Chùa huyền không sơn thượng -rừng thiền tĩnh tâm an lành

Chùa Huyền Không Sơn Thượng tọa lạc tại thôn Đồng Chầm (Hòn Vượn), phường Hương Hồ, thị xã Hương Trà, thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế. Chùa cách trung tâm thành phố Huế khoảng 14 km về hướng Tây. Chùa thuộc Hệ phái Phât giáo Nam Tông (Kinh).

           Chùa do Tỳ khưu Giới Đức, bút hiệu Minh Đức Triều Tâm Ảnh thành lập.

Năm 1988, hưởng ứng chương trình phủ xanh đất trống, đồi trọc của tỉnh, chùa đã làm đơn xin được 50,4 hecta để trồng cây gây rừng. Qua năm 1989, các sư đã vào lập trang trại, đào giếng, ươm cây giống … và xây dựng các công trình ở hai khu ngoại viện và nội viện.

            Chùa thiết kế thành 2 khu vực chính:

1. Khu ngoại viện: Diện tích 30 hecta, gồm: khu chùa viện và khu nghệ thuật.

1. Khu chùa viện có diện tích 1 hecta, gồm: Cổng chùa, ngôi chánh điện, am Mây Tía, Nghinh lương đình, nhà khách, Chúng hòa đường, Tĩnh trai đường, Tăng xá, cốc liêu chư Tăng, cốc liêu chư Ni và các công trình phụ.

     Cổng chùa được xây bằng đá, giữa hai mái có tên chùa: Huyền Không Sơn Thượng. Mặt trước cổng có câu đối:

            Huyền tại sơn đầu, bộ đáo sơn đầu, vân hựu viễn;

            Không trầm thủy tể, lao cùng thủy tể, nguyệt hoàn vô!

     Sau cổng là pho tượng đức Phật hòa bình, cao hơn 2m. Qua các mảnh sân cao thấp liên hoàn, hai bên trồng nhiều loại cây: tùng, trúc, mai, đào, dương liễu, hoàng yến, phượng vàng … là 12 bậc cấp dẫn lên ngôi chánh điện.

                 Ngôi chánh điện có diện tích 150m², được xây dựng và mở rộng từ khung sườn ngôi nhà rường Huế với vật liệu gỗ, ngói vảy cá; kiến trúc mở, hài hòa trong khung cảnh thiên nhiên.Điện Phật bài trí tôn nghiêm, thờ tượng đức Phật Thích Ca Mâu Ni (1 tượng lớn ở giữa, 3 tượng nhỏ phía trước và 2 tượng nhỏ hai bên); xá lợi Phật và xá lợi chư vị Thánh Tăng. Trong chánh điện có nhiều cặp câu đối thư pháp Việt được khắc lên cột:

                        Cư sĩ, rộng nương trồng hữu hạnh,

                        Tăng nhân, y bát hướng vô công!

                         Trần thế tối tăm, đuốc tuệ lung linh vầng nhật rạng;

                         Nhân sinh khô hạn, suối từ lấp lánh giọt nguồn trong.

                        Gieo nghiệp giận tham, cõi đến khổ đau, ma dẫn lối;

                        Làm điều lành tốt, cảnh về an lạc, Phật soi đường.

                        Quá khứ đã qua, diều dỗi giận thương trò đa sự;

                        Tương lai chưa đến, mộng mơ tham muốn chuyện vô duyên.

                 Am Mây Tía (Tử Vân am) là hậu thân của Phong Trúc am, là nơi ở, làm việc, uống trà, tiếp khách của sư trú trì. Tầng trên am Mây Tía là gác kinh sách. Chung quanh am có hồ nước và nhiều loại hoa thân thảo, thân mộc, phong lan, địa lan … Ở đây có câu đối:

                 Bút dựng rừng tùng, mây nước lung linh, khách quý, gió thơm hương lá bối;

                 Thơ reo vườn trúc, khói sương bát ngát, bạn lành, nắng ấm sắc hiên văn!

                 Nghinh lương đình với không gian mở, ba mặt để trống, là chỗ dừng chân của khách thập phương, nghỉ ngơi, uống trà, đàm đạo … Phía sau Nghinh lương đình có nhà khách.

                 Tĩnh trai đường dùng làm nhà thọ trai, nhà bếp cho chư Tăng và chúng điệu.

                 Chúng hòa đường hay Tăng xá là nơi ở của chư Tăng và chúng điệu. ở cổng vào Chúng hòa đường có câu đối:

                                                Sạch đẹp sân vườn công mật độ,

                                                Tốt lành thân khẩu đức huân tu.

