp phần sở kiến của mình trước công luận nhằm tư vấn cho Giáo Hội các cấp có phương hướng xử lý vụ việc. Ban TTTT Trung Ương GHPGVN, trong đó có trang nhà phatgiao.org.vn đã làm đúng chức năng lãnh đạo và hướng dẫn của mình trong vấn đề nhạy cảm này, còn là thể hiện một chỗ dựa vững chắc cho các Ủy viên của mình đang dấn thân vào cuộc từng ngày, từng giờ.

Đã có nhiều ý kiến chỉ ra rằng phương diện truyền thông Phật giáo chúng ta không phải yếu và thiếu; dư thừa nữa là đằng khác, nhất là các website Phật giáo, nhưng để có một chủ trương chung, đường hướng chung thì hầu như rất mơ hồ, nếu không muốn cho là  không có. Mỗi chùa, tự viện, đạo tràng hay cá nhân đều có thể mở  trang website. Điều này sẽ ích lợi  cho việc bảo vệ chủ trương hoặc đường lối tu học của mỗi chùa, tự viện, cá nhân mà trang website đó đóng vai trò phát ngôn chính thức. Hoàn toàn không có bóng dáng của việc phổ quát và  lợi ích cho cộng đồng. Thế nên đã có manh nha trường hợp xảy ra là hiện tượng chống đối, lên tiếng đả kích những ai xâm phạm đến  đường lối, chủ trương đó. Cho dù  tên miền hoặc danh xưng,  giao diện của các trang website Phật giáo ấy rất bao quát.

Còn một chuyện tuy có vẻ buồn cười nhưng nó đã được phát ngôn bởi một vị tu sĩ khá tự tin cho dù giữa lúc ấy đang trong vòng một  nghi án, đại ý rằng: blog của tôi có hằng nhiều người đọc, cho nên những gì đưa lên đấy cũng tức là tuyên truyền có lợi cho đạo pháp ! Đây là vấn đề cần phải chặn đứng ngay, TTTT Phật giáo có công luận riêng, có đường lối, chủ trương và chính sách rõ ràng, không cần phải đi bằng ngõ hẹp của tưởng thiểu năng ấy.

Từ nơi đó, chúng ta sẽ không ngạc nhiên khi thấy một vấn đề tiêu cực, hay xâm hại đến thanh danh Phật giáo, tăng sĩ .v.v. các trang website này không hề có tên trong danh sách đi đầu. Nếu có thì chỉ là đi theo sau sự kiện một khi đã được giải quyết xong, có kết quả. Thật ra điều này cũng  dễ hiểu rằng đã  hoạt động trong phạm vi cục bộ thì những vấn đề khác không liên quan đến mình, chùa mình, đạo tràng mình thì làm ngơ là điều tiên quyết.  

Đơn cử một  ví dụ cụ thể: Việc di dời tượng đài Phật tử Quách Thị Trang trước chợ Bến Thành Tp.HCM để nhường không gian cho dự án thi công tuyến Metro Bến Thành-Suối Tiên. Ngay từ đầu là một khoảng lặng yên ả như chẳng có gì liên quan đến Phật giáo, có chăng chỉ là một bài báo kêu gọi người dân đến chụp ảnh cho kịp trước khi bị di dời (lúc này,  ban đầu  dự định di dời vào một viện bảo tàng). Và bài viết cụ thể mang tính tiên phong xuất hiện, bài “Di Đời Tượng Đài Quách Thị Trang, Cất vào Lịch Sử hay khép lại lịch sử?” đã được đón nhận khắp trong và ngoài nước, để rồi từ đó những góp ý chân thành, những tiếng nói của người trong cuộc được cất lên và đã được lắng nghe. Kết quả là nhà nước tạm thời di dời về Công viên Lý Tự Trọng, sau khi xây dựng xong công trình sẽ tái di dời về chỗ cũ, tức công trường Quách thị Trang hiện hữu. Từ khi có kết quả khả quan như vậy các báo đọc và các trang website Phật giáo đua nhau đưa tin  rất  hồ hởi! Trong khi tác giả bài báo tiên phong đó chỉ đứng nơi một góc khiêm nhường nhỏ bé mĩm cười với thành tựu mà mình vừa làm cho Phật pháp qua ngòi bút, không hề lên tiếng  một lần nào nữa.

