Chùa Phổ Quang miền sơn cước

                        Gặp được thuận duyên, trong những ngày đầu đông vừa qua, nhân chuyến ngược  lên miền núi Dak Lak dự lễ  Đại Tường  phụ thân  anh Sơn Thạch Lâm, anh em chúng tôi có dịp  ghé thăm một ngôi chùa đặc biệt nơi vùng cao nguyên sơn cước này với niềm cảm xúc pha chút  đôi điều thú vị. Nói đặc biệt  không phải  có yếu tố khác lạ hay  sự hoành tráng, to lớn , thậm chí sự kiện  từng  thu hút khách thập phương  đến viếng nhân có hai con cá lóc to do Phật tử phóng sinh trên đầu nghi có 18 chữ  Nho  ẩn hiện vào tháng 5 /2012;  mà là ở sự tồn tại từ lúc khai sơn  do chính  tấm lòng thiết tha với đạo pháp của những cư sĩ Phật tử tuyệt vời,  để rồi  trang sử được viết tiếp bằng nhân duyên dung nạp  hai tính chất Bắc truyền và Nam truyền  trong tu học và trong hóa đạo rất thú vị. Đó là ngôi chùa Phổ Quang, một ngôi chùa có mặt cùng lúc với cư dân bản địa, vốn là lưu dân từ Quảng Nam vào  khai khẩn lập ấp xây làng vào những năm cuối thập niên 5o thế kỷ trước.

                       Chùa Phổ Quang tọa lạc  tại thôn Tiến Đạt, xã Quảng Tiến, huyện Cư’Mgar, tỉnh Dak Lak. Từ thành phố Buôn Ma Thuột rẻ trái xuôi theo đường Phan Chu Trinh, qua ngả tư Y Moan Ênuôl – Lê Thị Hồng Gấm , tiếp tục thằng  theo đường Hà Huy Tập, đến tỉnh lộ 8, tiếp tục  theo đường Hùng Vương, qua cầu Quảng Tiến rẻ trái là  đến chùa Phổ Quang. Đây là địa  phận  huyện Cu’Mgar – thị trấn Quảng Phú. Tổng cộng  đoạn đường từ Buôn Mê Thuộc đến đây gần 34 km ( Ảnh 2 ).

                     Như đã thưa, cư dân nơi đây phần lớn là người  Quảng Nam đến  khai cơ lập nghiệp , mang theo niềm tin Phật pháp để làm chốn nương dựa tinh thần  nơi  rừng hoang  xa lạ. Lúc đó gọi là Thôn Thành Sơn, Dinh Điền Quảng. Nghe chuyện  các đạo hữu  chắt chiu từng  thân cây rừng, táng lá gầy dựng  mái thào am ban đầu mà lòng chúng tôi thêm thán phục. Ngay từ thưở ban đầu   mái chùa nhỏ nhoi này đã không hề có bóng dáng một vị  xuất gia nào. Nơi sơn lam chướng khí khi ấy khó mà thỉnh mời. Các Phật tử tự đứng ra  vận hành  các hoạt động tu học  và cho đến năm Tân Sửu (1960) cũng  tự nguyện đứng vào hàng ngũ Giáo Hội đường hoàng. Tính từ năm đó, tức năm 1960 cho đến 2012 có cả thảy bảy lần  các  đạo hữu Phật tử thay nhau đàm nhiệm chức vị Chánh Đại Diện cũng như Ban Hộ Tự rất nghiêm túc. Sẽ không thừa để chúng ta nêu  ra cụ thể danh tánh các vị ấy  đảm đương chức vụ Chánh Đại Diện đây trước hết  để  nghiêng đầu tỏ lòng kính phục  đạo tâm kiên cố sau nữa là làm bài học cho những ai từng   muốn  nhận mình là một Phú Lâu Na thời đại, cả xuất gia lẫn  cư sĩ tại gia.

Từ năm 1960 – 1965 : Đạo Hữu Nguyễ Hiền – Pd Đồng Hậu

Từ năm 1966 – 1972 : Đạo Hữu Nguyễn Quảng  - Pd Nhuận Đạt

Từ năm 1973 – 1985 : Đạo Hữu Trần Hồng – Pd Nhuận Thanh

Từ năm 1986 – 1995 : Đạo Hữu Nguyễn Đình Quang – Pd Nhuận Đình

Từ năm 1996 – 2000 :Đạo Hữu Phan Đình trọng – Pd Nguyên Nghĩa

Từ năm 2000 – 2006 : Đạo Hữu Nguyễn Văn An – Pd Nhuận Lạc

Từ năm 2007 – 2012 : Đạo Hữu Nguyễn Đình Quang – Pd Nhuận Đình

                 Như vậy đạo hữu Nhuận Đình – Nguyễn Đình Quang đảm đương chức vụ Chánh Đại Diện  sau cùng, ngay giữa  khoảng thời gian đó , Đại đức  Thích Tâm Định đã  đáp lại lòng mong thỉnh của  các  Phật tử và được sự  đồng ý , bổ nhiệm trụ trì chùa Phổ Quang của BTS PG tỉnh Dak Lak ( lễ  bổ nhiệm trụ trì được cử hành trọng thể tải chùa sáng ngày 6/11/209 ( nhằm 20/9/Kỷ Sửu ) cho đến hôm nay. Công đức của các cư sĩ Phật tử thời quá khứ cũng như còn hiện tiền, được đại đức tân trụ trì trang trọng   viết  hai câu đối trước mặt tiền  chùa từ danh  gọi Phổ Quang:

       Phổ diệu từ bi tâm, thiện tín lên thuyền lìa bể khổ

      Quang huy thanh tịnh tuệ tăng ni thắp đuốc rọi đường mê.

               Chùa Phổ Quang đã  ba lần trùng tu, nâng cấp vào các năm 1962, 2007 , 2013. Công việc  quan trọng  này hiện vẫn đang được Đại đức Thích Tâm Định  khởi công nhiều hạng mục quan trọng khác. Đáng chú ý là sự hiện đúc tượng  Phật Bổn sư bằng đồng cao 1,7 mét chưa tính tòa sen nhân lễ Thành Đạo ngày 7/2 năm Tân sữu (31/12/2011) và được cung thỉnh tôn trí ngay trong chánh điện chùa ( ảnh  1 ).

              Theo  lời đại đức trụ trì, hiện  tu học tại chùa có hai Tỳ Kheo, một Sa Di, hai chú tiểu.

             Khi chúng tôi đến thì trời đã tối hẳn , các Phật tử đang  tụng kinh thời khóa tịnh độ ( kinh Phổ Môn ) trên chánh điện. Đây chính là điều thú vị  nhưng chúng tôi không  ngạc nhiên vì lẽ Đại đức Thích Tâm Định vốn xuất thân từ  môi trường Phật giáo miền Trung,  trong quá trình tu học  nhận Thượng Tọa Thích Bửu Chánh làm y chỉ sư. Chúng tôi đã  được nghe đại đức thực hiện nghi thức cúng tiến linh bằng  lối tán tụng  Huế rất  hay. Cũng vậy, ngôi chùa Phổ Quang hiện nay  tuy được xây dựng theo kiến trúc Phật giáo Nam Tông và cách  vận y phục cũng như  tu học, truyền thừa Đại đức Thích Tâm Định vẫn tuân thủ nghiêm chỉnh. Có thể rút ra một kết luận đơn giản rằng, chùa Phổ Quang với hình thức và sự tu học  theo căn bản  Nam Tông Tiểu Thừa trên  cơ sở nền móng lịch sử phát triển và hóa đạo trong quá khứ  của các cư sĩ Phật tử Bắc Tông Đại Thừa. Đó chính là điều chúng tôi  nói thú vị đặc biệt. Đây cũng có thể là mô hình  đáng tham khảo tuyệt vời cho các chùa ( Ảnh 3-4).

                  Trời bắt đầu lập đông, ngồi  thưa chuyện với Đại đức  Thích Tâm Định nơi hậu viên thoáng mát, gió Đông Nam thổi lùa đến, mang theo  hơi lạnh  từ  Đà Lạt truyền sang, nhưng cũng không làm  xao động  những trao đổi, những  tràng cười sảng khoái chung quanh chuyện Phật sự và dự định lâu dài cho  Phật pháp, cho mái chùa Phổ Quang  tuy xa lạ mà gần gũi này. Cho đến  rạng sáng hôm sau, khi từ tạ Đại Đức để lên xe ra về, cái gió đầu đông ấy mới thật sự làm chúng tôi chạnh lòng khi  nghĩ đến con đường  hóa đạo  tiếp theo  một mình đại đức vẫn phải tiếp tục từng ngày để  mảnh đất Gìà Lam  này thêm rạng rỡ, không phụ lòng tin cậy của những đạo hữu Phật tử gởi gấm  cũng như  niềm tin nơi Thầy Tổ mà Đại đức từng được trao  gởi phước duyên ( Ảnh 6).

                 Tạm biệt ngôi chùa miền sơn cước  đặc biệt này, biết có còn bao giờ  đến được lần thứ hai, lòng chỉ thầm mong chư Long Thần Hộ Pháp gia hộ cho  đại đức gặp được nhiều trợ duyên  từ khắp nơi để tiếp tục  củng cố Già Lam, phát huy Phật đạo . Đại đức sẽ không còn cảm thấy cô đơn nếu lời  nguyện chân thành của chúng tôi sẽ trở thành hiện thực (Ảnh 5: Thầy Thích Tâm Định (y vàng ) và thầy Thích Thiện Hòa, những bậc pháp lữ   trong gần gặp gỡ)).

                                                                                     Dương Kinh Thành