                 Cốc liêu của chư Tăng, chư Ni. Mỗi cốc có diện tích khoảng 12m² nằm rải rác ven núi, giữa vườn, thường dành cho các vị sư lớn tuổi. Cốc liêu có những tên như: Tùng Vân sơn cốc, Thạch Vân sơn cốc, Tử Tiêu sơn cốc, Lan Vân sơn cốc …

                 Ngoài các công trình xây dựng trên, khu chùa viện còn có giàn phong lan và vườn cây cảnh phong phú: mai, trà mi, đỗ quyên … làm xanh mát rừng thiền.

1. Khu nghệ thuật có Vườn cỏ đá, không sơn thiền uyển và nhà triển lãm.

Vườn cỏ đá có diện tích khoảng 500m²,chỉ có cỏ xanh và đá xám. Ở đây có các cảnh Phật tích như: tượng Phật tu khổ hạnh trong một động đá, tượng Phật thành đạo, tượng Phật chuyển pháp luân (bằng đá trắng) và tượng Phật nhập niết bàn (bằng đồng, nặng 3 tấn).

Không sơn thiền uyển có diện tích khoảng 1,5 hecta. Ở đây có các công trình nghệ thuật tương hòa với thiên nhiên: Thủy nguyệt đàm,  Lãm thúy kiều, Sơn ảnh hồ, Giải trần kiều, Tĩnh không kiều, Vọng oa đàm, Thư pháp đình … Tại đây có câu đối:

Chữ chẳng là mây, thăm phố chợ, dạo non xanh, sương khói lơ thơ hòa khí bút;

Thơ đâu phải nước, ngủ suối trăng, mơ sông biếc, rong bèo lác đác dệt tình văn.

      Am trăng ngủ là nơi tĩnh cư của chư Tăng.

1. Khu nội viện: là nơi tĩnh tu của chư Tăng, là rừng thiền cho hành giả tu tập Samatha (thiền định, thiền chỉ) và Vipassanà (thiền quán, tuệ quán, minh sát).

                 Đến chùa Huyền Không Sơn Thượng, thư pháp chữ Việt với nét bút điêu luyện tuyệt vời của vị sư trú trì có mặt ở khắp nơi nơi. Có thể nói trong rừng thiền Huyền Không là rừng thư pháp Huyền Không.

                                    Cao cao núi tuyết Hy Ma,

                                    Người lành cũng vậy, ở xa thấy liền.

                                    Mũi tên bay giữa đêm đen,

                                    Kẻ xấu tính nết ai thèm biết cho!

                                                                Kinh Lời Vàng (số 304)

                                    Nói, làm thường thận trọng,

                                    Luôn trọn vẹn chú tâm,

                                    Lắng nghe quan sát rõ,

                                    Đến, đi Pháp lặng thầm!

                                                              Thiền sư Viên Minh

                 Chùa đã có kế hoạch xây dựng một thiền đường rộng rãi; xây tượng đài đức Phật hòa bình cao 21m; xây một bảo tháp trên vách núi để thờ xá lợi Phật và chư vị Thánh Tăng; xây cụm công trình thờ Phạm Thiên, chư Thiên …

                 Chùa có website: www.huyenkhongsonthuong.com giới thiệu đầy đủ về các công trình tại chùa, nhiều tin tức sinh hoạt, các bài giảng pháp, trang văn thơ thiền, thư pháp … với số lượt người truy cập gần 800.000 (tính đến ngày 19/9/2020).

                 Website: www.dulichvietnam.com.vn ngày 09/10/2018 có bài của Cẩm Luyến: “Đến Huyền Không Sơn Thượng ngắm tiên cảnh xứ Huế”.

                 Website: www.thanhnien.vn ngày 05/11/2019 có bài của Nâu: “Rừng thiền Huyền Không Sơn Thượng: Đi để tĩnh lặng”.

                 Website: www.huesmiletravel.com ngày 12/7/2019 có bài của Hồ Liên: “ Chùa Huyền Không Sơn Thượng - Điểm dừng chân lý tưởng”.

                                                 Cửa Không chào đón thiện hiền,

                                          Một ngày sống Đạo sống thiền quý thay!

                                                                               Minh Đức Triều Tâm Ảnh

                 Đến với chùa Huyền Không Sơn Thượng, rừng thiền tĩnh tâm an lạc trên đất Thần Kinh!

                 Võ Văn Tường

Tài liệu tham khảo:

                 Website: www.huyenkhongsonthuong.com ngày 28/5/2015, Tỳ khưu Giới Đức, Rừng thiền Huyền Không Sơn Thượng.

Chú thích ảnh: