Chùa Pháp Quang - ngôi chùa có Phật học viện đầu tiên của hệ phái Nam Tông Nguyên Thủy

Một lần đi công tác trên đường Nơ Trang Long, chúng tôi vô tình thấy bảng tên bằng xi măng có ghi dòng chữ Chùa Pháp Quang.

Như một linh cảm hay là tính chất nghề nghiệp đã khiến chúng tôi tới ngôi chùa tọa lạc tại số 414/17 Nơ Trang Long - Phường 3 - Quận Bình Thạnh - Thành Phố Hồ Chí Minh.

Qua cuộc trò chuyện, Đại Đức Thích Thiện Mẫn - Phó Trụ Trì ( Thư Ký Ban Đại Diện Phật Giáo Quận Bình Thạnh ) cho biết sơ lược vài nét về chùa:

Chùa Pháp Quang tự thành lập năm 1957, do Đại Lão Hòa Thượng Thích Thiện Luật khai sơn ( Đại Lão Hòa Thượng là một trong những vị cao tăng đem Đạo Phật Giáo Nguyên Thủy Nam Tông về Việt Nam - cùng với Hòa Thượng Hộ Tông - Bửu Chơn -  Ấn Lâm và cùng các vị Hòa Thượng khác ). Khi còn tại thế, Đại Lão Hòa Thượng Thích Thiện Luật là Phó Tăng Thống Giáo Hội Việt Nam Thống Nhất – Phó Thăng Thống Giáo Hội Tăng Già Nguyên Thủy Việt Nam – Đệ Nhất Cao Tăng Phật Giáo Nguyên Thủy Việt Nam.

Từ khi chùa thành lập cho đến nay đã trải qua năm đời trụ trì, khi xưa chùa có diện tích rất rộng hơn 1hecta – hiện nay do nhu cầu phát triển đô thị hóa nên diện tích hiện tại bây giờ còn 2300m² theo giấy chủ quyền.

Trước giải phóng, Chùa Cháp Quang là một trong những ngôi chùa có Phật học viện đầu tiên của hệ phái Nam Tông Nguyên Thủy và cũng là ngôi chùa tiêu biểu dạy Pali do Hòa Thượng Hộ Giác làm hiệu trưởng.

Chúng tôi tham quan thấy rõ một điều thực tế là trai đường, tăng xá, chánh điện, tháp tổ vẫn còn giữ được nét xưa, từ cổng tam quan đi thẳng vào là khu tăng xá và trai đường ( theo hình chữ L ) có dòng chữ Pali và Việt, phía bên tay trái là tháp Tổ thờ Hòa Thượng Thiện Luật. Đi vào bên trong phía tay trái khoảng 5m là ngôi chánh điện có kiến trúc giống những ngôi đền ở  Ấn Độ.

Ngôi chánh điện có diện tích 13x20m², có bốn bức tượng Đức Phật Thích Ca Mâu Ni -  phía sau bức tượng là hình ảnh lá cờ Phật giáo. Bức tượng chính là Đức Bổn Sư đang ngồi thiền, kế bên là hai bức tượng đi bát, phía dưới là tượng Đức Phật Nhập Niết Bàn - đó là nét đặc trưng của bốn oai nghi Đi - Đứng - Nằm - Ngồi. Bốn bức tượng được làm từ chất liệu ximăng nhưng điểm nổi bật của bức tượng là y áo được đắp bằng vàng y. Khi thành lập, chùa đã dát vàng vào áo, qua thời gian dài và do sự thay đổi của thời tiết nên lớp y áo bằng vàng bị phai tróc.

Năm 2002, chùa đắp lại y áo của bốn bức tượng Phật - nếu tính theo thời giá bây giờ là hơn chục cây vàng ( SJC ), ngoài ra còn có hai đại hồng chung - trước đây đại hồng chung nhỏ có cùng thời với bốn bức tượng, sau này do nhu cầu của Phật tử, năm 1999 chùa đã có đại hồng chung lớn hơn.

            Qua hơn 50 năm sử dụng, chùa đã xuống cấp nhiều. Hơn nữa, đường xá, nhà cửa xung quanh chùa đã nhiều lần nâng nền làm mới, nên chu vi đất chùa biến thành hố nước ( nền sân chùa thấp hơn mặt đường 1m ). Mỗi khi triều cường hoặc mưa lớn khiến sinh hoạt Phật sự gặp nhiều khó khăn, nhất là vào những ngày lễ gặp mưa hoặc nước sông dâng cao thì khuôn viên chùa biến thành đầm nước.

Để sinh hoạt Phật sự được thuận lợi, cũng như chỉnh trang lại ngôi bảo tự, nên Thượng Toạ - Trụ Trì Thích Minh Giác dự kiến sẽ trùng tu lại tăng xá và bảo tháp, sau rằm tháng 07 / 2011 ( Tân Mão – PL: 2555 ) sẽ làm lẽ khởi công và thi công với tổng chi phí 20 tỷ đồng ( 20.000.000.000 VND ). Theo mô hình trùng tu lại chùa được chi ra làm hai giai đoạn.

 +  Giai đoạn 1: Trùng tu tháp Tổ, tăng xá với chi phí dự kiến ban đầu là 10 tỷ và thời gian xây dựng hơn một năm.

- Tháp Tổ trùng tu xây cao năm tầng lầu, chiều cao 33m – phía trên là đỉnh ngọn tháp – tầng phía dưới là tượng Phật ban phước lành – hai tầng giữa thờ xá lợi – hai tầng cuối cùng thờ thầy tổ và các vị hòa thượng.

- Tăng xá xây ba tầng lầu theo hình chữ L.

Giai đoạn một hoàn thành xong sẽ làm phần chánh điện ở giai đoạn hai.

Cầu mong cho công tác đại trùng tu được gặp nhiều thuận lợi để ngôi tam bảo Pháp Quang rực ánh sáng đạo vàng Chánh Pháp.

NAM MÔ HOAN HỶ TẠNG BỒ TÁT – MA HA TÁT.