Tương tự, vụ việc Đại đức Thích Giác Nhàn ở Đức Trọng, Lâm Đồng cũng không khác. Tất cả các phương tiện truyền thông Phật giáo rất e dè, đứng sang một bên  để nhìn bài viết:  “Vụ tu sĩ Thích GiácNhàn-Sự tận cùng của con dốc biến tướng” cô đơn, lẻ loi đi giữa phong ba trù dập liên tiếp từ chính những thân cận của vị sư này, thậm chí có trang website nổi tiếng sau khi đăng được vài ngày đã phải vội vàng tháo xuống do bị đe dọa từ nhiều phía. Và đã có màu sắc hacker tấn công một hai trang website cũng lẻ loi, kiên trì, dũng cảm còn giữ bài viết ấy trên mạng. Thế mà khi sự việc đựợc giải quyết, sư Giác Nhàn đã bị kỷ luật thì hầu như trang website Phật giáo nào cũng hồ hởi  đưa tin! Và cũng vậy, tác giả bài viết thì cũng âm thầm đứng trong một góc riêng lẻ, chỉ mĩm cười thôi mà không hề có một bài viết nào tiếp theo.

Có đau lắm không khi chúng ta rút ra được bài học từ vụ việc truyền thông này bằng một câu danh ngôn xứ người rằng: “Thế giới khổ đau không phải do kẻ thủ ác gây ra mà là do chính những người lương thiện lặng im”. Còn Phật ngôn chúng ta thì hằng hà sa số nói về các sự việc tương tự có lẽ đáng nghe và đáng nhớ hơn nhiều!

Trong báo cáo tổng kết, Ban TTTTT Trung Ương GHPGVN nhận định các sự kiện nổi cộm rất đáng quan tâm, trong đó còn có vấn nạn chùa Thanh Lương ở Phú Yên. Nếu đem so sánh giữa hai sự kiện Chùa Thanh Lương (Phú Yên) với Tịnh Thất Quan Âm (Lâm Đồng) bằng hai Ban Trị Sự GHPGVN hai địa phương trên, sẽ là hai vế đối lập nhau hoàn toàn mà người làm công tác truyền thông rất nhận rõ mà không thể nhầm lẫn. Đó là, nếu Ban Trị Sự PG Phú Yên bị Tăng Ni Phật tử và dư luận lên án trù dập, chận đường sống của Tăng Ni trẻ thì Ban Trị Sự PG Lâm Đồng lại được dư luận và tăng ni Phật tử đồng tình trong việc giải quyết tịnh thất Quan Âm.

Điều thú vị là Đại đức Thích Quảng Ngộ ở chùa Thanh Lương (Phú Yên) và Đại đức Thích Giác Nhàn ở tịnh thất Quan Âm, Đức Trọng, Lâm Đồng đều là  những vị tăng trẻ, cùng là tăng sinh học chung khóa II trường TCPH Lâm Đồng. Nhưng một bên thì âm thầm gầy dựng đạo tràng tu học, củng cố và xây dựng mới ngôi già lam miền biển cho bà con ngư dân Phật tử quê mình có nơi an tựa Phật pháp, rất được lòng người dân khắp nơi; còn một bên thì cũng đang âm thầm gầy dựng chốn trú xứ của mình thành một nơi tuyên truyền cho mê tín dị đoan, xa lìa bản chất Phật giáo, bị  xã hội lên án rất nhiều. Cuối cùng một bên đã bị xử lý, còn lại là vấn nạn chùa Thanh Lương, có thể ngày mai đây truyền thông PG sẽ còn phải cực nhọc để từng bước lấy lại niềm an lạc cho Đại đức Thích Quảng Ngộ và bà con Phật tử làng biển nghèo của Thầy được bình yên tu học.

Hai vấn đề hai thái cực khác nhau nhưng giới hoạt động công tác Thông tin và Truyền thông chúng ta vẫn không nhầm lẫn và không bị ràng buộc bởi bất kỳ áp lực nào để bảo vệ Phật pháp và tuân thủ pháp luật hiện hành.

Vì vậy, khi đọc bản báo cáo tổng kết của Ban TTTT Trung Ương, các thành viên, nhất là các Ủy viên  luôn có tinh thần dấn thân, sẽ rất vui khi việc làm của mình đã được ghi nhận đúng mức, sẽ không còn thấy lẻ loi trên bước đường phụng sự Phật pháp qua ngòi bút “không tà đầu” của mình. Nhìn ngược lại những gam màu tối tiêu cực trong công tác truyền thông, chúng ta chưa đủ mạnh để tuyên chiến với  những thủ đoạn từ bên ngoài thọc ngòi bút lấm lem vào hầu làm nhơ danh PGVN nếu như tình trạng manh mún, co cụm của các website Phật giáo vẫn còn nguyên trạng.